Tây Ukraina () là một thuật ngữ địa lý và lịch sử tương đối được dùng để chỉ các vùng lãnh thổ phía tây của Ukraina. Thành phố lớn nhất là Lviv (72,5 vạn dân).
Tây Ukraine không phải là một vùng hành chính trong Ukraina. Nó được định nghĩa chủ yếu trong bối cảnh lịch sử châu Âu liên quan đến các cuộc chiến tranh trong thế kỷ 20 và thời kỳ các cuộc thôn tính tiếp theo. Biên giới chính quyền oblast hiện nay gần như hoàn toàn phù hợp với các đơn vị hành chính của Cộng hòa Ba Lan đệ nhị trước khi Liên Xô giành lại vào năm 1939. Lúc bắt đầu Chiến tranh thế giới thứ hai khu vực được sáp nhập vào Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina (УРСР) sau cuộc bầu cử giả tạo ra sự đồng ý của công chúng đối với việc chuyển nhượng vùng đất từ Ba Lan bị chiếm đóng sang Liên Xô ngày 22 tháng 10 năm 1939, Bối cảnh lịch sử của nó làm cho Tây Ukraina độc đáo khác với phần còn lại của đất nước và góp phần làm cho vùng này ngày nay có đặc điểm riêng biệt.
Lịch sử
Trước 1918
Thời kỳ giữa chiến tranh và Thế chiến II
Sau thất bại của Cộng hòa Nhân dân Ukraina (1918) trong Chiến tranh Xô viết Ukraina, năm 1921, Tây Ukraina đã bị chia cắt bởi Hiệp ước Riga giữa Ba Lan, Tiệp Khắc, Hungary và Nga Xô viết thay mặt cho Belarus Xô viết và Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina với thủ đô Kharkov. Liên Xô đã giành quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Cộng hòa Nhân dân Ukraina tồn tại trong thời gian ngắn ở phía đông biên giới với Ba Lan. Trong thời kỳ giữa chiến tranh hầu hết lãnh thổ của Tây Ukraina ngày nay thuộc về Đệ nhị Cộng hòa Ba Lan. Các lãnh thổ như Bukovina và Carpatho-Ukraina lần lượt thuộc về România và Tiệp Khắc.
Khi bắt đầu Chiến dịch Barbarossa của Đức Quốc xã, khu vực này đã trở thành một phần của Đế chế thứ ba vào năm 1941. Nửa phía nam của Tây Ukraina được sáp nhập vào nửa thuộc địa Distrikt Galizien (Quận Galicia) được thành lập vào ngày 1 tháng 8 năm 1941 (Tài liệu số 1997-PS ngày 17 tháng 7 năm 1941 bởi Adolf Hitler) với trụ sở tại Chełm Lubelski, giáp ranh quận của Chính phủ General ở phía tây. Phần phía bắc (Volhynia) được giao cho Reichskommissariat Ukraina được thành lập vào tháng 9 năm 1941. Đáng chú ý, Quận Galicia là một đơn vị hành chính riêng biệt từ Reichskommissariat Ukraina thực sự có thủ đô ở Rivne. Họ không kết nối với nhau về mặt chính trị. Bukovina được kiểm soát bởi Vương quốc România thân Đức. Sau thất bại của Đức trong Thế chiến II, tháng 5 năm 1945, Liên Xô đã sáp nhập tất cả các lãnh thổ của miền Tây Ukraina hiện tại vào Ukraina Xô viết.
Tây Ukraina bao gồm các vùng đất như Zakarpattia (Kárpátalja), Volyn, Halychyna (Prykarpattia, Pokuttia, Pokuttia, Polissia và Podillia. Lưu ý rằng đôi khi khu vực Khmelnytsky được coi là một phần của miền trung Ukraine vì phần lớn nằm ở phía tây Podillya.
Lịch sử của Tây Ukraina gắn liền với lịch sử của những vùng đất sau:
- Miền Đông Bukovina: khu vực lịch sử Trung Âu này được sử dụng chính thức từ năm 1775 và được kiểm soát bởi Vương quốc România sau Thế chiến I và chủ yếu được nhượng lại cho Liên Xô bởi Hiệp ước hòa bình Paris, 1947.
- Đông Galicia (): từng là một vương quốc nhỏ với Lodomeria (1914), tỉnh của Đế quốc Áo cho đến khi giải thể Áo-Hung năm 1918.
- Ruthenia Đỏ: từ thời trung cổ ở khu vực ngày nay gọi là Đông Galicia.
- Cộng hòa Nhân dân Tây Ukraina: tuyên bố vào cuối năm 1918 cho đến đầu năm 1919 và tuyên bố là một nửa Galicia với cư dân chủ yếu là thành phố Ba Lan (ý nghĩa lịch sử).
- Carpatho-Ukraina: là khu vực thuộc Tiệp Khắc (1939) dưới sự kiểm soát của Hungary cho đến khi Đức Quốc xã chiếm đóng năm 1944.
- Chính phủ General của Galicia và Bukovina: bị bắt từ Áo-Hung trong Thế chiến thứ nhất.
- Ținutul Suceava (Vương quốc România)
- Volhynia: khu vực lịch sử nằm ở phía bắc Ba Lan, Ukraina và Belarus. Tên thay thế cho khu vực ngày nay là Lodomeria sau thành phố Volodymyr-Volynsky.
- Zakarpattia hoặc Carpathian Ruthenia: hiện tại ở tỉnh Zakarpattia thuộc miền tây Ukraina.
Tôn giáo
Theo một cuộc khảo sát năm 2016 về tôn giáo ở Ukraine do Trung tâm Razumkov tổ chức, khoảng 93% dân số tây Ukraina là tín đồ, trong khi 0,9% nói mình là những người không theo đạo và 0,2% nói mình theo chủ nghĩa vô thần.
Trong tổng dân số, 97,7% tuyên bố là Kitô hữu (57,0% Chính thống phương Đông, 30,9% thành viên của Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ukraina, 4,3% đơn giản là Kitô hữu, 3,9% thành viên của các nhà thờ Tin lành khác nhau và 1,6% Công giáo Nghi thức Latinh), nhiều hơn so với tất cả các khu vực khác của Ukraina, trong khi 0,2% là người Do Thái. Những người không theo đạo và những tín đồ khác không đồng nhất với bất kỳ tổ chức tôn giáo lớn nào được liệt kê chiếm khoảng 2,1% dân số.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cộng hoà Nhân dân Tây Ukraina** hoặc **Cộng hoà Dân tộc Ukraina** (; viết tắt ), trong một khoảng thời gian tồn tại gọi là **tỉnh miền Tây của Cộng hoà Nhân dân Ukraina** (
**Tây Ukraina** () là một thuật ngữ địa lý và lịch sử tương đối được dùng để chỉ các vùng lãnh thổ phía tây của Ukraina. Thành phố lớn nhất là Lviv (72,5 vạn dân).
**Chiến tranh Ba Lan – Ukraina**, diễn ra từ tháng 11 năm 1918 đến tháng 7 năm 1919, là cuộc xung đột giữa Cộng hòa Ba Lan thứ hai và các lực lượng Ukraina (cả
**Liên Xô sáp nhập Tây Ukraina**, là việc nước này thỏa thuận với Đức Quốc xã trên cơ sở của một điều khoản bí mật của Hiệp ước Xô-Đức, để xâm lược Ba Lan vào
**Ukraina** (phát âm tiếng Việt: _U-crai-na_; , ) là một quốc gia thuộc khu vực Đông Âu, giáp với Nga về phía Đông, Belarus về phía Bắc, Ba Lan, Slovakia và Hungary về phía Tây,
**Người Ukraina** (, ) là một dân tộc Đông Slav bản địa tại Ukraina. Bản ngữ của người Ukraina là tiếng Ukraina. Đa số người Ukraina là tín đồ Chính thống giáo Đông phương, một
**Cộng hòa Nhân dân Ukraina** là một nhà nước tồn tại ngắn ngủi tại Đông Âu. Hội đồng Trung ương Ukraina được bầu ra vào tháng 3 năm 1917 do kết quả từ Cách mạng
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina** (, УРСР; УССР), viết tắt là **CHXHCNXV Ukraina** và còn gọi là **Ukraina Xô viết**, là một trong các nước cộng hòa cấu thành của Liên
**Bất ổn tại Ukraina năm 2014** là sự kiện xung đột xảy ra ở miền đông nam Ukraina hồi tháng 2 năm 2014, tiếp diễn sau phong trào Euromaidan và vụ lật đổ chính phủ
**Chiến tranh giành độc lập Ukraina** là một cuộc xung đột quân sự có sự tham gia của nhiều bên từ năm 1917 đến năm 1921, chứng kiến sự hình thành và phát triển của
**Quốc gia Ukraina** (), đôi khi cũng gọi là **Quốc gia hetman thứ hai** (), là một chính phủ chống Bolshevik từng tồn tại với lãnh thổ chiếm hầu hết Ukraina hiện nay (ngoại trừ
**Chiến tranh Ukraina–Xô viết** Vào khoảng thời gian này, quân Bolshevik bắt đầu từ Nga xâm chiếm Ukraina. Các đơn vị quân đội Nga từ Kharkov, Moskva, Minsk và Hạm đội Baltic xâm chiếm Ukraina.
**Tỉnh** (, oblast) tại Ukraina là đơn vị hành chính cấp một. Lãnh thổ Ukraina được chia thành 24 tỉnh, cùng Cộng hòa tự trị Krym, và hai 'thành phố có vị thế đặc biệt'
thumb|Các vùng thủy văn Ukraina Khoảng 63.000 sông với tổng chiều dài khoảng 206.000 km chảy qua lãnh thổ Ukraina, trong đó khoảng 3.000 sông dài trên 10 km và 115 sông dài trên 100 km. Tính chất
Du khách đến **Ukraina** phải xin thị thực từ một trong những phái bộ ngoại giao Ukraina trừ khi họ đến từ một trong những quốc gia được miễn thị thực hoặc có thể xin
[[Hình:Etnos0.gif|thumb|Bản đồ dân tộc của tỉnh Zakarpattia năm 2001. ]] **Người Hungary tại Ukraina** (, , tr. _uhortsi v Ukraini_) có số lượng 156.600 người theo điều tra nhân khẩu Ukraina năm 2001 và là
**Các đơn vị hành chính của Ukraina** () thuộc thẩm quyền của Hiến pháp Ukraina. Ukraina là một nhà nước đơn nhất gồm ba cấp đơn vị hành chính: 27 khu vực (24 tỉnh, 2
**Thủ tướng Ukraina** (tiếng Ukraina: Прем'єр-міністр України, Prem'ier-Ministr Ukrayiny) là người đứng đầu chính phủ, đứng đầu Nội các Ukraina, là cơ quan cao nhất của ngành hành pháp của chính phủ Ukraina. Chức vụ
thumb|Ukraina Dnepr, thế kỷ 17–18 Thuật ngữ **Ukraina Dnepr** (: "vùng đất trên Dnepr"), thường chỉ lãnh thổ nằm hai bờ trung du sông Dnepr (Dnipro) . Tên gọi trong tiếng Ukraina bắt nguồn từ
Dưới đây là danh sách các loại cờ từng được dùng làm cờ hiệu của các tổ chức chính trị - xã hội cấp quốc gia tại Ukraina trong lịch sử, được các tài liệu
Ngày 24 tháng 2 năm 2022, Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraina. Chiến dịch này bắt đầu sau một thời gian tập trung lực lượng cùng sự công nhận độc lập
**Quan hệ Nga–Ukraina** chuyển thành quan hệ liên quốc gia sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991. Quan hệ ngoại giao giữa Liên bang Nga và Ukraina độc lập được thiết lập vào
**Đội tuyển bóng đá quốc gia Ukraina** (, tiếng Nga: Сборная Украины по футболу) là đội tuyển cấp quốc gia của Ukraina do Liên đoàn bóng đá Ukraina quản lý. Trận thi đấu quốc tế
nhỏ|phải|Bản đồ chiến sự Ukraina vào thời điểm ngày 4 tháng 6 năm 2023, các điểm chấm màu đỏ là những nơi đang diễn ra giao tranh nhỏ|phải|Các nước phương Tây tại Hội nghị thượng
**Chiến dịch miền Đông Ukraina** (_Eastern Ukraine campaign_) là hướng giao tranh trong chiến dịch Nga xâm lược Ukraina năm 2022 và việc Ukraina phòng ngự chắc chắn và giáng trả các đợt tấn công
**Cuộc khủng hoảng tị nạn Ukraina** là một cuộc di chuyển lớn của người dân Ukraina trong cuộc xâm lược do Nga tiến hành vào năm 2022. Khủng hoảng bắt đầu với cuộc xâm lược
Vào ngày 30 tháng 9 năm 2022, Liên bang Nga, trong khi đang xâm lược Ukraina, đã tuyên bố sáp nhập bốn oblast (tỉnh) của Ukraina—Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia, và Kherson. Bốn khu vực bị sáp
thumb|upright=1.35|Một cuộc mít tinh tuyên truyền của Nga ở [[Sevastopol, tháng 4 năm 2022, miêu tả Nga xâm lược Ukraina như một sự bảo vệ Donbas. Khẩu hiệu có nội dung: "Vì Tổng thống! Vì
**Tổng thống Ukraina** () là nguyên thủ quốc gia của Ukraina. Tổng thống thay mặt cho Ukraina về đối ngoại, thực hiện chính sách đối ngoại của nhà nước và tiến hành đàm phán, ký
thumb|right|[[Hunter Biden năm 2014]] Vào tháng 10 năm 2020, một cuộc tranh cãi nổ ra liên quan đến một chiếc máy tính xách tay được cho là thuộc về Hunter Biden. Chủ một cửa hàng
nhỏ|phải|Trụ sở của Lục quân Ukraina nhỏ|phải|Một binh sĩ của Lục quân Ukraina ở Iraq năm 2003 nhỏ|phải|Hỏa thần HIMARS của Mỹ trang bị cho quân Ukraina đang hoạt động ở Zaporizhya **Lục quân Ukraina**
**Người Ukraina tại Nga** (, ) tạo thành nhóm người di cư lớn nhất của người Ukraina. Năm 2010, 1,9 triệu người Ukraina sống ở Nga, chiếm hơn 1,4% tổng dân số Liên bang Nga
Vào tháng 3 và tháng 4 năm 2021, Nga bắt đầu điều hàng nghìn quân nhân và thiết bị gần biên giới với Ukraina và trên bán đảo Crimea đã bị Nga sáp nhập, là
Sau đây là **các ngày lễ tại Ukraina**. ## Ngày lễ theo luật thumbnail|Bưu thiếp Phục Sinh (của [[Jacques Hnizdovsky)]] Trước khi Giáo hội Chính thống giáo Ukraina và Giáo hội Công giáo Hy Lạp
**Sloboda Ukraina** (; ), hoặc **Slobozhanshchyna** (, ; , ), là một vùng lịch sử, ngày nay nằm ở Đông Bắc Ukraina và Tây Nam Nga. Khu vực phát triển và hưng thịnh vào thế
thumb|Ukraina hữu ngạn **Ukraina hữu ngạn** (, _Pravoberezhna Ukrayina_; , _Pravoberezhnaya Ukraina_) là tên gọi lịch sử và lãnh thổ của một phần Ukraine nằm ở bờ hữu (tây) của sông Dnepr (Dnipro), tương ứng
thumb|Một số tỉnh có thể cho là thuộc "Trung Ukraina":
**Trung Ukraina** (, _Tsentralna Ukraina_) bao gồm các khu vực lịch sử Ukraina tả ngạn và Ukraina hữu ngạn, ám chỉ đến sông Dnepr.
**Chiến tranh Nga – Ukraina** là một cuộc xung đột vũ trang đang diễn ra bắt đầu vào tháng 2 năm 2014, chủ yếu liên quan đến Nga và các lực lượng thân Nga, và
**Viện hàn lâm Khoa học quốc gia Ukraina** (tiếng Ukraina: Національна академія наук України, _Natsional’na akademiya nauk Ukrayiny_, viết tắt **NANU**, tiếng Anh: National Academy of Sciences of Ukraine, viết tắt **NASU**) là cơ quan
**Chiến dịch miền Nam Ukraina** (_Southern Ukraine campaign_) là một mặt trận đang diễn ra trong Nga xâm lược Ukraina, bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Xuất phát từ căn cứ ở
thumb|Các thi thể trong trang phục dân sự, được Ukraine tuyên bố là bị bắn bởi binh sĩ Nga, nằm trên một con phố ở Bucha. Tay của một trong số họ bị trói sau
[[Tập tin:North Ukraine.PNG|thumb||Các khu vực được bao gồm trong Bắc Ukraina: ]] **Bắc Ukraina** () là một khu vực văn hóa và lịch sử của Ukraina bao gồm các tỉnh Zhytomyr, Kyiv (cùng với thành
**Karpat-Ukraina** hay **Ukraina Karpat** (, ) là một khu tự trị của Tiệp Khắc, được thành lập vào tháng 12 năm 1938 khi đổi tên vùng Podkarpatská Rus (Rus cận Karpat). Quyền tự trị hành
thumb|Một số món ăn Ukraine **Ẩm thực Ukraina** là nền ẩm thực tại Ukraina và các khu vực có cư dân Ukraina sinh sống. Các món ăn của Ukraina là rất đa dạng và có
nhỏ|phải|Các quân nhân của Lữ đoàn Cơ giới số 93 nhỏ|phải|Đạn dược của Lữ đoàn Cơ giới số 93 nhỏ|phải|Trang bị cơ động của Lữ đoàn Cơ giới số 93 **Lữ đoàn Cơ giới số
**Holocaust ở Ukraina** diễn ra ở vùng Ukraina bị Đức Quốc Xã xâm chiếm trong Chiến trang Thế giới thứ hai. Từ năm 1941 đến 1944, khoảng 900,000 đàn ông, phụ nữ và trẻ con
[[Tập tin:Irp1686.png|thumb|right| Bản đồ Thịnh vượng chung Ba Lan-Litva năm 1686 trong Chiến tranh Liên đoàn Thần thánh. Về phía đông nam của Thịnh vượng chung là lãnh địa của Đế quốc Ottoman ở Ukraina
**Mối quan hệ giữa Ukraina và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)** bắt đầu vào năm 1991 sau khi Ukraina giành được độc lập sau sự tan rã của Liên Xô. Ukraina
**Việc Nga xâm lược Ukraina năm 2022** đã vi phạm luật pháp quốc tế (bao gồm cả Hiến chương Liên hợp quốc), và cấu thành tội xâm lược trong luật hình sự quốc tế. Cuộc
Theo sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina vào tháng 2 năm 2022, Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, và các quốc gia khác, đã đưa ra hoặc mở rộng đáng kể các biện