✨Quỹ đạo tên lửa
Quỹ đạo tên lửa là đường cong chuyển động của trọng tâm tên lửa trong không gian sau khi rời thiết bị phóng đến điểm gặp mục tiêu (điểm nổ). Quỹ đạo tên lửa thường có dạng một đường cong không gian phức tạp và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Có Quỹ đạo tên lửa tính toán và Quỹ đạo tên lửa thực tế. Quỹ đạo tên lửa gồm: đoạn chủ động (khi động cơ đang hoạt động) và đoạn thụ động (khi động cơ đã kết thúc hoạt động). Quỹ đạo tên lửa được xác định bởi kiểu loại tên lửa, phương pháp dẫn tên lửa và đặc tính của mục tiêu cũng như kiểu loại động cơ tên lửa và một số yếu tố khác.
Phân loại
- Quỹ đạo tên lửa đường đạn
- Quỹ đạo tên lửa hành trình
Đặc điểm
Quỹ đạo tên lửa đường đạn
Quỹ đạo tên lửa đường đạn là quỹ đạo bay của tên lửa được phóng ra dưới một góc nào đó đối với đường chân trời, chuyển động dưới tác động của sức hút trọng trường và sức cản không khí. Quỹ đạo tên lửa đường đạn có hệ thống điều khiển quán tính gồm: đoạn bay tích cực (động cơ còn hoạt động) và đoạn bay theo quán tính (sau khi động cơ ngừng hoạt động) thường chiếm trên 90% quỹ đạo bay. Trong trường hợp tên lửa có đầu đạn tự dẫn thì việc mở động cơ được thực hiện vào cuối đoạn bay thụ động nhằm mục đích hiệu chỉnh quỹ đạo bay và nâng cao độ chính xác trúng mục tiêu.
Quỹ đạo tên lửa đường đạn có phần lớn quỹ đạo sau khi phóng tuân thủ theo các quy luật của đường đạn học. Để đi được xa, tên lửa thường được phóng lên độ cao cần thiết, quỹ đạo vượt ra khỏi tầng khí quyển của Trái Đất và thâm nhập khoảng không vũ trụ. Điểm đặc trưng của tên lửa đường đạn là phóng theo phương thẳng đứng. Trong số các tên lửa đường đạn có tên lửa vũ trụ có vận tốc lớn nhất và đạt được vận tốc vũ trụ cấp 1, quỹ đạo của nó trở thành quỹ đạo của vệ tinh nhân tạo bay xung quanh Trái Đất theo các đường elip, với độ cao giảm rất chậm sau mỗi vòng quay. Tên lửa đường đạn không đạt được vận tốc vũ trụ cấp 1 thì chuyển động ở quỹ đạo thấp, không có khả năng quay xung quanh Trái Đất.
Quỹ đạo tên lửa đường đạn được đặc trưng bởi 3 giai đoạn: giai đoạn phóng, giai đoạn giữa, giai đoạn tiến công xuống mục tiêu.
- Giai đoạn phóng (giai đoạn tăng tốc): tên lửa được phóng theo chiều thẳng đứng vượt qua tầng khí quyển (kéo dài 3-4 phút), sau đó đi vào khoảng không vũ trụ; ở 1-2 tầng phóng thì tiêu hao hầu hết nhiên liệu động cơ tên lửa (tầm cao cuối giai đoạn 150-400 km, tốc độ 7 km/s).
- Giai đoạn giữa: khi đã ở trên khoảng không vũ trụ, tên lửa dần dần xoay hướng để chuyển động ngang, tên lửa bay theo quỹ đạo là một phần elip (giai đoạn này kéo dài 15-25 phút). Sau khi đạt độ cao tối đa các đầu đạn sẽ được phóng ra, phần còn lại của tên lửa hết tác dụng. Sau đó, đầu đạn mất dần độ cao và bắt đầu thâm nhập tầng khí quyển đậm đặc.
- Giai đoạn tiến công xuống mục tiêu: bắt đầu từ độ cao 100 km đầu đạn đi vào khu vực mục tiêu và lao xuống theo chiều thẳng đứng (khoảng 2 phút) và kết thúc với tốc độ khoảng 1-4 km/s. Quỹ đạo tên lửa như trên cho phép tên lửa đường đạn tiếp cận được mục tiêu ở cự li xa.
Quỹ đạo tên lửa hành trình
Quỹ đạo tên lửa hành trình là dạng kết hợp của Quỹ đạo tên lửaL đường đạn với đoạn bay theo chương trình ở nhánh xuống nhờ sử dụng lực nâng của các mặt khí động để tăng tầm bay (Ví dụ: tên lửa hạm đối hạm, đất đối hạm, không đối hạm).
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Quỹ đạo tên lửa** là đường cong chuyển động của trọng tâm tên lửa trong không gian sau khi rời thiết bị phóng đến điểm gặp mục tiêu (điểm nổ). Quỹ đạo tên lửa thường
phải|nhỏ|Tên lửa nghiên cứu [[Black Brant (rocket)|Black Brant 12 do Bristol Aerospace sản xuất.]] phải|nhỏ|Động cơ trên tầng 2 của tên lửa [[LGM-30 Minuteman#Minuteman-III (LGM-30G)|Minuteman III ]] **Tên lửa nhiều tầng đẩy** (tiếng Anh: **multistage
thumb|upright|Tên lửa Black Brant XII sắp được phóng tại Wallops Flight Facility. **Tên lửa nghiên cứu** là một loại tên lửa được thiết kế để mang theo các thiết bị đo lường bay trong một
Tên lửa hành trình Tomahawk của Hoa Kỳ **Tên lửa hành trình** hay **hỏa tiễn hành trình** (theo thuật ngữ tiếng Anh "_Cruise missile_") hay còn gọi là **tên lửa có cánh** (theo thuật ngữ
Tên lửa đạn đạo liên lục địa MX Peacekeeper của Hoa Kỳ đang được phóng thử nghiệm **Tên lửa đạn đạo** là loại tên lửa có phần lớn quỹ đạo sau khi phóng tuân theo
phải|nhỏ|Tên lửa liên lục địa Hoa Kỳ Atlas-A **Tên lửa liên lục địa**, **tên lửa xuyên lục địa**, **tên lửa vượt đại dương**, còn được biết đến với ký tự tắt **ICBM** (viết tắt của
Sau đây là **danh sách tên lửa** và các loại tên lửa. ## Danh sách tên lửa theo loại * **Tên lửa dẫn hướng thường dùng** ** Tên lửa không đối không ** Tên lửa
Tên lửa **R-36** () là một họ tên lửa đạn đạo liên lục địa và tên lửa đẩy (Tsyklon) được thiết kế bởi Phòng thiết kế Yuzhnoye, Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
**Tên lửa đẩy Vanguard** là loại tên lửa đẩy được dự kiến trở thành tên lửa đẩy phóng vệ tinh đầu tiên của Mỹ lên quỹ đạo. Tuy nhiên, việc Liên Xô phóng vệ tinh
phải|nhỏ|So sánh các cấu hình tên lửa, tháng 4 năm 1962, từ trái sang phải là tên lửa Saturn I, Saturn V và "Nova C8". (Mỗi cấu hình đều bao gồm một tầng đẩy bổ
**Tên lửa chống tên lửa đạn đạo** (_anti-ballistic missile_ - ABM) là một tên lửa được thiết kế để chống lại các tên lửa đạn đạo (một tên lửa dùng để phòng thủ tên lửa).
**Phương tiện phóng vệ tinh đồng bộ địa tĩnh Mark III** _(tiếng Anh: Geosynchronous Satellite Launch Vehicle Mark III (GSLV Mk III)_, hay còn gọi đơn giản là Phương tiện phóng Mark 3 _(Launch Vehicle
**Juno I** là một tên lửa đẩy phóng vệ tinh bốn tầng của Mỹ. Đây là loại tên lửa đã đưa vệ tinh đầu tiên của Mỹ- Explorer 1 lên quỹ đạo vào năm 1958.
nhỏ|phải|Tên lửa Redstone của [[chương trình Mercury]] alt=|thumb|Tên lửa [[Soyuz TMA-9 được phóng đi ở trung tâm vũ trụ Baykonur, Site 1/5 ở Kazakhstan]] Mô hình tên lửa **Tên lửa** hay **hỏa tiễn** là một
Tên lửa Soyuz-U mang tàu vũ trụ [[Soyuz TM-31 chở theo phi hành đoàn đầu tiên lên Trạm Vũ trụ Quốc tế - [https://en.wikipedia.org/wiki/Expedition_1 Expedition 1] - phóng vào ngày 31 tháng 10 năm 2000.]]
Tên lửa **Electron** là một loại thiết bị phóng quỹ đạo hai tầng có thể nối dài (thêm một tầng thứ 3) do công ty hàng không vũ trụ Mỹ Rocket Lab chế tạo để
Các loại tên lửa đạn đạo thường có đường bay theo từng pha-giai đoạn riêng biệt. Chúng lần lượt là các pha: **khởi tốc (tăng tốc)**, là pha mà tại đó, động cơ tên lửa
**Tên lửa có điều khiển** hay **hỏa tiễn hướng dẫn** là một loại tên lửa được trang bị hệ thống điều khiển để thay đổi các tham số động trên quỹ đạo bay nhằm ổn
nhỏ|Vệ tinh địa đồng bộ quay quanh Trái Đất. **Quỹ đạo địa đồng bộ** (tiếng Anh: **geosynchronous orbit**, viết tắt là **GSO**) là quỹ đạo lấy Trái Đất làm tâm với chu kỳ quỹ đạo
thumb|upright=1.35| – chiếc dẫn đầu của lớp tàu ngầm SSBN đầu tiên của [[Hải quân Hoa Kỳ. _George Washington_ cũng là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên có khả năng răn
phải|Sơ đồ ĐTL hai thành phần nhiên liệu dùng máy bơm **Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng** hay **Động cơ tên lửa lỏng** (ký hiệu ĐTL) là loại động cơ tên lửa sử dụng
nhỏ|300x300px| [[Space Shuttle|Phi thuyền không gian được phóng đi nhờ 2 tầng đẩy nhiên liệu rắn, hay còn gọi là SRBs]] Một **Tên lửa đẩy nhiên liệu rắn** là tên lửa có động cơ sử
nhỏ|399x399px|Bệ phóng tên lửa Scud-B thuộc biên chế [[Quân đội nhân dân Việt Nam tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế 2022.]] **Scud** là lớp các tên lửa đạn đạo chiến thuật được Liên Xô
**Trung tâm nghiên cứu tên lửa vũ trụ Tiến bộ-Progress Rocket Space Centre** (), trước đây là **TsSKB-Progress** (), là một công ty cổ phần của Nga trực thuộc Roscosmos State Corporation có nhiệm vụ
**Quỹ đạo Trái Đất tầm thấp** () là quỹ đạo gần Trái Đất. Quỹ đạo này có đặc trưng chu kỳ quỹ đạo nhỏ hơn 128 phút (vệ tinh hoàn thành ít nhất 11,25 vòng
**Vega** (, Advanced Generation European Carrier Rocket) là một hệ thống tên lửa đẩy có thể phá hủy hiện đang được sử dụng bởi Arianespace phát triển chung bởi Cơ quan Không gian Ý và
nhỏ|phải|Tên lửa vũ trụ [[Saturn V đưa phi thuyền Apollo 15 lên Mặt Trăng.]] **Tên lửa đẩy** (hay còn gọi là **tên lửa vũ trụ**) là loại tên lửa đạn đạo để đưa các tàu
nhỏ|phải|Một chiến sĩ ANA đang sử dụng tên lửa vác vai **Tên lửa đất đối đất** (tiếng Anh là: surface-to-surface missile hay SSM) là tên lửa được phóng từ các ống phóng vác vai, từ
**Delta** là dòng các phương tiện phóng tàu vũ trụ được Mỹ sử dụng từ năm 1960. Đã có hơn 300 tên lửa Delta được phóng lên, với tỉ lệ 95% lượt phóng thành công.
**Tên lửa đạn đạo tầm ngắn** (**SRBM**) là loại tên lửa đạn đạo có tầm bắn khoảng dưới 1.000 km (620 dặm). Loại tên lửa này thường được sử dụng trong các cuộc xung đột
nhỏ|250x250px|[[USS Tunny (SS-282)|USS _Tunny_ phóng tên lửa hành trình Regulus I năm 1958]] **Submarine-launched cruise missile** (**SLCM**) hay tên lửa hành trình phóng từ tầu ngầm như tên gọi của nó, là loại tên lửa
thumb|Quỹ đạo Molniya thumb|Figure 2: Di chuyển trên mặt đất của Quỹ đạo Molniya. **Quỹ đạo Molniya** (tiếng Nga: Молния, IPA: [ˈmolnʲɪjə]) là một loại quỹ đạo vệ tinh. Chúng là những quỹ đạo hình
Tên lửa đẩy hạng trung (Tiếng Anh: **medium-lift launch vehicle** (**MLV**)) là tên lửa đẩy có khả năng phóng tải trọng từ (theo định nghĩa của NASA) hoặc từ (theo định nghĩa của Nga) lên
Tên lửa đẩy hạng nặng (Tiếng Anh **heavy-lift launch vehicle**, **HLV** hoặc **HLLV**, là phương tiện phóng vũ trụ có khả năng mang tải trọng từ 20.000 đến 50.000 kg (theo NASA) hoặc từ 20.000 đến
Các **tham số quỹ đạo** là các tham số cần để mô tả một quỹ đạo. phải|Quỹ đạo Kepler. ## Tham số quỹ đạo Kepler ### Mô tả quỹ đạo Kepler Quỹ đạo Kepler (đường
phải| Một tên lửa tầm dài không đối không [[AIM-54 Phoenix của Hải quân Hoa Kỳ phóng từ máy bay chiến đấu F-14 Tomcat.]] **Tên lửa không đối không** (air-to-air missile: **AAM**) là tên lửa
**Hệ thống tên lửa Tor** (; ) là một hệ thống tên lửa đất đối không tầm thấp, được thiết kế để tiêu diệt máy bay, trực thăng, tên lửa hành trình, phương tiện bay
**Đầu đạn tên lửa** (phần chiến đấu của tên lửa) là bộ phận trực tiếp sát thương mục tiêu bằng năng lượng nổ và mảnh. Thông thường, phần đầu đạn được bố trí ở phần
thumb|right|Quỹ đạo chuyển tiếp Hohmann(2) từ quỹ đạo (1) cho đến quỹ đạo (3) có bán kính lớn hơn **Quỹ đạo chuyển tiếp địa tĩnh** (Tiếng Anh: Geostationary transfer orbit (GTO)) là một dạng quỹ
nhỏ|AGM-84 Harpoon được phóng đi Tên lửa **AGM-84 Harpoon** (ngọn lao) là loại tên lửa chống hạm hoạt động trong mọi thời tiết, phát triển và sản xuất bởi McDonnell Douglas (hiện nay được phát
nhỏ|300x300px|Hình ảnh so sánh các tên lửa hạng siêu nặng **Tên lửa đẩy hạng siêu nặng** có khả năng đưa trên 50 tấn (NASA) hay 100 tấn (Nga) đến quỹ đạo Trái Đất tầm thấp.
**Antares**, được biết đến trong giai đoạn triển khai ban đầu với tên gọi là **Taurus II**, là một hệ thống khởi động có thể phá hủy được, được phát triển bởi Orbital Sciences Corporation.
phải|nhỏ|270x270px|Quỹ đạo halo quay quanh [[điểm Lagrangian , , or (quỹ đạo không được hiển thị trong biểu đồ).]] Một **quỹ đạo halo** là quỹ đạo tuần hoàn, ba chiều ở gần một trong các
**N1/L3** (viết tắt của cụm từ , "Carrier Rocket"-"Tên lửa mang"; Cyrillic: **Н1**) là một loại tên lửa đẩy siêu trọng của Liên Xô. Trong đó, N1 là tên của tên lửa đẩy, còn L3
**Energia** (; GRAU 11K25) là một tên lửa đẩy siêu nặng (Nó có khả năng mang tải trọng lên tới 100 tấn). Nó được thiết kế bởi NPO Energia, một viện thiết kế tên lửa
thumb|Sơ đồ quỹ đạo chuyển tiếp Mặt Trăng, trong đó có điểm hẹn quỹ đạo LOR (điểm 7). **Điểm hẹn quỹ đạo Mặt Trăng** (tiếng Anh: **lunar orbit rendezvous**, **LOR**), hay **tiếp cận trên quỹ
**Atlas** là một dòng tên lửa đẩy của Mỹ phát triển dựa trên tên lửa đạn đạo liên lục địa SM-65 Atlas. Chương trình tên lửa đạn đạo liên lục địa Atlas ban đầu được
**Angara** là một dòng tên lửa đẩy do Trung tâm nghiên cứu và chế tạo Khrunichev (Moscow) nghiên cứu và phát triển. Tên lửa đẩy Angara có khả năng đưa tải trọng từ 3.000 đến
nhỏ|Biểu tượng của Viện thiết kế RKK-Energia **Tập đoàn tên lửa vũ trụ Energia** — tập đoàn tên lửa vũ trụ Nga, một trong những hãng hàng đầu của công nghiệp tên lửa vũ trụ.
**Merlin** là dòng động cơ tên lửa do SpaceX phát triển để sử dụng trên các phương tiện phóng Falcon 1, Falcon 9 và Falcon Heavy. Động cơ Merlin sử dụng nhiên liệu là RP-1