✨Tên lửa Soyuz

Tên lửa Soyuz

Tên lửa Soyuz-U mang tàu vũ trụ [[Soyuz TM-31 chở theo phi hành đoàn đầu tiên lên Trạm Vũ trụ Quốc tế - [https://en.wikipedia.org/wiki/Expedition_1 Expedition 1] - phóng vào ngày 31 tháng 10 năm 2000.]] Tên lửa Soyuz (Союз – Liên hợp) là một tên lửa tải trọng hạng trung (Medium-lift launch vehicle/MLV) của Liên Xô (hiện nay là Nga) dùng để đưa các vệ tinh nhân tạo cũng như tàu vũ trụ lên không gian. Nó bắt nguồn từ tên lửa R-7, loại tên lửa đạn đạo xuyên lục địa đầu tiên trên thế giới do Liên Xô chế tạo. Đây là loại tên lửa duy nhất của Nga đang được sử dụng để đưa con người lên vũ trụ, nó đã đưa rất nhiều phi hành gia thuộc nhiều quốc tịch khác nhau lên vũ trụ. Các khách du lịch vũ trụ cũng được đưa lên không gian trên tàu Soyuz bởi loại tên lửa này. Hiện tại, thiết bị phóng này là phương tiện để Nga đưa các tàu chở người Soyuz và tàu vận tải không người lái Progress/Tiến bộ lên Trạm Vũ trụ Quốc tế.

Soyuz là loại tên lửa đẩy kỳ cựu được sử dụng nhiều và lâu nhất trên thế giới so với các loại thiết bị phóng khác với tổng cộng hơn 1700 lần phóng kể từ khi bắt đầu được sử dụng vào năm 1966. Loại tên lửa này nổi tiếng bởi số lần phóng khổng lồ cùng độ tin cậy cao, mặc dù thiết kế đã rất cũ. Nó được coi là xương sống cho các chương trình không gian có người lái và không người lái của Nga và được sản xuất bởi trung tâm không gian Samara (TsSKB-Progress) tại Samara, liên bang Nga. Tên lửa Soyuz được phóng lên từ Sân bay vũ trụ Baykonur ở Kazakhstan và Plesetsk ở phía tây bắc nước Nga. Bãi phóng Kourou của châu Âu ở Guyana (khu vực Nam Mỹ) thuộc Pháp cũng được xây dựng thêm để trở thành địa điểm phóng thứ ba cho tên lửa Soyuz theo một chương trình hợp tác giữa châu Âu và Nga trong lĩnh vực không gian. Vào ngày 28 tháng 4 năm 2016, một tên lửa Soyuz-2.1a đã lần đầu phóng tại bãi phóng tên lửa Soyuz thứ tư và mới nhất của Nga, bãi phóng Vostochny (Космодром Восточный - _Kosmodrom Vostochny - "_Eastern Spaceport").

Lịch sử

Vào thập niên 50, dưới sự lãnh đạo của Sergey Korolev, người đứng đầu cục thiết kế OKB-1 (hiện nay là RKK Energia), R-7, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa tiên của Liên Xô và thế giới đã được phát triển và chế tạo. Khi đầu đạn hạt nhân trở nên nhỏ và nhẹ hơn nó nhanh chóng trở nên lỗi thời cho mục đích này và bị thay thế bởi các loại tên lửa khác. Tuy nhiên với vai trò là một thiết bị phóng trong lĩnh vực không gian, nó lại rất nổi tiếng và thành công. Chính tên lửa này đã mang Sputnik, vệ tinh nhân tạo đầu tiên của loài người lên không gian vào ngày 4 tháng 10 năm 1957. R-7 chính là nền tảng của nhiều loại thiết bị phóng khác nhau của Liên Xô trước đây và Nga hiện nay, mà nổi tiếng nhất chính là tên lửa đẩy Soyuz.nhỏ|221x221px|Tên lửa Soyuz-FG phóng phi hành đoàn [[Expedition 60 trên tàu vũ trụ Soyuz MS-13 lên Trạm Vũ Trụ Quốc tế.]]Vào năm 1973, một phiên bản đổi mới của phiên bản Soyuz ban đầu được đưa vào sử dụng gọi là Soyuz-U (11A511U). Phiên bản này là loại phổ biến nhất trong dòng tên lửa Soyuz và được sử dụng cho tới tận ngày nay. Vào năm 1982, một loại tên lửa Soyuz cải tiến gọi là Soyuz-U2 (11A511U2) được đưa vào sử dụng với khả năng mang trọng tải cao hơn phiên bản Soyuz-U một chút. Loại tên lửa này sử dụng một loại dầu lửa tổng hợp gọi là "Sintin" cho tầng thứ nhất. Tuy nhiên sự ngừng sản xuất Sintin vào năm 1996 khiến việc sử dụng Soyuz-U2 bị ngưng lại và được thay thế trở lại bởi Soyuz-U. Đầu thập niên 80 là giai đoạn đỉnh điểm của việc sản xuất các tên lửa Soyuz với khoảng 60 chiếc được chế tạo ra mỗi năm. Tuy nhiên những khó khăn về tài chính buộc các nhà phát triển phải chia dự án Soyuz-2 ra các giai đoạn: Soyuz-2.1a và Soyuz-2.1b. Soyuz-2.1a được phóng thử thành công vào tháng 11 năm 2004. Soyuz-2.1b được phát triển từ Soyuz-2.1a, và là phiên bản được nâng cấp đầy đủ với động cơ tầng thứ ba hoàn toàn mới. Soyuz-2.1b được phóng thành công vào tháng 12 năm 2006 từ bãi phóng Baikonur.nhỏ|Tên lửa Soyuz-FG phóng tàu vũ trụ [[Soyuz MS-15 chở phi hành đoàn Expedition 61 lên Trạm Vũ trụ Quốc tế]]Vào tháng 7 năm 1996, Starsem, một công ty hợp tác giữa châu Âu và Nga được lập ra để cung cấp các dịch vụ phóng Soyuz thương mại. Công ty này được Nga sở hữu 50% và châu Âu sở hữu 50%. Soyuz-Fregat được coi là một bước chuyển tiếp lên Soyuz 2 và được phóng lên lần đầu vào năm 2000.

Năm 2001, Soyuz-FG sửa đổi từ Soyuz-U ra đời. Phiên bản này có khả năng mang trọng tải tăng hơn so với Soyuz-U. nhỏ|Tên lửa Soyuz-2.1b phóng vệ tinh Meteor-M 2-2 từ [[bãi phóng Vostochny, Nga.]]Hiện tại, Soyuz-2.1a, Soyuz-2.1b, Soyuz-2.1v là ba phiên bản của Soyuz đang được sản xuất và sử dụng cho việc phục vụ Trạm Vũ trụ Quốc tế, các chương trình của chính phủ cũng như các mục đích thương mại. Trong chương trình Trạm Vũ trụ Quốc tế, từ năm 2001-2019, Soyuz-FG, Soyuz-U và Soyuz-2.1a được dùng để phóng tàu vũ trụ chở người Soyuz và tàu vận tải Tiến bộ (Progress). Soyuz-U phóng lên vũ trụ lần cuối cùng vào ngày 22 tháng 2 năm 2017, đưa tàu vận tải Progress (Tiến bộ) MS-05 lên Trạm Vũ trụ Quốc tế. Soyuz-FG phóng lần cuối vào ngày 25 tháng 9 năm 2019, đưa tàu vũ trụ Soyuz MS-15 lên Trạm Vũ trụ Quốc tế. Từ năm 2020 tàu vũ trụ Soyuz MS và tàu vận tải Progress MS sẽ được phóng bằng tên lửa Soyuz-2.1a. Vào tháng 4 năm 2005, một thỏa thuận giữa cơ quan không gian Nga Roscosmos và Arianespace đã được ký kết tại Moscow về việc xây dựng các cơ sở hạ tầng cần thiết để phóng tên lửa Soyuz-ST từ bãi phóng Kourou, Guiana. Soyuz-ST, một phiên bản của Soyuz-2 được điều chỉnh để có thể thực hiện các vụ phóng thương mại từ bãi phóng Kourou của châu Âu. Vị trí gần quỹ đạo của Kourou sẽ giúp các tên lửa Soyuz-ST được phóng từ đây có thể mang trọng tải nặng hơn lên các quỹ đạo gần Trái Đất hay quỹ đạo địa tĩnh so với phóng từ Baikonur hay Plesetsk. Soyuz-ST theo kế hoạch sẽ bắt đầu phóng các trọng tải không chở người tại Kourou từ đầu năm 2009. Vào ngày 21 tháng 10 năm 2011, tên lửa Soyuz-ST-B mang theo 2 vệ tinh định vị Galileo phiên bản thử nghiệm của ESA phóng lên lần đầu từ bãi phóng mới tại Kourou, Guiana.

Hiện nay, do nhu cầu của chính phủ Nga, hoạt động của Trạm Vũ trụ Quốc tế cũng như các đơn đặt hàng thương mại từ Starsem, Glavkosmos và các hợp đồng từ Arianespace, TsSKB-Progress sản xuất trung bình khoảng 10 – 15 thiết bị phóng mỗi năm. Tuy nhiên công ty này có thể nhanh chóng tăng sản lượng xuất xưởng nếu như có yêu cầu.

Theo thuật ngữ của Nga, Soyuz là một loại phương tiện phóng ba tầng. Nó gồm có tầng thứ nhất và tầng thứ hai tương tự như của tên lửa hai tầng R-7 và có thêm một tầng thứ ba ở trên. Các động cơ dùng trong tên lửa Soyuz được thiết kế bởi NPO Energomash. Hiện tại tầng trên này không còn được sử dụng.

Tầng trên Fregat: Được phát triển bởi NPO Lavochkin. Fregat có nguồn gốc từ hệ thống tạo sức đẩy (propulsion system) của các tàu thăm dò liên hành tinh của Lavochkin. Nó có thể khởi động lại tới 20 lần. Tương tự như Ikar, nó sử dụng nhiên liệu là UDMH và chất oxy hóa là N2O4. Tầng này được sử dụng trong các lần phóng của Cơ quan Vũ Trụ Nga/Roscosmos, Arianespace và Lực lượng Hàng không - Vũ trụ Nga. *Tầng trên Volga

Phiên bản

Các phiên bản của Soyuz đã từng và đang hoạt động

Soyuz* (11A511): Ban đầu được thiết kế để phóng phức hợp Soyuz 7K-9K-11K trong chương trình bay lên Mặt Trăng cũng như vệ tinh do thám Zenit-4, do đó được gọi là tên lửa Soyuz. Phiên bản này được phóng lên lần đầu tiên vào ngày 28 tháng 11 năm 1966. 11A511 đã được chuẩn hóa và sử dụng để phóng các phiên bản đầu tiên của tàu Soyuz cho tới năm 1975.
Soyuz-M (11A511M): Ban đầu được thiết kế để phóng phiên bản tàu quân sự chở người Soyuz 7K-VI. Dự án Soyuz 7K-VI sau đó bị hủy bỏ nhưng Soyuz-M vẫn được tiếp tục phát triển và sử dụng để phóng vệ tinh do thám Zenit-4MT từ năm 1971 tới 1976 . Soyuz-U* (11A511U): Hiện đại hóa từ 11A511, phiên bản này đã được chuẩn hóa và trở thành loại tên lửa được phóng nhiều nhất trong lịch sử, với tổng cộng 787 lần phóng trong 43 năm hoạt động, trong đó có 765 lần phóng thành công và 22 lần phóng thất bại. Soyuz-U được phóng lên lần đầu năm 1973, được sử dụng một cách rộng rãi để phóng nhiều loại trọng tải, từ các tàu vũ trụ tới nhiều loại vệ tinh nhân tạo khác nhau. Soyuz-U phóng lần cuối vào ngày 22 tháng 2 năm 2017, đưa tàu vận tải Progress MS-05 lên Trạm Vũ trụ Quốc tế..
Soyuz-2.1v (14A15): Từng được gọi là Soyuz-1, là một biến thể tên lửa đẩy hạng nhẹ của dòng Soyuz, với tầng trung tâm sử dụng một động cơ NK-33 hoàn toàn khác và khỏe hơn so với động cơ RD-108A. Tên lửa đồng thời không có tầng đẩy phụ, khác với các dòng Soyuz khác. Tên lửa này đã phóng lần đầu vào ngày 28 tháng 12 năm 2013, mang theo phiên bản thử nghiệm vệ tinh nghiên cứu dành cho học sinh, sinh viên Aist và 2 vệ tinh khác của Bộ Quốc phòng Nga. nhỏ|center|Tên lửa Soyuz-2.1v phóng từ bãi phóng Plesetsk, [[Nga]]

''Chú thích: các phiên bản Soyuz có đánh dấu sao (*) đã ngưng hoạt động. Các phiên bản không đánh dấu vẫn đang hoạt động

Các đề án bị hủy bỏ

Soyuz 2-3: Khái niệm Soyuz 2-3 ra đời năm 2005, là bước trung gian giữa Soyuz 2 và Soyuz 3. Nó sẽ được dùng để phóng một phiên bản nhẹ của tàu Kliper và khoang chở hàng trong hệ thống tàu kéo quỹ đạo Parom .
Soyuz 3: Đây là một dự án ra đời năm 2005. Soyuz 3 được thiết kế để phục vụ việc phóng tàu Kliper lên quỹ đạo.
Onega: Một phiên bản cải tiến khác từ Soyuz, được đề nghị vào năm 2004 để phóng phi thuyền Kliper. Nếu được cấp ngân sách đầy đủ, phiên bản đồ sộ này có thể được phóng vào năm 2010.
Soyuz 11K55: Đề xuất năm 1963. Phiên bản này được thiết kế để phóng tầng tên lửa Soyuz B (9K) trong phức hợp Soyuz A-B-V (7K-9K-11K) bay tới Mặt Trăng. Phiên bản này bị hủy bỏ cùng với Soyuz B.
Soyuz 11K56: Đề xuất năm 1963 để phóng tàu chứa dầu Soyuz V (11K) trong phức hợp Soyuz A-B-V. Sau đó cũng bị hủy bỏ cùng với Soyuz V.
Soyuz 11A514: Đề xuất năm 1964, phiên bản này được thiết kế để phóng vệ tinh do thám quân sự Soyuz R. Dự án này bị hủy bỏ cùng với đề án Soyuz R vào năm 1966.

Bãi phóng

nhỏ|Tên lửa Soyuz-ST phóng vệ tinh định vị Galileo từ bãi phóng ELS, Trung tâm Vũ trụ Guiana, [[Guyane thuộc Pháp|Guiana thuộc Pháp.|244x244px]] Tên lửa Soyuz có thể được phóng từ Baikonur, Kazakhstan; Plesetsk ở phía bắc nước Nga; bãi phóng Soyuz tại Kourou, Guiana của Pháp; và bãi phóng Vostochny tại tỉnh Amur, Nga. Tại Baikonur có hai bệ phóng dành cho Soyuz: phức hợp (LC – Launch Complex) số 1/5 và 31/6. Tại Plesetsk có 3 bệ phóng dành cho Soyuz: phức hợp số 16 và 43 (trái và phải). Soyuz còn được phóng từ Kourou, Guiana của Pháp, một địa điểm ở gần quỹ đạo. Bãi phóng của Soyuz ở Kourou, được gọi là ELS (l’Ensemble de Lancement Soyouz), nằm cách địa điểm phóng của Ariane 5 khoảng 13 km về phía tây bắc, ở gần làng Sinnamari. Bãi phóng Vostochny được khởi công vào năm 2011, và 5 năm sau tên lửa Soyuz-2.1a, mang theo vệ tinh thiên văn học Mikhailo Lomonosov của Đại học Quốc gia Moscow, vệ tinh nghiên cứu Aist-2D và SamSat 218, lần đầu phóng lên từ bãi phóng mới này, vào ngày 28 tháng 4 năm 2016.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚

💫 Tên lửa Soyuz

💫 Trung tâm nghiên cứu chế tạo tên lửa vũ trụ Progress

**Trung tâm nghiên cứu tên lửa vũ trụ Tiến bộ-Progress Rocket Space Centre** (), trước đây là **TsSKB-Progress** (), là một công ty cổ phần của Nga trực thuộc Roscosmos State Corporation có nhiệm vụ

💫 RP-1 (nhiên liệu tên lửa)

thumb|Khoảng 2 L nhiên liệu RP-1 **RP-1** (hay **Rocket Propellant-1** hoặc **Refined Petroleum-1**) là một loại nhiên liệu tinh chế từ kerosene (gần giống như nhiên liệu phản lực) được sử dụng là nhiên liệu

💫 Tên lửa

nhỏ|phải|Tên lửa Redstone của [[chương trình Mercury]] alt=|thumb|Tên lửa [[Soyuz TMA-9 được phóng đi ở trung tâm vũ trụ Baykonur, Site 1/5 ở Kazakhstan]] Mô hình tên lửa **Tên lửa** hay **hỏa tiễn** là một

💫 Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng

phải|Sơ đồ ĐTL hai thành phần nhiên liệu dùng máy bơm **Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng** hay **Động cơ tên lửa lỏng** (ký hiệu ĐTL) là loại động cơ tên lửa sử dụng

💫 Tên lửa nhiều tầng

💫 Soyuz-2

**Soyuz-2** (Mã định danh của GRAU: **14A14**) là phiên bản hiện đại hóa của Tên lửa Soyuz. Tên lửa nguyên bản có thiết kế 3 tầng đẩy có nhiệm vụ đưa tải trọng lên quỹ

💫 Tên lửa đẩy N1

**N1/L3** (viết tắt của cụm từ , "Carrier Rocket"-"Tên lửa mang"; Cyrillic: **Н1**) là một loại tên lửa đẩy siêu trọng của Liên Xô. Trong đó, N1 là tên của tên lửa đẩy, còn L3

💫 Tàu vũ trụ Soyuz

Soyuz TMA-7 **Soyuz** ("Liên Hiệp") là một loại tàu vũ trụ của Nga dùng để đưa các nhà du hành vũ trụ lên không gian. Trải qua nhiều lần cải tiến, Soyuz đã trở thành

💫 Angara (dòng tên lửa)

**Angara** là một dòng tên lửa đẩy do Trung tâm nghiên cứu và chế tạo Khrunichev (Moscow) nghiên cứu và phát triển. Tên lửa đẩy Angara có khả năng đưa tải trọng từ 3.000 đến

💫 Soyuz TMA-19M

**Soyuz TMA-19M** là một chuyến bay tàu không gian Soyuz phóng ngày 15 tháng 12 năm 2015 từ sân bay vũ trụ Baikonur, chở 3 thành viên của phi hành đoàn **Expedition 46** đến Trạm

💫 Soyuz 37

**Soyuz 37** () là một chuyến bay tàu vũ trụ Soyuz của Liên Xô vào năm 1980 lên trạm vũ trụ Salyut 6. Đây là lần phóng thứ 13 và lần kết nối thành công

💫 Tập đoàn tên lửa vũ trụ Energia

nhỏ|Biểu tượng của Viện thiết kế RKK-Energia **Tập đoàn tên lửa vũ trụ Energia** — tập đoàn tên lửa vũ trụ Nga, một trong những hãng hàng đầu của công nghiệp tên lửa vũ trụ.

💫 Chương trình Soyuz

phải|nhỏ|Tàu Soyuz 19 từ [[Dự án thử nghiệm Apollo–Soyuz.]] **Chương trình Soyuz** (/ˈsɔɪjuː

💫 Soyuz TMA

**Soyuz TMA** (, viết tắt từ _Транспортный Модифицированный Антропометрический_, có nghĩa là "vận tải sửa đổi nhân trắc học"; ký hiệu của nhà sản xuất: Soyuz 7K-STMA) là một phiên bản của tàu Soyuz được

💫 Sergey Pavlovich Korolyov

**Sergey Pavlovich Korolyov** (Tiếng Nga: Сергей Павлович Королёв, tiếng Ukraina: Сергій Павлович Корольов) (12 tháng 1 năm 1907 – 14 tháng 1 năm 1966), thường gọi **_Sergey Korolyov_** hoặc **_Sergei Korolev_**, là một nhà khoa

💫 Dự án Thử nghiệm Apollo-Soyuz

**Apollo-Soyuz** là sứ mệnh không gian quốc tế có người lái đầu tiên được thực hiện dưới sự hợp tác chung giữa Hoa Kỳ và Liên Xô vào tháng 7 năm 1975. Hàng triệu người

💫 Soyuz 2

**Soyuz 2** là một tàu vũ trụ không người lái thuộc dòng Soyuz dự định sẽ thực hiện kết nối với Soyuz 3. Mặc dù hai tàu đã tiến tới gần nhau, việc ghép nối

💫 Soyuz TM

Soyuz TM (M là viết tắt của chữ - modify có nghĩa là sửa đổi) là một phiên bản của tàu Soyuz được thiết kế để làm phương tiện chuyên chở cho trạm Mir từ

💫 Soyuz TM-31

**Soyuz TM-31** là chuyến bay tàu vũ trụ Soyuz đầu tiên cập bến Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Tàu vũ trụ Soyuz-TM này đã chở các thành viên của **Expedition 1**, phi hành đoàn

💫 Soyuz 18a

**Soyuz 18a** (hoặc **Soyuz 18-1**, **Soyuz 7K-T No.39**, **April 5 Anomaly**) là một tàu vũ trụ Soyuz có người lái không thành công của Liên Xô năm 1975. Chuyến bay được dự kiến bay đến

💫 JSC Kuznetsov

**JSC Kuznetsov** () là một trong những nhà sản xuất động cơ máy bay lớn của Nga, ngoài ra JSC Kuznetsov cũng phát triển và chế tạo động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng cũng

💫 Soyuz 7K-L1 No.5L

**Soyuz 7K-L1 No.5L**, đôi khi được NASA đặt tên là **Zond 1967B**, là một phi thuyền của Liên Xô được phóng vào năm 1967 như là một phần của chương trình Zond. Nó là một

💫 Vệ tinh Khayyam

thumb|Vệ tinh Khayyam được phóng bằng tên lửa Soyuz của Nga từ Sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan.|border **Vệ tinh Khayyam** () là một vệ tinh quan sát có độ phân giải cao của

💫 SM-65 Atlas

**SM-65 Atlas** là tên lửa đường đạn liên lục địa (ICBM) đầu tiên được phát triển và triển khai bởi Hoa Kỳ. Nó được chế tạo cho Không quân Hoa Kỳ bởi chi nhánh Convair

💫 Vladimir Nikolayevich Chelomey

**Vladimir Nikolayevich Chelomey** hay **Chelomei** (; 30 tháng 6 năm 1914 - 8 tháng 12 năm 1984) là một nhà kỹ sư cơ khí, hàng không và kỹ sư tên lửa Liên Xô. Ông đã

💫 9K114 Shturm

nhỏ|phải|Tên lửa Shturm được trưng bày. **9K114 _Shturm**_ (;"shturm"nghĩa là cuộc tấn công ồ ạt (xung kích) trong tiếng Anh) là một tổ hợp tên lửa chống tăng dẫn hướng vô tuyến SACLOS của Liên

💫 Chạy đua vào không gian

phải|Tên lửa [[Titan II phóng tàu vũ trụ Gemini vào những năm 1960.]] **Cuộc chạy đua vào vũ trụ** hay **cuộc chạy đua vào không gian** là cuộc cạnh tranh thám hiểm vũ trụ gay

💫 Kliper

Bản vẽ thiết kế của Kliper **Kliper** (**Клипер**, cũng tham chiếu tới như **Thợ xén**) là một tàu vũ trụ có người lái Nga, được đề xướng là thế hệ kế tiếp mà có thể

💫 NK-33

**NK-33** và **NK-43** là những động cơ tên lửa được thiết kế và chế tạo bởi Viện thiết kế động cơ Kuznetsov vào cuối những năm 1960s, đầu những năm 1970s. NK là viết tắt

💫 Trạm vũ trụ Quốc tế

Bức hình so sánh giữa hai ngọn đèn: một bên là lửa ở trên [[Trái Đất (bên trái) và một bên là lửa ở trong môi trường vi trọng lực (bên phải), một ví dụ

💫 Mô-đun chỉ huy và dịch vụ Apollo

**Mô-đun chỉ huy và dịch vụ Apollo** (tiếng Anh: **Apollo command and service module**, viết ngắn gọn là **Apollo CSM**) là một trong hai thành phần chính cấu tạo nên tàu vũ trụ Apollo của

💫 Viện thiết kế Hóa chất - Tự động

**Viện thiết kế Hóa chất - Tự động** ( - **KBKhA**), hay **KB Khimavtomatika**, tên tiếng Anh: _Chemical Automatics Design Bureau_ (**CADB**) là một viện thiết kế được thành lập bởi Bộ Dân ủy Công

💫 NPO Energomash

phải|nhỏ|Động cơ RD-170 được phát triển bởi NPO Energomash. **NPO Energomash** "V. P. Glushko" là một nhà sản xuất động cơ tên lửa lớn của Nga. Công ty chủ yếu phát triển và sản xuất

💫 GRAU

Phù hiệu chính của cơ quan GRAU [[Nga]] **Tổng cục Tên lửa và Pháo binh thuộc Bộ quốc phòng Liên bang Nga** (**GRAU**) ( - **ГРАУ**, _Glavnoye raketno-artilleriyskoye upravleniye MO RF (**GRAU**)_) là một cơ

💫 GLONASS

nhỏ|Vệ tinh của hệ GLONASS **GLONASS** (tiếng Nga: _ГЛОбальная НАвигационная Спутниковая Система_ - _ГЛОНАСС_; chuyển tự: _Global'naya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema_) là hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu của Liên bang Nga, dùng cho

💫 Aleksey Arkhipovich Leonov

**Aleksey Arkhipovich Leonov** (; 30 tháng 5 năm 1934 tại làng Listvjanka, huyện Tisulskiy, tỉnh Kemerovo - 11 tháng 10 năm 2019) là một phi hành gia người Nga. Vào ngày 18-19 tháng 3 năm

💫 Mini Research Module 1

**Mini Research Module 1** (Module nghiên cứu mini 1, viết tắt là MRM-1), còn được biết đến là _Docking Cargo Module_, là một module của Nga dự kiến sẽ là một thành phần của trạm

💫 Command & Conquer: Generals – Zero Hour

**_Command and Conquer: Generals - Zero Hour_** là bản mở rộng của _Command & Conquer: Generals_. _Zero Hour_ thêm một số khả năng mới cho mỗi bên, và một chế độ chơi mới được gọi

💫 Các phe trong Command & Conquer

**Command & Conquer** là dòng game chiến lược thời gian thực xoay quanh những xung đột giữa các phe phái cạnh tranh khác nhau với nahu để thống trị thế giới. Có ba câu chuyện

💫 Pirs

Khoang đỗ Pirs trên [[Trạm vũ trụ Quốc tế|ISS]] **Khoang đỗ Pirs** (tiếng Nga: Пирс, nghĩa là "cầu tàu"), còn có tên là **DC-1** (_Docking Compartment – 1_), là một bộ phận của Nga trên

💫 Command & Conquer: Generals

**_Command & Conquer: Generals_** là trò chơi điện tử chiến thuật thời gian thực trong _loạt game Command & Conquer_. Trò chơi này sử dụng engine SAGE (Strategy Action Game Engine) là bản mở rộng

💫 Oxy lỏng

thumb|Oxy lỏng () (chất lỏng màu xanh da trời nhạt) chứa trong [[cốc becher]] thumb|Khi oxy lỏng () được đổ lên một nam châm mạnh từ cốc becher, oxy tạm thời lơ lửng giữa các

💫 Mark Shuttleworth

**Mark Shuttleworth** (sinh ngày 18 tháng 9 năm 1973) là một người Nam Phi và là người Châu Phi đầu tiên du hành vào vũ trụ. Shuttleworth sáng lập ra Canonical Ltd. và là người

💫 L4

L4 là tàu bay vào quỹ đạo Mặt Trăng do Sergey Korolev đề xuất vào tháng 1 năm 1960. Tuy nhiên kế hoạch này đã bị hủy bỏ. Trong một lá thư gửi ủy ban

💫 Call of Duty: Black Ops

**_Call of Duty: Black Ops_** là trò chơi bắn súng góc nhìn người thứ nhất (first-person-shooter) được phát triển bởi Treyarch và được phát hành bởi Activision trên toàn cầu vào ngày 9 tháng 11