✨Ngữ hệ Niger-Congo
Ngữ hệ Niger–Congo là một trong những ngữ hệ lớn nhất thế giới, và lớn nhất châu Phi, về phân bố địa lý, số người nói, và số lượng ngôn ngữ. Một vài ước lượng cho rằng đây là ngữ hệ có nhiều ngôn ngữ nhất, dù điều này còn chưa được xác định do sự thiếu nhất quán về định nghĩa "ngôn ngữ".
Nó là ngữ hệ lớn thứ ba thế giới về số người nói, chỉ sau ngữ hệ Ấn-Âu và ngữ hệ Hán-Tạng.
Dù sự thống nhất nguồn gốc của phần "lõi" hệ Niger–Congo (Đại Tây Dương–Congo) được chấp nhận rộng rãi, việc phân loại nội tại vẫn còn trắc trở. Hơn nữa, những nhóm sau đây có thể nằm ngoài hệ Niger-Congo: Dogon, Mande, Ijo, Katla và Rashad. Mối quan hệ giữa nhóm Mande với phần còn lại của hệ Niger-Congo chưa bao giờ được minh chứng rõ ràng.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ngữ hệ Niger–Congo** là một trong những ngữ hệ lớn nhất thế giới, và lớn nhất châu Phi, về phân bố địa lý, số người nói, và số lượng ngôn ngữ. Một vài ước lượng
**Nhóm** **ngôn ngữ Ubangi** gồm bảy mươi ngôn ngữ liên kết nhau tập trung ở Cộng hòa Trung Phi. Chúng là ngôn ngữ chính của CAR, được sử dụng bởi 2-3 triệu người, bao gồm
nhỏ|Phân bố các ngôn ngữ Mande hiện đại. **Nhóm ngôn ngữ Mande** được sử dụng ở một số quốc gia Tây Phi bởi các dân tộc Mandé và bao gồm các tiếng: Maninka, Mandinka, Soninke,
**Nhóm ngôn ngữ Ijaw**, cũng được viết là **_Ịjọ_**, là nhóm ngôn ngữ được nói bởi người Ijo ở miền nam Nigeria. ## Phân loại Nhóm ngôn ngữ Ijaw được phân loại truyền thống là
**Nhóm ngôn ngữ Gur**, còn được gọi là **Gur Trung**, thuộc ngữ hệ Niger-Congo. Có khoảng 70 ngôn ngữ thuộc nhóm này. Chúng được nói ở các vùng Sahel và savan ở Tây Phi, cụ
**Nhóm ngôn ngữ Đại Tây Dương-Congo** là một bộ phận chính, cốt lõi của ngữ hệ Niger-Congo của Châu Phi, đặc trưng bởi hệ thống lớp danh từ điển hình. Chúng bao gồm hầu hết
**Nhóm** **ngôn ngữ Dogon** là một nhóm ngôn ngữ/ngữ hệ nhỏ, được nói bởi người Dogon ở Mali, thường được cho là thuộc về ngữ hệ Niger-Congo lớn hơn. Có khoảng 600.000 người nói hàng
**Nhóm ngôn ngữ Gbe** (phát âm ) là một tập hợp gồm khoảng 20 ngôn ngữ liên quan đến nhau hiện diện trên một khu vực kéo dài từ đông Ghana đến tây Nigeria. Số
**Nhóm ngôn ngữ Kru** thuộc ngữ hệ Niger-Congo, hiện diện trên một vùng kéo dài từ đông nam Liberia đến đông Bờ Biển Ngà. Nguồn gốc tên gọi "Kru" chưa được làm rõ. Theo Westermann
Nhóm ngôn ngữ **Volta-Niger**, còn được gọi là **Benue Tây-Congo** hay **Kwa Đông**, là một trong những nhánh của ngữ hệ Niger-Congo, có chừng 50 triệu người nói. Trong số này có các ngôn ngữ
**Ngữ hệ Nin-Sahara** hay _Ngữ hệ Nin-Sahara_ là một ngữ hệ được đề xuất, được nói bởi khoảng 50–60 triệu người thuộc các dân tộc Nin, cư ngụ chủ yếu tại thượng nguồn sông Chari
nhỏ|250x250px| Các ngôn ngữ chính của nhóm ngôn ngữ Gbe **Tiếng Ewe** (_Èʋe_ hoặc _Èʋegbe_ ) là ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Niger-Congo được nói ở Togo và đông nam Ghana bởi khoảng 4,5 triệu
thumb|Phân bố năm 2005 của các ngữ hệ chính trên thế giới (vài trường hợp là nhóm ngôn ngữ địa lý, không dựa trên "di truyền"). Các nhánh con của các ngữ hệ được lược
**Ngữ hệ Phi Á** là một ngữ hệ lớn với chừng 300 ngôn ngữ và phương ngữ. Những ngôn ngữ trong hệ có mặt ở Tây Á, Bắc Phi, Sừng châu Phi và Sahel. Ngữ
**Ngữ hệ Nam Đảo** () là một ngữ hệ lớn phân bổ rộng rãi tại các hải đảo Đông Nam Á và Thái Bình Dương, Madagascar và một phần nhỏ tại đại lục châu Á.
[[Tập tin:Africa ethnic groups 1996.jpg|thumb|upright=1.5|Bản đồ cho thấy phân bố của các ngữ hệ truyền thống tại châu Phi: Niger-Congo: Nin-Sahara: ]] Có 1.250 tới 2.100 và theo một nguồn là có tới 3.000 ngôn
**Nhóm ngôn ngữ Benue-Congo** (đôi khi được gọi là **Benue Đông-Congo**) là một phân nhóm chính của ngữ hệ Niger-Congo, hiện diện hầu như khắp châu Phi hạ Sahara. Nhóm này bao gồm 938 ngôn
**Nhóm ngôn ngữ Kwa**, thường được gọi là **New Kwa**, là một nhóm ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Niger-Congo nói ở đông nam Bờ Biển Ngà, trên toàn miền nam Ghana và ở miền trung
**Nhóm ngôn ngữ Volta-Congo** là một nhóm ngôn ngữ đại diện của ngữ hệ Niger-Congo. Đặc biệt, nó bao gồm nhóm ngôn ngữ Bantu (thông qua nhóm ngôn ngữ Benue-Congo). ## Phân loại *Savan (Gur
**Nhóm ngôn ngữ Senegambia** hoặc **Đại Tây Dương (Tây) Bắc** là một nhánh của ngữ hệ Niger-Congo tập trung ở Senegal (và Senegambia) và ở miền nam Mauritania, Guinea-Bissau và Guinée. Tuy nhiên, người Fula
**Nhóm ngôn ngữ Manding** (đôi khi được biết là **Manden**) là nhóm phương ngữ/ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Mande được nói ở Tây Phi. Các ngôn ngữ nổi bật nhất là tiếng Bambara, ngôn
**Nhóm ngôn ngữ Bantu** (), chính xác hơn là **nhóm ngôn ngữ Bantu Hẹp** (ngược lại với "Bantu Rộng", một nhóm phân loại lỏng lẻo bao gồm cả những ngôn ngữ Bantoid khác), là một
**Tiếng Fula**, cũng được gọi là **Fulani** hay **Fulah** (nội danh _Fulfulde, Pulaar, Pular_; ) là một ngôn ngữ phi thanh điệu gồm nhiều phương ngữ tương tự nhau, tạo thành một dãy phương ngữ
**Tiếng Edo** (viết có dấu: ), còn được gọi là **tiếng Bini** (Bénin), là một ngôn ngữ Volta-Niger được nói ở bang Edo, Nigeria. Đây là ngôn ngữ bản địa chính của người Edo và
**Bénin** (, phiên âm thành _"Bê-nanh"_), tên chính thức **Cộng hoà Bénin** (tiếng Pháp: _République du Bénin_), là một quốc gia Tây Phi, tên cũ là Dahomey (cho tới năm 1975) hay Dahomania. Nó có
thumb|Sáu [[Âm vị học tiếng Việt#Thanh điệu|thanh điệu tiếng Việt]] **Thanh điệu** () là việc sử dụng cao độ trong ngôn ngữ để phân biệt nghĩa từ vựng hoặc ngữ pháp—đó là, để phân biệt
thumb|Phân bố của các tộc người Pygmy theo [[Cavalli-Sforza. Nhóm Twa miền Nam nằm ngoài bản đồ.]] Người Pygmy của miền nhiệt đới châu Phi là những tộc "người rừng" mà đang, hay cho đến
**Tiếng Wolof** là một ngôn ngữ của Sénégal, Gambia và Mauritanie, là tiếng bản ngữ của người Wolof. Như tiếng Serer và tiếng Fula lân cận, đây là thành viên nhánh Senegambia trong ngữ hệ
**Người Gbaya** (còn được viết là **Gbeya** hay **Baya**) là một dân tộc ở khu vực phía tây của Cộng hòa Trung Phi, đông-trung Cameroon, phía bắc Cộng hòa Congo và phía tây bắc của
nhỏ|Samuel nói tiếng Gã, thường viết là "Ga" **Tiếng Ga** là một ngôn ngữ Kwa được nói ở Ghana (khu vực thủ đô Accra). Nó có sự phân biệt âm vị giữa 3 độ dài
**Tiếng Bambara** (_Bamanankan_) là _lingua franca_ và là một ngôn ngữ quốc gia của Mali, được nói bởi khoảng 14 triệu người, trong đó có 4 triệu người Bambara và 10 triệu người nói như
**Tiếng Soninke** (chữ Soninke: _Sooninkanxanne_) còn được gọi là **Serakhulle** hay **Azer,** là ngôn ngữ Mande được nói bởi người Soninke ở Châu Phi. Ngôn ngữ này có khoảng 2.100.000 người nói, chủ yếu tập
thumb|Nhóm ngôn ngữ Gbe **Tiếng Fon** (tên bản địa _Fon gbè,_ phát âm ) là một phần của nhóm ngôn ngữ Gbe, thuộc về nhánh Volta–Niger của ngữ hệ Niger–Congo. Tiếng Fon được nói chủ
**Tiếng Lozi**, còn được gọi là **siLozi** hay **Rozi**, là một ngôn ngữ Bantu của ngữ hệ Niger-Congo, được nói bởi người Lozi, chủ yếu ở tây nam Zambia. Ngôn ngữ này liên quan chặt
**Trật tự từ** (chữ Anh: _Word order_) là thứ tự tổ hợp từ và ngữ trong ngôn ngữ, bao gồm thứ tự sắp xếp chủ ngữ, vị ngữ và tân ngữ, thứ tự sắp xếp
**Tiếng Sotho**, cũng được gọi là **_Sesotho_**, **Nam Sotho**, hay **Nam _Sesotho**_, là một ngôn ngữ thuộc Nhóm ngôn ngữ Bantu vajc sử dụng chủ yếu tại Nam Phi, và tại đây nó là một
**Tiếng Jula** (hay **tiếng Dyula**, **tiếng Dioula, tiếng Julaka, ߖߎ߬ߟߊ߬ߞߊ߲**) là một ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Mande được nói ở Burkina Faso, Bờ Biển Ngà và Mali. Đây là một trong những ngôn
[[Tập tin:South Africa Tswana speakers proportion map.svg|thumb|Phân bố địa lý của Setswana tại Nam Phi: tỉ lệ lượng người nói Setswana tại nhà. ]] **Tiếng Tswana** (tên bản địa: **_Setswana_**) là một ngôn ngữ được
**Từ thô tục trong tiếng Bồ Đào Nha** là những từ hoặc câu nói mang tính thô tục, báng bổ, khiêu khích hoặc phản cảm và có thể chia thành nhiều thể loại. Đa số
nhỏ|Một người nói tiếng Mandinka, được ghi lại tại [[Đài Loan cho Wikitongues.]] nhỏ|Một người nói tiếng Mandinka, được ghi lại tại [[Liberia cho Wikitongues.]] **Tiếng Mandinka** (_Mandi'nka kango_) hoặc **tiếng** **Mandingo**, là ngôn ngữ
[[Tập tin:South Africa Northern Sotho speakers proportion map.svg|thumb|Phân phối tiếng Sesotho sa Leboa tại Nam Phi: tỷ lệ cư dân nói tiếng Sesotho sa Leboa tại nhà. ]] **Tiếng Bắc Sotho**, cũng được gọi là
**Chữ Adlam** là một dạng chữ được phát minh gần đây để viết tiếng Fulani. Tên gọi _Adlam_ là từ viết tắt bắt nguồn từ bốn chữ cái đầu tiên của bảng chữ cái (A,
**Venda**, cũng được gọi là **_', hay _**', là một ngôn ngữ thuộc Nhóm Bantu và là một trong 11 ngôn ngữ chính thức tại Nam Phi. Phần lớn người nói tiếng Venda sinh sống
**Tiếng Tsonga** hay **Xitsonga** là một ngôn ngữ tại miền Nam châu Phi được người Tsonga sử dụng, cũng được biết đến là **Shangaan**. Tsonga thuộc Nhóm ngôn ngữ Bantu của Ngữ hệ Niger-Congo. Ngôn
**Tiếng Ganda** hoặc **Luganda** (tên tự gọi:_Oluganda_) là một ngôn ngữ Bantu thuộc ngữ hệ Niger-Congo, được nói ở khu vực Hồ Lớn châu Phi. Đây là một trong những ngôn ngữ chính ở Uganda,
phải|Hình ảnh của châu Phi chụp từ vệ tinh **Châu Phi** hay **Phi châu** (_l'Afrique_, _Africa_) là châu lục đứng thứ hai trên thế giới về dân số (sau châu Á), thứ ba về diện
thumb|right **Người Bantu** là một thuật ngữ dùng để chỉ chung những người nói nhóm ngôn ngữ Bantu ở vùng Châu Phi Hạ Sahara, bao gồm khoảng 300–600 nhóm dân tộc bản địa trải dài
**ISO 639-2:1998** - _Codes for the representation of names of languages — Part 2: Alpha-3 code_ - là phần hai của chuỗi tiêu chuẩn quốc tế ISO 639 do Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc
Trong ngữ pháp, **giới từ** (tiếng Anh: **preposition** hoặc **adposition**) là một bộ phận lời nói giới thiệu một giới ngữ. Một giới từ được đặt vào câu sẽ chỉ ra mối quan hệ giữa
**Nafaanra** (đôi khi được viết là Nafaara, phát âm ) là một ngôn ngữ Senufo được nói tại miền tây bắc Ghana, vùng biên giới với Bờ Biển Ngà, miền đông Bondoukou. Khoảng 61.000 người