Phương diện quân Bắc Kavkaz (tiếng Nga: Северо-Кавказский фронт) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai.
Lịch sử
Thành lập
Phương diện quân được thành lập ngày 20 tháng 5 năm 1942 theo chỉ thị ngày 19 tháng 5 của Stavka, trên cơ sở tập hợp các đơn vị của Phương diện quân Krym vừa bị giải thể, phụ trách mặt trận trên hướng Bắc Kavkaz. Biên chế chủ lực ban đầu của phương diện quân gồm các tập đoàn quân 44, 47 và 51. Vào các thời điểm khác nhau, một số tập đoàn quân cũng được biên chế vào phương diện quân gồm các tập đoàn quân 9, 12, 18, 24, 37, 56, và các tập đoàn quân không quân 4, 5.
Trong quá trình chiến đấu, một số lực lượng được bổ sung hoặc phối thuộc trong tác chiến của phương diện quân gồm:
- Khu phòng thủ Sevastopol
- Tập đoàn quân độc lập Duyên hải
- Hạm đội Biển Đen
- Hạm đội Azov
Nhiệm vụ của Phương diện quân Bắc Kavkaz là giữ khu vực phòng thủ Sevastopol và bảo vệ giới tuyến sông Don và duyên hải Biển Đen và biển Azov.
Tuy nhiên, đến ngày 4 tháng 7 năm 1942, thành phố Sebastopol cuối cùng cũng bị thất thủ. Ngày 28 tháng 7 năm 1942, phương diện quân được bổ sung thêm các đơn vị của Phương diện quân Nam vừa bị giải thể. Khi đó, lực lượng phương diện quân đang chiến đấu với trên các tuyến phòng thủ kiên cố ở vùng hạ lưu sông Don, và sau đó là ở khu vực Stavropol và Krasnodar. Tháng 8 năm 1942, phương diện quân đã tiến hành các chiến dịch Armavir-Maikop và Novorossiysk, nhưng không thể ngăn chặn được quân Đức đột nhập vào vùng Kavkaz dọc theo Biển Đen.
Ngày 1 tháng 9 năm 1942, phương diện quân được tổ chức lại thành Cụm tác chiến Biển Đen trực thuộc Phương diện quân Zakavkaz.
Tái lập
thumb|Tuyến mặt trận Bắc Kavkaz từ tháng 12 năm 1942 đến tháng 2 năm 1943.
Phương diện quân Bắc Kavkaz được tái lập vào ngày 24 tháng 1 năm 1943 theo chỉ thị của Stavka ngày 24 tháng 1 năm 1943, trên cơ sở Cụm tác chiến Bắc Kavkaz của Phương diện quân Zakavkaz. Lực lượng chủ lực ban đầu của phương diện quân gồm các tập đoàn quân 9, 37, 44, 58 và tập đoàn quân Không quân 4. Ngày 5 tháng 2 năm 1943, Cụm tác chiến Biển Đen, gồm các tập đoàn quân 18, 46, 47, 56 và tập đoàn quân không quân 5, cũng được chuyển thuộc Phương diện quân Bắc Kavkaz. Ngoài ra, lực lượng của Hạm đội Biển Đen và Hạm đội Azov cũng được phối thuộc, chịu sự chỉ huy tác chiến của Phương diện quân Bắc Kavkaz.
Giai đoạn cuối tháng 1 - đầu tháng 2 năm 1943, các đơn vị thuộc phương diện quân đã tham gia chiến dịch Bắc Kavkaz. Trong chiến dịch Krasnodar, lực lượng phương diện quân đã đánh bại Tập đoàn quân số 17 của Đức, và trong chiến dịch tiếp theo, đã đẩy quân Đức lùi lại Bán đảo Taman vào đầu tháng 5. Trong nửa cuối tháng 2, lực lượng của Tập đoàn quân số 18 đã chiến đấu quyết liệt để duy trì và mở rộng đầu cầu gần Novorossiysk. Lưc lượng không quân của phương diện quân đã chiếm ưu thế trên không trong các trận chiến trên không ở Kuban.
Từ tháng 9 đến tháng 10 năm 1943, Phương diện quân Bắc Kavkaz đã tiến hành chiến dịch Novorossiysk-Taman, giải phóng được Novorossiysk vào ngày 16 tháng 9, giải phóng Bán đảo Taman khỏi quân Đức và hoàn thành việc giải phóng Bắc Kavkaz. Vào tháng 11 năm 1943, phương diện quân đã thực hiện chiến dịch đổ bộ Kerch-Eltigen và đã chiếm được một đầu cầu trên bán đảo Kerch phía đông bắc Kerch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải phóng Krym.
Vào ngày 20 tháng 11 năm 1943, trên cơ sở chỉ thị của Bộ Tư lệnh tối cao ngày 15 tháng 11 năm 1943, phương diện quân được chuyển thành Binh đoàn độc lập Duyên hải.
Lãnh đạo phương diện quân
Tư lệnh
Ủy viên Hội đồng quân sự
Tham mưu trưởng
Biên chế chủ lực
1 tháng 7 năm 1942
- Tập đoàn quân 47
- Tập đoàn quân 51
- Tập đoàn quân độc lập Duyên hải
- Tập đoàn quân không quân 5
1 tháng 4 năm 1943
- Tập đoàn quân 9
- Tập đoàn quân 18
- Tập đoàn quân 37
- Tập đoàn quân 47
- Tập đoàn quân 56
- Tập đoàn quân 58
- Tập đoàn quân không quân 4
- Tập đoàn quân không quân 5
1 tháng 7 năm 1943
- Tập đoàn quân 9
- Tập đoàn quân 18
- Tập đoàn quân 37
- Tập đoàn quân 56
- Tập đoàn quân 58
- Tập đoàn quân không quân 4
1 tháng 10 năm 1943
- Tập đoàn quân 9
- Tập đoàn quân 18
- Tập đoàn quân 56
- Tập đoàn quân không quân 4
Các chiến dịch lớn đã tham gia
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phương diện quân Bắc Kavkaz** (tiếng Nga: _Северо-Кавказский фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử ### Thành lập Phương diện
**Phương diện quân Zakavkaz** (tiếng Nga: _Закавказский фронт_), còn gọi là **Phương diện quân Ngoại Kavkaz**, là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ##
**Phương diện quân Krym** (tiếng Nga: _Крымский фронт _) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử Phương diện quân Krym được
**Phương diện quân Nam** (tiếng Nga: _Южный фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử ### Thành lập Phương diện quân
**Cụm tác chiến phía Bắc** (tiếng Nga: _Северной группы войск_) thuộc Phương diện quân Zakavkaz, hay **Cụm tác chiến Bắc Kavkaz**, là một tổ chức tác chiến chiến lược lâm thời của Hồng quân Liên
**Phương diện quân Thảo Nguyên** (tiếng Nga: _Степной фронт_), còn gọi là **Phương diện quân Step**, là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Địa
**Phương diện quân** (tiếng Nga: _Военный фронт_, chữ Hán: _方面軍_) là tổ chức quân sự binh chủng hợp thành cấp chiến dịch chiến lược cao nhất trong quân đội Đế quốc Nga thời đại Sa
**Chiến dịch Kavkaz** là tên gọi chung cho một chuỗi các hoạt động quân sự tại khu vực Kavkaz diễn ra giữa quân đội Liên Xô và quân đội Đức Quốc xã trong cuộc Chiến
**Binh đoàn Duyên hải** (tiếng Nga: _Приморская армия_), hay **Tập đoàn quân độc lập Duyên hải** (_Отдельная Приморская армия_), là một đơn vị quân đội cấp tập đoàn quân thuộc Hồng quân Liên Xô, tham
**Cụm tác chiến Biển Đen** (__) là một đơn vị tác chiến chiến lược tạm thời của Hồng quân Liên Xô, thuộc Phương diện quân Zakavkaz trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. ## Thành
**Tập đoàn quân binh chủng hợp thành Cận vệ số 58** (Nga: _58-я гвардейская общевойсковая ордена Суворова армия_) là một đơn vị quân sự chiến lược cấp tập đoàn quân của Lục quân Nga, thuộc
**Tập đoàn quân 24** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô, được hình thành vào năm 1941 và hoạt động trong thời gian Chiến tranh
**Chiến dịch Blau** (tiếng Đức: **_Fall Blau_**) là mật danh của Kế hoạch tổng tấn công từ mùa hè năm 1942 của quân đội Đức Quốc xã trên toàn bộ cánh Nam của mặt trận
**Chiến dịch Mozdok–Stavropol** là đòn phản công lớn đầu tiên trong năm 1943 của Cụm tác chiến Bắc Kavkaz (Liên Xô) vào Cụm tập đoàn quân A (Đức) trên một chính diện rộng hơn 150 km,
**Trận bán đảo Kerch (1942)** là tổ hợp ba chiến dịch quân sự lớn của Hồng Quân Liên Xô chống lại quân đội Đức Quốc xã và quân chư hầu România tại bán đảo Kerch
**Không chiến tại Kuban** là chiến dịch hoạt động quân sự trên không lớn nhất trong chuỗi chiến dịch ở Kavkaz (1943) nhằm tranh quyền khống chế không phận và là một trong các cuộc
Chiến dịch Salsk-Rostov (có tên mã là _"Chiến dịch Sông Đông"_) Ngày 24 tháng 1, Quân đoàn xe tăng 57 (Đức) được điều từ Tập đoàn quân xe tăng 4 đến đã chặn được cuộc
**Chiến dịch giải phóng Taman** là hoạt động quân sự lớn cuối cùng của quân đội Liên Xô trong toàn bộ chiến dịch Kavkaz diễn ra từ ngày 10 tháng 9 đến ngày 9 tháng
**Chiến dịch Kerch-Eltigen** là một chiến dịch đổ bộ đường biển do Hồng quân Liên Xô tổ chức, diễn ra trong cuộc Chiến tranh Xô-Đức thuộc Chiến tranh thế giới thứ hai. Khởi sự ngày
**Trận sông Dniepr** là một chuỗi các chiến dịch tấn công chiến lược của Quân đội Liên Xô trong giai đoạn mở đầu cho thời kỳ thứ ba của cuộc chiến tranh Xô-Đức, đồng thời
**Ivan Ivanovich Maslennikov** (; 16 tháng 9 năm 1900 - 16 tháng 4 năm 1954) là một tướng lĩnh quân đội Liên Xô và chỉ huy NKVD cấp Tập đoàn quân và Phương diện quân
**Chiến dịch Maikop-Krasnodar** là cuộc tấn công lớn của Quân đội Liên Xô tại Bắc Kavkaz chống lại Tập đoàn quân 17 của Quân đội Đức Quốc xã tại khu vực phía Tây đồng bằng
(tiếng Nga: Алексе́й Инноке́нтьевич Анто́нов; 1896-1962) là một Đại tướng trong Hồng quân Liên Xô, tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Liên Xô vào giai đoạn kết thúc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ
Ở Liên Xô, một **quân khu** (tiếng Nga: **вое́нный о́круг**, voyenny okrug) là một tổ hợp theo lãnh thổ các đơn vị quân đội, quân binh chủng, trường quân sự và các cơ sở hành
**Hồng Quân** là cách gọi vắn tắt của **Hồng quân Công Nông** (tiếng Nga: Рабоче-крестьянская Красная армия; dạng ký tự Latin: _Raboche-krest'yanskaya Krasnaya armiya_, viết tắt: RKKA), tên gọi chính thức của Lục quân và
**Chiến dịch Ostrogozhsk–Rossosh** (_tiếng Nga: Острогожско-Россошанская операция_) là tên gọi chính thức trong lịch sử Liên Xô (trước đây) và Liên bang Nga (hiện nay) của cuộc tấn công mùa đông 1942-1943 tại khu vực
**Semyon Mikhailovich Budyonny** (tiếng Nga: _Семён Михайлович Будённый_) (sinh ngày 25 tháng 4, lịch cũ 13 tháng 4 năm 1883, mất ngày 26 tháng 10 năm 1973) là một chỉ huy của Hồng quân Liên
**Yakov Timofeyevich Cherevichenko** (; 12 tháng 10 năm 1894 - 4 tháng 7 năm 1976) là một tướng lĩnh Liên Xô trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. ## Tiểu sử ### Thế chiến thứ
**Chiến dịch giải phóng Novorossiysk** là cuộc tấn công chiến thuật của Tập đoàn quân 18 và Hạm đội Biển Đen (Liên Xô) từ ngày 10 đến ngày 16 tháng 9 năm 1943 để thu
**Georgy Fyodorovich Zakharov** (; 1897-1957) là một tướng lĩnh Liên Xô, phục vụ trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. ## Thiếu thời Zakharov sinh ngày 23 tháng 4 năm 1897 tại làng Shilov, Nga
**Chiến dịch Taman lần thứ nhất** do quân đội Liên Xô tổ chức tấn công các lực lượng chủ yếu của Tập đoàn quân 17 (Đức) đóng tại bán đảo Taman (bao gồm cả các
**Quân khu Nam** (tiếng Nga: Южный военный округ) là một trong năm quân khu của Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga, chịu trách nhiệm bảo vệ khu vực tây nam của đất nước (bao
**Cụm tập đoàn quân A** () là một phiên hiệu đơn vị cấp cụm tập đoàn quân của Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai. ## Chiến thắng chóng vánh trên Mặt trận phía
**Sergey Georgyevich Gorshkov** (; 26 tháng 2 năm 1910 - 13 tháng 5 năm 1988) là một Đô đốc Hải quân Liên Xô, từng hai lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô.
**Cụm tập đoàn quân Trung tâm** (tiếng Đức: _Heeresgruppe Mitte_) là tên của tổ chức tác chiến chiến lược cấp cụm tập đoàn quân của Đức Quốc xã tại Mặt trận phía Đông trong Thế
**Andrey Antonovich Grechko** (; - 26 tháng 4 năm 1976) là một Nguyên soái Liên Xô và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. ## Tiểu sử Ông sinh ngày 17 tháng 10 năm 1903 tại một
**Ivan Stepanovich Isakov** (, ; - 11 tháng 10 năm 1967) là một sĩ quan hải quân Liên Xô người Armenia, Tham mưu trưởng Hải quân, Thứ trưởng Hải quân Liên Xô, Đô đốc Hạm
**Tập đoàn quân 18** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô, hoạt động chủ yếu trong chiến tranh thế giới thứ hai. ## Lịch sử
**Mikhail Ilyich Surkov** (; 1921-1955) là một xạ thủ bắn tỉa của Tiểu đoàn 1, Trung đoàn súng trường 39 thuộc Sư đoàn súng trường số 4 Hồng quân trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ
**Tập đoàn quân 56** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp Tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô, được thành lập vào năm 1941 và được giải tán để thành lập Tập
**Chiến dịch phòng thủ Tikhoretsk–Stavropol** là một trong các hoạt động quân sự đầu tiên của quân đội Liên Xô tại khu vực Bắc Kavlaz trong Chiến tranh Xô-Đức nhằm chống lại Cuộc hành quân
**Grigory Petrovich Kotov** (; 21 tháng 10 năm 1902 – 7 tháng 11 năm 1944) là một trung tướng Hồng quân trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại. Ngày 7 tháng 11 năm 1944, ông
**Dãy núi Kavkaz**, hoặc gọi **mạch núi Cáp-ca** (chữ Anh: Caucasus Mountains) là mạch núi phân chia giới hạn hai châu lục. Đỉnh núi cao nhất của nó là En-bơ-rút, chiều cao so với mức
**Sự can thiệp quân sự của nước ngoài vào Nga** () bao gồm một loạt các cuộc viễn chinh quân sự đa quốc gia bắt đầu từ năm 1918. Động lực ban đầu đằng sau
**Lực lượng Mặt đất Lực lượng Vũ trang Liên Xô** () là nhánh lục quân của Lực lượng Vũ trang Liên Xô. Là một lực lượng độc lập của Lực lượng Vũ trang Liên Xô,
**Leonid Ilyich Brezhnev** (tiếng Nga: Леони́д Ильи́ч Бре́жнев; phiên âm tiếng Việt: **Brê-giơ-nhép**; 19 tháng 12 năm 1906 – 10 tháng 11 năm 1982) là Tổng bí thư Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản
**Maks Andreyevich Reyter** (, ; - 6 tháng 4 năm 1950) là một sĩ quan Quân đội Đế quốc Nga và tướng lĩnh Liên Xô gốc Latvia. ## Tiểu sử Reyter sinh năm 1886, trong
**Chiến tranh Xô–Đức 1941–1945** là một cuộc chiến giữa Liên Xô và Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai, trải dài khắp Bắc, Nam và Đông Âu từ ngày 22 tháng 6 năm 1941
nhỏ|phải|_Chúa Kitô Toàn năng_, tranh vẽ [[thế kỷ 6|thế kỷ thứ 6, bức linh ảnh cổ xưa tại Tu viện Thánh Catarina (Sinai).]] **Giáo hội Chính thống giáo Đông phương**, tên chính thức là **Giáo
Lực lượng vũ trang Liên bang Nga tổ chức phòng thủ lãnh thổ theo quân khu. Hiện tại, Liên bang Nga duy trì năm **quân khu**. ## Danh sách Quân khu Các quân khu của