✨Vương Tích

Vương Tích (chữ Hán: 王績) (585? – 644?), tên tự là Vô Công, hiệu Đông Cao Tử, người ở huyện Long Môn, Giáng Châu cuối thời Tùy đầu đời Đường. Thi nhân thời Sơ Đường, ngày tháng năm sinh của ông có nhiều thuyết khác nhau, thuyết phổ biến cho là năm 585–644.

Tiểu sử

Thời nhà Tùy

Theo Tân Đường thi, ông sinh ra trong dòng họ sáu đời làm quan, gia cảnh giàu sang, lúc nhỏ có giao du với Lý Bá, Lữ Tài, hơn 10 tuổi ngao du Trường An, bái kiến Dương Tố, xuất đầu lộ diện trong bữa tiệc lớn, được mọi người xưng tụng "thần tiên đồng tử". Cuối những năm Đại Nghiệp thời Tùy, thi đỗ hiếu liêm, làm quan tới chức Bí thư sảnh Chính tự. Ham thích uống rượu, nhưng không muốn nhậm chức tại kinh đô, bèn đến làm Huyện thừa huyện Lục Hợp, không lo chính sự, uống rượu mỗi ngày, thường bị đàn hặc, lại thêm thấy thiên hạ sắp loạn lạc nên từ quan về nhà.

Sau khi từ quan rồi, Vương Tích mới dắt theo mấy người tôi tớ tới ở trên một cù lao nhỏ ở thôn Hoàng Hà phía bắc, nuôi một bầy gà vịt, trồng một vườn thuốc đê sinh sống. Nhà ông có mười sáu khoảnh ruộng, vài người đầy tớ. Nhà ông tự trồng lúa, tự nấu rượu, tự nuôi gà vịt, tự nấu nướng. Vương Tích cưỡi bò đi dạo khắp nơi, trên đường qua quán rượu là ghé vào uống, nếu gặp một quán rượu vừa ý, thường ở lại liên tiếp mấy này. Ngày thường uống rượu, đọc các sách Chu Dịch, Lão tử, Trang tử để tiêu khiển. Trong nhà ông còn có một người anh tên Vương Thông lấy việc dạy học viết sách làm phận sự, cũng chính là người mà hậu thế gọi là Văn Trung tử, hai anh em rất tương yêu nhau. Vương Tích mỗi khi nhớ anh hoặc ai trong gia đình thì lên thuyền qua sông, về nhà ở vài hôm. Lúc đi lúc về, không buồn không lo.

Thời nhà Đường

Những năm Vũ Đức thời Đường, trưng tập quan lại cũ của nhà Tùy, Tiết Thu tiến cử Vương Tích làm Môn hạ sảnh Đãi chiếu, ông vui vẻ nhận. Em ông là Vương Tĩnh hỏi: "Chức Đãi chiếu có chỗ nào hay mà hăng hái như thế?", đáp rằng: "Vì theo lệ quan viên ở đó mỗi ngày được cấp ba thăng rượu", Vương Tích lấy cớ có bệnh từ quan về ở ẩn.

Năm Trinh Quán thứ 11 (637), "vì gia cảnh nghèo khó bèn đi ứng tuyển làm quan", "có âm hưởng nhạc phủ", tác động nhất định đến sự phát triển lành mạnh của thơ Đường. Dương Thận đời Minh từng nói về ông như sau: "Ẩn tiết ký cao, thi luật hựu thịnh. Cái Vương, Dương, Lô, Lạc chi lạm thương, Trần, Đỗ, Trầm, Tống chi tiên tiên dã". Vương Bột một trong tứ kiệt thời Sơ Đường chính là chắt của ông.

Hơn 30 năm thời Sơ Đường, trên thi đàn vẫn tràn ngập dư phong thời Lương, Trần, chỉ có Vương Tích theo đuổi dấu vết đơn độc thời Tấn Tống không thể tránh khỏi sự cô đơn của Đào Uyên Minh, vì vậy mà ông được hậu thế tán tụng.

Thơ ca

*Quá tửu gia* Hán Việt: :''Thử nhật trường hôn ẩm :''Phi quan dưỡng tính linh :''Nhãn khan nhân tận túy :''Hà nhẫn độc vi tinh (tỉnh) Dịch thơ: :Ngày ấy say mờ mịt :Hơi đâu dưỡng tính linh :Mắt thấy người say cả :Làm sao tỉnh một mình Đề tửu gia bích** Hán Việt: :''Tạc dạ bình thủy tận :''Kim triêu ủng tức khai :''Mộng trung chiêm mộng bãi :''Hoàn hướng tửu gia lai Dịch thơ: :Đêm trước vò vừa cạn :Sáng nay hủ lại bày :Trong mơ nằm mộng mãi :Quán rượu cứ ra hoài *Độc chước Hán Việt: :''Phù sinh tri kỷ nhật :''Vô trạng toại không danh :''Bất như đa nhưỡng tửu :''Thời hướng trúc lâm khuynh Dịch thơ: :Phù sinh đâu mấy lúc :Không công cũng chẳng danh :Chẳng bằng ủ thêm rượu :Vui rót dưới tre xanh