thumb|Bánh tro mật mía
Bánh tro, bánh gio, bánh ú tro, bánh lẳng, bánh âm, bánh coóc mò hay bánh nẳng là một loại bánh được làm với thành phần chính là gạo nếp ngâm qua nước tro (từ tro than lá cây, nhất là lá tre) và gói lá đem luộc chín trong nồi. Phổ biến trong văn hóa ẩm thực Việt Nam tới mức có bài báo cho rằng bánh độc đáo và "thuần Việt", nhưng cũng thường thấy nó tương đồng với bánh gio Nhật Bản với tên gọi akumaki và bánh kiềm tống xuất xứ Trung Quốc. Loại bánh này trước kia thường xuất hiện trong lễ cúng gia tiên của người Việt vào ngày Tết Đoan Ngọ mồng 5 tháng 5 âm lịch bên cạnh các loại trái cây khác và thịt, xôi, chè. Hiện nay, bánh tro được làm và bán quanh năm trên khắp các vùng miền trong cả nước.
Tên gọi bánh tro (hay gio), bánh nẳng xuất phát từ phụ liệu cốt yếu nhất làm nên đặc trưng của bánh là nước tro (còn gọi là nước nẳng) pha chế từ tro than thu được sau khi đốt cháy một số loại thảo mộc, dược liệu. Bánh ú tro là tên gọi còn gợi tả cả hình dạng của bánh, do bánh thường được gói theo hình ú, vồm cao như bàn tay khi nắm lại. Bánh thường được gói với lá tre bương hay còn gọi là tre lồ ô, loại tre có lóng dài, ống lớn và lá to bản chừng 5–6 cm và dài chừng 30 cm. Ngoài ra tùy địa phương, các loại lá như lá đót hoặc lá dong, lá chuối cũng được sử dụng. Lạt buộc bánh được làm từ bẹ thân cây chuối phơi khô tước sợi hoặc ống giang chẻ sợi.
Gạo nếp được chọn làm bánh tro thường là gạo nếp ngon để thành phẩm được mềm mượt mịn màng, không sượng cứng, trong đó nếp nhung hay nếp cái hoa vàng đều hạt là những lựa chọn tốt nhất.
Nước tro, nước nẳng là thành phần cốt yếu tạo nên hương vị và màu sắc của bánh tro khác biệt với những loại bánh khác. Nước tro thường được làm bằng cách đánh nước vôi với tro, một sản phẩm thu được sau khi đốt cháy hoàn toàn một số loại thảo dược, dược liệu. Tùy vùng miền và thậm chí tùy gia truyền của người làm bánh mà các loại cây, quả được đốt cháy làm thành tro sẽ có những dị biệt. Người Mường ở Thanh Sơn, Phú Thọ thường làm nước nẳng bằng cây mận, cây đu đủ rừng, lá trầu không, vỏ chuối tiêu hoặc lá mua, lá vội. Người Kinh thường chưng nấu nước nẳng bằng vỏ quả sở, cây rừng, măng khô và vôị. Bánh nẳng nổi tiếng đã đi vào ngạn ngữ "bánh nẳng chợ Tràng, gạo rang Tiên Lữ" ở Lập Thạch Vĩnh Phúc lại được làm với nước nẳng vốn là tro của các cành xoan tươi, cành bưởi tươi (cả lá), trã vừng, lá dáng, lá si, tầm gửi cây dọc. Ở Đắc Sở huyện Hoài Đức, Hà Nội người dân thường dùng cây dền gai, rơm nếp, vỏ bưởi; ở Phú Yên là cây tầm gửi (trên loại cây lành như dâu, bưởi), cây mè (vừng) còn ở Yên Lãng là rơm nếp, bẹ cau nếp, quả vừng và măng tre. Các nguyên liệu phơi khô rồi đốt thành tro, rây cho mịn đem hòa với nước vôi theo một tỷ lệ nhất định,
Hiện nay một số nơi do không có điều kiện đốt tro đã sử dụng nước tro Tàu (lye water), một loại hóa chất với tên gọi hóa học là natri hydroxide (NaOH) hay hydroxide kali (KOH), nhằm thay thế nước tro truyền thống. Tuy nhiên lạm dụng hóa chất này có thể gây ngộ độc.
Quy trình thực hiện
Sơ chế nguyên liệu
Gạo nếp đãi sạch, cho vào thau ngâm với nước tro. Thời gian ngâm tùy thuộc loại gạo, vùng miền, khí hậu, độ đậm nhạt của nước tro, thậm chí tùy cả kinh nghiệm cá nhân nhưng gạo thường được ngâm 5-6 tiếng đến một đêm, khi nào kiểm tra thấy hạt gạo miết ở hai đầu ngón tay nát mịn là được (thuật ngữ gọi là "bục", tức nếp đã ngâm đúng mức để nấu).
Thưởng thức
Bánh tro nấu đạt yêu cầu thì khi mở ra, nếp không còn ở dạng hột mà cả cái bánh trở thành một khối bột trong, mịn chắc như một khối thạch, không nồng vôi tro. Bánh mềm mại vị nhạt tính mát, thiên về âm, có màu từ nhạt đến nâu sẫm phụ thuộc loại nước tro sử dụng. Bánh là món ăn mát lành, chống ngấy rất tốt. Khi thưởng thức bánh thường được chấm với đường cát trắng, đường thẻ, mật ong nhưng phổ biến nhất và ngon nhất là chấm với mật mía cô đặc thoảng hương vị của gừng băm vụn.
Ở Nhật, akumaki không có mùi vị. Bánh thường được ăn với siro đường nâu và bột đậu nành rang (kinako), với một chút muối hoặc chấm mật ong. Nếu nó được ăn mà không có gì, nó có vị đắng ở cuống họng (bánh gio Bắc Kạn cũng tương tự). Tuy nhiên, nếu được ăn với siro mật đường và kinako, nó sẽ mang một hương vị hơi khác thường ngọt sắc.
Riêng với bánh ú ngọt Quảng Đông, nó sẽ ăn giống kiểu Việt hoặc sẽ có nhân đậu đỏ nhuyễn ngào đường bên trong.
Đặc sản địa phương
Tại Việt Nam, miền Bắc nổi tiếng có bánh tro làng Đắc Sở huyện Hoài Đức, Hà Nội; bánh gio Tây Đình, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc; bánh nẳng Chợ Tràng, Lập Thạch, Vĩnh Phúc; bánh tro Quảng Yên, Quảng Ninh; bánh nẳng Làng Dòng, Xuân Lũng, Phú Thọ, bánh nẳng của cộng đồng người Mường ở Thanh Sơn, Phú Thọ. Miền Trung có bánh tro Yên Lãng, Thọ Xuân, Thanh Hóa, bánh tro Quảng Nam, bánh tro Phú Yên, Bình Định. Bánh gio đã có ở Bắc Kạn hàng trăm năm và là một món ăn, một đặc sản không thể thiếu của người dân Bắc Kạn. [https://nuoctrotau.com/cach-lam-banh-gio-mat-mia-voi-nuoc-tro-tau-truyen-thong/ Làm bánh gio] cầu kỳ đòi hỏi người làm phải khéo tay, tinh mắt. Bánh gio được gói bằng gạo nếp rẫy vừa dẻo vừa thơm. Lá để gói bánh phải là lá chít bánh tẻ, chỉ có lá chít mới làm cho bánh có màu vàng sáng và dễ bóc, khi ăn có mùi thơm rất đặc trưng. Thứ nước mật để chấm bánh được làm bằng đường mía được trồng trên đất cát, mật sánh, thơm và có màu vàng sậm. Bánh gio ngon là phải mịn, dẻo, dai và có vị đậm đặc trưng, mát, lành và để được rất lâu.
Tác dụng với sức khỏe
Theo Đông y, bánh tro vị nhạt, tính mát ăn dễ tiêu, thích hợp nhất đối với trường hợp già yếu, trẻ em, có chứng bệnh nóng sốt âm ỉ (âm hư), những trường hợp dương thịnh gây âm hư như vào mùa hè mà cực điểm là đầu tháng năm Đoan ngọ (đoan dương - chính dương) thường gây ôn dịch thương âm. Vào dịp Tết Đoan Ngọ nó sẽ phát huy cao độ những tính năng trên do mấy ngày này người ta còn gặp nguy hại do ăn uống no say nhiều thứ béo, nhiệt, khó tiêu (rượu nếp, xoài, mít...). Bánh tro hợp với Tết Đoan Ngọ là vậy. Bánh không những trung hòa bớt độc hại trong ăn uống để bảo vệ sức khỏe trong ngày Tết Đoan Ngọ mà còn cả thời gian sau đó, giúp thanh nhiệt lợi tiểu, thải độc cho cơ thể, để phòng và góp phần chữa một số bệnh cần lợi tiểu như tăng huyết áp, thống phong (gút), sỏi thận v.v.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Bánh tro mật mía **Bánh tro**, **bánh gio**, **bánh ú tro**, **bánh lẳng**, **bánh âm**, **bánh coóc mò** hay **bánh nẳng** là một loại bánh được làm với thành phần chính là gạo nếp ngâm
Bánh bò, một loại bánh gạo đặc trưng của Việt Nam **Bánh gạo** là tên gọi chỉ chung các loại bánh mặn và bánh ngọt được làm từ bột gạo. Một chiếc bánh gạo bất
**Bánh ú** (; Hán Việt: tống tử), còn được gọi là **bánh bá trạng** (dịch nghĩa Hán Việt của tiếng Mân) là một loại bánh xuất xứ từ Trung Quốc. Vào ngày Tết Đoan ngọ
Bánh Nẳng (hay còn gọi là bánh tro, bánh ú tro, bánh gio) được làm từ gạo nếp ngâm trong nước lá gio, gói vào lá rồi mang luộc. Sở dĩ gọi là bánh Nẳng,
Miếng bánh nướng nhân thập cẩm trứng muối, Việt Nam **Bánh nướng** hay **bánh nướng trung thu** là một trong những loại bánh được làm và sử dụng nhiều trong lễ tiết trung thu. Bánh
Bánh Thánh **Bánh Thánh** còn gọi là **Thánh Thể** được dùng phổ biến ở những người theo Kitô giáo. Bánh này thường làm bằng bột mì hoặc bột lúa mạch, thường không được lên men,
Combo Làm Bánh Sinh Nhật - Bộ 66 Chi Tiết Trang Trí Bánh Kem Cao Cấp Cho Gia Đình ✅TIỆN LỢI: Làm ra được những chiếc bánh đã khó mà mất khá nhiều thời gian,
Dụng Cụ làm Bánh Bộ 14 Miếng -Bộ Túi Và Đui Bắt Bông Kem Bằng Thép Không Gỉ Trang Trí Bánh DIY ✅TIỆN LỢI: Làm ra được những chiếc bánh đã khó mà mất khá
**Bánh pía** () là món bánh ngọt ngàn lớp có nhân và là bánh trung thu truyền thống xuất phát từ Triều Châu, Trung Quốc và được du nhập vào các khu phố người Hoa
**Bánh Opera** là một kiểu bánh ngọt Pháp. Nó được làm từ nhiều lớp bánh xốp hạnh nhân (được gọi là "Joconde" trong tiếng Pháp) ngâm trong si rô cà phê, làm lớp với ganache
**Bánh mì** là một loại baguette của Việt Nam với lớp vỏ ngoài giòn tan, ruột mềm, còn bên trong là phần nhân. Tùy theo văn hóa vùng miền hoặc sở thích cá nhân mà
Một cặp bánh chưng vuông chưa luộc được gói bằng khuôn với 4 lá, trong đó có 2 lá bên trong với mặt lá màu xanh thẫm quay vào áp với bề mặt gạo để
**Bánh mì kẹp** hoặc **bánh mì lát** (tiếng Anh: _sandwich_) là một món ăn thường bao gồm rau, pho mát hoặc thịt cắt lát được đặt bên trên hoặc giữa các lát bánh mì hoặc
**Bánh mì nướng** là một dạng bánh mì đã được làm nâu bằng cách nướng, tức là tiếp xúc với nhiệt bức xạ. Màu nâu là kết quả của phản ứng Maillard, làm thay đổi
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Ljubljana_Marshes_Wheel_with_axle_(oldest_wooden_wheel_yet_discovered).jpg|nhỏ|246x246px|[[Bánh xe Ljubljana Marshes có trục này là bánh xe bằng gỗ cổ nhất được phát hiện có niên đại Thời đại đồ đồng (khoảng 3.130 TCN)]] liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:TricycleAntique.jpg|nhỏ|246x246px|Ba bánh xe trên một [[Xe
**Bánh mì** là thực phẩm được chế biến từ bột mì hoặc từ ngũ cốc được nghiền ra trộn với nước, thường là bằng cách nướng. Trong suốt quá trình lịch sử, bánh mì đã
**Bánh nướng chảo**, dịch từ **pancake** trong tiếng Anh, hay **bánh phèng la**/ **phèn la** trong tiếng Việt, là một loại bánh phẳng được chế biến từ bột làm từ tinh bột có thể chứa
**Bành Hồ** (chữ Hán: 澎湖; bính âm: Pénghú) là một quần đảo nằm tại eo biển Đài Loan, ở phía tây đảo Đài Loan. Quần đảo này bao gồm 90 đảo nhỏ với tổng diện
**Bánh mì gừng** là loại bánh nướng, thường có hương vị gừng, đinh hương, nhục đậu khấu hoặc quế và có vị ngọt với mật ong, đường hoặc rỉ đường. bánh mì gừng đa dạng,
nhỏ|phải|Hình ảnh bánh sinh nhật. **Bánh sinh nhật** là một loại bánh thường có ý nghĩa quan trọng và đặc biệt nhất trong dịp kỷ niệm sinh nhật của người dùng. Đây là một loại
nhỏ|Một ngôi nhà bánh mì gừng mua ở cửa hàng điển hình **Nhà bánh mì gừng** là một dạng bánh kẹo được tạo tác có hình dạng giống như một tòa nhà; làm từ bột
**Bánh dẻo** là một trong hai loại bánh trung thu đặc biệt của người Việt Nam, bên cạnh bánh nướng. Với vỏ bánh được làm từ bột nếp rang xay mịn nhào quyện cùng nước
Trong xu hướng ẩm thực hiện đại, người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tìm kiếm các nguyên liệu tự nhiên, tốt cho sức khỏe và hạn chế sử dụng đường tinh luyện. Trong
Trong xu hướng ẩm thực hiện đại, người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tìm kiếm các nguyên liệu tự nhiên, tốt cho sức khỏe và hạn chế sử dụng đường tinh luyện. Trong
**Bánh ngọt** hay **bánh ga-tô** (phương ngữ miền Bắc, bắt nguồn từ _gâteau_ trong tiếng Pháp) là một thuật ngữ chung cho bánh có nguồn gốc từ phương Tây. Bánh một dạng thức ăn ngọt
**Bánh cà rốt** là một món **bánh ngọt** có cà rốt là một trong những thành phần chính tạo nên hương vị đặc trưng của bánh. Bánh có dạng mềm và thường kèm theo các
nhỏ|phải|Bánh mì và muối trong nghi lễ cưới nhỏ|phải|Họa phẩm về bánh mì **Bánh mì và muối** được tặng cho vị khách trong một buổi lễ chào mừng ở các nền văn hóa trên thế
**Bánh tiêu** hay **Bánh hồ tiêu** () là một loại bánh bột mì nướng có nguồn gốc từ thành phố Phúc Châu, thủ phủ của tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Đây là một món ăn
**Bánh thiên thần** là một loại bánh bông lan được làm từ lòng trắng trứng, bột mì và đường. Một số loại kem đánh bông, chẳng hạn như kem tartar cũng thường được thêm vào
**Bánh flan** hay gọi theo tiếng Việt là **bánh lăng** hay **ca-ra-men** (tiếng Pháp: _crème caramel_ và _flan au caramel_) là loại bánh được hấp chín từ các nguyên liệu chính là trứng và sữa,
**Bánh quy Marie** là một loại bánh bích quy tương tự như bánh quy rich tea. Nó còn được biết đến (bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau) như **María**, **Mariebon** và **Marietta**, cùng với những
Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng là một trong những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người dân Tây Ninh, được lưu truyền và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Nơi đây nổi
Làng nghề bánh tráng Trảng Bàng là một trong những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người dân Tây Ninh, được lưu truyền và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Nơi đây nổi
Bánh bèo chén **Bánh bèo** là một món bánh xuất thân từ Cố Đô Huế rất thịnh hành ở miền Trung, ngoài ra cũng phổ biến ở miền Nam Việt Nam. Bánh bèo đã trở
**Bánh vua**, **Bánh ba vua** (hay là tiếng Anh: **_king cake**, **kingcake**, **kings’ cake**, **king’s cake**, **three kings cake_** và tiếng Pháp: **_galette des rois_**, tiếng Đức: _Dreikönigskuchen_), là một loại bánh truyền thống thường
Theo truyền thống, **red velvet** là loại bánh chocolate nhiều lớp có màu đỏ, nâu đỏ, đỏ thẫm hoặc đỏ tươi, chia lớp bởi lớp kem phủ bằng cream cheese hoặc ermine trắng. Công thức
**Bánh bao chỉ** (, Hán Việt: _nhu mễ chỉ_) là một loại bánh bao được xuất phát từ Hồng Kông,Trung Quốc. Loại bánh này được làm bằng bột nếp với bốn loại nhân mè đen,
thumb|Hình ảnh giả của Alan MacMasters do Alex chỉnh sửa Trò lừa bịp **Alan MacMasters** liên quan đến một bài viết xuất hiện trên Wikipedia trong hơn mười năm. Tháng 2 năm 2012, một nhóm
nhỏ|phải|Một chiếc bánh dẻo lạnh với các hạt nước đá li ti còn ngưng đọng trên vỏ bánh **Bánh dẻo lạnh**, **bánh dẻo tuyết**, **bánh trung thu vỏ lạnh**, hay **bánh trung thu da tuyết**
**Bialy** (), Một chữ viết tắt tiếng Yiddish để chỉ _Biały_ hoặc _Bialystoker Kuchen_ (), có nguồn gốc từ thành phố Białystok ở Ba Lan, là một bánh mì cuộn nhỏ đóng vai trò là
**Bánh mì cay** hay **bánh mì que** là một loại bánh mì có xuất xứ từ Hải Phòng. Sở dĩ có hậu tố "que" vì bánh to chỉ hơn đốt ngón tay và dài hơn
**Bánh mì cá sấu** là một loại bánh mì có xuất xứ từ thành phố Long Xuyên thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam. Đúng với tên gọi, bánh có hình dáng của một con cá
Tập tin:Bánh khọt.jpg **Bánh khọt** là loại bánh Việt Nam (chính xác là loại bánh đặc trưng của miền nam Việt Nam. Làm từ bột gạo hoặc bột sắn, có nhân tôm, được chiên và
**Bánh bột lọc** là một món ăn truyền thống của Việt Nam, có nguồn gốc từ Huế. Món bánh này phổ biến ở Hà Nội, Nam Định, các tỉnh miền Trung như Nghệ An, Đà
nhỏ|phải|Bánh crêpe ngọt với [[kem lạnh, dâu tây và nước sốt]] **Bánh kếp** hay **bánh crêpe** (tiếng Anh phát âm: , tiếng Pháp phát âm: , tiếng Pháp Québec phát âm: ) là một loại
**Bánh clementine** là một loại bánh có hương vị chủ yếu làm từ quýt clementine, có thể được phủ một lớp glaze hoặc nước xốt ngọt, đường bột, mật ong và clementine, hoặc mứt clementine.
nhỏ|Thi sĩ [[Juvenalis.]] "**Bánh mì và rạp xiếc**" (tiếng Latinh: _"panem et circenses"_) là một thành ngữ hoán dụ được diễn đạt từ tác phẩm châm biếm thứ mười của nhà hùng biện người La
**Bánh cuốn**, còn gọi là **bánh mướt** hay **bánh** **ướt** (khi không có nhân), là một món ăn làm từ bột gạo hấp tráng mỏng, cuộn tròn, bên trong có thể có nhân hành, thịt,
Một đòn bánh tét đã luộc chín gói bằng lá chuối, buộc dây [[Nylon|nilon.]] "Tét" bánh tét bằng chính sợi dây buộc bánh sẽ nhanh gọn hơn dùng dao nếu dính bánh tét có chất
Một miếng [[bánh nướng nhân thập cẩm]] thumb|Bánh nướng được bổ đôi gồm nhân [[đậu đỏ và trứng muối bên cạnh bánh nướng nhân khoai lang vàng]] nhỏ|Hộp bánh trung thu **Bánh trung thu** là