Tôn Thất (chữ Hán: 尊室, chữ Tôn đáng ra phải là Tông [宗] (trong tổ tông), nhưng do kỵ tên huý vua Thiệu Trị nên đổi là Tôn) vốn là danh hiệu đặt cho nam giới là hậu duệ không thuộc nhánh thừa kế là Nguyễn Phúc của Hoàng tộc nhà Nguyễn. Do sự chuyển biến của lịch sử Việt Nam trong giai đoạn thế kỷ 19-20, Tôn Thất dần được tách khỏi họ Nguyễn và trở thành một họ độc lập.
Nhiều người Việt hiện nay hay hiểu nhầm họ Tôn Thất (尊室) và họ Tôn (孫) là cùng một họ, do chữ Quốc ngữ chỉ có thể biểu âm, không biểu nghĩa rõ ràng như chữ Hán và chữ Nôm. Như giáo sư Tôn Thất Bách có người con trai được đặt tên là Tôn Hiếu Anh.
Nguồn gốc
Họ Tôn Thất (尊室) được vua Minh Mạng đặt cho con cháu của các Chúa Nguyễn (vốn là họ Nguyễn Phúc), từ Nguyễn Hoàng đến Nguyễn Phúc Thuần, mỗi Chúa là hệ tổ của một hệ. Hệ bao gồm Chúa và các anh em trai của Chúa, hậu duệ của các hệ là hậu duệ của các anh em trai của Chúa. Có tất cả 9 hệ nhưng có hai hệ là hệ 4 và hệ 6 không con nên không lưu truyền được. Họ Tôn Thất bà con xa với dòng Đế hệ, dòng làm Hoàng đế của Đại Nam, tính ra kể từ Gia Long. Tuy nhiên, nam nữ 2 dòng họ vẫn không thể nào kết hôn với nhau được cho dù đã qua 6, 7 đời.
Gia phả Hoàng tộc nhà Nguyễn viết:
:"Ngày trước, triều Nguyễn chúng ta là họ Nguyễn Văn. Xem như ngài Trừng quốc công, thân sinh ra Đức Triệu Tổ Tịnh Hoàng đế (Nguyễn Kim), huý là Nguyễn Văn Lưu thì đủ rõ. Đến triều Minh Mạng (1823), lại phân biệt ra Tôn Thất Nguyễn Phúc và Công Tánh Nguyễn Hựu, Tôn Thất Nguyễn Phúc là những người đã đi theo Đức Nguyễn Hoàng trong lúc Ngài vào trấn thủ ở Phương Nam, còn những kẻ ở lại ngoài Bắc đều lấy họ Công Tánh Nguyễn Hựu. Hiện bây giờ người ta chỉ để hoặc Tôn Thất hoặc Nguyễn Hựu mà thôi. Ví dụ Tôn Thất Mổ hoặc Nguyễn Hựu Mổ mà thôi."
Cho đến ngày nay họ Tôn Thất qua nhiều đời đã dần trở thành một họ độc lập tại Việt Nam.
Một số nhân vật nổi bật
- Tôn Thất Hiệp (? - ?), nguyên tên Nguyễn Hiệp, con Chúa Tiên Nguyễn Hoàng
- Tôn Thất Hiệp (1653 - 1675), nguyên tên Nguyễn Phúc Thuần hoặc Chiểu, con Chúa Hiền Nguyễn Phúc Tần, tướng lĩnh và tu sĩ thời Chúa Nguyễn
- Tôn Thất Hiệp (1814 – 1862), đại thần nhà Nguyễn
- Tôn Thất Thuyết (1839 – 1913), đại thần nhà Nguyễn.
- Tôn Thất Hân (1854 - 1943), đại thần nhà Nguyễn, từng giữ Phụ chánh các đời vua Thành Thái, Duy Tân, Bảo Đại.
- Tôn Thất Đạm (1864 - 1888), Khâm sai chưởng lý quân vụ đại thần nhà Nguyễn, một trong những chỉ huy của phong trào Cần Vương.
- Tôn Thất Tiệp (1870 - 1888), một trong những chỉ huy của phong trào Cần Vương.
- Tôn Thất Đào (1910 - 1979), họa sĩ, Hiệu trưởng đầu tiên của Cao đẳng Mỹ thuật Huế
- Tôn Thất Tùng (1912 - 1982), Giáo sư, Bác sĩ Việt Nam, tác giả "Phương pháp cắt gan khô" hay "Phương pháp Tôn Thất Tùng".
- Tôn Thất Xứng (1923 - 2018), Thiếu tướng Việt Nam Cộng hòa
- Tôn Thất Thiện (1924 - 2014), nhà dân tộc chủ nghĩa
- Tôn Thất Đính (1926 - 2013), Trung tướng Việt Nam Cộng hòa
- Tôn Thất Khiên (1930 - 2016), Đại tá Việt Nam Cộng hòa, Tỉnh trưởng Thừa Thiên Huế
- Tôn Thất Tiết (1933 - ), nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt
- Tôn Thất Đại (1937 -), bút danh Tôn Đại, Kiến trúc sư, PGS-TS, giảng viên trường Đại học Xây dựng; hiện là giảng viên khoa Kiến trúc Trường đại học Đông Đô
- Tôn Thất Lập (1942 - 2023), nhạc sĩ, Giải thưởng Nhà nước Việt Nam
- Tôn Thất Bách (1946 - 2004), Phó giáo sư, Bác sĩ, Nhà giáo Nhân dân, nguyên Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Hiệu trưởng Đại học Y Hà Nội.
- Tôn Thất Uẩn , nghị sĩ Việt Nam Cộng hòa
- Tôn Thất An (1970 -), nhạc sĩ và nhà soạn nhạc người Việt tại Đài Loan
- Tôn Thất Phi, cầu thủ Futsal
- Tôn Thất Dinh, Cầu thủ futsal
- Tôn Thất Bảo Phúc (1986-2020), Trưởng ban Công binh Bộ CHQS tỉnh Thừa Thiên Huế. Một trong mười ba chiến sĩ đã hi sinh khi thực hiện nhiệm vụ cứu nạn tại thủy điện Rào Trăng 3
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tôn Thất Thuyết** (chữ Hán: 尊室説; 1839 – 1913), biểu tự **Đàm Phu** (談夫), là quan phụ chính đại thần, nhiếp chính dưới triều Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc và Hàm Nghi của triều
**Tôn Thất Hiệp** còn có tên là **Tôn Thất Cáp** (尊室鉿, 01 tháng 01, 1809– 12 tháng 04, 1862), là một đại thần nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế và sự
**Tôn Thất Đính** (1926–2013) nguyên là một cựu tướng lĩnh Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Trung tướng. Ông xuất thân từ trường Võ bị do Chính phủ Quốc gia
**Tôn Thất Hân** (尊室訢; 10 tháng 5 năm 1854 – 3 tháng 9 năm 1944), tự **Lạc Chi** (樂之), hiệu **Liên Đình** (蓮亭), là quan chức triều Nguyễn Việt Nam, Phụ chính Đại thần thời
**Tôn Thất Đính** (chữ Hán: 尊室訂; 15 tháng 7 năm 1812 – 5 tháng 7 năm 1893) là một võ quan đề đốc nhà Nguyễn dưới thời vua Tự Đức. Ông thuộc dòng tông thất
**Tôn Thất Tiệp** (chữ Hán: 尊室詥, 1870-1888) là con trai thứ của Tôn Thất Thuyết. Cùng anh trai Tôn Thất Đàm, ông là một trong những chỉ huy của phong trào Cần Vương.. (theo gia
**Tôn Thất Đàm** (1864 – 1888) là một trong những người chỉ huy của phong trào Cần Vương (1885 - 1896), với mục đích giúp vua cứu nước, khôi phục lại chế độ phong kiến
**Tôn Thất Tùng** (1912 – 1982) là một bác sĩ phẫu thuật người Việt, nổi danh trong lĩnh vực nghiên cứu về gan. Ông được biết đến là tác giả của "phương pháp mổ gan
**Tôn Thất Bách** (1946 - 2004) là một Phó giáo sư và nhà y khoa người Việt Nam, chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật tim và gan mật của Việt Nam và thế giới.
**Tôn Thất Lương** (1793 - 1846) là một quan đại thần dưới triều đại nhà Nguyễn. ## Cuộc đời Tôn Thất Lương thuộc dòng thứ bảy tôn thất nhà Nguyễn. Lúc nhỏ có học hạnh,
**Tôn Thất Xuân** (尊室春, ? - 1780) là phổ danh một hoàng thân và trọng thần triều Nguyễn. ## Lịch sử **Tôn Thất Xuân** (尊室春) chỉ là tôn hiệu được chép trong thế phả triều
**Tôn Thất Trĩ** (1810-1861), là võ quan triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. Tháng 2 năm 1861, ông đã tử trận trong trận Đại đồn Chí Hòa. ## Tiểu sử sơ lược **Tôn Thất
Tôn Thất Dương Kỵ Giáo sư **Tôn Thất Dương Kỵ** tên thật là **Nguyễn Phúc Dương Kỵ** (1914 – 1987) là nhà trí thức và chính khách người Việt Nam, đảng viên Đảng Cộng sản
**Tôn Thất Đàn** (1871 - 1936) (Hán Nôm: 尊室檀), tự **Hinh Nhi** (馨兒), hiệu **Lạc Viên Thị** (樂園氏), là danh thần triều Nguyễn Việt Nam, Hình bộ Thượng thư thời Bảo Đại. ## Tiểu sử
**Tôn Thất Hiệp** (chữ Hán: 尊室洽; ? - ?) là con trai thứ 7 của Chúa Tiên Nguyễn Hoàng. Sinh thời, ông được phong tước **Văn quận công** (文郡公), từng giữ chức Chưởng cơ của
**Tôn Thất Liệt** hay **Tôn Thất Lệ** (尊室𧧋. ?-1885) là một võ tướng nhà Nguyễn cuối thế kỷ 19, được triều đình Nhà Nguyễn phong chức Tham biện Sơn phòng Quảng Trị. Ông giữ một
**Tôn Thất Trạch** (chữ Hán: 尊室澤; ? - ?) là con trai thứ 8 của Chúa Tiên Nguyễn Hoàng. Sinh thời, ông được phong tước **Hữu quận công** (右郡公), từng giữ chức Chưởng cơ của
**Tôn Thất Hối** (1901 – 1975) là quan chức triều Nguyễn và nhà ngoại giao Việt Nam Cộng hòa, con trai thứ chín của Tôn Thất Hân, từng được bổ nhiệm làm Công sứ Việt
**Tôn Thất Soạn** (sinh ngày 2 tháng 6 năm 1933) là sĩ quan Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Đại tá. Ông từng chiến đấu trong Binh chủng Thủy quân lục chiến từ
**Tôn Thất Niệm** (1 tháng 12 năm 1928 – 12 tháng 11 năm 2017) là bác sĩ và chính khách người Việt Nam, cựu Thượng nghị sĩ thời Đệ Nhị Cộng hòa và từng giữ
**Tôn Thất An** (chữ Hán: 尊室安, nghệ danh: **Aaken**) là nam nhạc sĩ, nhà soạn nhạc và sản xuất phim người Pháp gốc Việt, định cư tại Đài Loan, anh được biết đến khi soạn
**Tôn Thất Tiết** (chữ Hán: 尊室節; sinh năm 1933 tại Huế) là một nhà soạn nhạc người Pháp gốc Việt thuộc dòng nhạc đương đại. Ông đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu âm
Giáo sư **Tôn thất Trình** (sinh ở huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế ngày 27/9/1931 – mất ngày 12/7/2021 tại Hoa Kỳ) thuộc hoàng tộc nhà Nguyễn Phước (Phúc theo tiếng Bắc). Ông nội
**Tôn Thất Xứng** (1923 – 2018) nguyên là một tướng lĩnh Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Thiếu tướng. Ông xuất thân từ khóa đầu tiên ở trường Võ bị
Nhạc sĩ **Tôn Thất Lập** (25 tháng 2 năm 1942 – 26 tháng 7 năm 2023) với các bút danh khác là **Trần Nhật Nam**, **Lê Nguyên**, **Nguyễn Xuân Tân**, là Phó Chủ tịch Hội
**Tôn Thất Đông** (sinh ngày 3 tháng 6 năm 1926) là sĩ quan Quân lực Việt Nam Cộng hòa và chính khách Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Đại tá, từng giữ chức Tỉnh trưởng
**Tôn Thất Thiện** (22 tháng 9 năm 1924 – 3 tháng 10 năm 2014) là một nhà dân tộc chủ nghĩa Việt Nam thời hậu Thế chiến II. Ông là một nhân vật đặc biệt
**Tôn Thất** (chữ Hán: 尊室, chữ _Tôn_ đáng ra phải là _Tông_ [宗] (trong tổ tông), nhưng do kỵ tên huý vua Thiệu Trị nên đổi là _Tôn_) vốn là danh hiệu đặt cho nam
**Tổn thất vô ích do thuế** hay **tổn thất xã hội do thuế** (tiếng Anh: _Deadweight loss_) trong kinh tế vi mô được định nghĩa là độ giảm của tổng thặng dư xã hội, bao
**Tôn Thất Hoàn** () là doanh nhân người Úc gốc Việt. Ông là người đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Clearview AI, một công ty công nghệ có trụ sở tại Hoa
**Tôn Thất Hiệp** (chữ Hán: 尊室協; 1653-1675) là một hoàng tử, con của chúa Hiền Nguyễn Phúc Tần. Ông từng là Nguyên soái thống lĩnh quân Đàng Trong đánh nhau với quân Trịnh vào năm
thumb|phải|220x220px|SP4 Ruediger Richter ([[Columbus, Georgia), Tiểu đoàn 4, Trung đoàn Bộ binh 503, Lữ đoàn nhảy dù chiến đấu 173 đưa mắt mệt mỏi vì trận đánh đang nhìn lên bầu trời trong khi Trung
**Tỉ lệ tổn thất tương ứng** (tiếng Anh: Loss exchange ratio) hay **tỉ lệ thiệt hại** là cách đo hiệu suất chiến đấu trong chiến tranh tiêu hao. Khái niệm được sử dụng để so
**Tổn thất chấp nhận được** hay còn gọi là thiệt hại có thể chấp nhận được, là một uyển ngữ quân sự được sử dụng để chỉ ra thương vong nhân mạng hoặc hủy hoại
**Tôn Thất Hải** (sinh ngày 16 tháng 7 năm 1935) là một cựu vận động viên đấu kiếm người Việt Nam. Cùng với 7 vận động viên khác, ông đã đại diện Việt Nam tham
**Phạm Duy Tốn **(chữ Hán: 范維遜; 1883 –25 tháng 2 năm 1924) là nhà văn xã hội tiên phong của nền văn học mới Việt Nam hồi đầu thế kỷ 20. Trước khi trở thành
**Tôn Quyền** (; 5 tháng 7 năm 182– 21 tháng 5, 252), tự là **Trọng Mưu** (仲谋), thụy hiệu **Ngô Đại Đế** (吴大帝, tức là "Hoàng đế lớn của Ngô"), là người sáng lập của
**Bảo tồn môi trường sống** là một hoạt động quản lý nhằm mục đích bảo tồn, bảo vệ và phục hồi các sinh cảnh và ngăn chặn sự tuyệt chủng, phân mảnh hoặc giảm phạm
**Văn Đức Thuận Thánh hoàng hậu** (chữ Hán: 文德順聖皇后, 15 tháng 3, 601 – 28 tháng 7, 636), thông thường được gọi là **Trưởng Tôn hoàng hậu** (長孫皇后), là Hoàng hậu duy nhất của Đường
nhỏ|Việc làm tại Hoa Kỳ được đo bằng 2 chỉ số chính: số lượng việc làm dân sự và tổng việc làm non-farm. (Việc làm non-farm là tổng việc làm trừ đi lĩnh vực nông
**Tôn Nữ Thị Ninh** (sinh ngày 30 tháng 10 năm 1947) từng là Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Việt Nam bên cạnh Liên minh châu Âu (EU) và tại Bỉ. Bà cũng từng
MÔ TẢ SẢN PHẨMGel dưỡng tóc MISEEN SCENE Perfect Repair Hair là dạng tinh chất phục hồi tóc hư tổn thật hoàn hảo với chiết xuất chính từ dầu Argan, thành phần bí quyết tạo
**Tôn Nữ Thu Hồng** hay **Thu Hồng** (1922-1948), là nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến. ## Cuộc đời **Tôn Nữ Thu Hồng**, sinh ngày 19 tháng 7 năm 1922 tại Tourane (Đà Nẵng), nhưng
**Victoria Adelaide của Liên hiệp Anh và Ireland, Vương nữ Vương thất, Hoàng hậu Đức và Vương hậu Phổ** (; , 21 tháng 11 năm 1840 – 5 tháng 8 năm 1901) là Vương nữ
nhỏ|phải|Cổng tạm được làm bằng gỗ dẫn vào Thánh thất Cao Đài Đà Lạt. nhỏ|phải|Toàn cảnh của Thánh thất Cao Đài Đà Lạt. **Thánh thất Đa Phước** hay **Thánh thất Đà Lạt** là một Thánh
**Vũ kinh thất thư** () là tập hợp 7 bộ binh pháp danh tiếng của Trung Quốc cổ đại. Đây được coi là các tác phẩm tiêu biểu nhất cho quân sự Trung Quốc cổ
Bản bằng [[tre thời Càn Long.]] **_Tôn Tử binh pháp_** hay _Binh pháp Ngô Tôn Tử_ là sách chiến lược chiến thuật chữ Hán do Tôn Vũ soạn thảo vào năm 512 TCN thời Xuân
**Thánh thất Sài Gòn** là một công trình tôn giáo lớn của đạo Cao Đài tại Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh. Được khởi công xây dựng vào năm 1999 và hoàn thành vào
thumb|right|Các thành viên của Vương thất Thụy Điển năm 1905 Từ năm 1818, **Vương thất Thụy Điển** () bao gồm các thành viên của Vương tộc Bernadotte, có quan hệ mật thiết với vị Quốc
phải|nhỏ|Sultan [[Mehmed II cùng đoàn binh chiến thắng tiến vào thành Constantinopolis]]**Thành phố Constantinople**, kinh đô của Đế chế Đông La Mã, sụp đổ sau một cuộc vây hãm của Đế chế Ottoman kéo dài