Nguyên Ninh Tông (), tên thật là Bột Nhi Chỉ Cân Ý Lân Chất Ban (; ; tiếng Tây Tạng cổ: རིན་ཆེན་དཔལ་, rin chen dpal) (1326-1332), là vị hoàng đế thứ 10 của nhà Nguyên, vốn là một phần chia cắt của Đế quốc Mông Cổ. Trên danh nghĩa, ông là khả hãn thứ 14 của Đế quốc Mông Cổ và cũng là một hoàng đế Trung Hoa.
Thân thế
thumb|left|[[Bát Bất Sa, mẹ ruột của Ý Lân Chất Ban.]]
Ông là con thứ của Nguyên Minh Tông Hòa Thế Lạt và là em trai của Nguyên Huệ Tông Thỏa Hoan Thiếp Mộc Nhi. Mẹ của ông là Bát Bất Sa thuộc bộ tộc Nãi Man, người đã gặp Hòa Thế Lạt khi ông đang sống lưu vong ở Trung Á dưới thời Hãn quốc Sát Hợp Đài.
Khi Hòa Thế Lạt qua đời và em trai ông ta là Nguyên Văn Tông (người được cho là đã đầu độc Hòa Thế Lạt) kế vị, Ý Lân Chất Ban được phong làm Phúc vương. Văn Tông phong ngôi Thái tử cho con trai mình A Lạt Thắc Nạp Đáp Lạt (; Aradnadara) vào tháng 1 năm 1331. Để đảm bảo ngai vàng cho con trai mình, hoàng hậu Bốc Đáp Thất Lý của Văn Tông đã hành quyết Bát Bất Sa, mẹ của Ý Lân Chất Ban, và đày anh trai ông là Thỏa Hoan Thiếp Mộc Nhi sang Cao Ly. Tuy nhiên, những hành động này tỏ ra không cần thiết, vì A Lạt Thắc Nạp Đáp Lạt đã qua đời chỉ một tháng sau khi được chỉ định làm người thừa kế.
Mặc dù Văn Tông có một người con trai tên là Yên Thiếp Cổ Tư khi ông qua đời vào năm 1332, các sử gia cho rằng trên giường bệnh, vua bày tỏ sự hối hận về những gì ông đã làm với anh trai và có ý định truyền ngôi cho Thỏa Hoan Thiếp Mộc Nhi, con trai cả của Hòa Thế Lạt, thay vì con trai ruột của mình. Tuy nhiên, thừa tướng Yên Thiếp Mộc Nhi đã chống lại việc để con trai cả của Hòa Thế Lạt là Thỏa Hoan Thiếp Mộc Nhi lên ngôi vì ông bị hoàng tử này nghi ngờ đã đầu độc cha mình, thay vào đó muốn chọn con thứ là Ý Lân Chất Ban mới 6 tuổi kế vị để dễ khống chế. Khi góa phụ của Văn Tông và mẹ của Yên Thiếp Cổ Tư, Bốc Đáp Thất Lý, tôn trọng ý muốn của Văn Tông về việc đưa con trai Hòa Thế Lạt lên kế vị ngai vàng, Ý Lân Chất Ban mới 6 tuổi đã được ưu tiên lựa chọn do Thỏa Hoan Thiếp Mộc Nhi đang bị lưu đày cách xa Đại Đô.
Lên ngôi
Tuy Ý Lân Chất Ban đã lên ngai vàng nhưng tiểu hoàng đế nhỏ tuổi này chỉ có vai trò bù nhìn. Người nắm thực quyền vẫn là quyền thần Yên Thiếp Mộc Nhi.
Hoàng đế yểu mệnh
Ý Lân Chất Ban còn nhỏ đã ốm yếu, mang nhiều bệnh tật trong người. Tiểu hoàng đế ở ngôi chưa đầy hai tháng (từ ngày 23 tháng 10 đến ngày 14 tháng 12 năm 1332) đã qua đời lúc mới 6 tuổi.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nguyên Ninh Tông** (), tên thật là **Bột Nhi Chỉ Cân Ý Lân Chất Ban** (; ; tiếng Tây Tạng cổ: རིན་ཆེན་དཔལ་, _rin chen dpal_) (1326-1332), là vị hoàng đế thứ 10 của nhà Nguyên,
**Tống Ninh Tông** (chữ Hán: 宋寧宗, 18 tháng 11, 1168 - 18 tháng 9, 1224), thụy hiệu đầy đủ là ** Pháp Thiên Bị Đạo Thuần Đức Mậu Công Nhân Văn Triết Vũ Thánh Duệ
**Nguyên Huệ Tông** (chữ Hán: 元惠宗; 25 tháng 5, 1320 – 23 tháng 5, 1370), tên thật là **Thỏa Hoan Thiết Mộc Nhĩ** (妥懽貼睦爾; ), Hãn hiệu **Ô Cáp Cát Đồ hãn** (烏哈噶圖汗; ), là
**Nguyên Minh Tông** hay **Hốt Đô Đốc hãn** (chữ Hán: 忽都篤汗, ; 22 tháng 12, 1300 - 30 tháng 8 1329), tên thật là **Bột Nhi Chỉ Cân Hòa Thế Lạt** (孛兒只斤和世㻋, Borjigin Küsele, ),
**Jayaatu Khan Nguyên Văn Tông** (1304 - 1332), tên thật là **Borjigin Töbtemür** (tiếng Mông Cổ: Заяат хаан, Jayaγatu qaγan; chữ Hán:元文宗; phiên âm Hán Việt: **Bột Nhi Chỉ Cân Đồ Thiếp Mục Nhi**) là
**Ninh Tông** (chữ Hán: 寧宗) là miếu hiệu của một số vị quân chủ: * Tống Ninh Tông Triệu Khoách, 1194-1224 * Nguyên Ninh Tông Ý Lân Chất Ban, tại vị 1332.
**Nguyên Vũ Tông** (元武宗, 1281 - 1311), trị vì từ năm 1307 - 1311, hay **Khúc Luật Hãn** (, Külüg Khan, хүлэг хаан), là vị Hoàng đế thứ ba của nhà Nguyên, đồng thời là
**Nguyên Thành Tông** (tiếng Hán: 元成宗) hay **Hoàn Trạch Đốc Khả hãn** （; tiếng Hán: 完澤篤可汗）(1265- 1307) là vị hoàng đế thứ hai của nhà Nguyên. Ông làm hoàng đế Trung Hoa từ năm 1294
**Chiến tranh Kim–Tống (1217–1223)** hay **Kim quân tam đạo công Tống chi chiến** (金军三道攻宋之战) là một loạt những cuộc giao tranh giữa quân đội hai nước Kim và Nam Tống kéo dài trong suốt sáu
nhỏ|Một chiếc bánh cốm Nguyên Ninh **Bánh cốm Nguyên Ninh** là một thương hiệu bánh cốm thành lập từ năm 1865 tại số 11 phố Hàng Than, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Thương hiệu bánh
**Bắc Ninh** là một tỉnh ở Việt Nam, với vị trí nằm trong Vùng thủ đô Hà Nội, Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng. Bắc Ninh là
[[Chùa Nhất Trụ ở Cố đô Hoa Lư]] Điện Tam Thế ở [[Chùa Bái Đính]] [[Đền Trần (Nam Định)|Đền Trần ở Nam Định]] [[Chùa Địch Lộng ở Gia Viễn]] [[Đền Trần Thương ở Hà Nam]]
**Quảng Ninh** là một tỉnh ven biển thuộc vùng Đông Bắc Bộ Việt Nam. Theo quy hoạch phát triển kinh tế, Quảng Ninh vừa thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía bắc, và vừa thuộc
**Tây Ninh** là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, miền Nam Việt Nam. Tây Ninh nằm ở biên giới miền Tây Nam của Việt Nam, có chung đường biên giới quốc tế trên bộ
**Tống sử** (chữ Hán: 宋史) là một bộ sách lịch sử trong Nhị thập tứ sử của Trung Hoa. Sách này kể lịch sử thời nhà Tống, tức là Bắc Tống và Nam Tống; được
**Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ** (Tiếng Trung Quốc: **宁夏回族自治区人民政府主席**, Bính âm Hán ngữ: _Níng Xià Huízú Zìzhìqū Rénmín Zhèngfǔ Zhǔxí_, _Ninh Hạ Hồi tộc tự trị
**Chiến tranh Nguyên Mông – Đại Việt lần 2** là cuộc chiến tranh giữa Đại Nguyên và Đại Việt diễn ra trên lãnh thổ Đại Việt từ cuối tháng 1 đến cuối tháng 5 năm
**Tống Hiếu Tông** (chữ Hán: 宋孝宗, 27 tháng 11 năm 1127 – 28 tháng 6 năm 1194), tên thật là **Triệu Bá Tông** (趙伯琮), **Triệu Viện** (趙瑗), **Triệu Vĩ** (趙瑋) hay **Triệu Thận** (趙昚), tên
**Tống Lý Tông** (chữ Hán: 宋理宗, 26 tháng 1 năm 1205 - 16 tháng 11 năm 1264), thụy hiệu đầy đủ **Kiến Đạo Bị Đức Đại Công Phục Hưng Liệt Văn Nhân Vũ Thánh Minh
**Biểu tình Tây Nguyên 2004** (còn được biết đến với tên gọi **Bạo loạn Tây Nguyên 2004 hoặc **Thảm sát Phục Sinh''') là một cuộc biểu tình của người Thượng xảy ra vào Lễ Phục
**Nguyễn Bặc** (chữ Hán: 阮匐; 924 - 7 tháng 11 năm 979), hiệu **Định Quốc Công** (定國公), là khai quốc công thần nhà Đinh, có công giúp Đinh Tiên Hoàng đánh dẹp, chấm dứt loạn
**Tống Nguyên công** (chữ Hán: 宋元公, ?-517 TCN, trị vì 531 TCN-517 TCN), tên thật là **Tử Tá** (子佐), là vị vua thứ 27 của nước Tống - chư hầu nhà Chu trong lịch sử
**Giuse Nguyễn Năng** (sinh ngày 24 tháng 11 năm 1953) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận vai trò Tổng giám mục Tổng giáo phận Sài Gòn, Chủ
**Chiến tranh Kim-Tống (1206-1208)** hay **Khai Hi bắc phạt** là một phần của cuộc chiến chiến tranh Tống - Kim, kéo dài 3 năm từ 1206 đến 1208, do triều Tống phát động, tấn công
**Cục An ninh chính trị nội bộ (A03)** trực thuộc Bộ Công an Việt Nam là cơ quan đầu ngành tham mưu cho Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Việt Nam về công
**Ninh Ba** (, Hán-Việt: _Ninh Ba thị_) là một địa cấp thị của tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Ninh Ba nằm ở phía Nam vịnh Hàng Châu, nhìn ra biển Hoa Đông về phía Đông,
**Tây Ninh** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Tây Ninh nằm ở trung tâm tỉnh Tây Ninh, có vị trí địa lý: *Phía đông
**Nguyễn Chí Thành** là Trung tướng Công an nhân dân Việt Nam. Ông nguyên là Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh, Công an nhân dân Việt Nam. ## Sự nghiệp Ngày 4/6/2008, Thủ tướng
**Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến** (20 tháng 9 năm 1945 – 24 tháng 9 năm 2006) là một Giám mục của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam. Ông nguyên là Giám mục chính tòa
**Tỉnh trưởng Chính phủ Nhân dân tỉnh Liêu Ninh** được bầu cử bởi Đại hội Đại biểu nhân dân tỉnh Liêu Ninh, lãnh đạo bởi thành viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cán bộ,
**Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh** (Bac Ninh Specialized High School) là một trường trung học phổ thông công lập của tỉnh Bắc Ninh, thành lập năm 1995, tuyển chọn và đào tạo
**Nguyễn Thị Thanh Nhàn** (sinh năm 1969) là một nữ doanh nhân người Việt. Bà là Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC).
nhỏ|300x300px|Bản đồ miêu tả chiến tranh Kim–Tống **Chiến tranh Kim – Tống** là một loạt các cuộc xung đột giữa nhà Kim (1115–1234) của người Nữ Chân và nhà Tống (960–1279) của người Hán. Năm
**Nguyễn Văn Hưởng** (sinh năm 1946 ở phường Xuân Sơn, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh) là Thượng tướng Công an nhân dân Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Công an, nguyên Tổng cục
Vị trí vùng Tây Nguyên trên bản đồ Việt Nam [[Lâm Đồng]] [[Đắk Lắk]] **Tây Nguyên** hay **vùng cao nguyên Nam Trung Bộ** là khu vực địa lý với địa hình cao nguyên thuộc miền
**Thái Nguyên** là một tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Phía bắc giáp tỉnh Bắc Kạn, phía nam giáp thủ đô Hà Nội, phía đông giáp tỉnh Bắc Giang và tỉnh
Trà Hoàn Ngọc 7 Nga Tây Ninh màu vàng Cây Hoàn Ngọc (HN)được xem loại cây có dược tính cao, có thể giúp hỗ trợ phòng và giảm triệu chứng nhiều loại bệnh. Axit amin
phải|Bản đồ ấn hành năm 1829 ở Pháp vẽ biên cương nước Việt Nam bao gồm cả Cao Miên và Lào **Ngoại giao Việt Nam thời Nguyễn** phản ánh những hoạt động ngoại giao giữa
**Tống Cao Tông** (chữ Hán: 宋高宗, 12 tháng 6 năm 1107 - 9 tháng 11 năm 1187), tên húy là **Triệu Cấu** (chữ Hán: 趙構), tên tự là **Đức Cơ** (德基), là vị Hoàng đế
**Tống Phúc Lương** (chữ Hán: 宋福樑, thường đọc **Tống Phước Lương**, 1771 - 1834) là ngoại thích, tướng lĩnh phục vụ cho dòng họ Nguyễn từ thời chúa Nguyễn Phúc Thuần cho đến đời vua
**Chiến tranh Mông Nguyên- Đại Việt** hay **Kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên** (tên gọi ở Việt Nam) là một cuộc chiến tranh bảo vệ tổ quốc của quân và dân Đại Việt
**Nguyễn Đức Minh** là Trung tướng Công an nhân dân Việt Nam. Ông nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh, Bộ Công an (Việt Nam). ## Tiểu sử Ngày 25 tháng 4 năm
**Nguyễn Hữu Độ** (阮有度, 4/1833 – 18/12/1888) tự **Hi Bùi** (希裴), hiệu **Tông Khê** (宋溪), là một đại thần đời vua Đồng Khánh, từng giữ chức Kinh lược Bắc Kỳ, Tổng đốc Hà–Ninh. Ông là
**Tống Thái Tông** (chữ Hán: 宋太宗, 20 tháng 11 năm 939 - 8 tháng 5 năm 997), tên húy **Triệu Quýnh** (趙炅), là vị Hoàng đế thứ hai của triều đại Bắc Tống trong lịch
**Phaolô Nguyễn Văn Bình** (1 tháng 9 năm 1910 – 1 tháng 7 năm 1995) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam. Ông nguyên là Tổng giám mục Tiên khởi của Tổng
**Nguyễn Thị Kim Ngân** (sinh ngày 12 tháng 4 năm 1954) là nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và là nữ chính trị gia người Việt Nam. Bà nguyên là Chủ tịch Quốc hội, nguyên
**Nhà Nguyên** (tiếng Trung: 元朝, bính âm: _Yuán Cháo_, Hán-Việt: _Nguyên triều_) hay **Đại Nguyên** (Tiếng Trung: 大元, bính âm: _Dà Yuán_) là nhà nước kế tục của Đế quốc Mông Cổ và đánh dấu
**Nguyễn Văn Trân** (15 tháng 1 năm 1917 – 7 tháng 12 năm 2018) là một cựu chính khách Việt Nam. Ông từng giữ chức Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy kiêm
**Phêrô Nguyễn Văn Nhơn** (sinh ngày 1 tháng 4 năm 1938) là một hồng y, giám mục Công giáo người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận tước vị Hồng y Đẳng Linh mục Nhà thờ
**Tào Động tông** (zh. 曹洞宗 _cáo-dòng-zōng_, ja. _sōtō-shū_) là một trong năm Thiền phái của Thiền tông Trung Quốc, được sáng lập vào cuối nhà Đường bởi hai thầy trò Thiền sư Động Sơn Lương