✨Đầu đạn tên lửa
Đầu đạn tên lửa (phần chiến đấu của tên lửa) là bộ phận trực tiếp sát thương mục tiêu bằng năng lượng nổ và mảnh. Thông thường, phần đầu đạn được bố trí ở phần đầu tên lửa. Trong phần tách ra khỏi động cơ phóng tên lửa thì phần đầu đạn là thành phần của khối chiến đấu. Cũng có khi phần đầu đạn được bố trí ở vị trí khác của tên lửa gọi là khoang chiến đấu.
Cấu tạo, phân loại
Cấu tạo của đầu đạn tên lửa được xác định bởi công dụng và dạng tên lửa hoặc khối chiến đấu. Đầu đạn tên lửa được phân thành 2 loại: Đầu đạn tên lửa có thân chịu lực và Đầu đạn tên lửa lắp vào bên trong tên lửa. Đầu đạn tên lửa có thân chịu lực là một phần của thân và được ghép chặt với thân tên lửa.
Cấu tạo đầu đạn tên lửa đơn giản nhất: thân, thuốc nổ, ngòi nổ và cơ cấu bảo hiểm - chấp hành.
- Thân có tác dụng chứa các thành phần của đầu đạn tên lửa và tạo mảnh sát thương mục tiêu. Các tên lửa tầm gần kích thước nhỏ sử dụng đầu đạn tên lửa có thân chịu lực với một khối thuốc nổ thường không tách riêng với thân tên lửa. Đối với phần lớn tên lửa đường đạn và một số tên lửa có cánh, đầu đạn tên lửa có thân chịu lực tách được khỏi tên lửa sau giai đoạn chủ động của quỹ đạo và tự dẫn đến mục tiêu (đối phương khó phát hiện và tiêu diệt). Đầu đạn tên lửa của tên lửa đối hải và tên lửa chống hạm là một dạng ngư lôi tự dẫn, được khởi động sau khi tên lửa vào vùng tiêu diệt mục tiêu. Với cấu tạo này có thể mang ngư lôi có cự li xa hơn nhiều so với việc phóng ngư lôi từ thiết bị phóng. Để tránh đầu đạn tên lửa của các loại tên lửa đường đạn bị nóng lên khi bay trong các lớp khí quyển, bề mặt bên ngoài của thân được phủ một lớp bảo vệ nhiệt. Đầu đạn tên lửa đặt vào bên trong tên lửa không có thân có thể nạp thuốc nổ thông thường, chất nổ hạt nhân hay nạp loại chất nhồi khác tùy theo yêu cầu sử dụng của tên lửa.
- Ngòi nổ và cơ cấu bảo hiểm chấp hành bảo đảm an toàn cho đầu đạn tên lửa khi bảo dưỡng, bảo quản cũng như khi nổ, tùy thuộc vào chủng loại đầu đạn tên lửa và tính chất mục tiêu cần tiêu diệt, khi va chạm trực tiếp với mục tiêu hay nổ phía trên mục tiêu ở một độ cao xác định. Ngòi nổ và cơ cấu bảo hiểm chấp hành ở một số tên lửa còn bảo đảm việc tự hủy đầu đạn tên lửa khi tên lửa không trúng mục tiêu.
- Kích thước và khối lượng đầu đạn tên lửa được xác định theo công suất chủ yếu của khối thuốc nổ. Khối lượng đầu đạn tên lửa gồm các loại từ 1 kg (một số tên lửa phòng không) đến 1 tấn và lớn hơn (tên lửa đường đạn).
- Hiệu suất tác động của đầu đạn tên lửa chủ yếu phụ thuộc vào những yếu tố sau: loại thuốc nổ và công suất thuốc nổ, mức độ chính xác trúng mục tiêu, dạng mục tiêu và phương pháp sát thương mục tiêu.
Thuốc nổ của đầu đạn tên lửa
Đầu đạn tên lửa nạp thuốc nổ thông thường được chia thành: tác dụng phá, tác dụng mảnh, tác dụng nổ lõm, tác dụng cháy và tác dụng hỗn hợp (phá - mảnh, phá - nổ lõm).
- Đầu đạn tên lửa tác dụng phá có vỏ ngoài mỏng, bên trong chứa thuốc nổ được sử dụng để tiêu diệt sinh lực và các mục tiêu có lớp bảo vệ yếu. Yếu tố sát thương chính là sản phẩm nổ dạng khí và sóng xung kích.
- Đầu đạn tên lửa tác dụng mảnh dùng để tiêu diệt mục tiêu bằng dòng mảnh tốc độ cao được tạo thành khi nổ, được sử dụng để tiêu diệt tất cả các loại mục tiêu. Mảnh có thể được tạo thành tự nhiên hay dự tính trước hoặc bao gồm các phần tử được chuẩn bị trước. Đầu đạn tên lửa tác dụng phá - mảnh có thể sát thương mục tiêu bằng cả tác dụng phá và tác dụng mảnh.
- Đầu đạn tên lửa tác dụng nổ lõm sát thương mục tiêu dựa trên hiệu ứng nổ lõm, dùng để tiêu diệt các mục tiêu có vỏ bọc thép hay mục tiêu bê tông. Khi nổ khối thuốc có hốc lõm đặc biệt tạo thành dòng kim loại nóng chảy định hướng tốc độ cao (10 m/s) hướng về phía mục tiêu, va đập và đâm xuyên vào bên trong mục tiêu tạo nên vùng áp suất lớn và nhiệt độ cao, phá hủy mục tiêu.
- Đầu đạn tên lửa tác dụng cháy dùng để sát thương sinh lực, phá hủy vũ khí và phương tiện kỹ thuậ
t cũng như cơ sở vật chất dự trữ của địch. Thành phần hỗn hợp cháy kim loại (manhê hay nhôm) có thể đạt nhiệt độ 1.600-1.800°C. Thành phần hỗn hợp nhiệt nhôm đạt đến nhiệt độ cháy gần 3.000°C. Đầu đạn tên lửa dạng cassette (dạng hộp) là một thùng chứa đạn dược loại nhỏ (gọi là phần tử chiến đấu) nhiều dạng khác nhau (khối thuốc nổ lõm và khối thuốc nổ lõm - mảnh, mìn chống tăng và mìn chống bộ binh…), dùng để tiêu diệt mục tiêu trên diện tích lớn.
Đầu đạn tên lửa hạt nhân
Đầu đạn tên lửa hạt nhân là đầu đạn tên lửa sử dụng chất nổ hạt nhân, có công suất phá hủy lớn nhất và là loại vũ khí hủy diệt lớn. Chất nổ hạt nhân phần lớn được nạp cho đầu đạn tên lửa của tên lửa đường đạn cấp chiến lược, chiến dịch - chiến thuật và chiến thuật.
Đầu đạn tên lửa nạp thuốc nổ hạt nhân cũng được lắp cho tên lửa có cánh tầm trung và tầm xa. Tác động sát thương chủ yếu của đầu đạn tên lửa hạt nhân là sóng xung kích, bức xạ quang, bức xạ xuyên và nhiễm phóng xạ. Theo các công ước quốc tế về cấm phổ biến và sử dụng vũ khí hạt nhân, lực lượng hạt nhân chiến lược bị hạn chế, chỉ có thể sử dụng đầu đạn tên lửa nhỏ hoặc thay đổi công suất để chống các mục tiêu chiến thuật.
Xu thế phát triển trong tương lai
Chế tạo đầu đạn tên lửa với khối lượng xấp xỉ 20% khối lượng toàn bộ của tên lửa, có thể tiêu diệt mục tiêu bọc thép và tất cả các loại mục tiêu khác. Với tên lửa mang đầu đạn hạt nhân cấp chiến lược sẽ chế tạo đầu đạn tên lửa tách ra khỏi tên lửa với nhiều đầu đạn hạt nhân tự dẫn và đầu đạn hạt nhân cơ động (đầu đạn hạt nhân với tốc độ siêu âm) rất khó bị bắn hạ trên đường bay.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đầu đạn tên lửa** (phần chiến đấu của tên lửa) là bộ phận trực tiếp sát thương mục tiêu bằng năng lượng nổ và mảnh. Thông thường, phần đầu đạn được bố trí ở phần
Tên lửa **R-36** () là một họ tên lửa đạn đạo liên lục địa và tên lửa đẩy (Tsyklon) được thiết kế bởi Phòng thiết kế Yuzhnoye, Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Các loại tên lửa đạn đạo thường có đường bay theo từng pha-giai đoạn riêng biệt. Chúng lần lượt là các pha: **khởi tốc (tăng tốc)**, là pha mà tại đó, động cơ tên lửa
nhỏ|phải|Tên lửa Redstone của [[chương trình Mercury]] alt=|thumb|Tên lửa [[Soyuz TMA-9 được phóng đi ở trung tâm vũ trụ Baykonur, Site 1/5 ở Kazakhstan]] Mô hình tên lửa **Tên lửa** hay **hỏa tiễn** là một
**3M-54 Klub** là một tổ hợp tên lửa hành trình đa năng do Phòng thiết kế Novator (OKB-8) của Nga phát triển. Tên ký hiệu NATO của tổ hợp tên lửa này là **SS-N-27**. Hiện
phải| Một tên lửa tầm dài không đối không [[AIM-54 Phoenix của Hải quân Hoa Kỳ phóng từ máy bay chiến đấu F-14 Tomcat.]] **Tên lửa không đối không** (air-to-air missile: **AAM**) là tên lửa
thumb|upright=1.35| – chiếc dẫn đầu của lớp tàu ngầm SSBN đầu tiên của [[Hải quân Hoa Kỳ. _George Washington_ cũng là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên có khả năng răn
**Tên lửa chống tên lửa đạn đạo** (_anti-ballistic missile_ - ABM) là một tên lửa được thiết kế để chống lại các tên lửa đạn đạo (một tên lửa dùng để phòng thủ tên lửa).
thumb|upright=1.2|Đầu đạn MIRV trên tên lửa [[LGM-118 Peacekeeper. Các đầu đạn được tô màu đỏ.]] thumb|Các kỹ thuật viên đang bảo trì đầu đạn MIRV Mk21 trên tên lửa [[LGM-118 Peacekeeper]] thumb|upright|Đầu đạn MIRV của
**Hệ thống tên lửa Buk** (; - cây sồi) là một dòng các hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung, tự hành được phát triển bởi Liên Xô (cũ) và Nga. Hệ thống
**Hệ thống tên lửa Tor** (; ) là một hệ thống tên lửa đất đối không tầm thấp, được thiết kế để tiêu diệt máy bay, trực thăng, tên lửa hành trình, phương tiện bay
**R-16** là loại tên lửa đạn đạo liên lục địa đầu tiên được Liên Xô triển khai thành công. Đối với phương Tây nó được biết đến dưới định danh của Nato là **SS-7 Saddler**,
**Pantsir-S1** (, tên ký hiệu NATO **SA-22 Greyhound**) là một tổ hợp tên lửa - pháo phòng không, tổ hợp này có thể tiêu diệt các mục tiêu trong tầm thấp hoặc cự ly gần
**Delta** là dòng các phương tiện phóng tàu vũ trụ được Mỹ sử dụng từ năm 1960. Đã có hơn 300 tên lửa Delta được phóng lên, với tỉ lệ 95% lượt phóng thành công.
nhỏ|300x300px| [[Space Shuttle|Phi thuyền không gian được phóng đi nhờ 2 tầng đẩy nhiên liệu rắn, hay còn gọi là SRBs]] Một **Tên lửa đẩy nhiên liệu rắn** là tên lửa có động cơ sử
Tên lửa đạn đạo liên lục địa MX Peacekeeper của Hoa Kỳ đang được phóng thử nghiệm **Tên lửa đạn đạo** là loại tên lửa có phần lớn quỹ đạo sau khi phóng tuân theo
Mô hình động cơ tên lửa nhiên liệu rắn **Động cơ tên lửa** là động cơ phản lực trong đó chứa toàn bộ nguồn môi chất làm việc và nguồn năng lượng, trong quá trình
nhỏ|399x399px|Bệ phóng tên lửa Scud-B thuộc biên chế [[Quân đội nhân dân Việt Nam tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế 2022.]] **Scud** là lớp các tên lửa đạn đạo chiến thuật được Liên Xô
**BGM-109 Tomahawk** là loại tên lửa hành trình với nhiều biến thể, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, được phóng đi từ các hệ thống phóng mặt đất, chiến hạm hoặc tàu ngầm
phải|nhỏ|Tên lửa liên lục địa Hoa Kỳ Atlas-A **Tên lửa liên lục địa**, **tên lửa xuyên lục địa**, **tên lửa vượt đại dương**, còn được biết đến với ký tự tắt **ICBM** (viết tắt của
**Quỹ đạo tên lửa** là đường cong chuyển động của trọng tâm tên lửa trong không gian sau khi rời thiết bị phóng đến điểm gặp mục tiêu (điểm nổ). Quỹ đạo tên lửa thường
phải|Tên lửa chiến thuật MGM-140 ATACMS **Tên lửa chiến thuật** là loại tên lửa không điều khiển hoặc có điều khiển mang đầu đạn có đương lượng nổ thấp hoặc trung bình, dùng để tiêu
**Tên lửa chống tàu** (**tên lửa đối hạm**) là một loại tên lửa được thiết kế để chống lại các tàu trên mặt biển của hải quân. Hầu hết các tên lửa chống tàu là
A payload launch vehicle carrying a prototype exoatmospheric kill vehicle is launched from [[Meck Island at the Kwajalein Missile Range on 3 tháng 12 năm 2001, for an intercept of a ballistic missile target over
phải|nhỏ|300x300px| Các loại tên lửa IRBM và MRBM **Tên lửa đạn đạo tầm trung-xa** (**IRBM**) là loại tên lửa đạn đạo có tầm bắn từ 3.000 đến 5.500 km (1.864–3.418 dặm), nằm ở khoảng giữa tên lửa
nhỏ|300x300px|Thí nghiệm về đầu đạn nổ mảnh văng liên tục hình khuyên, 1972 tại [[Naval Air Weapons Station China Lake.]] **Continuous-rod warhead (đầu đạn văng mảnh liên tục hình khuyên)** là một loại đầu đạn
Tên lửa hành trình Tomahawk của Hoa Kỳ **Tên lửa hành trình** hay **hỏa tiễn hành trình** (theo thuật ngữ tiếng Anh "_Cruise missile_") hay còn gọi là **tên lửa có cánh** (theo thuật ngữ
nhỏ|300x300px|[[Tàu ngầm Đề án 651|Tàu ngầm Đề án 651 (Juliet) mang tên lửa hành trình]] nhỏ|300x300px|Tàu ngầm bắn thử nghiệm tên lửa Regulus **Cruise missile submarine** hay **Tàu ngầm mang tên lửa hành trình** là
phải|nhỏ|Tên lửa chống tên lửa đạn đạo [[Arrow (Israeli missile)|Arrow 2]] phải|nhỏ|Hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo Aegis. Tên lửa chống tên lửa đạn đạo [[RIM-161 Standard Missile 3 được phóng đi từ
thumb|nhỏ|phải|210x210px|THAAD đang khai hỏa **Hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối** (tiếng Anh: _Terminal High Altitude Area Defense_, viết tắt là THAAD, trước kia gọi là _Theater High Altitude Area Defense_, tức Hệ
thumb|right|Tượng đài kỷ niệm tên lửa R-13 tại căn cứ hải quân [[Severomorsk]] **R-13** (Russian: **роҝета-13**) là một tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm do Liên Xô phát triển từ năm 1955. Tên
Tên lửa Soyuz-U mang tàu vũ trụ [[Soyuz TM-31 chở theo phi hành đoàn đầu tiên lên Trạm Vũ trụ Quốc tế - [https://en.wikipedia.org/wiki/Expedition_1 Expedition 1] - phóng vào ngày 31 tháng 10 năm 2000.]]
Tên lửa điều khiển chống tăng 9K115 _Metys_ của [[Quân đội Ba Lan]] Tên lửa [[PARS 3 LR kiểu bắn-và-quên của Quân đội Cộng hòa Liên bang Đức.]] **Tên lửa chống tăng có điều khiển**
nhỏ|250x250px|[[USS Tunny (SS-282)|USS _Tunny_ phóng tên lửa hành trình Regulus I năm 1958]] **Submarine-launched cruise missile** (**SLCM**) hay tên lửa hành trình phóng từ tầu ngầm như tên gọi của nó, là loại tên lửa
**Dongfeng-5** (đọc theo âm Hán Việt là Đông Phong-5) là loại tên lửa đạn đạo liên lục địa, được Trung Quốc chế tạo từ giữa những năm 70 dựa trên thiết kế của tên lửa
**KP-SAM Shin-Gung** hoặc **Shin-Kung** (tiếng Hàn: hangul: 신궁, hanja: 新) là tên lửa đất đối không phóng từ Hàn Quốc do LIG Nex1 sản xuất. Nó được bán trên thị trường quốc tế với tên
**Apache** là loại tên lửa hành trình phá đường băng được phát triển bởi Matra BAE Dynamics (MBDA) tại Pháp. Dự án ban đầu là một liên doanh giữa Pháp và Đức từ năm 1983
thumb|Tên lửa ma hoặc thiên thạch. Nhiếp ảnh gia Erik Reuterswärd nghi ngờ một thiên thạch theo như mô tả trong bức ảnh được lưu hành rộng rãi của ông. Quân đội Thụy Điển, cơ
Tên lửa **R-21** (; NATO: **SS-N-5 'Sark/Serb**'; GRAU: **4K55**) là một loại tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm trong trang bị của Hải quân Liên Xô từ năm 1963 đến năm 1989. Đây
**Type 88** (88式地対艦誘導弾) hay **SSM-1** là loại tên lửa đất đối hạm do tập đoàn Mitsubishi Heavy Industries phát triển và được trang bị cho Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản. Nó được
**Type 03** (03式中距離地対空誘導弾, まるさんしきちゅうきょりちたいくうゆうどうだん) hay **Chū-Sam** (中SAM), **SAM-4** là một tổ hợp tên lửa đất đối không tầm trung được Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản thông qua để đưa vào phục vụ từ năm
là loại tên lửa đất đối không vác vai (MANPADS) được viện Gijutsu Kenkyū Honbu (技術研究本部) thuộc Cục Phòng vệ (nay là Bộ Quốc phòng Nhật Bản) hợp tác cùng hãng Toshiba phát triển dựa
nhỏ|phải|Tên lửa vũ trụ [[Saturn V đưa phi thuyền Apollo 15 lên Mặt Trăng.]] **Tên lửa đẩy** (hay còn gọi là **tên lửa vũ trụ**) là loại tên lửa đạn đạo để đưa các tàu
**Penguin** (Thiết kế của Hoa Kỳ là **AGM-119**) là loại tên lửa của hải quân sử dụng để chống tàu, được sản xuất bởi hãng Kongsberg Defence & Aerospace (KDA) của Na Uy từ đầu
Tàu ngầm lớp Yankee II **RSM-45** **R-31** (tên định danh của NATO - **SS-N-17 Snipe**) là một loại tên lửa SLBM của Liên Xô. Việc phát triển tên lửa bắt đầu vào đầu thập niên
**Tên lửa V-2** (tiếng Đức: _Vergeltungswaffen 2_, tức "Vũ khí trả thù 2") có tên gọi chính thức là A-4 (tiếng Đức: _Aggerat 4_, tức "Cỗ máy liên hợp 4"). Đây là tên lửa đạn
**Tên lửa đẩy Vanguard** là loại tên lửa đẩy được dự kiến trở thành tên lửa đẩy phóng vệ tinh đầu tiên của Mỹ lên quỹ đạo. Tuy nhiên, việc Liên Xô phóng vệ tinh
phải|Sơ đồ ĐTL hai thành phần nhiên liệu dùng máy bơm **Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng** hay **Động cơ tên lửa lỏng** (ký hiệu ĐTL) là loại động cơ tên lửa sử dụng
**Juno I** là một tên lửa đẩy phóng vệ tinh bốn tầng của Mỹ. Đây là loại tên lửa đã đưa vệ tinh đầu tiên của Mỹ- Explorer 1 lên quỹ đạo vào năm 1958.
**Lữ đoàn 679** là đơn vị tên lửa đất đối hải thuộc Vùng 1 Hải quân - 1 trong 5 binh chủng nòng cốt của Hải quân nhân dân Việt Nam. ## Lịch sử Trong