✨Tụng Tây Hồ phú

Tụng Tây Hồ phú

Tây Hồ phú hay còn gọi là Tụng Tây Hồ Phú hoặc Tây Hồ cảnh tụng, là một bài phú của Nguyễn Huy Lượng ca ngợi cảnh Hồ Tây, thông qua đó ca ngợi sự nghiệp, công lao của triều đại Tây Sơn.

Hoàn cảnh ra đời

Năm 1801, chúa Nguyễn Phúc Ánh đem thủy quân đánh chiếm kinh đô Phú Xuân, vua Tây Sơn là Nguyễn Quang Toản bỏ chạy ra Thăng Long. Vua đổi niên hiệu từ Cảnh Thịnh sang Bảo Hưng, xuống chiếu nhận lỗi và vỗ về quân dân. Vua còn sai dắp đàn Phương Trạch tại Hồ Tây để làm lễ tế trời đất, sai Nguyễn Huy Lượng lúc bấy giờ đang là Chương lĩnh hầu, giữ chức quan Phụng nghị bộ Lễ, soạn một bài thơ và một bài phú, đọc trong buổi lễ tế ngày 21 tháng 6 năm Tân Dậu (1801). Bài thơ và bài phú này được nhà vua rất tâm đắc và đã ban thưởng cho Nguyễn Huy Lượng hai quan tiền đồng.

Tên gọi

Sau khi hai bài thơ và phú này ra đời, dân Hà thành ai cũng muốn có một bản, nếu đã không đi tìm mua lại được họ mua giấy mực về chép lại. Do đó sau này có nhiều dị bản và tên gọi khác nhau. Những tên gọi còn ghi trong văn bản giữ lại được đến ngày nay là: Phong cảnh biệt chí; Tây Hồ phú; Tây Hồ cảnh tụng... Nhưng người dân khi nói đến bài phú này thì người ta thường gọi là Phú ông Lượng

Văn bản

Đây là bài phú chữ Nôm, gồm 86 liên, dùng chỉ một vần "hồ" (độc vận). Do những văn bản của bài phú này đều là những bản chép tay nên chúng không tránh khỏi có nhiều chỗ chép khác nhau. Hiện thư viện Hán Nôm có bốn dị bản khác nhau về bài phú này.

Phong cảnh biệt chí (ký hiệu AB.377)

Tây Hồ phú được Vũ Khắc Tiệp cho đăng trên Vĩnh Long Hưng thư quán, Hà Nội, 1931 (ký hiệu AB.299)

Tây Hồ cảnh tụng (ký hiệu VNv.184) được in trong sách: (Phú Việt Nam cổ và kim, Nhà xuất bản. Văn hóa, H. 1962.)

Hợp tuyển thơ văn Việt Nam (TK. XVIII - TK XIX), Nhà xuất bản. Văn hóa, HN, 1963, Trang 155-162.

Trong đó bản thứ nhất được cho là bản gần với nguyên tác hơn cả. Tạp chí Hán Nôm tháng 2 năm 1988 đã cho đăng những khảo cứu về bài thơ và bài phú này. Trong việc khảo cứu này lấy bản 1 làm bản nền. Các bản còn lại sẽ được dùng để đối chiếu với bản 1. Nơi nào mà bản 1 tối nghĩa thì thay vào bằng chữ có nghĩa ở bản khác. Trong việc chú thích, có chú thích của nguyên bản (chủ yếu là Bản 2 và Bản 3, người chú thích cũng có thể là chính tác giả, mà cũng có thể một ai đó về sau) và chú thích bổ sung của những người khảo cứu.

Đánh giá

Cuốn "Thăng Long – Hà Nội ngàn năm văn hiến" viết: "Có thể nói, trước và sau Nguyễn Huy Lượng, chưa hề có một tác phẩm nào viết về non sông đất nước Thăng Long Hà Nội hay đến thế, đẹp đến thế. Chỉ với một danh tác ấy cũng đủ xếp Nguyễn Huy Lượng vào hàng những văn nghệ sĩ tài hoa bậc nhất Thăng Long. Áng văn Nôm trác tuyệt tân kỳ, dân Hà thành hồi ấy gọi là "Phú ông Lựợng" trong khi đổ xô đi tìm mua bản chép tay này... Người ta mua giấy mực về chép lại khiến cho giá giấy phường Hàng Giấy, Hàng Gai vọt hẳn lên."

Tụng Tây Hồ phú, một áng văn khiến người đọc say mê, rù rì đọc từng chữ từng câu. Cái dư âm của nó quấn quýt mãi không rời. Những từ láy lần đầu phát ra từ bài văn Nguyễn Huy Lượng và chẳng bao giờ lặp lại nữa. Nghĩ đến văn chương vùng đất Thăng Long, người ta nhớ ngay đến bài văn ấy, tác giả ấy. Thạc sĩ Phùng Hoài Ngọc nhận xét.

Ngay cả đến Phạm Thái người đã làm bài phú mang tên Chiến tụng Tây Hồ phú để đối lại bài Phú này của Nguyễn Huy Lượng cũng phải công nhận đây là một bài phú rất hay qua chính lời dẫn của ông ta: Ta thấy ban đầu thoạt đọc, ông cũng lấy làm hay, hỏi ngay: "Ai làm bài ấy mà hay thế?"..."Bạn rằng: Chương Lĩnh hầu Hữu hộ Lượng làm" thì ông thay đổi thái độ: "Ta rằng: Chao ôi! Hữu hộ Lượng à! Xưa hắn làm tôi triều Lê, nay ra làm nguỵ lại còn tụng Tây Hồ mà chẳng thẹn mặt... Nay nhân bỉ kẻ làm bài tụng, ta cũng làm bài Chiến tụng để góp chút trò cười với đời"

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚

💫 Tụng Tây Hồ phú

**Tây Hồ phú** hay còn gọi là **Tụng Tây Hồ Phú** hoặc **Tây Hồ cảnh tụng**, là một bài phú của Nguyễn Huy Lượng ca ngợi cảnh Hồ Tây, thông qua đó ca ngợi sự

💫 Hồ Tây

**Hồ Tây** (với các tên gọi khác trong lịch sử như **Đầm Xác Cáo**, **Hồ Kim Ngưu**, **Lãng Bạc**, **Dâm Đàm**, **Đoài Hồ**) là hồ tự nhiên lớn nhất thành phố Hà Nội, hiện thuộc

💫 Trà sen Tây Hồ

nhỏ|Trà sen|263x263px **Trà sen Tây Hồ** (đôi khi còn được gọi là **Trà sen hồ Tây**, **Thiên Cổ Đệ Nhất Trà**) là một đặc sản trong ẩm thực Hà Nội làm từ hoa sen bách

💫 Hổ phù

**Hổ phù** (Hán văn: 虎符) là một tín vật của nhà binh. ## Lịch sử Hổ phù được hiểu nôm na là _cái bùa hình con hổ_, vì là tín vật của các thống soái

💫 Hồ Phú Ninh

nhỏ|phải|Rừng phòng hộ Phú Ninh **Hồ Phú Ninh** là một hồ chứa nước nhân tạo, hồ nằm cách thành phố Tam Kỳ khoảng 7 km về phía tây thuộc địa phận huyện Núi Thành và huyện

💫 Đô hộ phủ

**Đô hộ phủ** (chữ Hán: 都護府) là các cơ quan quản lý các khu vực biên giới của một số triều đại phong kiến ở Trung Quốc. Nhà Đinh và nhà Trần ở An Nam

💫 Hình tượng con hổ trong văn hóa

**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con

💫 Lễ Hội Phủ Tây Hồ

Lễ hội Phủ Tây Hồ cũng theo hệ thống lễ hội thờ Mẫu: “Tháng Tám giỗ Cha, tháng Ba giỗ Mẹ.”Lễ hội Phủ Tây Hồ cũng theo hệ thống lễ hội thờ Mẫu: “Tháng Tám

💫 Lễ Hội Phủ Tây Hồ

💫 Văn học Việt Nam thời Tây Sơn

**Văn học thời Tây Sơn** là một giai đoạn của văn học Việt Nam vào cuối thế kỷ 18, phản ánh các thành tựu về văn, thơ của nước Đại Việt dưới thời Tây Sơn

💫 Cách Nào Để Trà Sen Tây Hồ Thật Và Giả?

Trà sen Tây Hồ là một dòng trà cao cấp, nổi tiếng tại Việt Nam, không chỉ có hương vị ngon mà còn có lợi cho sức khỏe, vì có giá thành cao, nên một

💫 Cách Nào Để Trà Sen Tây Hồ Thật Và Giả?

Trà sen Tây Hồ là một dòng trà cao cấp, nổi tiếng tại Việt Nam, không chỉ có hương vị ngon mà còn có lợi cho sức khỏe, vì có giá thành cao, nên một

💫 [HCM][Tặng tinh dầu Dubai ] Nước hoa nữ nội địa Dubai Gold Flora 30ml -Tặng tinh dầu Dubai 5ml Khuyến Mại Hôm Nay

Nước hoa nữ Dubai Gold Flora THÔNG TIN, ƯU ĐÃI & BẢO HÀNH:- Shop tặng thêm chai tinh dầu dubai 5ml cho khách đặt hàng hôm nay tại shop- Dùng thử 7 ngày ko ưng

💫 Máy Phun Sương Xông Hơi Mặt NaNo Mini Cầm Tay Hỗ Trợ Dưỡng Da Cấp Nước Tối Đa

Giữ ẩm da, chống lão hoá, làm mát da cấp tốc. Có tác dụng kiềm dầu cho da, giữ lâu lớp trang điểm. Kiểu dáng gọn nhẹ, tinh tế và hiện đại, dễ cầm nắm,

💫 Nông nghiệp Đại Việt thời Tây Sơn

**Nông nghiệp Đại Việt thời Tây Sơn** phản ánh chính sách và kết quả hoạt động nông nghiệp nước Đại Việt từ năm 1778 đến năm 1802, không giới hạn trong phạm vi lãnh thổ

💫 Quy Trình Sản Xuất Trà Gạo Sen Bách Diệp Tây Hồ

Trà gạo sen Bách Diệp Tây Hồ là một loại trà ướp hương nổi tiếng của Việt Nam, trà được làm từ trà xanh thượng hạng và những bông sen tươi Bách Diệp, với quy

💫 Phú

**Phú** (chữ Nho: 賦) là một thể văn chương cổ của Trung Quốc và Việt Nam, xuất phát từ Trung Quốc. Đây là một thể văn vần có từ thời nhà Hán nhưng thể phú

💫 Danh sách nhân vật trong Tiếu ngạo giang hồ

**Tiếu ngạo giang hồ** được coi là một trong những tiểu thuyết đặc sắc nhất của Kim Dung, với nhiều thành công về nội dung, cốt truyện, thủ pháp văn học. _Tiếu ngạo giang hồ_

💫 Tây Hạ

**Tây Hạ** (chữ Hán: 西夏, bính âm: _Xī Xià_; chữ Tây Hạ: x20px|link= hoặc x20px|link=) (1038-1227) là một triều đại do người Đảng Hạng kiến lập trong lịch sử Trung Quốc. Dân tộc chủ thể

💫 Ngũ Hồ thập lục quốc

**Ngũ Hồ Thập lục quốc** (), gọi tắt là **Thập lục quốc**, là một tập hợp gồm nhiều quốc gia có thời gian tồn tại ngắn ở bên trong và tại các vùng lân cận

💫 Nikon (thượng phụ Moskva)

**Thượng phụ Nikon** (tiếng Nga: Никон, tiếng Nga cổ: Нїконъ; tên khai sinh: **Nikita Minin (Minov)** _Ники́та Ми́нин (Минов)_; 7 tháng 5 năm 1605 – 17 tháng 8 năm 1681) là Thượng phụ Moskva và

💫 Tử thư (Tây Tạng)

**Tử thư** (zh. 死書, bo. _bardo thodol_ བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་, nguyên nghĩa là "Giải thoát qua âm thanh trong Trung hữu", en. _liberation through hearing in the Bardo_) là một tàng lục (bo. _gter ma_ གཏེར་མ་), được

💫 Sơn Tây (thị xã)

**Sơn Tây** là một thị xã thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam. Thị xã nguyên là thành phố Sơn Tây trực thuộc tỉnh Hà Tây. Đây là thị xã trực thuộc thành phố đầu

💫 Nguyễn Huy Lượng

**Nguyễn Huy Lượng** (chữ Hán: 阮輝諒; 1750 - 1808) là nhà chính trị, danh sĩ nổi tiếng ở cuối đời Lê trung hưng, nhà Tây Sơn đến đầu đời nhà Nguyễn trong lịch sử Việt

💫 Săn hổ

nhỏ|phải|Họa phẩm về một cảnh săn hổ trên lưng voi **Săn hổ** là việc bắt giữ hay giết hại hổ. Ngày nay, với các quy định pháp luật về bảo vệ loài hổ thì phạm

💫 Dòng họ Đặng ở Lương Xá

**Dòng họ Đặng ở Lương Xá** là một dòng họ có lịch sử lâu đời ở Việt Nam, định cư ở thôn Lương Xá thuộc tỉnh Hà Tây từ khoảng thế kỷ 15. ## Lịch

💫 Họ

:_Bài này nói về họ như là một phần trong tên gọi hoàn chỉnh của người. Các ý nghĩa khác xem bài Họ (định hướng)._ **Họ** là một phần trong tên gọi đầy đủ của

💫 Sơn Tây (tỉnh cũ)

nhỏ|230x230px|Xứ Đoài (màu hồng) ở phía tây Thăng Long **Sơn Tây** thường gọi là **Xứ Đoài** là vùng đất cổ của người Việt, một trong bốn trọng Trấn ở phía tây thành Thăng Long xưa

💫 Thiểm Tây

**Thiểm Tây** (, ) là một tỉnh của Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Năm 2018, Thiểm Tây là tỉnh đông thứ mười sáu về số dân, đứng thứ mười lăm về kinh tế Trung

💫 Tục thờ hổ

**Tục thờ Hổ** hay **tín ngưỡng thờ Hổ** là sự tôn sùng, thần thánh hóa **loài hổ** cùng với việc thực hành hoạt động thờ phượng hình tượng con hổ bằng các phương thức khác

💫 Hình tượng hổ trong văn hóa Việt Nam

phải|nhỏ|300x300px|Hổ phân bố ở Việt Nam là [[Hổ Đông Dương, hiện loài này đang thuộc nhóm nguy cấp]] **Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó

💫 Tư tưởng Hồ Chí Minh

nhỏ|Chân dung [[Chủ tịch Hồ Chí Minh]] **Tư tưởng Hồ Chí Minh** là một hệ thống quan điểm và tư tưởng của Hồ Chí Minh trong sự nghiệp cách mạng của ông được Đảng Cộng

💫 Hổ Bengal

**Hổ Bengal** hay **Hổ hoàng gia Bengal** (danh pháp khoa học: **_Panthera tigris tigris_**) là một phân loài hổ được tìm thấy nhiều nhất tại Bangladesh, Ấn Độ, Nepal, Bhutan và miền nam Tây Tạng.

💫 Vệ Tử Phu

**Hiếu Vũ Vệ Hoàng hậu** (chữ Hán: 孝武衛皇后; ? - 91 TCN), còn gọi là **Vệ Tư hậu** (衛思后) hoặc **Vệ Tử Phu** (衛子夫), là Hoàng hậu thứ hai của Hán Vũ Đế Lưu Triệt

💫 [HCM]Combo Bột Trà Xanh Nguyên Chất Bảo Lộc BẢO NAM 100g + Mật Ong 220ml - Hỗ Trợ Giảm Cân [ Đã được kiểm nghiệm y tế ]

BỘT TRÀ XANH NGUYÊN CHẤT BẢO NAMTừ việc lựa chọn những lá trà xanh tốt nhất đến từ vùng đất Bảo Lộc và sản xuất thành dạng Bột Lá Trà Xanh, đến việc cải tiến

💫 Tiếu ngạo giang hồ

**_Tiếu ngạo giang hồ_** (, tiếng Anh: **The Smiling, Proud Wanderer**, hoặc **State of Divinity**) là một tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung, lần đầu tiên được phát hành trên Minh báo từ ngày

💫 Tây Berlin

**Tây Berlin** là cái tên được đặt cho nửa phía tây của Berlin nằm dưới sự kiểm soát chính thức của liên quân Mỹ, Anh, Pháp và không chính thức của nhà nước Cộng hòa

💫 Sabrina – Cô phù thủy nhỏ

**_Sabrina – Cô phù thủy nhỏ_** () là một bộ phim thuộc thể loại hài kịch tình huống của Mỹ dựa trên cuốn truyện tranh cùng tên của _Archie comics_. Bộ phim được chiếu lần

💫 Hồ Quang Hiếu

**Nguyễn Quang Hiếu**, thường được biết đến với nghệ danh **Hồ Quang Hiếu** (sinh ngày 20 tháng 9 năm 1983), là một nam ca sĩ và diễn viên người Việt Nam. Anh sở hữu khuôn

💫 Nhựa ốp trên đồng hồ HONDA Winner X V2 (RS150 V3) màu đỏ QA(53207K56V50ZG) _( 8A 1B)