Vũ Tiên (; ? – 1234), người Uy Châu, là đạo sĩ, danh tướng cuối thời Kim trong lịch sử Trung Quốc.
Cuộc đời
Trấn thủ Hà Bắc
Năm 1213, Miêu Đạo Nhuận được Kim Tuyên Tông phong làm Hà Bắc nghĩa quân đội trưởng, tập hợp các điền chủ, tổ chức lực lượng vũ trang chống Mông Cổ, Vũ Tiên hưởng ứng, người theo về rất đông. Năm 1214, quân Mông Cổ xâm lấn Hà Bắc, Vũ Tiên cho quân đóng ở phía tây Uy Châu, được phong làm quyền thứ sử Uy Châu.
Năm 1217, Thạch Hải ở phủ Chân Định tạo phản. Vũ Tiên dẫn quân giết Hải, tiếp thu đầu hàng, đóng quân ở Chân Định, được phong làm quyền Tri Chân Định phủ sự. Sau đó, tướng Mông Cổ là Mộc Hoa Lê, Sử Thiên Nghê dẫn quân tấn công. Vũ Tiên thủ vững, buộc Mộc Hoa Lê rút quân. Các thành trì ở Hà Bắc bị Mông Cổ chiếm đóng cũng bị Vũ Tiên tái chiếm. cho xây dựng các quân trại ở vùng Bình Dương, Thái Nguyên nhằm gây khó khăn cho quân Mông Cổ. Lưu Hắc Mã, Trương Nhu Để Tông, Vương Ngọc, Hà Thực,... phản công. Sử Thiên Trạch dẫn quân chặn đường, ngăn cản Vũ Tiên đến cứu Bành Nghĩa Bân. Nghĩa Bân cuối cùng bị Sử Thiên Trạch bắt, bất khuất mà chết. 1228, Kim Ai Tông phong Vũ Tiên tước cũ Hằng Sơn công, đặt đất Thái Nguyên mới thu hồi làm Vệ Châu, giao cho Vũ Tiên quản lý. Cuối năm 1229, Vũ Tiên tấn công Thượng Đảng, đánh bại tướng Mông Cổ Nhâm Tồn, bao vây Lộ Châu, sau đó phá viện quân
do Tháp Tư (cháu Mộc Hoa Lê) dẫn đầu, chém Tồn. Đại hãn Mông Cổ Oa Khoát Đài đích thân dẫn đại quân đến Thượng Đảng, Vũ Tiên rút về Vệ Châu. Ba tướng đại phá quân Mông Cổ, Sử Thiên Trạch phải đào tẩu.
Quyết chiến đến cùng
Tháng 12 năm 1231, Vũ Tiên dẫn quân rời Vệ Châu đến Đặng Châu hội quân với Hoàn Nhan Hợp Đạt, Di Lạt Bồ A, nhằm ngăn cản quân Mông, bảo vệ Nam Kinh.
Tháng Giêng năm 1232, 15 vạn quân Kim giao chiến với quân Mông Cổ do Đà Lôi chỉ huy ở núi Tam Phong, không may thua trận. Hoàn Nhan Hợp Đạt, Di Lạt Bồ A, Hoàn Nhan Trần Hòa Thượng cùng mấy vạn quân tử trận. Vũ Tiên dẫn theo 40 kỵ binh trốn về Lưu Sơn thuộc Nam Dương, tụ tập tàn quân hơn 10 vạn người tiếp tục chiến đấu. Tháng 3 (ÂL), quân Mông Cổ bao vây Nam Kinh, Kim Ai Tông phong Vũ Tiên làm Tham tri chính sự, Khu mật phó sứ, Hà Nam hành tỉnh, yêu cầu cùng Đặng Châu hành tỉnh Hoàn Nhan Tư Liệt dẫn quân cứu giá. Tháng 8 (ÂL), Vũ Tiên mới hành quân đến đông huyện Mật thì được tin Tư Liệt thua trận, rút lui về Lưu Sơn. Quân Kim đánh Dụ Thành không thành công, lại thua ở Liễu Hà, buộc Vũ Tiên phải lui về Đặng Châu, Tích Xuyên.
Năm 1233, Kim Ai Tông trốn đến Thái Châu, cho sứ giả vời Vũ Tiên về cứu giá. Vũ Tiên dẫn quân từ Tích Xuyên, vượt qua Kim Châu của Nam Tống. Năm 1234, quân Tống do Mạnh Củng chỉ huy tấn công Thái Châu, Vũ Tiên bỏ thành chạy đến Trạch Châu, trên đường đi bị thú binh giết hại.
Gia đình
- Em trai, làm con tin trong quân Mộc Hoa Lê. Năm 1125, Vũ Tiên phản Mông, người này bỏ trốn nhưng bị quân Mông Cổ bắt được, giết chết.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Vũ Cát Tường** (sinh ngày 2 tháng 10 năm 1992) là một ca sĩ kiêm sáng tác nhạc và nhà sản xuất thu âm người Việt Nam. Tường được biết đến với khả năng kết
**Vũ Tiên** (; ? – 1234), người Uy Châu, là đạo sĩ, danh tướng cuối thời Kim trong lịch sử Trung Quốc. ## Cuộc đời ### Trấn thủ Hà Bắc Năm 1213, Miêu Đạo Nhuận
thumb|[[Vũ Cát Tường trên sân khấu vào năm 2020.]] Vũ Cát Tường được biết đến ngoài là một ca sĩ có giọng hát nội lực, cô còn ghi dấu ấn khi là một nhạc sĩ,
**Messier 13** hay **M13** (còn gọi là **NGC 6205** và đôi khi là **Cụm sao cầu lớn trong chòm Vũ Tiên** hay **cụm sao cầu Vũ Tiên**) là một cụm sao cầu trong chòm sao
**Vụ án tướng Trần Văn Thanh** là một vụ án gây xôn xao dư luận Đà Nẵng từ năm 2007. Trong những người bị đưa ra xét xử có Thiếu tướng Trần Văn Thanh, Chánh
**Nguyễn Hữu Tiến** (chữ Hán: 阮有進, 1602-1666), là một danh tướng của chúa Nguyễn ở Đàng Trong trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế & sự nghiệp **Nguyễn Hữu Tiến** sinh năm Nhâm Dần
**Vũ Tiến Lộc** (1 tháng 1 năm 1960 – 5 tháng 8 năm 2024) là chính khách người Việt Nam. Ông là Đại biểu Quốc hội Việt Nam các khóa XI, XII, XIII, XIV, XV
**_Phi vụ tiền giả**,_ hay còn gọi là _**Vô song**_ (, cũng được phát hành với tên _**The Counterfeiter**_ tại Anh), là một bộ phim điện ảnh thuộc thể loại tội phạm - hành động
**Vũ Tiến Long** (sinh 4 tháng 4 năm 2002) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Việt Nam hiện đang thi đấu ở vị trí trung vệ cho câu lạc bộ Hà Nội
**Hán Quang Vũ Đế** (chữ Hán: 漢光武帝; 15 tháng 1, 5 TCN – 29 tháng 3, 57), hay còn gọi **Hán Thế Tổ** (漢世祖), húy **Lưu Tú** (劉秀), biểu tự **Văn Thúc** (文叔), là vị
**Quan Vũ** (, 158?–220), hay **Quan Công**, tự **Vân Trường** (雲長), là một vị tướng nổi tiếng thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam Quốc ở Trung Quốc. Ông là người đã góp
Thí nghiệm kiểm tra lý thuyết tương đối tổng quát đạt độ chính xác cao nhờ tàu thăm dò không gian [[Cassini–Huygens|Cassini (ảnh minh họa): Các tín hiệu radio được gửi đi giữa Trái Đất
**Vũ** hay **Võ** (武) là một họ phổ biến tại Việt Nam, Trung Quốc, Triều Tiên và Hàn Quốc. Số lượng người mang họ Vũ phổ biến đứng thứ 7 với 3,9% dân số tại
Trong phạm vi của ngành vũ trụ học, **hằng số vũ trụ** (hay **hằng số vũ trụ học**) là dạng mật độ năng lượng đồng nhất gây ra sự _giãn nở gia tốc_ của vũ
**Phó Thủ tướng Chính phủ** là một chức vụ trong Chính phủ Việt Nam, được quy định ngay từ Hiến pháp 1946. Kể từ năm 1981, theo Hiến pháp 1980, chức vụ này được gọi
**Đặng Vũ** (, 2 - 58), tên tự là **Trọng Hoa**, người Tân Dã, Nam Dương, tướng lĩnh, khai quốc công thần nhà Đông Hán, đứng đầu Vân Đài nhị thập bát tướng. ## Từ
**Vụ án Vạn Thịnh Phát** (hay **Đại án Vạn Thịnh Phát**), cũng được Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gọi là **vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm**, là một vụ
**Vũ trụ Điện ảnh Marvel** (tiếng Anh: **Marvel Cinematic Universe**, viết tắt là **MCU**) là một thương hiệu điện ảnh Mỹ và là một vũ trụ chia sẻ về các bộ phim siêu anh hùng
**Thủ tướng New Zealand** () là người đứng đầu chính phủ của New Zealand. Christopher Luxon, lãnh đạo Đảng Quốc gia New Zealand, là thủ tướng New Zealand đương nhiệm, nhậm chức vào ngày 27
**Chiến tranh Triều Tiên** là cuộc chiến xảy ra trên bán đảo Triều Tiên giữa Bắc Triều Tiên (với sự hỗ trợ của Trung Quốc, Liên Xô cùng các nước xã hội chủ nghĩa) và
**Chiến tranh Nhật Bản – Triều Tiên**, còn gọi là **Chiến tranh Triều - Nhật** (hangul: 조일전쟁, hanja: 朝日戰爭, _Joil jeonjaeng_) hay **Chiến dịch Văn Lộc - Khánh Trường** (kanji: 文禄・慶長の役, hiragana: ぶんろく・けいちょうのえき, _Bunroku・Keichō no
**Giả thuyết về sự kết thúc của vũ trụ** là một chủ đề trong vật lý vũ trụ. Các giả thiết khoa học trái ngược nhau đã dự đoán ra nhiều khả năng kết thúc
**Vũ Đức Đam** (sinh ngày 3 tháng 2 năm 1963) là nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và chính trị gia người Việt Nam. Ông nguyên là Phó Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hoà
**Vụ án Cù Huy Hà Vũ** còn được gọi là vụ án "hai bao cao su đã qua sử dụng" vì báo đăng khi công an bắt ông ta trong khách sạn với bà Hồ
**Tống Vũ Đế** (chữ Hán: 宋武帝, 16 tháng 4 năm 363 - 26 tháng 6 năm 422), tên thật là **Lưu Dụ** (劉裕), tên tự **Đức Dư** (德輿), Đức Hưng (德興), tiểu tự **Ký Nô**
**Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam** (thường được gọi tắt là **Thủ tướng**, **Thủ tướng Chính phủ**) là người đứng đầu Chính phủ của nước Cộng hòa xã
**Vụ Trịnh Xuân Thanh trở về Việt Nam** là một câu chuyện có 2 phiên bản khác nhau. Chính vì 2 phiên bản trái ngược đưa đến một cuộc khủng hoảng quan hệ ngoại giao
thumb|Phục dựng loài _[[Procynosuchus_, thành viên của nhóm cynodont, bao gồm cả tổ tiên của động vật có vú]] Tiến trình **tiến hóa của động vật có vú** đã trải qua nhiều giai đoạn kể
**Đại tướng** (Tiếng Anh: _General_) là tướng lĩnh cấp cao, là bậc sĩ quan cao nhất trong lực lượng vũ trang chính quy của nhiều quốc gia. Ở một số quốc gia, có quy mô
**Tể tướng** (chữ Hán: 宰相) là một chức quan cao nhất trong hệ thống quan chế của phong kiến Á Đông, sau vị vua đang trị vì. Chức nhiệm chính của Tể tướng là thay
nhỏ|Một máy NCR Personas 75-Series, máy ATM đa chức năng ở Hoa Kỳ nhỏ|213x213px|[[Otto., một máy ATM Phần Lan]] nhỏ|Các máy ATM trong nhà có kích thước nhỏ hơn để thuận tiện cho việc chuyển
**Thủ tướng Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland** (gọi tắt: **Thủ tướng Anh**) là người đứng đầu chính phủ của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Thủ tướng lãnh đạo Nội
**Trận Vũ Hán** () hay **Trận phòng thủ Vũ Hán** () theo cách gọi của người Trung Quốc và **Cuộc tấn công Vũ Hán** () theo cách gọi của người Nhật là một trận đánh
**Quỹ thị trường tiền tệ** (cũng được gọi là **quỹ hỗ trợ thị trường tiền tệ**) là một quỹ hỗ trợ tương hỗ có dạng mở, đầu tư vào các chứng khoán nợ ngắn hạn
**Vụ án thẩm mỹ viện Cát Tường** là vụ án xảy ra tại một thẩm mỹ viện ở thành phố Hà Nội, khi một khách hàng đến cơ sở để phẫu thuật làm đẹp đã
**Thủ tướng Pakistan** (tiếng Urdu: , ) là người đứng đầu chính phủ của Pakistan. Thủ tướng Pakistan lãnh đạo Chính phủ Pakistan, Hạ viện, đứng đầu Hội đồng lợi ích chung, Nội các, quản
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:2018_inter-Korean_summit_01.jpg|nhỏ|Tổng thống Hàn Quốc [[Moon Jae-in (phải) và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un (trái), tháng 4/2018.]] **Quan hệ Nam-Bắc Triều Tiên**, **Quan hệ Nam-Bắc Hàn** hay **Quan hệ Liên Triều** (Quan hệ Đại
**Thủ tướng Philippines** là người đứng đầu chính phủ của Philippines từ năm 1978 đến năm 1986. Trong thời kỳ thiết quân luật, thủ tướng là tổng tư lệnh của Quân đội Philippines. Tiền thân
**Thủ tướng Canada** () là người đứng đầu chính phủ của Canada. Chức vụ thủ tướng Không được quy định tại bất cứ văn bản hiến pháp nào mà chỉ tồn tại theo quy ước.
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Dangerous_weapons_seized_from_holiday_flights_at_Manchester_Airport.jpg|phải|nhỏ|Các vũ khí được các nhân viên an ninh tìm thấy tại [[sân bay]] **Vũ khí** hay **hung khí** (Tiếng Anh: _weapon_, chữ Hán: 武器, nghĩa Hán Việt: _vũ_ là vũ lực/võ lực; _khí_
**Quân đội Nhân dân Triều Tiên** là lực lượng quân sự của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, gồm 5 nhánh Lục quân, Hải quân, Không quân, Tên lửa đạn đạo và Đặc
**Tưởng Kinh Quốc** (; POJ: ChiúⁿKeng-kok; phương ngữ Thượng Hải/phương ngữ Ninh Bá: tɕiã.tɕiŋ.ko?) (27 tháng 4 năm 1910 - 13 tháng 1 năm 1988) là một nhà chính trị người Đài Loan. Ông đã
**Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa** là chức vụ đứng đầu Chính phủ của ngành hành pháp trong chính quyền Việt Nam Cộng hòa thời Đệ nhị Cộng hòa. Tiền thân của chức vụ này
**Thủ tướng Afghanistan** (tiếng Pashtun: د افغانستان لومړی وزیر; tiếng Dari: رئیسالوزرای افغانستان) là chức vụ lãnh đạo chính phủ của Afghanistan. Chức danh Thủ tướng được tạo ra vào năm 1927 do đích thân
**Thủ tướng Mông Cổ** () là người đứng đầu chính phủ của Mông Cổ. Thủ tướng do Đại Khural Quốc gia bầu, bãi nhiệm thông qua bỏ phiếu bất tín nhiệm. Thủ tướng đương nhiệm
**Cố Viêm Vũ** (; 15 tháng 7 năm 1613 – 15 tháng 2 năm 1682), vốn tên là **Cố Giáng** (), tự **Trung Thanh** (忠清), sau đổi tên thành **Viêm Vũ** (炎武), tự **Ninh Nhân**
**Thủ tướng Thái Lan** () là người đứng đầu chính phủ của Thái Lan và là chủ tịch Nội các Thái Lan. Chức vụ được thành lập vào năm 1932, khi Thái Lan chuyển đổi
thumb|Phù hiệu cổ áo Tướng lĩnh Công an nhân dân Việt Nam. **Tướng lĩnh Công an nhân dân Việt Nam** là những sĩ quan trong Công an nhân dân Việt Nam mang quân hàm cấp
là cơ quan hàng không vũ trụ và không gian quốc gia của Nhật Bản. Thông qua việc sáp nhập ba tổ chức độc lập trước đây, JAXA được thành lập vào ngày 1 tháng
**Vũ Văn Mẫu** (1914 – 1998) là học giả lớn về Luật Việt Nam, chính trị gia nổi tiếng trước năm 1975 ở Sài Gòn. Ông từng là Thượng Nghị sĩ trong Liên danh Hoa