✨Tiển phu nhân

Tiển phu nhân

Tiển phu nhân (chữ Hán: 洗夫人, ? - 601), người quận Cao Lương, dân tộc Lý, là nữ thủ lĩnh vùng Lĩnh Nam cuối đời Nam Bắc triều, đầu đời Tùy trong lịch sử Trung Quốc.

Thời nhà Lương

Họ Tiển đời đời làm thủ lĩnh người Lý ở Nam Việt, chiếm cứ sơn động, bộ lạc có hơn 10 vạn gia đình. Phu nhân từ nhỏ hiền minh, nhiều mưu lược; khi còn ở nhà cha mẹ, đã giỏi ước thúc bộ hạ, bày binh bố trận, áp chế các tộc Việt. Phu nhân thường khuyên người trong tộc làm điều thiện, do vậy mà gây dựng được tín nghĩa ở quê nhà. Các tộc Việt hay xung đột với nhau, anh của phu nhân là Nam Lương Châu thứ sử Tiển Đĩnh cậy mình giàu mạnh, cướp bóc các quận bên cạnh, vùng Lĩnh Nam khổ sở vì ông ta. Phu nhân nhiều lần khuyên can, do vậy oán giận mới thôi, Hải Nam, Đam Nhĩ có hơn ngàn động quy phụ.

Đầu niên hiệu Đại Đồng (535 – 545) nhà Lương, La Châu thứ sử Phùng Dung nghe tiếng phu nhân có chí hướng và phẩm hạnh, hỏi cưới làm vợ cho con trai là Cao Lương thái thú Phùng Bảo. Dung là hậu duệ nhà Bắc Yên; khi xưa Phùng Hoằng chạy sang Cao Li, sai con trai là Phùng Nghiệp vượt biển quay về với nhà Lưu Tống , nhân đó ở lại Tân Hội. Nghiệp là ông nội của Dung, từ Nghiệp đến Dung, trải 3 đời làm đầu mục; vì định cư tha hương, nên hiệu lệnh không thể thi hành với các tộc Việt. Đến nay, phu nhân ước thúc người trong tộc, khiến họ tuân thủ pháp luật như dân chúng. Phu nhân mỗi lần giúp Phùng Bảo giải quyết việc tố tụng, nếu là thân nhân của mình, cũng không buông tha. Từ đây chánh lệnh mới rõ ràng, mọi người không dám phạm pháp.

Gặp loạn Hầu Cảnh, Quảng Châu thứ sử Tiêu Bột trưng binh cứu viện Đài thành, còn Cao Châu thứ sử Lý Thiên Sĩ chiếm cứ Đại Cao Khẩu, sai sứ triệu Phùng Bảo. Phu nhân khuyên Bảo đừng đi, chỉ ra rằng Lý Thiên Sĩ trước đó không theo Tiêu Bột cứu viện đài thành, nhưng vẫn tập hợp lực lượng; đến nay gọi Bảo, là muốn bắt làm con tin, thu lấy quân đội của Bảo. Quả nhiên Lý Thiên Sĩ làm phản, sai chủ soái Đỗ Bình Lỗ đưa quân vào Cám Thạch. Bảo vội báo cho phu nhân, bà nhận xét Đỗ Bình Lỗ ắt sẽ giằng co với quan quân ở Cám Thạch, Lý Thiên Sĩ ở châu trị đơn độc; nếu Bảo tự đến, ắt Thiên Sĩ đề phòng, chẳng bằng sai sứ tạ tội, rồi khiến vợ mình, tức là phu nhân, vận chuyển lễ vật, hẳn là Thiên Sĩ không nghi ngờ. Bảo nghe theo, phu nhân đem hơn ngàn người, vờ mang vác tài vật, áp sát thành trì của Thiên Sĩ, bất ngờ tấn công, đánh cho hắn ta đại bại, phải bỏ chạy đi Ninh Đô. Phu nhân đến gặp Trường Thành hầu Trần Bá Tiên ở Cám Thạch, sau khi trở về, bà hết lời khen ngợi ông ta, khẳng định Bá Tiên có thể dẹp loạn, khuyên chồng giúp quân tư cho ông ta.

Thời nhà Trần

Đến khi Bảo mất, Lĩnh Nam đại loạn, phu nhân lo nghĩ tập hợp các tộc Việt, khiến mấy châu được thái bình. Năm Vĩnh Định thứ 2 (559) nhà Trần, con trai phu nhân là Phùng Bộc lên 9 tuổi, là một trong các thủ lĩnh dân tộc thiểu số triều kiến ở Đan Dương, được bái làm Dương Xuân quận thú.

Vào lúc Quảng Châu thứ sử Âu Dương Hột làm phản (569), Bộc được Hột triệu đến Cao An, dụ đỗ ông ta tham gia. Bộc sai sứ về báo với phu nhân, bà khẳng định không vì tính mạng của con mà chống lại triều đình, rồi phát binh bảo vệ lãnh địa; soái tù trưởng các tộc Việt đón rước chủ tướng quan quân là Chương Chiêu Đạt. Bị trong ngoài uy hiếp, quân đội của Hột tan rã; Bộc nhờ công của mẹ mà được phong Tín Đô hầu, gia Bình Việt trung lang tướng, chuyển làm Thạch Long thái thú. Triều đình sai sứ giả cầm cờ tiết sách phu nhân làm Trung lang tướng, Thạch Long thái phu nhân, ban cho một cỗ xe 4 ngựa, một bộ nhạc cổ xuy, các thứ cờ lọng,... đều là lễ nghi dành cho thứ sử.

Trong niên hiệu Chí Đức thời Trần Hậu Chủ, Bộc mất. Sau đó nhà Trần diệt vong, Lĩnh Nam không chịu quy phụ nhà Tùy, các quận đều tuân phụng phu nhân, gọi là Thánh mẫu, cùng nhau giữ đất an dân.

Thời nhà Tùy

Tùy Văn đế sai tổng quản Vi Quang phủ dụ Lĩnh Nam, tướng nhà Trần là Từ Đăng cố thủ Nam Khang. Quang đến ngoài cõi Lĩnh Nam, lần lữa không dám tiến. Khi xưa phu nhân từng hiến lên Trần Hậu Chủ một cây gậy sừng tê; đến nay, Tấn vương Dương Quảng sai Hậu chủ gửi thư cho phu nhân, xác nhận nước đã mất, khuyên bà quy thuận, còn kèm theo gậy sừng tê cùng binh phù làm tin. Phu nhân trông thấy gậy, biết là thật, bèn tập hợp vài nghìn thủ lĩnh, kêu khóc cả ngày. Phu nhân sai cháu nội là Phùng Hồn đưa quân đón rước Vi Quang, đưa vào Quảng Châu, như thế là Lĩnh Nam quy phụ nhà Tùy. Triều đình lấy Hồn làm Nghi đồng tam tư, sách phu nhân làm Tống Khang quận phu nhân.

Chưa được lâu, người Phiên Ngung là Vương Trọng Tuyên nổi dậy, được nhiều thủ lĩnh hưởng ứng, vây Vi Quang ở châu thành, tiến quân đồn trú Hành Lĩnh. Phu nhân sai cháu nội là Phùng Huyên soái quân cứu Quang, nhưng Huyên cùng thủ lĩnh Trần Phật Trí vốn có liên hệ, nên lần lữa không tiến. Phu nhân biết được, cả giận, sai sứ bắt Huyên, giam ở ngục châu; rồi sai cháu nội khác là Phùng Áng đi dẹp Phật Trí, đánh bại và chém chết hắn ta. Phu nhân tiến quân đến Nam Hải, hội quân với Lộc Nguyện, cùng đánh bại Trọng Tuyên. Phu nhân đích thân khoác áo giáp, cưỡi ngựa quý, giương lọng gấm, lãnh cấu kỵ (kỵ binh có đeo cung, nỏ), bảo vệ Chiếu sứ Bùi Củ tuần hành, phủ dụ các châu. Bọn thủ lĩnh Trần Thản ở Thương Ngô, Phùng Sầm Ông ở Cương Châu, Đặng Mã Đầu ở Lương Hóa, Lý Quang Lược ở Đằng Châu, Bàng Tĩnh ở La Châu đều đến bái yết, phu nhân lệnh cho họ trở về thống lãnh bộ lạc. Lĩnh Nam lại được yên, Tùy Văn đế lấy làm lạ, phong Phùng Áng làm Cao Châu thứ sử; xá miễn cho Phùng Huyên, phong làm La Châu thứ sử; truy tặng Phùng Bảo làm Quảng Châu tổng quản, Tiếu quốc công, phong phu nhân làm Tiếu quốc phu nhân; lấy Tống Khang ấp trả về cho thiếp của Phùng Bộc là Tiển thị; cho phép phu nhân mở Mạc phủ, bố trí quan thuộc từ Trưởng sử trở xuống, cấp ấn chương, có thể điều động binh mã của 6 châu bộ lạc, nếu tình hình khẩn cấp, được tùy nghi hành động. Văn đế còn giáng sắc vỗ về, ban cho phu nhân 500 tấm đoạn; Độc Cô hoàng hậu cũng ban trang sức cùng một bộ yến phục. Phu nhân đem mọi thứ đặt trong tráp vàng, cất vào kho cùng các tặng phẩm đời Lương, Trần. Mỗi năm có dịp hội họp, phu nhân bày cả ra ở đình, dạy đỗ con cháu trung thành với triều đình.

Bấy giờ Phiên Châu tổng quản Triệu Nột tham ngược, khiến phần lớn các bộ Lý, Lão nổi dậy. Phu nhân sai trưởng sử Trương Dung dâng tấu chương, đề xuất biện pháp vỗ về các tộc thiểu số, đồng thời tố cáo tội trạng của Nột, kiến nghị không nên dùng hắn ta chiêu phủ người vùng biên viễn. Văn đế sai người tra xét Nột, bắt được tang chứng ông ta tham ô, bèn trị tội theo pháp luật, rồi giáng sắc cho phu nhân chiêu dụ những bộ đã nổi dậy. Phu nhân mang theo chiếu thư, tự xưng sứ giả, đi qua hơn 10 châu, tuyên truyền ý định của triều đình, kêu gọi các bộ Lý, Lão; bà đi đến đâu thì nơi ấy đều xin hàng. Văn đế khen ngợi, ban cho phu nhân huyện Lâm Chấn làm ấp thang mộc , 1500 hộ. Tặng Phùng Bộc làm Nham Châu tổng quản, Bình Nguyên quận công.

Năm 601 thời Tùy Văn Đế, bà mất, được phúng 1000 tấm đoạn, đặt thụy là Thành Kính phu nhân.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tiển phu nhân** (chữ Hán: 洗夫人, ? - 601), người quận Cao Lương, dân tộc Lý, là nữ thủ lĩnh vùng Lĩnh Nam cuối đời Nam Bắc triều, đầu đời Tùy trong lịch sử Trung
nhỏ|Những nghiên cứu phủ nhận quá trình ấm lên toàn cầu do con người gây nên được kiểm duyệt bởi hội đồng chuyên gia là gần như không tồn tại trong khoảng 2013-14. Hơn 99.99%
**Thị trưởng Chính phủ Nhân dân thành phố Bắc Kinh** (Tiếng Trung Quốc: **北京市人民政府市长**, Bính âm Hán ngữ: _Běijīng shì Rénmín Zhèngfǔ Shì zhǎng_, Từ Hán - Việt: _Bắc Kinh thị Nhân dân Chính phủ
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Hải Nam** (Tiếng Trung Quốc: 海南省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Hǎi Nán shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Hải Nam tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Phúc Kiến** (tiếng Trung: 福建省人民政府省长, bính âm: _Fú Jiàn_ _xǐng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Phúc Kiến tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Hồ Bắc** (tiếng Trung: 湖北省人民政府省长, bính âm: _Hú Běi shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Hồ Bắc tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
[[Martha Washington, Đệ Nhất Phu nhân đầu tiên của Hoa Kỳ.]] **Đệ Nhất Phu nhân Hoa Kỳ** là chức danh không chính thức dành cho bà chủ Nhà Trắng, và thường vị trí này thuộc
**Mary Churchill, Công tước phu nhân xứ Montagu** (15 tháng 7 năm 1689 – 14 tháng 5 năm 1751), là một quan chức triều đình và quý tộc người Anh, vợ của John Montagu, Công
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Hà Nam** (Tiếng Trung Quốc: 河南省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Hé Nán shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Hà Nam tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh An Huy** (tiếng Trung: 安徽省人民政府省长, bính âm: _Ān Huī xǐng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _An Huy_ _tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) gọi tắt là **Tỉnh trưởng
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Chiết Giang** (tiếng Trung: 浙江省人民政府省长, bính âm: Zhè Jiāng _shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Chiết Giang tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Thị trưởng Chính phủ Nhân dân thành phố Thượng Hải** (Tiếng Trung Quốc: **上海市人民政府市长**, Bính âm Hán ngữ: _Shàng Hǎi shì Rénmín Zhèngfǔ Shì zhǎng_, Từ Hán - Việt: _Thượng Hải thị Nhân dân Chính
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Cam Túc** (tiếng Trung: 甘肃省人民政府省长, bính âm: _Gān Sù shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Cam Túc tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Sophia FitzClarence, Nam tước phu nhân De L'Isle và Dudley** (25 tháng 8 năm 1796 – 10 tháng 4 năm 1837), là con gái ngoại hôn lớn nhất của William IV của Liên hiệp Anh
**Anne Churchill, Bá tước phu nhân xứ Sunderland** (27 tháng 2 năm 1683 – 15 tháng 4 năm 1716), là một quan chức triều đình và quý tộc người Anh. Anne cũng từng đảm nhiệm
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Tứ Xuyên** (Tiếng Trung Quốc: 四川省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Sì Chuān shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Tứ Xuyên tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ** (Tiếng Trung Quốc: **宁夏回族自治区人民政府主席**, Bính âm Hán ngữ: _Níng Xià Huízú Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, _Ninh Hạ Hồi tộc tự trị
**Thị trưởng Chính phủ Nhân dân thành phố Thiên Tân** (Tiếng Trung Quốc: **天津市人民政府市长**, Bính âm Hán ngữ: _Tiān Jīn shì Rénmín Zhèngfǔ Shì zhǎng_, Từ Hán – Việt: _Thiên Tân thị Nhân dân Chính
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương** (Tiếng Trung Quốc: **新疆维吾尔自治区人民政府主席**, Bính âm Hán ngữ: _Xīn Jiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, _Tân Cương Duy Ngô Nhĩ tự
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Hắc Long Giang** (tiếng Trung: 黑龙江省人民政府省长, bính âm: _Hēilóngjiāng xǐng Rénmín Zhèngfǔ Shěng zhǎng_), gọi tắt là **Tỉnh trưởng Hắc Long Giang**, là chức vụ lãnh đạo hành
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Giang Tô** (tiếng Trung: 江苏省人民政府省长, bính âm: Jiāng Sū xǐng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng, _Giang Tô tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Sơn Đông** (tiếng Trung: 山东省人民政府省长, bính âm: _Shān Dōng_ _shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Sơn Đông tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Hồ Nam** (tiếng Trung: 湖南省人民政府省长, bính âm: _Hú Nán shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Hồ Nam tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Vân Nam** (Tiếng Trung Quốc: 云南省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Yún Nán shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Vân Nam tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Meghan Markle, Công tước phu nhân xứ Sussex** (**Rachel Meghan Markle**; sinh vào ngày 4 tháng 8 năm 1981) là một diễn viên điện ảnh người Mỹ và là con dâu của Charles III. Cô
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây** (Tiếng Trung Quốc: 广西壮族自治区人民政府主席, Bính âm Hán ngữ: _Guǎng Xī Zhuàngzú Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, _Quảng Tây Choang tộc tự trị
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Quý Châu** (Tiếng Trung Quốc: 贵州省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Guì Zhōu shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Quý Châu tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Quảng Đông** (Tiếng Trung Quốc: 广东省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Guǎng Dōng shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Quảng Đông tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị Tây Tạng** (Tiếng Trung Quốc: **西藏自治区人民政府主席**, Bính âm Hán ngữ: _Xī Zàng Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, Từ Hán - Việt: _Tây Tạng tự trị Khu Nhân
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Hà Bắc** được bầu cử bởi Đại hội Đại biểu nhân dân tỉnh Hà Bắc, lãnh đạo bởi thành viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cán bộ,
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Cát Lâm** được bầu cử bởi Đại hội Đại biểu nhân dân tỉnh Cát Lâm, lãnh đạo bởi thành viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cán bộ,
**Elizabeth Churchill,** **Bá tước phu nhân xứ Bridgewater** (15 tháng 3 năm 1687 – 22 tháng 3 năm 1714), là con gái của John Churchill, Công tước thứ 1 xứ Marlborough và Sarah Jenyns. Thông
**Công tước phu nhân xứ Cornwall ** (tiếng Anh: _Duchess of Cornwall_), còn được gọi là Bà **Công tước xứ Cornwall**, là danh hiệu dành cho vợ của Công tước xứ Cornwall. Đây là một
**Sarah Margaret Ferguson, Công tước phu nhân xứ York** ( 15 tháng 10 năm 1959) từng là một thành viên của vương thất Anh. Bà là vợ cũ của Vương tử Andrew, Công tước xứ
**Eleanor Cobham, Công tước phu nhân xứ Gloucester** (khoảng năm 1400 – 7 tháng 7, 1452), là tình nhân sau trở thành người vợ thứ hai của Humphrey, Công tước xứ Gloucester. Bà bị kết
**Mary Jemima Yorke**, đôi khi còn được gọi là **Mary Jemima Grey** (9 tháng 2 năm 1757 – 7 tháng 1 năm 1830) là một nữ quý tộc người Anh. Mary Jemima là con gái
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị Nội Mông Cổ** (Tiếng Trung Quốc: **内蒙古自治区人民政府主席**, Bính âm Hán ngữ: _Nèi Méng Gǔ Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, _Nội Mông Cổ tự trị Khu Nhân dân
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Liêu Ninh** được bầu cử bởi Đại hội Đại biểu nhân dân tỉnh Liêu Ninh, lãnh đạo bởi thành viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cán bộ,
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Sơn Tây** (Tiếng Trung Quốc: **山西省人民政府省长**, Bính âm Hán ngữ: _Shān Xī xǐng Rénmín Zhèngfǔ Shěng zhǎng,_ Từ Hán - Việt: _Sơn Tây tỉnh Nhân dân Chính phủ
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Giang Tây** (tiếng Trung: 江西省人民政府省长, bính âm: Jiāng Xī _shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Giang Tây tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu cử bởi Đại
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Thiểm Tây** (Tiếng Trung Quốc: 陕西省人民政府省长, Bính âm Hán ngữ: _Shǎn Xī shěng rénmín zhèngfǔ shěng zhǎng_, _Thiểm Tây tỉnh Nhân dân Chính phủ Tỉnh trưởng_) được bầu
**Mary Bentinck** (1679 – 20 tháng 8 năm 1726) là con gái lớn của William Bentinck, Bá tước thứ 1 xứ Portland và Anne Villiers. Thông qua hôn nhân, Mary Bentinck trở thành **Bá tước
**Susan Euphemia Beckford, cũng gọi là Susanna Beckford** (14 tháng 5 năm 1786 – 27 tháng 5 năm 1859), là Công tước phu nhân xứ Hamilton, vợ của Alexander Hamilton, Công tước thứ 10 xứ
**Catherine Darnley, Công tước phu nhân xứ Buckingham và Normanby** (khoảng 1681 – 13 tháng 3 năm 1743), là người con ngoại hôn của James II của Anh. ## Tiểu sử Catherine Darnley là con
Trong tâm lý học hành vi con người, **chủ nghĩa phủ nhận (_denialism_)** là lựa chọn phủ nhận thực tế của một cá nhân, như cách để tránh đi sự thật không thoải mái. Chủ
**Chính phủ Nhân dân thành phố Đặng Châu thứ hai** () hoặc **Chính phủ Nhân dân thành phố Đặng Châu mới** (), là chính quyền địa phương giả mạo do ba người nông dân tên
**Công tước phu nhân xứ Edinburgh** là tước hiệu dành cho vợ của Công tước xứ Edinburgh. Cho đến nay có tất cả 7 vị Công tước phu nhân xứ Edinburgh, trong đó có hai
**Elizabeth FitzClarence, Bá tước phu nhân xứ Erroll** (17 tháng 1 năm 1801 – 16 tháng 1 năm 1856) là con gái ngoài giá thú của William IV của Liên hiệp Anh và Dorothea Jordan.
**Bá tước phu nhân xứ Essex** là tước hiệu dành cho vợ của Bá tước xứ Essex. Các Bá tước phu nhân xứ Essex gồm có: ## Lần phong thứ 1 * Rohese de Vere,
**Duchess of Hamilton** là tước hiệu thường dành cho vợ của Công tước xứ Hamilton và được dịch là **Công tước phu nhân xứ Hamilton**, nhưng với trường hợp của Anne Hamilton, người được kế