Nhà nước Hồi giáo Sulu (Tausūg: Kasultanan sin Sūg, Jawi: کسلطانن سولو دار الإسلام (Kasultanan Sūg), , (Saltanat Sulik)), là một cựu quốc gia đã từng nằm tại phía nam của Philippines. Cũng như Nhà nước Hồi giáo Maguindanao, Nhà nước Hồi giáo Sulu là một trong số rất ít chính thể đã từng được thành lập trên lãnh thổ của Philippines (khi Ferdinand Magellan tới Philippines vào thế kỉ 16, nhiều tộc người sống trên lãnh thổ này còn sống trong tình trạng nguyên thủy). Khi mạnh nhất, Sulu chiếm hàng loạt hải đảo, phía đông giáp với bắc đảo Midanao, và từng cai trị phần lãnh thổ Bắc Borneo và cả quần đảo Palawan nữa.
Thành lập
Vào thập niên 1450, Shari'ful Hashem Syed Abu Bakr, một người Ả Rập sinh tại Johor, đã từ Malacca tới Sulu. Vào năm 1457, ông lập ra nước Sulu và, sau đó, tự đổi tên thành Paduka Maulana Mahasari Sharif Sultan Hashem Abu Bakr. Trước thời điềm này quãng vài chục năm, Nhà nước Hồi giáo Brunei cũng đã được thành lập.
Vào năm 1703 (có tài liệu ghi là 1658), phần đất Bắc Borneo (nay là bang Sabah của Malaysia) trở thành lãnh thổ của Sulu. Vua Brunei sau khi nhận được sự trợ giúp của Sulu để chống lại bạo loạn trong nước và cướp biển, đã tặng cho vua Sulu phần đất này. Tuy vậy, trong cùng năm đó, vua Sulu đem tặng đảo Palawan cho vua Quadarat (1619-1671) của Nhà nước Hồi giáo Maguindanao như một món quà dẫn cưới sau khi ông vua này kết hôn với con gái của vua Sulu và kết thành liên minh Sulu-Maguindanao. Tuy vậy, chỉ hai năm sau, vào năm 1705, vua Maguindanao là Bayan ul-Anwar Maruhom Batua (1702-1736) đã để mất Palawan vào tay người Tây Ban Nha.
Sự can thiệp của ngoại bang
thumb|Vua (Sultan) của Sulu và đoàn tùy tùng.
Năm 1865, Claude Lee Moses, lãnh sự Hoa Kỳ tại Brunei, ký được hợp đồng thuê đất Bắc Borneo trong thời hạn 10 năm với Brunei. Tuy vậy, chính phủ thời hậu chiến của Mĩ không muốn đụng chạm nhiều tới các phần thuộc địa Á châu nên Moses đã nhượng lại quyền thuê đất này cho American Trading Company. Do vướng phải những khó khăn tài chính nên sau đó công ty này lại nhượng quyền thuê đất trên cho Nam tước Gustavus von Overbeck. Von Overbeck đã kiếm được một thỏa thuận gia hạn hợp đồng thuê đất thêm 10 năm nữa từ Temenggong của Brunei, và cũng kiếm được một thỏa thuận tương tự từ phía vua Sulu vào ngày 22 tháng 1 năm 1878.
Nhằm trang trải cho kế hoạch trên, von Overbeck tìm kiếm sự hậu thuẫn của anh em nhà Dent - làAlfred và Edward. Dẫu vậy, von Overbeck không thuyết phục nổi chính phủ về những mối lời nhìn thấy được từ dự án này. Kết quả là von Overbeck bỏ cuộc để lại cho Afred Dent quyền cai quản phần đất thuê được. Đó là vào thời điểm năm 1880.
Được sự hậu thuẫn của Sir Rutherford Alcock và Sir Henry Keppel, Đô đốc của Hải quân Hoàng gia Anh, vào tháng 7 năm 1881, anh em nhà Dent lập ra British North Borneo Provisional Association Ltd. Cũng như giấy nhượng đất chính thức của Hoàng gia vào ngày 1 tháng 9 cùng năm, để rồi vào tháng 5 năm 1882, British North Borneo Chartered Company ra đời và chính thức thay thế cho công ty lâm thời đã kể ở trên. Sir Rutherford Alcock trở thành chủ tịch sáng lập, còn Alfred là giám đốc điều hành.
Dù gặp một vài phản đối về mặt ngoại giao từ Hà Lan, Tây Ban Nha và Sarawak (khi này Sarawak chịu sự cai trị của dòng họ Brooke da trắng, những người đã lên ngôi vua từ cách đó khoảng 50 năm), British North Borneo Company vẫn tiến hành tổ chức cái quản và sắp xếp lại mảnh đất này. Sau đó, công ty này nhận được sự thừa nhận về chủ quyền đất đai từ phía nhà vua Brunei và không ngừng mở rộng lãnh thổ.
Năm 1888, Bắc Borneo trở thành đất bảo hộ của Đế quốc Anh. Tuy vậy thì British North Borneo Company vẫn tiếp tục được cai quản trực tiếp, Hoàng gia Anh chỉ can thiệp và chủ trì về sự vụ ngoại giao mà thôi.
Như vậy, cho tới nửa sau thế kỉ 19, Sulu đã từng bước và cuối cùng là hoàn toàn mất phần đất bắc Borneo. Câu chuyện này trùng khít với sự suy sụp không thể ngăn chặn nổi của Vương quốc Hồi giáo này. Cuối cùng, vào năm 1899, sau khi vị vua có thực quyền cuối cùng của Sulu qua đời, vương quốc này trở thành lãnh thổ của Philippines.
Các Sultan của Sulu:
Sharif ul-Hashim: 1450-1480
Kamalud-Din: 1480-1505
Alaud-Din: 1505
Amirul-Umara: 1505-1527
Muizzul-Mutawadi: 1527-1548
Nasirud-Din I: 1548-1568
Muhammad ul-Halim: 1568-1596
Batara Shah Tengah: 1596-1608
Muwallil Wasit I: 1610-1645
Nasir ud-Din II: 1645-1648
Salahud-Din Bakhtiar: 1649-1680
Ali Shah
Nur Sultan ul-Azam
Al Haqunu Ibn Wali ul-Ahad
Shahabud-Din: 1685-1710
Mustafa Shafi ud-Din: 1710-1718
Badarud-Din I: 1718-1732
Nasarud-Din: 1732-1735
Alimud-Din I: 1735-1748; 1764-1773
Bantilan Muizzud-Din: 1748-1763
Mohammad Israel: 1773-1778
Alimud-Din II: 1763-1764; 1778-1789
Sharapud-Din: 1789-1808
Alimud-Din III: 1808
Aliyud-Din I: 1808-1821
Shakirul-Lah: 1821-1823
Jamalul-Kiram I: 1823-1844
Mohammed Pulalun Kiram: 1844-1862
Jamalul A'Lam: 1862-1881
Badarud-Din II: 1881-1884
Harun Ar-Rashid: 1886-1894
Jamalul-Kiram II: 1894-1936
Muwallil Wasit II: 1936
Amirul Umara I: 1937-1950
Jainal Abirin: 1937-1950
Sultan Mohammed Esmail El Kiram I: 1950-1974
Sultan Moh. Mahakuttah A. Kiram: 1974-1980
Moh. Punjungan Kiram: 1980-1983
Abirin Aguimuddin: 1983
Jamal ul-Kiram III: 1983-1990
Jamal ul-Kiram III: 1983-1990
Raja Muda Muedzul Lail Tân Kiram: 1986-nay
Mohammad Akijal Atti: 1990-1999
Ismael Kiram II: 1999 - nay
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhà nước Hồi giáo Sulu** (Tausūg: _Kasultanan sin Sūg_, Jawi: کسلطانن سولو دار الإسلام (Kasultanan Sūg), , (Saltanat Sulik)), là một cựu quốc gia đã từng nằm tại phía nam của Philippines. Cũng như Nhà
**Đế quốc Brunei** (, Jawi và ('Iimbraturiat Brunay)), là một Hồi quốc Mã Lai tập trung ở Brunei trên bờ biển phía bắc đảo Borneo tại Đông Nam Á. Vương quốc được thành lập vào
Vào đầu năm 2025, một số bài đăng trên các nền tảng mạng xã hội của Trung Quốc đã lan truyền thông tin cho rằng tỉnh đảo Palawan của Philippines từng là một phần của
**Sulu** là một tỉnh của Philippines thuộc Vùng tự trị Hồi giáo Mindanao. Tỉnh lị là Jolo. Tỉnh nằm trên phần trung tâm của Quần đảo Sulu, giữa Basilan và Tawi-Tawi. Trong lịch sử tỉnh
**Người Tausug** hay **Tausūg** hay **Suluk** là một nhóm sắc tộc cư trú ở Philippines, Malaysia và Indonesia. Người Tausug là một thành phần của thực thể rộng lớn hơn của người Hồi giáo ở
Cuộc **đụng độ tại Lahad Datu năm 2013** khơi dậy sau khi 235 chiến binh, một phần trong số này được võ trang, đi bằng thuyền đặt chân lên Lahad Datu, Sabah, Malaysia từ đảo
Quầnđảo Sulu **Quần đảo Sulu** là chuỗi đảo ở phía tây nam Philippines. Quần đảo bao gồm 3 tỉnh là Basilan, Sulu và Tawi-Tawi. Tổng diện tích là 4.068 km² với dân số 1.300.000 người (năm
nhỏ|Tranh trong hang động về [[bò rừng ở Châu Âu (_Bos primigenius primigenius_), Lascaux, Pháp, nghệ thuật thời tiền sử]] **Lịch sử hội họa** được bắt đầu từ những hiện vật của người tiền sử
Dưới đây là **danh sách các nhà lãnh đạo nhà nước vào thế kỷ 18** (1701–1800) sau Công nguyên, ngoại trừ các nhà lãnh đạo trong Đế chế La Mã Thần thánh và các nhà
**Vương quốc Malacca** (, chữ Jawi: ) hay **Melaka** là một vương quốc từng tồn tại ở Đông Nam Á, chịu ảnh hưởng của Hồi giáo, và do Parameswara thành lập năm 1402, đến năm
**Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF)** (tiếng Ả Rập: جبهة تحرير مورو الإسلامية, _Jabhat Tahrir Mooroo al-Islamiyyah_) là một nhóm theo chủ nghĩa Hồi giáo ở miền nam Philippines. Các thành viên của
**Sabah** () là một trong hai bang của Malaysia nằm trên đảo Borneo (cùng với Sarawak). Bang được hưởng một số quyền tự trị trong hành chính, nhập cư và tư pháp khác biệt với
**Borneo** hay **Kalimantan** là đảo lớn thứ ba thế giới và lớn nhất tại châu Á. Đảo thuộc Đông Nam Á hải đảo, nằm về phía bắc của đảo Java, phía tây đảo Sulawesi và
**Philippines** (, tiếng Tagalog/tiếng Filipino: _"Pilipinas"_ hoặc _"Filipinas"_, Hán-Việt: _"Phi Luật Tân"_)_,_ tên gọi chính thức là **Cộng hòa Philippines** (tiếng Tagalog/tiếng Filipino: _Republika ng Pilipinas_; tiếng Anh: _Republic of the Philippines_) là một đảo
**Bắc Borneo** () là một lãnh thổ bảo hộ thuộc Anh nằm tại phần phía bắc của đảo Borneo. Lãnh thổ Bắc Borneo ban đầu được hình thành từ các nhượng địa của các quốc
**Barış Sulu** là một chính khách người Thổ Nhĩ Kỳ thuộc Đảng Dân chủ Nhân dân (HDP). Sulu là ứng cử viên quốc hội đồng tính công khai đầu tiên ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng
**Chính trị Philippines** được tổ chức trong khuôn khổ của một chế độ dân chủ, tam quyền phân lập. Tổng thống Philippines là nguyên thủ quốc gia kiêm người đứng đầu chính phủ, thực hiện
Một **caliphate**, **khalifah**, **khilafat** hay **Triều đại khalip** ( __) là một thể chế nhà nước Hồi giáo được lãnh đạo bởi một lãnh tụ tôn giáo (và thường cả chính trị) tối cao gọi
**Vụ đánh bom Nhà thờ chính tòa Jolo 2019** xảy ra 27 tháng 1 năm 2019, hai quả bom phát nổ tại Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Núi Carmel thuộc Giáo hội Công giáo
**Lịch sử Philippines** khác biệt nhiều mặt so với các quốc gia trong vùng Đông Nam Á, là nước duy nhất không bị ảnh hưởng bởi Phật giáo và Ấn giáo, Philippines ngày nay là
**Brunei**, quốc hiệu là **Brunei Darussalam**, là một quốc gia có chủ quyền nằm ở bờ biển phía bắc của Borneo tại Đông Nam Á. Ngoại trừ dải bờ biển giáp biển Đông, quốc gia
## Thời kỳ đầu Không có nhiều nghiên cứu về thời tiền sử của Brunei, một số thư tịch cổ Trung Hoa có ghi chép từ thế kỷ 6 đã có sự giao thương qua
**Palawan** (phiên âm tiếng Việt: Pa-la-van) là tỉnh có diện tích lớn nhất tại Philipines. Đây là một tỉnh đảo thuộc vùng MIMAROPA. Thủ phủ của tỉnh Palawan là thành phố Puerto Princesa (Cảng Công
nhỏ|Đông Malaysia nhỏ|Đảo [[Borneo]] **Đông Malaysia**, hay còn gọi là Borneo thuộc Malaysia, là phần lãnh thổ Malaysia nằm trên đảo Borneo. Khu vực này gồm hai bang là Sabah và Sarawak, cùng Lãnh thổ
**Malaysia** là một quốc gia quân chủ lập hiến liên bang tại Đông Nam Á, lãnh thổ bao gồm 13 bang và ba lãnh thổ liên bang với tổng diện tích là 330,803 km². Malaysia
**Viện dân biểu Philippines** (tiếng Filipino: _Kapulungan ng Kinatawan ng Pilipinas_), tức Hạ viện của Quốc hội Philippines (viện còn lại là Thượng viện Philippines). Nó cũng thường được gọi là Quốc hội. Các thành
**Đường Huyền Tông** (chữ Hán: 唐玄宗, bính âm: Xuánzōng ; 8 tháng 9, 685 tên thật là **Lý Long Cơ**, có thời điểm gọi là **Võ Long Cơ** () trong giai đoạn 690 - 705,
**Kota Kinabalu** (đọc là [ˈkota kinaˈbalu]), trước đây mang tên **Jesselton**, là thủ phủ của bang Sabah, Malaysia và cũng là thủ phủ của Phân khu Bờ Tây thuộc bang này. Thành phố có diện
nhỏ|Sultan [[Mehmed II của đế quốc Ottoman]] **Sultan** (phiên âm tiếng Việt: _xun-tan_; tiếng Ả Rập: سلطان _Sultān_) là một tước hiệu chỉ vua của ở các xứ mà Hồi giáo được tôn là quốc
thumb|right|Một số món cà ri rau từ Ấn Độ right|thumb|Món cà ri gà với bơ trong một nhà hàng Ấn Độ thumb|Cà ri đỏ với thịt vịt ở [[Thái Lan]] **Cà-ri** (từ chữ Tamil là
**Liên đoàn bóng đá Philippines** (**PFF**) (; ; ) là cơ quan quản lý bóng đá Philippines. Được thành lập với tư cách là Hiệp hội bóng đá nghiệp dư Philippines (PAFA) vào năm 1907,
là một phi công Hải quân Đế quốc Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Sakai là phi công ách chủ bài ("Gekitsui-O", 撃墜王) của Hải quân Nhật Bản có thành tích cao
thumb|right|Cô dâu Thái đang vái **Wai** (, , tiếng Việt nghĩa là **vái**) là kiểu chào của người Thái, bao gồm việc cúi đầu nhẹ, với hai lòng bàn tay áp vào nhau theo kiểu
**Tỉnh** (tiếng Philippines: _lalawigan_ hoặc _probinsya_) là đơn vị hành chính địa phương cấp 1 trực thuộc quốc gia ở Philippines. Quốc gia này được chia ra 81 tỉnh (2013), các tỉnh được chia ra
**Đức Châu** () là một địa cấp thị ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Đức Châu giáp tỉnh lỵ Tế Nam về phía Đông Nam, Liêu Thành về phía Tây Nam, Tân Châu về phía
**_Noshiro_** (tiếng Nhật: 能代) là một tàu tuần dương hạng nhẹ thuộc lớp _Agano_ đã phục vụ cùng Hải quân Đế quốc Nhật Bản trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó bị máy bay
**New Britain** là hòn đảo lớn nhất của Quần đảo Bismarck (được đặt tên theo Otto von Bismarck) tại Papua New Guinea. Hòn đảo tách biệt với đảo chính New Guinea qua các eo biển
**Miangas** hoặc **Palmas** là hòn đảo cực bắc của Indonesia thuộc tỉnh Bắc Sulawesi. Hòn đảo được người Tây Ban Nha phát hiện đầu tiên vào thế kỷ XVI và từng là đối tượng trong
**Người Chăm**, **người Chăm Pa** hay **người Degar-Champa** (tiếng Chăm: ꨂꨣꩃ ꨌꩌꨛꨩ, اوراڠ چامفا, _Urang Campa_; tiếng Khmer: ជនជាតិចាម, _Chónchèat Cham_; ; ), còn gọi là **người Chàm**, **người Chiêm**, **người** **Chiêm Thành**, **người Hời**,
**USS _West Virginia_ (BB-48)** (tên lóng "Wee Vee"), là một thiết giáp hạm thuộc lớp _Colorado_, và là chiếc tàu chiến thứ hai của Hải quân Hoa Kỳ được đặt cái tên này nhằm tôn
nhỏ|phải|Biểu trưng và khẩu hiệu của Công ty Đặc hứa Bắc Borneo **Công ty Đặc hứa Bắc Borneo** (tiếng Anh: _North Borneo Chartered Company_) hay **Công ty Bắc Borneo thuộc Anh** (tiếng Anh: _British North
**Mindanao** () là đảo lớn thứ hai của Philippines. Mindanao cùng các đảo nhỏ xung quanh nó hình thành nhóm đảo có cùng tên. Mindanao nằm tại miền nam của quần đảo Philippines, theo điều
**Basilan** (Chính thức: **Tỉnh Basilan**, tiếng Filipino: Lalawigan ng Basilan, tiếng Chavacano: Provincia de Basilan) là một tỉnh của Philippines. Hầu hết tỉnh thuộc Vùng tự trị Hồi giáo Mindanao, trừ tỉnh lỵ là thành
thumb|right|Họa tiết hoa thủ công trên vải. Sản xuất vải ban đầu thủ công, đã phát triển thành lĩnh vực rộng hơn với sợi, chỉ, vải và sản phẩm sợi cho nhiều mục đích gia
**Visayas** (), hay **quần đảo Visayas**, là một trong ba phân vùng địa lý chính của Philippines, cùng với Luzon và Mindanao. Visayas nằm tại miền trung của quần đảo, gồm một số đảo chủ
**USS _Waller_ (DD-466/DDE-466)** là một tàu khu trục lớp _Fletcher_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của Hải quân Mỹ
**USS _Haraden_ (DD-585)** là một tàu khu trục lớp _Fletcher_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến thứ hai của Hải quân Mỹ
**Bán đảo Zamboanga** hay **Miền Tây Mindanao** là một vùng của Philippines. Đúng như tên gọi, Vùng nằm trên một bán đảo và nằm ở phía tây của hòn đảo Mindanao. Vùng được chỉ định
**Zamboanga del Norte** hay gọi tắt là ZANORTE là một tỉnh của Philippines nằm ở Bán đảo Zamboanga ở đảo Mindanao. Thủ phủ là thành phố Dilopog. Tỉnh giáp với Zamboanga del Sur và Zamboanga
**Bão Melor**, được biết đến ở Philippines với tên **Bão Nona**, là một cơn bão nhiệt đới mạnh mẽ đã tấn công Philippines vào tháng 12/2015. Các thứ hai mươi bảy tên là cơn