Vua Champa là danh sách các vị vua trong lịch sử Champa. Họ sử dụng hai tước hiệu, một là Raja-di-raja (Hindi: राजाओं का राजा) từ năm 192 đến năm 1474, và Po-tana-raya (Hindi: भूमि का स्वामी) từ năm 1474 đến khi Champa chính thức bị giải thể vào năm 1832.
Đặc điểm
trái|nhỏ|280x280px|Bích họa về Quốc vương [[Po Klong Garai của Panduranga tại Bayon, Campuchia.]]
Tước hiệu đầu tiên với "Raja" là một tước hiệu có từ ngôn ngữ Ấn Độ, đăng đối với King của tiếng Anh cùng Quốc vương của vùng văn hóa chữ Hán, mà Raja-di-raja nghĩa là "Raja của các Raja", cho nên nó tương đương với Great King cùng Đại vương, hoặc "Vua của mọi vị vua" khi dịch ra. Sau năm 1474, quốc gia Champa trở nên suy yếu đáng kể, tước hiệu của các vị vua được đổi thành Po-tana-raya với ý nghĩa "Vua của mọi lãnh địa", trong đó "Po" là vua theo tiếng Chăm. Điều này cũng phần nào cho thấy quốc gia Champa thiên về một nhà nước quân chủ phân quyền và có một người đại diện liên minh, chính là những "Vị vua Champa" mà bài viết liệt kê.
Khi lên ngôi, các vị Vua Champa thường sẽ xưng tôn hiệu tương tự các vị vua của văn hóa Châu Âu cùng Ấn Độ. Tôn hiệu của các vị quân chủ Champa được khởi nguyên từ truyền thống Ấn giáo, thường gồm tước và hiệu. Tước (tiền tố) thường thấy có: Jaya (जय / 勝利 / nghĩa là "Thắng lợi"), Maha (महा / 偉大 / nghĩa là "Vĩ đại"), Sri (श्री / 聖 / nghĩa là "Đấng thánh"). Hiệu bao gồm các Bhadravarman, Vikrantavarman, Rudravarman, Simhavarman,... Trong đó, hậu tố -varman (वर्मा / nghĩa là "Tấm khiên") xuất hiện trong hiệu của họ thuộc về đẳng cấp Kshatriya và chỉ dành cho những người đứng đầu liên minh quốc gia Champa.
Nước Champa bị diệt vong, di tích và sử ký không đủ để xác định tất cả các đời vua và các thông tin chi tiết về năm cai trị của tất cả các vua. Các nhà nghiên cứu căn cứ vào nhiều nguồn tài liệu, trong đó có cả các bia khảo cổ, di tích của người Chăm, tới nay xác định được khoảng 10 triều đại với gần 100 vị vua Champa. Trong số các vị vua này, có nhiều vị được đưa vào danh sách nhưng không liên tiếp kế tục nhau. Một số vua Champa được gọi tên phiên âm theo tiếng Hán, theo cách gọi của các thư tịch cổ của An Nam và Trung Hoa. Một số vị có cả tên bằng tiếng Phạn và tiếng Hán, do được lưu lại trong cả bi ký Chăm và thư tịch Hán cổ.
Danh sách tên và niên đại các vị vua Champa dưới đây vẫn là chưa đầy đủ, giữa nhiều vị có một số khoảng thời gian trống.
Danh sách
Lâm Ấp (192 - 757)
Hoàn Vương (757 - 859)
Chiêm Thành (859 - 1471)
Panduranga-Chăm Pa (1471 - 1697)
Thuận Thành Trấn (1697 - 1832)
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Lịch sử Chăm Pa** là lịch sử các quốc gia của người Chăm gồm: Hồ Tôn, Lâm Ấp, Hoàn Vương, Chiêm Thành (_Campanagara_) và Thuận Thành (_Nagar Cam_), thành lập từ năm 192 và kết
**Champa** (tiếng Phạn: चम्पा, Tiếng Trung: 占婆 _Chiêm Bà_, tiếng Chăm: ꨌꩌꨚ) hay **Chiêm Thành** (占城) là một quốc gia cổ từng tồn tại độc lập liên tục qua các thời kỳ từ năm 192
**Chăm Pa** độc lập được từ năm 192, phát triển cho đến thế kỷ thứ 10 thì bắt đầu suy yếu, đến năm 1832 thì hoàn toàn mất nước. ## Thất thủ và bỏ kinh
**Vua Champa** là danh sách các vị vua trong lịch sử Champa. Họ sử dụng hai tước hiệu, một là **Raja-di-raja** (Hindi: राजाओं का राजा) từ năm 192 đến năm 1474, và **Po-tana-raya** (Hindi: भूमि
**Quan hệ Việt-Chăm** xem như bắt đầu từ năm 968, khi Đinh Tiên Hoàng lập ra nước Đại Cồ Việt, với tư cách là quốc gia độc lập đến năm 1832, khi vua Minh Mạng
phải|nhỏ|250x250px| Hình ảnh mô tả trận [[thủy chiến Tonlé Sap giữa người Chăm và người Khmer trên phù điêu Bayon]] **Chiến tranh Đế quốc Khmer – Chăm Pa** là một loạt các cuộc xung đột
**Vijaya** (Phạn văn: विजय) là tên gọi của một trong bốn địa khu/vùng/tiểu quốc của người Chăm Pa, và đồng thời cũng là tên của kinh đô Chămpa nằm trong địa khu này, Kinh đô
**Amaravati** (Phạn ngữ: अमरावती / _Amarāvati_) là một tiểu quốc Champa tồn tại trong giai đoạn 657 - 1471, địa bàn tương ứng với vùng Quảng Nam - Đà Nẵng hiện nay. Từ _Amarāvati_ có
**Người Chăm**, **người Chăm Pa** hay **người Degar-Champa** (tiếng Chăm: ꨂꨣꩃ ꨌꩌꨛꨩ, اوراڠ چامفا, _Urang Campa_; tiếng Khmer: ជនជាតិចាម, _Chónchèat Cham_; ; ), còn gọi là **người Chàm**, **người Chiêm**, **người** **Chiêm Thành**, **người Hời**,
Người Chăm theo tôn giáo chính là **Agama Cham** (tức là Chăm giáo). Tôn giáo Agama Cham (Chăm giáo) có hai môn phái gồm _Môn phái tín ngưỡng tôn giáo_ và _môn phái tín ngưỡng
phải|Lãnh thổ Panduranga-Chăm Pa từ sau 1471 **Panduranga-Chăm Pa** là tên gọi vương quốc Chăm Pa giai đoạn từ năm 1471-1697, khi phần lớn lãnh thổ miền Bắc đã rơi vào tay Đại Việt. Người
**Chăm Bani** hay **Bà Ni** là một tôn giáo của người Chăm ở vùng Ninh Thuận và Bình Thuận. Chăm Bani chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tôn giáo Bà-la-môn và tín ngưỡng bản địa
**Phạm Văn Tán** (chữ Hán: 范文贊, ?-510?), còn có tên gọi khác là **Phạm Văn Tẩn**, **Phạm Văn Tổn**, là vua Chăm Pa từ 498 đến năm 510. Thân phụ Phạm Văn Tẩn là Phạm
Tháp Mỹ Sơn B4 Thần Shiva làm bằng đá cát, cuối thế kỷ 12. Tháp Mẫm. An Nhơn. Bình Định. Hình trang trí trên cửa chính. Hiện vật tại Viện bảo tàng lịch sử Việt
**Phạm Chư Nông** (chữ Hán: 范諸農, ?-498) là vua Lâm Ấp từ năm 492 đến năm 498. ## Trị vì Sau khi cha mình bị Phạm Đang Căng Thuần giết và chiếm ngôi Lâm Ấp
**Lâm Ấp** (Chữ Hán: 林邑; Bính âm: _Lin Yi_) là một vương quốc cổ tồn tại từ khoảng năm 192 đến năm 605, với lãnh thổ ban đầu bao gồm vùng đất từ Quảng Bình
**Chiêm Thành** () là tên gọi của vương quốc Chăm Pa (tiếng Phạn: _Campanagara_) trong sử sách Việt Nam từ 877 đến 1693. Trước 859 Việt Nam gọi vương quốc này là Hoàn Vương. Đầu
**Thánh địa Mỹ Sơn** thuộc xã Duy Phú, thành phố Đà Nẵng, cách trung tâm thành phố khoảng 69 km và gần thành cổ Trà Kiệu, bao gồm nhiều đền đài Chăm Pa, trong một thung
Giới thiệu sản phẩm Kem nền đa năng BB Cream Power Perfection SPF37 PA++ v203 40g - The Face Shop Hàn Quốc (Tím)Kem nền đa năng BB Cream Power Perfection BB Cream SPF37 PA++ Face
Giới thiệu sản phẩm Kem nền đa năng BB Cream Power Perfection SPF37 PA++ v201 40g - The Face Shop Hàn Quốc (Tím)Kem nền đa năng BB Cream Power Perfection BB Cream SPF37 PA++ Face
**Po Binasuor** hay còn được biết đến rộng rãi hơn với tên gọi **Chế Bồng Nga** (Hán-Việt: 制蓬峩, ? - 23 tháng 1 năm 1390 ÂL), theo cách gọi của người Ê Đê và Giarai
Vua Việt Nam là các quân chủ của nước Việt Nam độc lập tự chủ từ thời dựng nước đến Cách mạng Tháng Tám năm 1945, tùy thuộc vào hoàn cảnh lịch sử mà vua
**Châu Ô** (chữ Nho: 烏州, tiếng Chăm: _Vuyar_) là tên cũ của vùng đất từ đèo Lao Bảo đến lưu vực sông Thạch Hãn (hay là sông Quảng Trị) phía Nam tỉnh Quảng Trị. Châu
Set Lõi phấn phủ Shiseiso Maquillage Dramatic Powedery UV + kem lót Shiseiso Maquillage Dramatic Skin Sensor Base UVLõi phấn phủ Shiseiso Maquillage Dramatic Powedery UV Foundation 9.2gLõi phần dùng để thay khi bạn sử
KEM TRANG ĐIỂM CHỐNG NẮNG ĐA NĂNG SAKURA CC CREAM FLAWLESS CONTROL BASE SPF50+ PA++++ 40MLSau nhiều thành công vượt ngoài mong đợi chỉ sau 1 năm ra mắt , Dược mỹ phẩm Sakura Beauty
Kem Nền Chống Nắng, Che Phủ Hoàn Hảo Holikey Vital BB Cream SPF40/PA++ 50ml- Thương hiệu: Holikey- Xuất xứ: Hàn Quốc- Dung tích: 50ml***Thế Giới Skinfood là nhà phân phối chính thức thương hiệu Mediheal
**Sambhuvarman** (chữ Hán: 商菩跋摩 / **Thương-bồ-bạt-ma**, 范梵志 / **Phạm-phạn-chí**; ? - 629) là quốc vương Lâm Ấp trong giai đoạn 572 - 605 và Chăm Pa ở giai đoạn 605 - 629 . Hành trạng
**Chiến tranh Việt – Chiêm 982** là cuộc chiến do vua Lê Hoàn của Đại Cồ Việt phát động vào mùa hè năm 982 nhằm bình định vùng lãnh thổ bắc Bạch Mã của vương
Kem Chống Nắng Dưỡng Da - Dr+Medm UV-guard Sunscreen SPF50+ PA++++Nếu bạnđang tìm kiếm một sản phẩm vừa có khả năng chống nắng lại vừa chăm sóc cho da mịn màng hãy tham khảo ngay
Kem Nền trang điểm Whoo Mi Luxury Golden CC 45mlKem Whoo Mi Luxury Golden CC Hoàng cung cao cấp SPF37/ PA+++ với các thành phần đông y giúp mang đến một làn da sáng và
Kem Nền trang điểm Whoo Mi Luxury Golden CC 45mlKem Whoo Mi Luxury Golden CC Hoàng cung cao cấp SPF37/ PA+++ với các thành phần đông y giúp mang đến một làn da sáng và
**Phê Mị Thuế** hay **Bề Mi Thuế** (tiếng Phạn: परमेश्वरवर्मन् १, _Paramesvaravarman I_, tiếng Trung: 波羅密首羅跋摩一世, trị vì: 965 - 982) là một vị vua Champa của triều đại thứ sáu. ## Trị vì trái|nhỏ|Lãnh
MÔ TẢ SẢN PHẨMKem CC Trang Điểm Whoo Mi Essential CC Cream 40ml nhập khẩu Hàn QuốcMô tả sản phẩm Vẫn những thiết kế đẳng cấp, sang trọng đặc trưng cung đình của Whoo. Các
**Chế Ma Na** (tiếng Phạn: जय इन्द्रवर्मन् ४, Indravarman IV, tiếng Trung: 闍耶因陀羅跋摩二世, trị vì: 1080 - 1081, 1086 - 1113) là một vị vua Champa của triều đại thứ chín. Trong thời trị vì
**Xuất xứ: Hàn Quốc**Thương hiệu : A'Pieu**Date : 1.CÔNG DỤNG- Khả năng che phủ hoàn hảo & lâu trôi là ưu điểm của phấn nước A''pieu Cover-Pang Cushion Longwear. Dễ dàng làm mờ các khuyết
**Xuất xứ: Hàn Quốc**Thương hiệu : A'Pieu**Date : 1.CÔNG DỤNG- Khả năng che phủ hoàn hảo & lâu trôi là ưu điểm của phấn nước A''pieu Cover-Pang Cushion Longwear. Dễ dàng làm mờ các khuyết
**Khu Liên** hay **Sri Mara** (tiếng Tamil: திருமாறன், tiếng Thái: ศรีมาระ) là quốc vương đầu tiên của Lâm Ấp. Người ta cho rằng ông lập ra vương quốc Lâm Ấp (sau này là Chăm Pa)
**Phạm Dương Mại I** (tiếng Hán: 范阳迈—世, ?-430) tên thật là **Văn Dịch**, là vua của Chăm Pa từ năm 420 đến năm 430. ## Trị vì Sau nhiều năm gặp khó khăn về vấn
**Phạm Dương Mại II** (chữ Hán: 范阳迈二世, ?-455) là vua của Chăm Pa từ năm 431 tới khoảng năm 446. ## Trị vì Không có thư tịch cổ nào nói về Phạm Dương Mại còn
**Phan Rang – Tháp Chàm **(thường được gọi tắt là **Phan Rang**) là thành phố tỉnh lỵ cũ, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá và khoa học kỹ thuật của tỉnh Ninh Thuận,
**Phạm Thần Thành** (chữ Hán: 范神成, ?-472) hay **Phạm Chút** là vua của Chăm Pa từ năm 455 đến 472. ## Trị vì Dưới thời trị vì của ông, người Chăm vẫn thần phục và
Kem Trang Điểm, Dưỡng Da Shiseido Maquillage Tuýp 30gGiới thiệu sản phẩm Kem lót đa năng Shiseido Maquillage Peach Change Base CC của Nhật Bản:CC là viết tắt của cụm từ “color control” hay “color
Em phấn phủ dạng nén mới toanh vừa trình làng từ nhà DIORThiết kế mới nhỏ gọn, chất phấn mới cũng đỉnh cao hơn * Độ che phủ cực cao chất phấn mịn siêu khủng
**Chữ viết Chăm** là hệ thống chữ viết để thể hiện tiếng Chăm, một ngôn ngữ thuộc ngữ hệ Nam Đảo. Cộng đồng người nói tiếng Chăm phân bố chủ yếu ở Việt Nam và
**Thành Đồ Bàn** hay **Vijaya** (tiếng Phạn विजया, nghĩa Việt: Thắng lợi), còn gọi là **thành cổ Chà Bàn (Trà Bàn)** là kinh đô của người Degar thuộc Chăm Pa, nay thuộc địa phận xã
**Panduranga** (tiếng Chăm cổ: _Paṅrauṅ_ / _Panrāṅ_; tiếng Phạn: पाण्डुरङ्ग / _Pāṇḍuraṅga_; chữ Hán: 潘朧 / **Phan-lung**, 潘郎 / **Phan-lang**) là một tiểu quốc của Champa tồn tại trong giai đoạn 757 - 1832. Lãnh
**Indrapura** (chữ Phạn: इन्द्रपुरम् / **Lôi-điện thành**, chữ Hán: 同陽國 / **Đồng-dương quốc**) là một thành quốc tồn tại trong giai đoạn 657 - 1471, đồng thời giữ vai trò kinh đô Champa suốt thời
**Trận Thị Nại** là một trận chiến diễn ra vào tháng 2 năm 1283 giữa Chăm Pa và nhà Nguyên. Trận chiến diễn ra trên đầm Thị Nại, gần kinh đô Đồ Bàn của Chăm
**Hồ Quý Ly** (chữ Hán: 胡季犛; 1336 – 1407), tên chữ **Nhất Nguyên** (一元), là vị hoàng đế đầu tiên của nhà nước Đại Ngu trong lịch sử Việt Nam. Ông ở ngôi vị Hoàng
Trang phục nữ dân tộc Pà Thẻn **Người Pà Thẻn** hay **Pá Hưng**, còn viết là **Pạ Hung**, là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam. Tại Trung Quốc, người Pá