✨Osorkon I

Osorkon I

Osorkon I là vị vua cai trị thứ nhì thuộc Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại, có niên đại kéo dài trên 30 năm (922 – 887 TCN). Ông đã kế vị vua cha là Shoshenq I, người đã qua đời trong vòng một năm sau chiến dịch thành công của ông ta vào năm 923 TCN trước vương quốc Israel và Judah. Khoảng thời gian trị vì của Osorkon I được biết đến với nhiều công trình kỷ niệm được xây dựng và là một thời kỳ lâu dài và thịnh vượng trong lịch sử cổ đại.

Năm trị vì cao nhất của Osorkon I - "Năm thứ 33" - được tìm thấy trên mảnh băng quấn xác ướp của Nakhtefmut (không rõ ai). Vòng cổ menat đeo trên xác ướp này cũng có khắc tên ngai và tên riêng của vua Osorkon: Osorkon Sekhemkheperre . Năm trị vì này nhất định phải là của Osorkon I vì không có một vị vua nào thuộc đầu thời kỳ Vương triều thứ 22 mà thời gian cai trị lên đến 30 năm cho tới đời vua Osorkon II. Những cuộn vải lanh quấn xác của một người tên Khonsmaakheru (hiện lưu giữ tại Đức) cũng đánh dấu một số năm trị vì của Osorkon I, đó là năm thứ 11, 12 và 23. Các băng vải này tuy không mang tên của Osorkon nhưng chắc chắn thuộc về thời của ông bởi vì Khonsmaakheru có đeo một cái vòng cổ mang tên nhà vua, tương tự như của xác ướp Nakhtefmut. Điều thứ hai, cũng không có vị vua nào xung quanh Osorkon mà cai trị đến năm thứ 23, trong khi Shoshenq I mất vào năm thứ 22 của ông.

Nhà sử học Hy Lạp Manetho lại gán cho Osorkon I một triều đại kéo dài chỉ 15 năm. Đây có thể lại một lỗi nhỏ trong ghi chép, thay vì phải là 35 năm dựa vào cuộn băng thứ nhất, Kenneth Kitchen cho hay. Tên ngai của ông, Sekhemkheperre, nghĩa là "Quyền lực là hiện thân của thần Ra".

Cho tới nay người ta vẫn chưa tìm ra được lăng mộ của vua Osorkon I.

Gia đình vương tộc

Osorkon I là con trai của vua Shoshenq I và vương hậu Karomama A, là anh cùng cha với hai hoàng tử Iuput A và Nimlot B. Những người vợ được biết đến của ông là Tashedkhonsu, Maatkare B và Shepensopdet A. Những bà này đã sinh cho ông ít nhất 4 người con:

  • Pharaon Takelot I, con của Tashedkhonsu.
  • Các vương tử Shoshenq C (mẹ là Maatkare B), Iuwelot, Smendes III đều được phong chức Đại tư tế của Amun.
  • Pharaon Shoshenq II (?), điều này vẫn chưa được làm rõ.

Người kế vị của Osorkon I

Mặc dù Takelot I được nghĩ là người kế nhiệm trực tiếp của Osorkon I, nhưng vẫn có một vua khác xen vào giữa hai cha con họ, đó là Heqakheperre Shoshenq II, người có thể cai trị trong một khoảng thòi gian ngắn ngủi. Mẹ của Takelot I, Tashedkhonsu chỉ là một thứ hậu, chỉ xuất hiện trên đúng duy nhất một tấm bia đá; trong khi Maatkare B mới là chính cung của Osorkon I, lại xuất hiện trên nhiều cổ vật. Maatkare B có thể là mẹ đẻ của Shoshenq II.

Tuy nhiên, một số người lại nghĩ rằng, Shoshenq II lại là con của Shoshenq I, dựa vào những kỷ vật bên trong lăng mộ của Shoshenq II. Những món đồ này mang tên và phong hiệu trước khi lên ngôi của Shoshenq I, "Shoshenq, thủ lĩnh của Meshwesh". Nếu điều này có thật, thì Shoshenq II và Osorkon I là hai anh em cùng cha. Kiểm tra pháp y xác ướp của Shoshenq II cho thấy, ông đã qua đời ở độ tuổi trên dưới 50. Vì vậy, Shoshenq II có thể đã vẫn còn sống sau triều đại 35 năm của Osorkon I và 13 năm của Takelot để kế vị ngai vàng trong một vài năm tiếp theo. Một lập luận chống lại giả thuyết này là hầu hết các vị vua của thời kỳ này thường được đặt theo tên của ông nội chứ không phải của người cha.

Trong khi Kenneth Kitchen đồng nhất Shoshenq II với hoàng tử Shoshenq C, thì Jürgen von Beckerath lại cho rằng Shoshenq II là một vị vua độc lập có niên đại kéo dài 2 năm. Giả thuyết của Beckerath dựa vào danh hiệu hoàng gia được sử dụng bởi Shoshenq II và lăng mộ của ông (tại Tanis) vẫn còn chất đầy những kho báu mà một vị vua xứng đáng được hưởng.

Một điều đáng nói là tên của Osorkon I lại không xuất hiện trên bất cứ món đồ nào. Điều này không thể xảy ra nếu Shoshenq II thực sự là con của ông. Xâu chuỗi những sự việc trên, có thể thấy rằng, Shoshenq II thật sự có một triều đại riêng cho chính mình và không phải chia sẻ ngai vàng với ai (đồng cai trị).

Sử gia Manetho lại nói rằng có "3 vua cai trị trong 25 năm" giữa 2 cha con Osorkon I và Takelot I. Đây có thể là một lỗi khác trong ghi chép của ông hoặc điều này ám chỉ đến chính Shoshenq II (cũng có thể là vua Tutkheperre Shoshenq cũng thuộc vương triều này).

Hình ảnh

File:King Osorkon I, ca. 924-889 B.C.E. 57.92.jpg|Một bức tượng khác của Osorkon I (Bảo tàng Brooklyn) File:Apis Aakheperre 37 Mariette.jpg|Tấm bia đá của tư tế Pasenhor. Trên đó có đề cập đến tên của vương hậu Tashedkhonsu File:Statue CG42194 Legrain.jpg|Bức tượng của Đại tư tế Shoshenq. Trên đó có khắc tên cha mẹ của ông, Osorkon I và Maatkare
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Osorkon I** là vị vua cai trị thứ nhì thuộc Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại, có niên đại kéo dài trên 30 năm (922 – 887 TCN). Ông đã
**Usermaatre Setepenamun Osorkon II** là một pharaon cai trị thuộc Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Niên đại trị vì của ông kéo dài hơn 30 năm (872 – 837
**Hedjkheperre Setepenre** **Takelot I** là một pharaon cai trị thuộc Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Theo sử gia người Hy Lạp Manetho, triều đại của ông kéo dài khoảng
**Osorkon** là một tên gọi được đặt cho nam giới trong văn hóa Ai Cập cổ đại. Tên này khá phổ biến trong Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Ba của Ai Cập. Dưới đây là
nhỏ|thế=|243x243px|Cánh cổng Bubastite tại [[đền Karnak. Trên đó mô tả Shoshenq I và con trai thứ hai, Iuput A]] **Hedjkheperre Setepenre Shoshenq I**, còn được gọi tắt là **Sheshonk** hay **Sheshonq I**, là vị pharaon
Tấm bia mô tả Osorkon khi còn là tư tế. Trên đó có khắc tên của vua [[Takelot II, hoàng hậu Karomama II và Đại tư tế Nimlot C (ông của Osorkon)]] **Usermaatre Setepenamun Osorkon
:_Đối với những người có cùng tên gọi, xem Karomama._ **Karomama I**, còn được đánh thứ tự là **Karomama B**, là một vương hậu sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử
**Aakheperre Setepenre Osorkon Già** là vị vua thứ năm thuộc Vương triều thứ hai mươi mốt của Ai Cập và là vị pharaon gốc Libya đầu tiên cai trị Ai Cập. Ông cũng được biết
**Pedubastis I** hay **Pedubast I** là một pharaon thuộc Vương triều thứ 23 cai trị Thebes trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Dựa trên những bằng chứng tìm được, các nhà nghiên cứu cho
**Psusennes I**, **Pasibkhanu** hoặc **Hor-Pasebakhaenniut I** là vị quân vương thứ ba của Vương triều thứ 21 nước Ai Cập, ông trị vì từ năm 1047 cho đến năm 1001 TCN. Tên gọi Psusennes là
nhỏ|Mộ rỗng của công chúa Amenirdis I **Hatneferumut Amenirdis I** là một công chúa thuộc Vương triều thứ 25 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. ## Tiểu sử Amenirdis I là công chúa của
**Khenemetibamun Shepenupet I** (hay **Shepenwepet I**) là một công chúa thuộc Vương triều thứ 23 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. ## Tiểu sử Shepenupet I là con gái của pharaon Osorkon III và
**Heqakheperre Shoshenq II** là một pharaon cai trị thuộc Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông là vị vua duy nhất của vương triều này mà lăng mộ không bị
**Iuwelot** hoặc **Iuwlot** là một Đại tư tế của Amun sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông đã kế vị tước hiệu Đại tư tế từ
:_Đối với những người có cùng tên gọi, xem Smendes và Smendes II._ **Smendes III** (Hy Lạp hóa từ tên Ai Cập là **Nesibanebdjed III**) là một Đại tư tế của Amun sống vào thời
**Karomama** (còn được viết là **Karamama**, **Karomat**, **Karoma**, **Karoama**,...) là tên được đặt cho một số người phụ nữ Ai Cập cổ đại trong gia đình vương tộc thời kỳ Vương triều thứ 22. *
**Shoshenq C** là một Đại tư tế của Amun sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông đã kế vị người chú là Iuput và phục vụ
**Titkheperure / Tyetkheperre Psusennes II** hoặc **Hor-Pasebakhaenniut II**, là pharaon cuối cùng của Vương triều thứ 21 của trong lịch sử Ai Cập cổ đại, cai trị 24 năm (khoảng 967 – 943 TCN). Psusennes
**Shoshenq** (cũng được viết là **Sheshonq**, **Sheshonk**, **Shoshenk**) là tên được đặt cho nam giới trong văn hóa Ai Cập cổ đại. Tên này khá phổ biến trong Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Ba của
**Tashedkhonsu** là một vương hậu sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Tên của vị vương hậu này được biết thông qua Tấm bia của Pasenhor, một
:_Đối với những người có cùng tên gọi, xem Nimlot._ **Nimlot B**, còn được gọi là **Nemareth**, là một vương tử, tướng quân và tổng đốc sống vào đầu thời kỳ Vương triều thứ 22
:_Đối với những người có cùng tên gọi, xem Karomama._ **Karomama A** (còn được viết là **Karamat**), là một vương hậu sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ
**Tấm bia của Pasenhor**, còn gọi là **Tấm bia của Harpeson** trong những tài liệu trước đây, là một cổ vật có niên đại từ năm trị vì thứ 37 của pharaon Shoshenq V (khoảng
**Iuput**, còn được chép là **Iuput A** trong nhiều tài liệu, là một Đại tư tế của Amun sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Iuput đã
**Thập niên 920 TCN** hay **thập kỷ 920 TCN** chỉ đến những năm từ 920 TCN đến 929 TCN. ## Sự kiện 928 TCN —Sau cái chết của Vua Solomon , con trai ông là
**Thập niên 880 TCN** hay **thập kỷ 880 TCN** chỉ đến những năm từ 880 TCN đến 889 TCN. ## Sự kiện 887 TCN— Soshenq II kế vị [[Osorkon I[] làm vua Ai Cập .
**Patareshnes**, trước đây bị viết sai là **Penreshnes**, là một vương hậu sống vào thời kỳ đầu của Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. ## Tiểu sử Patareshnes là một
**Thập niên 950 TCN** hay **thập kỷ 950 TCN** chỉ đến những năm từ 950 TCN đến 959 TCN. ## Sự kiện * 959 TCN - Psusennes II kế vị Siamun làm vua của Ai
:_Đừng nhầm lẫn với Maatkare Mutemhat, một công nương sống vào thời kỳ Vương triều thứ 21._ **Maatkare B** là một công chúa, đồng thời là một vương hậu sống vào thời kỳ Vương triều
**Hedjkheperre Setepenre Takelot II Si-Ese** là một pharaon thuộc Vương triều thứ 23 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Takelot II lên ngôi trong thời kỳ Ai Cập bị chia cắt và chỉ nắm
**Hedjkheperre Setepenamun Harsiese A** là một Đại tư tế của Amun, sau đó trở thành Pharaon trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông đã cai trị Thượng Ai Cập trong khoảng năm 874 –
**Hornakht** (còn được viết là **Hornakhte** hoặc **Harnakht**), là một vương tử sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. ## Gia đình vương tộc Hornakht là con
**Shoshenq D** là một vương tử sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông đảm nhận chức vụ Đại tư tế của Ptah tại Memphis dưới thời
**Thời kỳ Chuyển tiếp thứ Ba của Ai Cập** diễn ra ngay sau khi pharaon Ramesses XI qua đời, chấm dứt thời kỳ Tân vương quốc, kéo dài mãi đến khoảng năm 664 TCN thì
**Padiese** (còn được viết là **Padieset**, **Pediese**, **Padiiset**), là một Đại tư tế của Ptah tại Memphis sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông phục vụ
**Takelot B** là một Đại tư tế của Ptah tại Memphis sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông phục vụ dưới thời trị vì của pharaon
:_Đối với những người có cùng tên gọi, xem Nimlot._ **Nimlot A** là một _Đại thủ lĩnh của người Meshwesh_ sống vào giai đoạn cuối của thời kỳ Vương triều thứ 21 trong lịch sử
**Shoshenq VI** là một pharaon thuộc Vương triều thứ 23 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông là người kế vị trực tiếp của pharaon Pedubast I, dựa theo những dòng văn tự được
**Harsiese** (còn được viết là **Horsiese** hoặc **Harsiesis**, và nhiều biến thể khác), là một tên gọi của người Ai Cập cổ đại, mang ý nghĩa là "_Horus, con trai của Isis_". Tên này có
**Shoshenq A**, đôi khi còn gọi là **Shoshenq Già**, là một _Đại thủ lĩnh của người Meshwesh_ sống vào giai đoạn thời kỳ Vương triều thứ 21 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông
nhỏ|Ngôi mộ NRT V **Usermaatre Setepenre Shoshenq III** là một pharaon cai trị thuộc Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Niên đại trị vì của ông được cho là 39
**Usimare Setepenamun Takelot III Si-Ese** là một pharaon thuộc Vương triều thứ XXIII trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Theo "Văn khắc mực nước sông Nin" số 13, Osorkon III đã chọn Takelot III
**Usermaatre Setepenamun Rudamun** là pharaon áp chót của Vương triều thứ 23 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Danh hiệu của Rudamun không bao gồm tính ngữ **Si-Ese** như cha và anh mình. ##
thumb|[[Tượng Nhân sư lớn và Quần thể kim tự tháp Giza là những biểu tượng nổi bật nhất của nền văn minh Ai Cập cổ đại]] **Ai Cập cổ đại** là một nền văn minh
**Kashta** là một vị vua của Vương quốc Kush và là cha của Piye, vị pharaon sáng lập Vương triều thứ 25 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Tên ngai của ông thường được
**Shepsesre Tefnakht I** là pharaon sáng lập Vương triều thứ 24 ngắn ngủi trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông được cho là đã trị vì vào khoảng năm 732 đến 725 TCN, cùng
**Usermaatre** **Amenemope** (thế kỷ 11 — 992 TCN) là một vị vua của Vương triều thứ 21 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Amenemope được nghĩ là một người con trai của Pharaon Psusennes
**Pinedjem II**, hoặc **Pinudjem II**, là một Đại tư tế của Amun tại Thebes trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ông là người cai trị trên thực tế của Thượng Ai Cập trong khoảng
nhỏ|272x272px|Khung tên của vua Siamun trên một rầm cửa tại Memphis **Neterkheperre** hay **Netjerkheperre-setepenamun** **Siamun** là vị pharaon thứ sáu của Vương triều thứ 21 của Ai Cập cổ đại. Siamun đã xây dựng một
**Kapes** là một vương hậu sống vào thời kỳ Vương triều thứ 22 trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Tên của vị vương hậu này chủ yếu được biết đến thông qua Tấm bia