Ngô Bá Cao (20 tháng 1 năm 1924 tại xã Xuân Tiến, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định – 2 tháng 5 năm 2009) là bí thư tỉnh ủy Biên Hòa trong thời gian từ 1957 đến 1959.
Cuộc đời
Học vấn, kiến thức
Thuở nhỏ ông được cha cho học Nho học được hơn 10 năm, sau đó ông chuyển tiếp học Quốc ngữ, có trình độ tiểu học, có khả năng làm thơ, phú, nhất là về thơ Đường luật.
Hôn nhân
Ông là con thứ trong gia đình có hai chị em. Bố là ông Ngô Quang Sương. Chị là bà Ngô Thị Sa. Ông là con trai độc nhất, song thân mong sớm có cháu nối dõi tông đường nên cho lấy vợ sớm. Lên 16 tuổi ông đã kết hôn với bà Vũ Thị Nhi người cùng quê (Xã Xuân Kiên, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định). Ông có với bà Vũ Thị Nhi hai con: Ngô Thị Liên (Sinh 1940, nữ, chết trẻ) và Ngô Quang Thanh (Sinh 1942, nam).
Khi đi hoạt động cách mạng, ông kết hôn với người vợ thứ hai tên Nguyễn Thị Khánh Phương và có bốn người con (Ngô Quang Chiến (chết trẻ), Ngô Quang Thắng (chết trẻ), Ngô Quang Lâm (Tên khác Nguyễn Văn Tỉnh, sinh 1952, nam), Ngô Thị Hòa Bình (sinh 1954, nữ).
Tham gia cách mạng
Lớn lên trong gia đình kinh tế thuần nông, ruộng đất ít tại xã Xuân Tiến, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Mẹ ông lại đau bệnh kinh niên kéo dài, nên cuộc sống của ông có nhiều khó khăn. Lên 18 tuổi mẹ ông qua đời trong hoàn cảnh bi đát tưởng chừng không vượt qua nổi, ông phải đi mượn tiền lo tang cho mẹ và ngay sau đó bị chủ nợ có lời xúc xiểm. Là người thanh niên có ý chí và căng đầy sức sống, ông không thể chấp nhận hoàn cảnh thực tại nên đã quyết định từ giã cha, vợ trẻ và con thơ mới 6 tháng tuổi để vào miền Nam tìm đường sinh sống, nhằm tìm cuộc sống mới cho bản thân và gia đình. Ông có mặt ở Tây Ninh vào giữa năm 1943, rồi xin vào làm công nhân hãng đường Hiệp Hòa. Sau đó lại chuyển về Sài Gòn, rồi lên Đà Lạt và sang tỉnh Công-pông-chàm của Campuchia. Đi vào phong trào công nhân ở các nơi, ông nhận ra rằng ở cái xứ thuộc địa này ở đâu cũng bị bóc lột, người lao động là người cùng khổ, muốn giải thoát thì chỉ có một con đường như Lý Tự Trọng đã từng nói: "Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng, ngoài ra không có con đường nào khác".
Khi đã ý thức rõ trách nhiệm trước gia đình và xã hội, đã nắm bắt được phong trào của Mặt trận Việt Minh, ông đã có mặt ở tỉnh Biên Hòa vào đầu năm 1945, tham gia tổ chức Quốc gia Tự vệ Cuộc (tiền thân của lực lượng công an ngày nay) và tham gia cướp chính quyền ở Biên Hòa vào mùa thu năm ấy.
Năm 1946 là cán bộ Việt Minh tỉnh Biên Hòa - tổng thư ký mặt trận Việt Minh liên thôn 5, chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh liên thôn 5.
Vào Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 12/1946. Tháng 3/1947 làm Quận ủy viên phụ trách tuyên truyền quận Châu Thành.
Năm 1948, Ủy viên thường vụ huyện ủy Vĩnh Cửu, kiêm Chính trị viên huyện đội Vĩnh Cửu.
Năm 1949, phó Bí thư huyện ủy Vĩnh Cửu, kiêm Chính trị viên huyện đội, đến năm 1950 kiêm thêm Chính trị viên Đại đội Lam Sơn.
Năm 1954, Tỉnh ủy viên, phụ trách giao thông căn cứ địa tỉnh Biên Hòa.
Năm 1955, Ủy viên thường vụ tỉnh ủy, phụ trách di cư và thanh, phụ vận.
Năm 1956, phó Bí thư tỉnh ủy, phụ trách binh vận.
Từ 1957 đến 8/1959, Bí thư tỉnh ủy Biên Hòa, kiêm Trưởng ban binh vận, khi ông mới 33 tuổi.
Năm 1959, ông bị chính quyền Việt Nam Cộng hòa bắt và đưa ra truy tố tại Tòa án Quân sự đặc biệt theo Luật 10/59 của Ngô Đình Diệm được tổ chức tại sân banh Biên Hòa (Đường Bùi Văn Hòa) cùng 2 đồng chí khác là Võ Văn Khọn và Nguyễn Văn Dặn sau khi tổ chức trận tấn công vào phái đoàn cố vấn quân sự Mỹ lần đầu tiên tại Việt Nam tại nhà máy cưa Tân Mai. Tại phiên tòa này, ông đã có phần tự bào chữa gây chấn động báo giới lúc bấy giờ. Ông đã bị Tòa án Quân sự đặc biệt tha bổng về tội sát hại cố vấn Mỹ nhưng khép tội tử hình vì xác định là "Việt Cộng nằm vùng nguy hiểm". Bản án của ông dự định được thi hành bằng máy chém tại Sân banh Biên Hòa nhưng bị hoãn lại nhiều lần do sự đấu tranh can thiệp của Tổ chức nhân quyền thế giới.
Sau cuộc đảo chính gia đình Diệm - Nhu, ông được giảm án từ tử hình xuống chung thân và bị đày ra Côn Đảo cho đến ngày được trao trả.
Bị bắt và tù đày
Sau khi hoàn tất việc chỉ đạo tổ chức cuộc biểu tình chống bầu cử Quốc hội khóa II của Ngô Đình Diệm ở Sài Gòn, trên đường trở về Biên Hòa, ông đã bị chính quyền Việt Nam Cộng hòa bắt vào ngày 21 tháng 8 năm 1959 tại nhà bà Hai Nghèng ở ấp Tân Bản, xã Bửu Hòa, huyện Vĩnh Cửu (nay là khu phố 3, phường Bửu Hòa, thành phố Biên Hòa). Cuộc đấu tranh trong tù với bản án tử hình của ông kéo dài 14 năm 6 tháng, trong đó có 1 năm 5 tháng ở khám Chí Hòa và 13 năm 1 tháng ở địa ngục trần gian Côn Đảo. Ông là một trong những tù nhân chính trị được trao trả tại Lộc Ninh, tỉnh Tây Ninh theo sau Hiệp định Paris 1973.
Sau khi được trao trả tù binh, ông được đưa ra Hà Nội và làm việc và thuộc biên chế quản lý của Ban tổ chức Trung ương Đảng. Ông đã được đưa đi đào tạo và huấn luyện nghiệp vụ tại Quảng Châu - Trung Quốc, Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức) một thời gian trước khi nghỉ hưu.
Qua đời
Từ 1987 đến khi mất năm 2009, ông sống tại căn Nhà tình nghĩa do UBND tỉnh Đồng Nai tặng tại số 1688-1690 Đường Nguyễn Ái Quốc (Số cũ: 3 đường Nguyễn Văn Trỗi), khu phố 6, phường Trung Dũng, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
Sau 3 năm chống chọi với căn bệnh ung thư gan hiểm nghèo, ông đã từ trần vào ngày 2 tháng 5 năm 2009 ở tuổi 85.
nhỏ|Mộ ông Ngô Bá Cao và vợ - Bà Vũ Thị Nhi
Ông được an táng ở nghĩa trang thành phố Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai, trong ngôi mộ đôi cùng với vợ mình.
Trên mộ của ông, con cháu đã khắc trên đá bài thơ "Hỡi con" theo thể thơ Đường luật ông đã sáng tác (được in trong tập thơ "Tiếng Lòng"- NXB Đồng Nai) và gửi về cho con trai khi đang bị tù đày năm 1964 tại Khám tử tù Côn Đảo.
Bài thơ như sau:
nhỏ
"Hỡi con
Con hỡi buồn chi nỗi vắng cha
Lúc ba còn nặng gánh sơn hà
Đền ơn Tổ quốc công còn vắn
Đáp nghĩa tiền nhân bước chửa xa
Dạ sắt gan vàng con gắng luyện
Lòng son chí cả nối theo ba
Hòa Bình, thống nhất ngày xum họp
Con có lo gì nỗi vắng cha" - Ngô Bá Cao.
Bài thơ thể hiện nỗi lòng và tư tưởng của một người làm cách mạng chân chính, hy sinh thân mình và lợi ích cá nhân vì sự thống nhất đất nước và sự độc lập của dân tộc Việt Nam từ tay các thế lực ngoại bang.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ngô Bá Cao** (20 tháng 1 năm 1924 tại xã Xuân Tiến, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định – 2 tháng 5 năm 2009) là bí thư tỉnh ủy Biên Hòa trong thời gian từ
**_Bình Ngô đại cáo_** (chữ Hán: 平吳大誥) là một bài cáo viết bằng chữ Hán do Nguyễn Trãi soạn thảo vào năm 1428, thay lời Bình Định Vương Lê Lợi để tuyên cáo về việc
**Ngô** (chữ Hán phồn thể: 吳; chữ Hán giản thể: 吴; Hangul: 오; Latin: "Ng", "Wu", "O", "Oh") là một họ người phổ biến tại Trung Quốc, Việt Nam, và Triều Tiên. Tại Việt Nam
**Ngô Tất Tố** (, 1893 – 20 tháng 4 năm 1954) là một nhà văn, nhà báo, nhà Nho học, dịch giả và nhà nghiên cứu có ảnh hưởng lớn ở Việt Nam giai đoạn
**Cao Bá Quát** (; 1808–1855), biểu tự **Chu Thần** (周臣), hiệu **Mẫn Hiên** (敏軒), lại có hiệu **Cúc Đường** (菊堂), là quân sư trong cuộc nổi dậy Mỹ Lương, và là một nhà thơ nổi
**Cao Hoài Sang** (1901-1971) là Thượng Sanh chủ chi Thế Hiệp Thiên Đài của đạo Cao Đài, lãnh đạo tôn giáo Cao Đài từ năm 1957 đến khi quy thiên năm 1971. Ông sinh ngày
**Bà Nguyễn Phước Đại** (6 tháng 2 năm 1924 Xuất thân ở Trà Vinh, bà Nguyễn Phước Đại theo học Đại học ngành Luật tại Pháp và sau đó về nước tham gia các hoạt
**Cao Anh** (chữ Hán: 高英, ? - 518) là Hoàng hậu thứ hai của Bắc Ngụy Tuyên Vũ Đế trong lịch sử Trung Quốc.. ## Tiểu sử Cha của Cao Anh là Cao Yển (高偃),
**_Thanh sử cảo_** (清史稿) là bản thảo một bộ tư liệu lịch sử về thời nhà Thanh, bắt đầu từ khi Nỗ Nhĩ Cáp Xích (hay Thanh Thái Tổ) lập ra nhà Thanh vào năm
**Giuse Ngô Quang Kiệt** (sinh ngày 4 tháng 9 năm 1952) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, từng đảm trách nhiều vai trò quan trọng đối với cộng đồng Công giáo
**Ngô Đình Nhu** (7 tháng 10 năm 19102 tháng 11 năm 1963) là một nhà lưu trữ và chính trị gia người Việt Nam. Ông nổi tiếng vì danh nghĩa là vị cố vấn chính
Bác Ba Phi là một nhân vật trong văn học nhân gian. Ông là nhân vật chính trong những câu chuyện kể về cuộc sống sinh hoạt thường ngày nhưng được cường điệu quá đáng
**Văn Cao** (tên khai sinh là **Nguyễn Văn Cao**, 15 tháng 11 năm 1923 – 10 tháng 7 năm 1995) là một nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ, chiến sĩ biệt động ái quốc người
nhỏ|291x291px|Một hộp pa tê hiệu Minh Chay do công ty Lối Sống Mới sản xuất Từ ngày 13 tháng 7 đến 18 tháng 8 năm 2020, tại các tỉnh thành Việt Nam đã xuất hiện
**Trường Trung học Phổ thông Ngô Quyền** hay **Trường Bonnal**, trường **Bình Chuẩn** là một ngôi trường nằm trong hệ thống các trường Trung học Phổ thông công lập của Việt Nam được thành lập
nhỏ|Ngô Minh Chiêu **Ngô Minh Chiêu** (1878-1932) được các tín đồ đạo Cao Đài công nhận là môn đệ đầu tiên của Đức Cao Đài Tiên Ông. Được tín đồ Cao Đài phái Chiếu Minh
**Ngô Thanh Vân** (sinh ngày 26 tháng 2 năm 1979), hay còn được biết đến với nghệ danh **Veronica Ngo**, là một nữ diễn viên, ca sĩ, vũ công, người mẫu, nhà làm phim kiêm
**Hán Cao Tổ** (chữ Hán: 漢高祖; 256 TCN – 1 tháng 6 năm 195 TCN), húy **Lưu Bang** (劉邦), biểu tự **Quý** (季), là vị hoàng đế khai quốc của triều đại nhà Hán trong
**Loạn Chu Cao Hú** (), còn được gọi là **Loạn Cao Hú** () hoặc **Biến cố Định Nan** (), là một sự kiện xảy ra vào năm đầu niên hiệu Tuyên Đức nhà Minh (1426),
**Hai Bà Trưng** (? – 5 tháng 3 năm 43) là tên chỉ chung hai chị em Trưng Trắc (徵側) và Trưng Nhị (徵貳), hai người phụ nữ được đánh giá là anh hùng dân
**Hai Bà Trưng** là một quận trung tâm của thành phố Hà Nội, Việt Nam. ## Địa lý Quận Hai Bà Trưng nằm ở trung tâm thành phố Hà Nội, có vị trí địa lý:
**Ngô Hạp Lư** (chữ Hán: 吳闔閭; trị vì: 514 TCN - 496 TCN), tên thật là **Cơ Quang** (姬光), là vị vua thứ 24 của nước Ngô - chư hầu nhà Chu thời Xuân Thu
**Cao Ly** (), tên đầy đủ là **Vương quốc Cao Ly**, là một vương quốc có chủ quyền ở bán đảo Triều Tiên được thành lập vào năm 918 bởi vua Thái Tổ sau khi
**Ngô Thì Sĩ** hay **Ngô Sĩ** (chữ Hán: 吳時仕, 1726 - 1780), tự **Thế Lộc**, hiệu **Ngọ Phong** (午峰), đạo hiệu **Nhị Thanh cư sĩ**, là nhà sử học, nhà văn, nhà thơ nổi tiếng
**Ngô** (Phồn thể: 吳國; giản thể: 吴国), còn gọi là **Câu Ngô** (句吴) hay **Công Ngô** (工吴; 攻吾), là các tên gọi của một nước chư hầu của nhà Chu từ khi triều đại này
nhỏ|phải|Tòa Thánh Tây Ninh, Trung ương Hội Thánh Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh. **Hội Thánh Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Tòa Thánh Tây Ninh**, còn được gọi tắt là **Hội Thánh Cao Đài
**Casimir III Vĩ đại** (tiếng Ba Lan: Kazimierz III Wielki; 30 tháng 4 năm 1310 – 5 tháng 11 năm 1370) làm vua Ba Lan từ năm 1333 đến năm 1370. Ông là con trai
**Lịch sử đạo Cao Đài** phản ánh sự hình thành và phát triển của đạo Cao Đài hoặc **Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ**, được các tín đồ Cao Đài gọi là **đạo Thầy** để
**Cao Quý Hưng** () (858. Khi còn nhỏ, ông là nô bộc cho một phú nhân tại Biện châu. Theo _Cựu Ngũ Đại sử_ và _Tư trị thông giám_, ông là nô bộc của Lý
**Đại Huệ Tông Cảo** (zh: 大慧宗杲 _Ta-hui Tsung-kao,_ ja: _Daie Sōkō_, 1088–1163) là Thiền Sư Trung Quốc đời Tống, thuộc phái Dương Kì, tông Lâm Tế. Sư là pháp tử nổi danh nhất của Thiền
Theo quan niệm của tín đồ Tòa Thánh Tây Ninh, **Cửu Trùng Đài** tượng trưng cho thân xác con người, về phần đạo chính là cơ quan hành pháp. Hội Thánh Cửu Trùng Đài là
**Bà Rịa – Vũng Tàu** (viết tắt **BRVT**) là một tỉnh cũ ven biển thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 202/2025/QH15
**Chiến tranh Ba Mươi Năm** bắt đầu từ năm 1618, kết thúc năm 1648, chủ yếu diễn ra tại vùng nay là nước Đức và bao gồm hầu hết các cường quốc của châu Âu
**Ngộ độc paracetamol**, còn được gọi là **ngộ độc acetaminophen**, là tình trạng dùng quá liều thuốc paracetamol (acetaminophen). Hầu hết bệnh nhân có ít triệu chứng hoặc có triệu chứng không đặc hiệu trong
**Địch Lệ Nhiệt Ba** hay **Địch Lực Mộc Lạp Đề** ( _Dilraba Dilmurat_, , sinh ngày 3 tháng 6 năm 1992), thường được gọi tắt là **Địch Lệ Nhiệt Ba** hoặc **Nhiệt Ba**, là một
**_Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài (tiếng Anh: Butterfly Lovers)_** là một bộ phim truyền hình lãng mạn, cổ trang, bi - hài kịch do các nhà làm phim Đài Loan và Hồng Kông
**Ngô Đình Lệ Quyên** (26 tháng 7 năm 1959 – 6 tháng tư 2012) là một luật sư, người từng là Ủy viên Di Trú cho thành phố Roma, Ý. ## Tiểu sử Là người
**Ngô Viết Thụ** (17 tháng 9 năm 19269 tháng 3 năm 2000) là một kiến trúc sư người Việt Nam. Ông là tác giả nhiều công trình kiến trúc hiện đại có thể kể đến
**Ba Bể** là một huyện cũ từng thuộc tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Ba Bể nằm ở phía tây bắc tỉnh Bắc Kạn, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
Các chức sắc và tín đồ ăn mặc lễ phục theo giáo lý của tôn giáo **Giáo lý Cao Đài** là những lý thuyết của đạo Cao Đài ## Mục đích Mục đích của đạo
nhỏ|Bản đồ cho thấy Đế quốc La Mã (màu tím) và Parthia (màu vàng) cùng nhau chia sẻ [[Đế quốc Seleukos (màu xanh ở giữa) và qua đó giúp họ trở thành quốc gia mạnh
**Cao Phòng** (1922–1988), tên thật là **Nguyễn Đăng Ngọ**, là Thiếu tướng Công an nhân dân Việt Nam, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. ##
nhỏ|phải|Một Bằng khen chứng nhận danh hiệu cho một Bà mẹ Việt Nam Anh hùng của Chủ tịch nước **Bà mẹ Việt Nam anh hùng** là danh hiệu vinh dự được Nhà nước Việt Nam
**Cuộc xâm lược Ba Lan 1939** – được người Ba Lan gọi là **Chiến dịch tháng Chín** (_Kampania wrześniowa_), **Chiến tranh vệ quốc năm 1939** (_Wojna obronna 1939 roku_); người Đức gọi là **Chiến dịch
**Cao Bá Nhạ** (高伯迓, ? - ?) là một nhà thơ ở thế kỷ 19 trong văn học Việt Nam. ## Cuộc đời **Cao Bá Nhạ**, người làng Phú Thị, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc
**Cao Kiệt** (chữ Hán: 高傑, ? – 1645), tên tự là **Anh Ngô**, người Mễ Chi, Thiểm Tây, đồng hương của Lý Tự Thành. Ông vốn là bộ tướng của Tự Thành, sau đó hàng
**Margaret Pole, Nữ Bá tước của Salisbury** (tiếng Anh: _Margaret Pole, Countess of Salisbury_; 14 tháng 8 năm 1473 – 27 tháng 5 năm 1541), là một nhà đại quý tộc Anh quốc. Bà là
**Ngô Miễn** (chữ Hán: 吳勉, 1371 - 1407) hoặc **Ngô tướng công** (chữ Hán: 吳相公) là một danh thần nhà Hồ. Hành trạng của ông được xác thực bởi hai cuốn _Nam Ông mộng lục_
**Ngô Minh Hiếu** (còn được gọi là **Hiếu PC**, sinh ngày 8 tháng 10 năm 1989) là một chuyên gia về an toàn thông tin người Việt Nam, từng là một hacker nhận 13 năm
**Chiến tranh Ba Lan – Ukraina**, diễn ra từ tháng 11 năm 1918 đến tháng 7 năm 1919, là cuộc xung đột giữa Cộng hòa Ba Lan thứ hai và các lực lượng Ukraina (cả