thumb|[[Tê giác trắng là động vật móng guốc lẻ lớn nhất.]]
Bộ Guốc lẻ, bộ Móng Lẻ hay bộ Móng guốc lẻ (Perissodactyla) (từ tiếng Hy Lạp cổ đại, "περισσός perissós, "lẻ"; và δάκτυλος dáktylos, "ngón, móng"), hoặc động vật móng guốc lẻ (tiếng Anh: Odd-Toed Ungulate) bao gồm các động vật móng guốc đi đứng trên một (số lẻ) trong năm ngón guốc: ngón thứ ba của chúng. Các ngón guốc còn lại không chịu trọng lượng cơ thể thường vẫn còn, mất đi, còn dấu tích hoặc nằm ở sau chân. Ngược lại, động vật móng guốc chẵn chịu hầu hết trọng lượng cơ thể của chúng trên hai (số chẵn) trong năm ngón guốc: ngón thứ ba và tư. Một sự khác biệt khác giữa hai bộ là động vật móng guốc lẻ tiêu hóa thực vật chúng ăn trong ruột của chúng, chứ không phải trong một hoặc nhiều buồng dạ dày như động vật móng guốc chẵn.
Bộ này bao gồm khoảng 17 loài được chia thành ba Họ: Equidae (ngựa, lừa và ngựa vằn), Rhinocerotidae (tê giác) và Tapiridae (lợn vòi).
Mặc dù có ngoại hình rất khác nhau, chúng vẫn được công nhận là những Họ gần gũi với nhau vào thế kỷ 19 bởi nhà động vật học Richard Owen, người đặt tên cho Bộ này.
Tiến hóa
Động vật móng guốc ngón lẻ đã phát sinh tại khu vực mà ngày nay là Bắc Mỹ vào cuối thế Paleocen, chưa tới 10 triệu năm sau sự kiện tuyệt chủng kỷ Phấn Trắng-phân đại đệ Tam, mà trong sự kiện đó các loài khủng long đã bị tuyệt chủng. Vào đầu thế Eocen (55 triệu năm trước) chúng đã đa dạng hóa và tản ra để chiếm lĩnh vài lục địa. Các loài ngựa và lợn vòi cùng tiến hóa tại Bắc Mỹ; trong khi các loài tê giác dường như đã phát triển tại châu Á từ các động vật tương tự như heo vòi và sau đó tái chiếm châu Mỹ trong thời kỳ giữa thế Eocen (khoảng 45 triệu năm trước). Có khoảng 12 họ trong bộ này, nhưng còn tồn tại đến ngày nay chỉ còn ba họ. Các họ này là rất đa dạng về hình dáng và kích thước; chúng bao gồm các động vật khổng lồ trong họ Brontotheriidae và các động vật kỳ quái trong họ Chalicotheriidae. Loài động vật móng guốc ngón lẻ to lớn nhất là tê giác không sừng châu Á (chi Paraceratherium họ Hyracodontidae, đã tuyệt chủng), nặng tới 12 tấn, vào khoảng hai lần nặng hơn voi.
Các động vật móng guốc ngón lẻ đã từng là nhóm thống trị trong số các động vật lớn sống trên đất liền và gặm cành, chồi cây cho tới tận thế Oligocen. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh của các loài cỏ trong thế Miocen (khoảng 20 triệu năm trước) sđã tạo ra sự thay đổi lớn: các loài động vật móng guốc ngón chẵn với các dạ dày phức tạp hơn đã có khả năng thích nghi tốt hơn với các thức ăn thô và ít dinh dưỡng hơn và chúng nhanh chóng trở thành nhóm thống lĩnh. Tuy nhiên, nhiều loài động vật ngón lẻ cũng đã sống sót và còn thịnh vượng cho đến tận cuối thế Pleistocen (khoảng 10.000 năm trước) khi chúng phải đối mặt với áp lực từ sự săn bắt của con người và sự thay đổi môi trường sống.
Phân loại
Các thành viên trong bộ này được chia thành hai phân bộ:
- Hippomorpha là các động vật móng guốc ngón lẻ có khả năng chạy nhanh với các chân dài và chỉ có một ngón chân; phân bộ này có một họ duy nhất là họ Ngựa (Equidae) (chỉ có một chi là Equus), bao gồm các loài ngựa, ngựa vằn, lừa, lừa rừng Trung Á và các loài đồng minh khác.
- Ceratomorpha là các động vật móng guốc ngón lẻ có vài ngón chân hoạt động, chúng nặng nề và di chuyển chậm hơn các loài trong nhóm Hippomorpha. Phân bộ này bao gồm hai họ là: Tapiridae (lợn vòi) và Rhinocerotidae (tê giác)
Ba họ với các chi còn tồn tại đến ngày nay của động vật móng guốc ngón lẻ được phân loại như sau.
- Bộ PERISSODACTYLA
Phân bộ Hippomorpha
Họ Equidae: Ngựa và các loài đồng minh, khoảng 9 loài trong 1 chi
** Lừa hoang châu Phi, Equus africanus
Lừa hay Lừa châu Phi, Equus asinus
Ngựa nhà, Equus caballus (xem thêm ngựa hoang)
Ngựa vằn Grevy, Equus grevyi
Lừa rừng Trung Á hay lừa châu Á Equus hemionus
Lừa hoang Tây Tạng, Equus kiang
Ngựa Przewalski, Equus przewalskii
Ngựa vằn đồng bằng, Equus quagga
Ngựa vằn núi, Equus zebra
Phân bộ Ceratomorpha**
Họ Tapiridae: 5 loài lợn vòi trong 1 chi
Lợn vòi Kabomani, Tapirus kabomani
Lợn vòi Brasil, Tapirus terrestris
Lợn vòi miền núi, Tapirus pinchaque
Lợn vòi Baird, Tapirus bairdii
* Lợn vòi, Tapirus indicus
Họ Rhinocerotidae: 5 loài tê giác trong 4 chi
Tê giác đen, Diceros bicornis
Tê giác trắng, Ceratotherium simum
Tê giác Ấn Độ, Rhinoceros unicornis
Tê giác Java, Rhinoceros sondaicus
**** Tê giác Sumatra, Dicerorhinus sumatrensis
Phát sinh chủng loài
Phát sinh chủng loài trong phạm vi Euungulata:
Phát sinh chủng loài trong phạm vi Perissodactyla:
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|[[Tê giác trắng là động vật móng guốc lẻ lớn nhất.]] **Bộ Guốc** **lẻ, bộ Móng Lẻ** hay **bộ Móng guốc lẻ** **(_Perissodactyla_)** (từ tiếng Hy Lạp cổ đại, "περισσός _perissós_, "lẻ"; và δάκτυλος _dáktylos_,
Đây là một **danh sách các loài guốc lẻ theo số lượng toàn cầu**. Danh sách này không phải là toàn diện, không phải tất cả động vật móng guốc có số lượng chính xác.
**Bộ Guốc chẵn, bộ Móng chẵn** hay **bộ Móng guốc chẵn** (**_Artiodactyla_)** (từ tiếng Hy Lạp cổ đại ἄρτιος_, ártios_, nghĩa là 'chẵn', và δάκτυλος_, dáktylos_, nghĩa là 'móng, ngón'), hoặc **động vật móng guốc
Khoảng 80-87 loài hiện nay trong bộ Cá voi. [[Phát sinh chủng loài học cho thấy mối quan hệ giữa các gia đình cá voi. ]] Các loài cá voi đã tiến hóa từ các
**Brontotheriidae**, còn được gọi là **Titanotheriidae**, là một họ động vật có vú đã tuyệt chủng thuộc bộ Guốc lẻ Perissodactyla (bộ chứa ngựa, tê giác, và heo vòi). Bề ngoài họ có vẻ giống
#REDIRECT Họ Lợn vòi Thể loại:Bộ Guốc lẻ Thể loại:Họ thú đơn chi
**Động vật móng guốc** hay còn gọi là **thú móng guốc** là một nhóm đa dạng của các động vật có vú (thú) lớn. Thú móng guốc gồm ba bộ: - Bộ Guốc chẵn: gồm
nhỏ|phải|Móng guốc của một con hươu **Móng guốc** (tiếng Anh: _Hoof_) là bộ phận đầu ngón chân của một động vật móng guốc (thú móng guốc) được bảo bọc bởi một lớp phủ keratin dày
**Amynodontidae** là một họ động vật guốc lẻ tuyệt chủng trông giống hà mã, chúng có nguồn gốc từ Hyracodontidae. Chúng sống Bắc Mỹ, châu Âu và châu Á vào cuối thế Eocene tới Miocene
**Bò N'Dama** là một giống bò từ Tây Phi. Các tên khác của giống bò này bao gồm Boenca hoặc Boyenca (Guinea-Bissau), Fouta Jallon, Fouta Longhorn, Fouta Malinke, Futa, Malinke, Mandingo (Liberia) và N'Dama Petite
**Phân bộ Nhai lại** (danh pháp khoa học: **_Ruminantia_**) là một phân bộ thuộc Bộ Guốc chẵn, bao gồm nhiều loài động vật có vú lớn ăn cỏ hay gặm lá, như: trâu, bò, dê,
nhỏ|phải|Một cái móng chẻ của một con hươu nhỏ|phải|Các loài linh dương ở Do Thái, chúng được xem là loài vật thanh sạch vì có móng chẻ và nhai lại **Móng chẻ** (_Cloven hoof_) là
**Phân thứ bộ Cá voi** (danh pháp khoa học: **Cetacea**) (từ tiếng La tinh _cetus,_ cá voi) là một phân thứ bộ động vật có vú guốc chẵn gồm các loài như cá voi, cá
nhỏ|phải|Một đôi bò kéo xe ở Sri Lanka nhỏ|phải|Cặp bò đang đeo ách đôi ở Án Độ **Bò cày kéo** hay **trâu bò cày kéo** là những con gia súc trong họ Trâu bò (chủ
**Bộ Cá sấu (Crocodilia)** là một bộ thuộc lớp Mặt thằn lằn (_Sauropsida_) hay theo các phân loại truyền thống thì thuộc lớp Bò sát (_Reptilia_), xuất hiện từ khoảng 84 triệu năm trước, vào
**Bò hoang Tây Tạng** (Danh pháp khoa học: _Bos mutus_; tiếng Tây Tạng: འབྲོང/_drong_) hay cò gọi là **trâu Tạng** (có lẽ vì nó thường có màu đen) là một phân loài hoang dã của
**Họ Trâu bò** (**Bovidae**) là một họ động vật có vú guốc chẵn nhai lại gồm bò rừng bison, trâu rừng châu Phi, trâu nước, linh dương, cừu, dê, bò xạ hương và gia súc.
Bò Sind vàng ở Brasil **Bò Sindhi đỏ** là một là một là một giống bò thịt thuộc giống bò Zebu và xuất xứ từ từ tỉnh Sind của nước Pakistan, đây là giống bò
**Boreoeutheria** (đồng nghĩa **Boreotheria**) (từ tiếng Hy Lạp: βόρειο nghĩa là phương Bắc và θεριό nghĩa là thú) là một nhánh hay một đại bộ (magnordo) thú có nhau thai, bao gồm hai đơn vị
nhỏ|phải|Bò Mèo **Bò H'Mông** hay còn gọi là **bò Mèo** hay **bò u Cao Bằng**, **bò Đồng Văn** hay **bò vàng vùng cao** là một giống bò vàng Việt Nam địa phương được nuôi nhiều
nhỏ|phải|Một con [[bò đực thuộc giống bò thịt được chăn nuôi để lấy thịt bò]] nhỏ|phải|Một con [[bò sữa đang được chăn thả để lấy sữa]] nhỏ|phải|Một con [[bò cày kéo đang gặm cỏ khô
nhỏ|phải|Đấu bò ở Oman **Chọi bò** (_Bull wrestling_/_cow fighting_/_bull fighting_) hay còn gọi là **đấu trường bò** là môn thể thao máu me thuộc nhóm chọi thú khi người ta cho hai con bò chiến
nhỏ|phải|Một con bò Úc nhỏ|phải|Một miếng thịt bò Úc tại Melbourne, Australia **Bò Droughmaster** (có nghĩa là _Bậc thầy về chịu hạn_ hay _Thần chịu hạn_) hay còn gọi là **bò Úc** là một giống
nhỏ|phải|Tượng bò rừng Bison tại Công viên tượng ở An Giang năm 2014 **Bò rừng bison** là một nhóm phân loại có danh pháp khoa học là _bison_, bao gồm 6 loài động vật guốc
**Bò tót** (_Bos gaurus_) (tiếng Anh: **Gaur**) là một loài động vật có vú guốc chẵn, Họ Trâu bò. Chúng có lông màu sẫm và kích thước rất lớn, sinh sống chủ yếu ở vùng
**Hyracodontidae** là một họ tê giác đã tuyệt chủng. Là một trong ba họ tê giác, được biết đến như là "tê giác chạy". Chúng là các loài tê giác nhỏ, mảnh khảnh và ăn
Hộp sọ của [[lợn nước chỉ ra ống dưới hốc mắt phình to, có mặt ở phần lớn các thành viên của phân bộ Hystricomorpha. Cấu trúc như thế được gọi là dạng nhím.]] Thuật
**Bò bison châu Mỹ** (danh pháp hai phần: _Bison bison_) là một loài động vật có vú trong họ Trâu bò, bộ Artiodactyla. Loài này được Linnaeus mô tả năm 1758. Đây là một bò
**Bò Ennstaler Bergscheck** (còn được gọi với cái tên khác là "Bò Ennstal Mountain Pied") là một giống bò nhà có nguy cơ tuyệt chủng của Áo. Tên của giống bò này được đặt theo
nhỏ|phải|Bò bison châu Mỹ là loài thú trên cạn lớn nhất Tây Bán Cầu nhỏ|phải|Voi là loài thú lớn nhất trên cạn nhỏ|phải|Tê giác trắng là loài thú guốc lẻ lớn nhất **Các loài thú
nhỏ|[[Cừu nhà|Cừu và bò sữa được nuôi tại Nam Phi]] **Gia súc** là tên dùng để chỉ một hoặc nhiều loài động vật có vú được thuần hóa và nuôi vì mục đích để sản
Dép Guốc U50 U60 Cho Người Trung Niên SD020Thời trang trung niên Sài Gòn chuyên bán sỉ bán lẻ thời trang trung niên cho phụ nữ từ 40 tuổi trở lên. Các sản phẩm áo
Dép Guốc U50 U60 Cho Người Trung Niên SD020Thời trang trung niên Sài Gòn chuyên bán sỉ bán lẻ thời trang trung niên cho phụ nữ từ 40 tuổi trở lên. Các sản phẩm áo
**Linh dương đầu bò** là linh dương thuộc chi **_Connochaetes_** và là động vật bản địa ở Đông Phi và Nam Phi. Chúng thuộc về họ Bovidae, bộ Artiodactyla, trong đó bao gồm linh dương,
**_Moropus_** (nghĩa là "chân chậm") là một chi động vật có vú đã tuyệt chủng, thuộc về một nhóm tên là thú răng sỏi, là nhóm động vật thuộc bộ Guốc lẻ (_Perissodactyla_), trong đó
**Họ Ngựa** (**Equidae**) là một họ động vật có vú bao gồm ngựa, lừa, ngựa vằn, và nhiều loài khác chỉ được biết đến từ hóa thạch. Tất cả các loài còn sinh tồn nằm
**_Phenacodus_** là một chi tuyệt chủng động vật có vú từ cuối thế Paleocen qua thế Eocen, khoảng 55 triệu năm trước. Nó là một trong những loài động vật có móng guốc sớm nhất
Trong phân loại sinh học, **Phân loại giới Động vật** cũng như phân loại sinh học là khoa học nghiên cứu cách sắp xếp các động vật sống thành các nhóm khác nhau dựa vào:
**Hình tượng con ngựa** hiện diện từ sớm trong văn hóa Đông-Tây, con ngựa là một trong những loài vật được con người thuần hóa và sử dụng trong đời sống hàng ngày và loài
THÔNG TIN SẢN PHẨM: 1. GUỐC CAO GÓT XỎ NGÓN 7CM: Đặc điểm nhận dạng của dòng sản phẩm này chính là phần mũi dép vuông và không có quai phía sau. Sản phẩm được
THÔNG TIN SẢN PHẨM: 1. GUỐC CAO GÓT XỎ NGÓN 7CM: Đặc điểm nhận dạng của dòng sản phẩm này chính là phần mũi dép vuông và không có quai phía sau. Sản phẩm được
Một [[Tập tính bầy đàn|đàn chim sáo đá xanh. Với số lượng hơn 310 triệu con, loài này chứa cá thể ít nhất phải bằng số người ở Hoa Kỳ.]] Đây là một bản tập
BỘ XÔNG TẮM TẤT NIÊN LOẠI GIA TRUYỀN GIÚP TẨY UẾ, TĂNG CƯỜNG MÁY MẮN CHO GIA CHỦGiá bán lẻ: 110.000đBộ 4 gói tài lộc ( 2 xông - 2 tắm) giá chỉ 350.000 VNĐ
**Dịch tả trâu bò** hay **bệnh rinderpest** là một bệnh dịch do virus truyền nhiễm của gia súc, trâu và một số loài động vật móng guốc hoang dã. Bệnh được đặc trưng triệu chứng
Mô Tả Sản Phẩm: • Thêm bộ trang phục cực Trend đang được chị em săn đón nhiều xưởng mình vừa update thêm đây ạ• Mua 1 được 2 là có thật ạ. Bộ sản
Bộ Áo Vest Kèm Váy 2 Dây Set Đầm Body Nữ Áo Khoác Ngắn Cộc Tay ❄️Mã này xưởng em đổ Store giờ mới dư ra chút để up lên phục vụ các nàng đây
Mô tả sản phẩm: • SHOP Update thêm vào bộ sưu tập Đầm Yếm phục vụ chị em súng sính nắng hè• Thiết kế Hàn Quốc cực trang nhã • Bộ sản phẩm bao gồm
Bộ Đầm Yếm Nữ Kèm Áo Sơ Mi Cộc Tay Nơ Ngực Dáng Lỡ❄️Mã gì mà vừa yêu vừa rẻ vậy chứ lị❄️Thiết kế Hàn Quốc cực trang nhã ❄️Bộ sản phẩm bao gồm 1
• Update thêm vào bộ sưu tập Đầm Yếm phục vụ chị em súng sính• Thiết kế Hàn Quốc cực trang nhã • Bộ sản phẩm bao gồm 1 đầm 2 dây kèm áo sơ
Mô tả sản phẩm: • Mua 1 được 2 là thật ạ.• Sản phẩm gồm 1 yếm kaki kèm 1 áo thun chất đũi dài tay • Thiết kế đơn giản của yếm kaki áo