Nhà thờ Cha Tam (tên chính thức: Nhà thờ Thánh Phanxicô Xaviê vì thuộc Giáo xứ Phanxicô Xaviê, Tổng Giáo phận Sài Gòn) là một nhà thờ cổ, hiện tọa lạc tại số 25 đường Học Lạc, phường Chợ Lớn, Thành phố Hồ Chí Minh.
Nguồn gốc
Xét thấy ở khu vực Chợ Lớn thuộc giáo xứ Chợ Quán, người Việt gốc Hoa theo đạo Công giáo không có nơi cầu nguyện, đô đốc Lagrandière lúc đó đang là Thống đốc Nam Kỳ, đã ra lệnh cho Sở Công trình công cộng dùng tiền công, để xây dựng một ngôi nhà thờ.
Được sự hỗ trợ của chính quyền, Giám mục Dépierre đã cử linh mục Pierre d’Assou có tên Hoa là Đàm Á Tố (Tam An Su), đọc sang âm Việt là Cha Tam, đứng ra mua một khu đất rộng 3 hecta ở xóm Lò Rèn, mặt tiền đối diện đường Thủy Binh (Rue des Marins, nay là đường Trần Hưng Đạo), gần Lệ Châu hội quán (nhà thờ tổ nghề kim hoàn của Sài Gòn xưa), ngay trung tâm Chợ Lớn để xây dựng.
Ngày 3 tháng 12 năm 1900, nhân ngày lễ Thánh Phanxicô Xaviê (Saint Francisco Xavier), vị Giám mục địa phận Sài Gòn Mossard, đã đến làm phép đặt viên đá đầu tiên xây ngôi thánh đường, và vì thế ngôi thánh đường được mang tên vị thánh này.
Hai năm sau, vào ngày 10 tháng 1 năm 1902, lễ cung hiến thánh đường được tiến hành một cách trọng thể. Tuy nhiên, vì linh mục Pierre d’Assou, người đứng ra xây dựng nhà thờ và cũng là vị cha sở đầu tiên, nên dân gian quen gọi là nhà thờ Cha Tam.
Sau đó, Cha Tam cũng đã cho xây dựng thêm ở khu vực nhà thờ một trường học, nhà nuôi trẻ, một nhà nội trú và một số nhà dành để cho thuê. Vào năm 1990, tháp chuông nhà thờ được tu sửa lại và cung thánh được tân trang.
Kiến trúc
Nhìn chung, nhà thờ có lối kiến trúc Gothique, giống như các nhà thờ ở Châu Âu, nhưng yếu tố văn hóa Hoa vẫn được coi trọng. Như cổng nhà thờ xây kiểu tam quan, tên nhà thờ ghi bằng chữ Hán, mái lợp ngói âm dương, các đầu đao cong, hai bên cây thánh giá, có hai con cá chép.
Trên nóc nhà thờ còn gắn hoa sen, hai bức liễn ở hai bên cửa ra vào cũng viết bằng chữ Hán, bốn cây cột nơi chính điện sơn đỏ, là màu không phổ biến trong nhà thờ Công giáo.
Nơi treo hình tượng Chúa Giêsu bị đóng đinh là hai bức liễn sơn son thiếp vàng, chạm chữ màu đen:
:''Ảo thế phù vinh bất túc mãn nhân nguyện,
:Thiên hương vĩnh phúc phương năng sung thiện tâm.
Tạm dịch:
:''Những vinh hoa phù phiếm hư ảo không thể làm thỏa mãn ham muốn của con người,
:Ơn đức lâu dài thơm thảo của Thiên Chúa giúp người suy gẫm về lòng thiện.
Về Cha Tam
nhỏ|Cổng vào nhà thờ Cha Tam (nhìn từ trong ra)
Linh mục Assou sinh năm 1855 tại Macao, tên thánh là Phanxicô Xaviê. Lúc còn nhỏ, cha mẹ ông gửi ông cùng với người em cho nữ tu Benjamin ở Hồng Kông nuôi dưỡng. Đến khi tám tuổi thì bà Benjamin đem ông sang Sài Gòn để lập Dòng Thánh Phaolô thành Chartres. Khi tới Sài Gòn, bà Benjamin cho ông về ở cùng linh mục Philípphê, cha sở họ đạo Chợ Lớn. Ở đây ông được học tiếng Triều Châu và tiếng Hẹ. Năm Assou 13 tuổi, linh mục Philípphê gửi ông qua học tại Đại Chủng viện Penang. Đến 19 tuổi, khi đã học xong các lớp nhỏ ở Penang, Assou được về học tại Chủng viện Sài Gòn. Năm 1882, ông được Giám mục Colombet phong chức linh mục. Vì bà Benjamin vốn rất yêu quý Assou, và dày công nuôi dưỡng ông nên khi được thụ phong linh mục, ông đã chọn nguyện đường của dòng Thánh Phaolô để cử hành thánh lễ mở tay.
Ông được sai về làm phó xứ Nhà thờ chính tòa Sài Gòn, đồng thời làm giáo sư cho Trường Trung học Lasan Taberd. Ông phục vụ tại khu vực Sài Gòn trong 16 năm. Năm 1898, Giám mục Dépierre thấy giáo dân họ đạo Thanh Nhân trong Chợ Lớn ngày càng giảm sút, chỉ còn khoảng chừng 40 người, vì linh mục Assou là đồng hương của Giám mục và cũng là người nói được các thứ tiếng của Hoa kiều nên đã sai ông về Thanh Nhân để chấn hưng lại.
Ban đầu, ông tạm trú tại họ đạo Annam Chợ Lớn để đi kiếm đất xây nhà thờ. Ông tìm thấy được một lô đất rộng hơn 3 mẫu tây ngay trung tâm Chợ Lớn, vừa đủ để cất nhà thờ, trường học và nhà xứ, nhưng rất khó mua vì là đồng sở hữu của 9 Hoa kiều. Lô đất này xưa nguyên là nhà hội của người Hoa dùng làm nơi nghỉ ngơi, giải trí và bàn tính công việc. Trải qua 20 năm bỏ hoang, chủ đất kẻ về Trung Hoa, người biệt tin tức, muốn mua phải tìm sao ra đủ 9 người chủ hay là con cháu thừa kế của họ. Cuối cùng, ông cũng mua được lô đất ấy. Mua đất xong xuôi, ông tiến hành xây một ngôi nhà tạm làm nhà thờ cho giáo dân người Hoa và nhà xứ, đồng thời sắp xếp công việc xây cất nhà thờ mới. Từ đây, giáo dân trong họ đạo bắt đầu gọi ông là Cha Tam.
Ông tổ chức quyên góp, rất nhiều người, giáo dân có, các nhà giàu có và thương gia người Hoa bên lương cũng có, đều sẵn lòng rộng tay giúp đỡ, đóng góp. Bản vẽ kiến trúc do thầy Gioan Baotixita Huỳnh Tịnh Hướng (sau đó làm linh mục) thiết kế. Khoảng 10 tháng sau, ngôi nhà thờ gần xong thì Cha Tam Assou lâm bệnh nặng, phải nằm bệnh viện 2 tháng. Ngày 10 tháng 2 năm 1902, nhà thờ được khánh thành, nhiều linh mục Pháp, linh mục Việt, nhiều quan chức chính quyền, đông đảo giáo dân tham dự. Tuy bệnh đã khỏi, nhưng còn rất yếu, nên cất xong Nhà thờ, Cha Tam đã xin Bề trên đi nghỉ ở Hồng Kông, Macao và đến đảo Thượng Xuyên viếng mộ Thánh Phanxicô Xaviê. Năm 1934, Cha Tam qua đời, được an táng ngay bên tường, gần cửa ra vào nhà thờ.
Thông tin thêm
Ngày 1 tháng 11 năm 1963, cuộc đảo chính quân sự nổ ra, Tổng thống Ngô Đình Diệm và người em ruột là Cố vấn Ngô Đình Nhu của chính thể Việt Nam Cộng hòa đã phải tạm lánh đến ở một nhà người Việt gốc Hoa tên Mã Tuyên ở khu vực Chợ Lớn.
Sáng hôm sau, tức ngày 2 tháng 11 năm 1963, hai ông đã đến ngôi nhà thờ này cầu nguyện trước khi tự nộp mình cho phe đảo chính, nhưng rồi cả hai ông đều bị một sĩ quan trong lực lượng đảo chính (Nguyễn Văn Nhung) hạ sát ngay trên đường áp tải từ nhà thờ Cha Tam về Bộ Tổng tham mưu.
Có người cho rằng đây là một nhà thờ duy nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh có trang trí những hoành phi, liễn đối giống như đền miếu kiểu của người Hoa là không đúng. Nhà thờ Đức Bà Hòa Bình ở số 26, đường Nguyễn Thái Bình, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh do linh mục người Hoa tên Melchior Cheng Hung Jy sáng lập năm 1952 trên cơ sở ngôi từ đường của Hui Bon Hoa (chú Hỏa), cũng có những liễn đối tương tự.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhà thờ Cha Tam** (tên chính thức: **Nhà thờ Thánh Phanxicô Xaviê** vì thuộc Giáo xứ Phanxicô Xaviê, Tổng Giáo phận Sài Gòn) là một nhà thờ cổ, hiện tọa lạc tại số 25 đường
**Nhà thờ Tân Định** (tên chính thức: **Nhà thờ Thánh Tâm Chúa Giêsu, Tân Định**) là một nhà thờ Công giáo tại Thành phố Hồ Chí Minh, thuộc giáo xứ Tân Định. Nhà thờ Tân
Nhà thờ chính tòa Vĩnh Long nhỏ|Giáng Sinh tại Nhà thờ chính toà Vĩnh Long **Nhà thờ chính tòa Vĩnh Long** (tên chính thức: **Nhà thờ chính tòa Thánh Anna**) là nhà thờ chính tòa
Nhà thờ chính tòa Thái Bình đầu thế kỷ XX nhỏ|phải|Nhà thờ chính tòa Thái Bình hiện nay **Nhà thờ chính tòa Thái Bình** với tước hiệu Thánh Tâm Chúa Giêsu tọa lạc tại số
**Nhà thờ Thánh Tâm** (số 02 đường Phan Chu Trinh, phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) là nhà thờ chính tòa của giáo phận Ban Mê Thuột. Vùng đất xây dựng nhà thờ hiện
**Nhà thờ Khoái Đồng** là một thánh đường Công giáo phong cách Romanesque, được xây dựng bởi các cha dòng Đa Minh Tây Ban Nha và hoàn thành năm 1941. Hiện nay nhà thờ toạ
**Nhà thờ Kinh Lạy Cha** là một nhà thờ Công giáo ở trên núi Olives, phía đông Jerusalem. Nhà thờ này tọa lạc trên nơi được cho là khi xưa Chúa Giêsu đã dạy Kinh
**Nhà thờ chính tòa Coventry** (), còn gọi là **Nhà thờ thánh Michael**, là trụ sở của Giám mục Coventry và Giáo phận Coventry trong Giáo hội Anh. Nhà thờ nằm ở Coventry, hạt West
**Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn** (hay **Vương cung thánh đường chính tòa Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội**, tiếng Anh: _Immaculate Conception Cathedral Basilica_, tiếng Pháp: _Cathédrale Notre-Dame de Saïgon_), thường được
right|thumb|Tấm đá tảng được cho là nơi [[Chúa Giêsu đã quỳ để cầu nguyện cùng Chúa Cha, trước khi bị người Do Thái bắt.]] **Nhà thờ mọi Dân tộc**, cũng gọi là **Nhà thờ Hấp
Đây là **danh sách các nhà thơ Ấn Độ** bao gồm các nhà thơ có nguồn gốc dân tộc, văn hóa hoặc tôn giáo Ấn Độ hoặc sinh ra ở Ấn Độ hoặc di cư
phải|nhỏ|Nhà thờ chính tòa Phú Cường về ban đêm **Nhà thờ chính tòa Phú Cường** (tước hiệu **Thánh Tâm Chúa Giêsu**) tọa lạc tại số 394 đường Cách Mạng Tháng Tám, phường Thủ Dầu Một,
Nhà thờ Mằng Lăng **Nhà thờ Mằng Lăng** là một nhà thờ Công giáo nằm trên địa phận xã Tuy An Đông, tỉnh Đắk Lắk. Đây là nhà thờ thuộc Giáo xứ Mằng Lăng, là
**Đền Thánh Kính Lòng Chúa Thương Xót Bác Trạch** (còn gọi là Đền Thánh Bác Trạch, Nhà thờ Bác Trạch) là tên một nhà thờ Công giáo Roma thuộc Giáo phận Thái Bình, Việt Nam.
**Ngân Giang** (tên khai sinh: **Đỗ Thị Quế**, 1916 - 2002) là một nữ thi sĩ Việt Nam. Bà viết nhiều thơ mang hơi hướng thơ Đường, trong số đó có nhiều bài nổi bật
**Dương Quân** - Nhà thơ trào phúng. Tên thật là **Dương Tự Cường**. Ông sinh ngày 8 tháng 8 năm 1926 (Bính Dần) tại xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Mất ngày
**Quỳnh Dao** (1918–1947) là một nhà thơ Việt Nam trong phong trào Thơ mới. ## Thân thế Nhà thơ Quỳnh Dao có tên thật là **Đinh Nho Diệm**, sinh tháng 1 năm 1918 (cuối năm
**Anh Thơ** (25 tháng 1 năm 1918 - 14 tháng 3 năm 2005), tên thật là **Vương Kiều Ân**, các bút danh khác: _Hồng Anh_, _Tuyết Anh_, _Hồng Minh_; là một nhà thơ nữ Việt
**_Nhà thờ Đức Bà Paris _** (, 1831) là tiểu thuyết của văn hào Pháp Victor Hugo. Tác phẩm ra đời xuất phát từ việc tác giả muốn viết một cuốn tiểu thuyết về ngôi
**Đông Hồ** (10 tháng 3 năm 1906 - 25 tháng 3 năm 1969), tên thật **Lâm Tấn Phác**, tự _Trác Chi_, hiệu _Đông Hồ_ và _Hòa Bích_; các bút hiệu khác: _Thủy Cổ Nguyệt, Đại
**Nhà thờ Cộng đồng Willow Creek** (hoặc đơn giản là **Nhà thờ Willow Creek**) là một đại giáo đoàn Cơ Đốc Liên phái tại ngoại ô South Barrington thuộc thành phố Chicago, Illinois. Thành lập
**Nhà thờ chính tòa Thánh Jacob** () ở Šibenik, Croatia là một nhà thờ Công giáo Rôma ba gian giữa, ba hậu cung và một vòm trong vao 32 mét. Đây là nhà thờ chính
**Nguyễn Xuân Huy** (1915-2000), là nhà báo, nhà văn và là nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến. ## Tác giả **Nguyễn Xuân Huy** sinh ngày 15 tháng 7 năm 1915, tại làng Dũng Quyết,
**Nhà thờ chính tòa Speyer** có tên chính thức là _Vương cung thánh đường Nhà thờ chính tòa Hoàng gia Lễ thăng thiên của Đức mẹ đồng trinh và Thánh Stephen_, trong tiếng Latinh là
nhỏ|Nhà thờ họ Nguyễn Nhất ở Bàu Lâm nhỏ|phải|Cổng tam quan của một nhà thờ họ **Nhà thờ họ** hay **từ đường** là một ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của
Phương đình Nhà thờ kết hợp phong cách kiến trúc Đông-Tây **Nhà thờ chính tòa Phát Diệm** (thường gọi là **Nhà thờ đá Phát Diệm**) là một quần thể nhà thờ Công giáo rộng khoảng
**Ngô Văn** (chữ Hán: 吴雯, 1644 – 1704), tự Thiên Chương, tịch quán là phủ Bồ Châu , tổ tịch là châu Liêu Dương, phủ Phụng Thiên , nhà thơ đầu đời Thanh. Ông được
**Nhà thờ Chúa Ba Ngôi ở Prievidza** (tiếng Slovakia: _Kostol Najsvätejšej Trojice v Prievidza_), còn được gọi là **Nhà thờ Piarist**, là một trong ba nhà thờ lịch sử ở thành phố Prievidza, vùng Trenčín,
nhỏ|phải|Tượng [[Maria|Đức Mẹ ở nhà thờ Cửa Bắc]] **Nhà thờ Cửa Bắc** (_Nhà thờ Nữ Vương Các Thánh Tử Đạo_) là một nhà thờ Công giáo ở Hà Nội, công trình kiến trúc này có
**Nhà thờ Thánh Martin ở Jarok** (tiếng Slovakia: _Kostol svätého Martina v Jarok_) là một nhà thờ Công giáo La Mã ở làng Jarok, cách thành phố Nitra 10 km về phía tây nam, thuộc
**Lữ Giang**, tên thật là **Trần Xuân Kỳ** (1928–2005), là một nhà thơ Việt Nam, được biết nhiều là tác giả bài thơ _Tiếng đàn bầu_ được nhạc sĩ Nguyễn Đình Phúc phổ nhạc. ##
**Y Phương** (1948 - 2022) là một nhà thơ Việt Nam, từng là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI. . ## Tiểu sử Y Phương tên đầy đủ là
thumb|[[Al-Masjid an-Nabawi ở Medina, một trong những nhà thờ Hồi giáo linh thiêng nhất]] **Thánh đường Hồi giáo**, **giáo đường Hồi giáo** hay **nhà thờ Hồi giáo** ( — , số nhiều: _masājid_, — ;
**Nguyễn Văn Lý** (chữ Hán: 阮文理; 1795-1868), húy **Dưỡng**, thường được gọi là **"Cụ Nghè Đông Tác"**, tự **Tuần Phủ**, hiệu **Chí Đình**, **Chí Am**, **Chí Hiên**, biệt hiệu **Đông Khê**, là một danh sĩ,
**Tôn Thọ Tường** (chữ Hán: 尊壽祥; 1825 - 1877) là một danh sĩ sống vào thời nhà Nguyễn. Do ông cộng tác với thực dân Pháp nên bị nhiều trí thức người Việt chỉ trích
**_Bài thơ Đông – Tây_** (tiếng Anh: **_The Ballad of East and West_**) (tên bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Viết Thắng) là một bài thơ của nhà thơ Anh, Rudyard Kipling (giải Nobel Văn
**Mộng Lân** (, chữ Hán: 梦麟, 1728 – 1758), tên tự là **Văn Tử**, tự khác là **Thụy Chiêm**, người thị tộc Tây Lỗ Đặc, dân tộc Mông Cổ, thuộc Mông Cổ Chính Bạch kỳ,
**Lý Thân** (chữ Hán: 李绅, ? – 846), tên tự là **Công Thùy**, tịch quán ở Vô Tích, Nhuận Châu , nhà chính trị, nhà văn hóa hoạt động trong giai đoạn trung kỳ đời
**Trịnh Trân** (chữ Hán: 郑珍, 1806 – 1864), tên tự là **Tử Doãn**, vãn hiệu **Sài Ông**, biệt hiệu **Tử Ngọ sơn hài**, **Ngũ Xích đạo nhân**, **Thư Đồng đình trưởng**, người huyện Tuân Nghĩa,
- Thời gian: Sáng ngày 25/7/2023 - Địa điểm: tại nhà thờ Tộc Phạm Phú Trang, xã Quế Xuân, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam- Về phía địa phương: có Đảng uỷ, Hội đồng nhân
**Vương Quân** (chữ Hán: 王筠, 481–549), tên tự là **Nguyên Lễ**, tự khác là **Đức Nhu**, người Lâm Nghi, Lang Da , quan viên, nhà thơ đời Lương thời Nam Bắc triều trong lịch sử
Nam Phương Linh Từ – Nhà Thờ Họ Đặng Ở Đồng Tháp như một “biệt phủ” được nhiều người gọi là “cố đô Huế” giữa Tây Nam Bộ với khung cảnh khiến nhiều người choáng
**Lê Đức Thọ**, tên khai sinh **Phan Đình Khải** (10 tháng 10 năm 1911 theo tài liệu chính thức hoặc 14 tháng 10 năm 1911 theo tài liệu của Mỹ, 30 tháng 12 năm 1911
nhỏ|phải|Tượng thần bò trong bảo tàng văn hóa Lưỡng Hà **Tục thờ Bò** hay **tín ngưỡng thờ Bò** hay còn gọi là **thờ Thần Bò** hay **đạo thờ Bò** là việc thực hành các tín
**Nhà Liêu** hay **Liêu triều** ( 907/916-1125), còn gọi là nước **Khiết Đan** (契丹國, đại tự Khiết Đan: Tập tin:契丹國.png) là một triều đại phong kiến do người Khiết Đan kiến lập trong lịch sử
**João VI** hoặc **John VI** (tiếng Bồ Đào Nha: **João VI**; – ), biệt danh là "the Clement", là vua của Vương quốc Liên hiệp Bồ Đào Nha, Brasil và Algarve từ năm 1816 đến năm
**Nhà Đường** là một hoàng triều cai trị Trung Quốc từ năm 618 đến năm 907. Thành lập bởi gia tộc họ Lý, nhà Đường là triều đại kế tục nhà Tùy (581–618) và là
**Cha Pierre** (tiếng Pháp: _Abbé Pierre_), tên thật là **Henri Grouès**, (5 tháng 8 năm 1912 tại Lyon - 22 tháng 1 năm 2007 tại Paris) là một linh mục Công giáo, người kháng chiến,
**Truyện thơ Nôm** hay **Truyện Nôm** thể thơ tiếng Việt viết bằng chữ Nôm (thường là thơ lục bát) để kể chuyện (trần thuật). Đây là một loại hình tự sự có khả năng phản
**Tam Quốc** (giai đoạn 220–280, theo nghĩa rộng từ 184/190/208–280) là một thời kỳ phân liệt trong lịch sử Trung Quốc khi ba quốc gia Tào Ngụy, Thục Hán, và Đông Ngô cùng tồn tại,