✨Tiếng Kazakh

Tiếng Kazakh

Tiếng Kazakh (, қазақша, __, qazaqşa, , قازاقشا; phát âm ) là một ngôn ngữ Turk thuộc về nhánh Kipchak (hay Turk Tây Bắc), và có quan hệ gần với tiếng Nogai, tiếng Kyrgyz, và đặc biệt là tiếng Karakalpak. Đây là ngôn ngữ chính thức của Cộng hòa Kazakhstan và là một ngôn ngữ thiểu số đáng kể lại châu tự trị dân tộc Kazakh Ili tại Khu tự trị dân tộc Uyghur Tân Cương của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, cũng như tại tỉnh Bayan-Ölgii của Mông Cổ. Tiếng Kazakh cũng được nói bởi nhiều người Kazakh trên khắp Liên Xô cũ (gồm khoảng 500.000 tại Liên bang Nga theo thống kê 2002), Afghanistan, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, và Đức.

Như các ngôn ngữ Turk khác, đây là một ngôn ngữ chắp dính.

Vào tháng 10 năm 2017, Tổng thống Kazakh Nursultan Nazarbayev đã ra tuyên bố rằng chính phủ sẽ chuyển từ sử dụng bảng chữ cái Kirin sang bảng chữ cái Latinh vào năm 2025.

Phân bố

Tiếng Kazakh hiện diện trên một vùng rộng lớn, từ dãy núi Thiên Sơn tới bờ tây của biển Caspi. Nó là ngôn ngữ chính thức của Kazakhstan, với gần người 10 triệu người bản ngữ. Ở Trung Quốc, hơn một triệu người Kazakh định cư tại Ili thuộc Tân Cương.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tiếng Kazakh** (, қазақша, __, _qazaqşa_, , _قازاقشا_; phát âm ) là một ngôn ngữ Turk thuộc về nhánh Kipchak (hay Turk Tây Bắc), và có quan hệ gần với tiếng Nogai, tiếng Kyrgyz, và
**Wikipedia tiếng Kazakh** () là phiên bản tiếng Kazakh của Wikipedia. Nó được khởi tạo vào ngày 2 tháng 6 năm 2002.
**Tiếng Qoqmončaq** là một ngôn ngữ hỗn hợp dựa trên tiếng Kazakh, tiếng Mông Cổ và tiếng Solon, được nói bởi khoảng 200 người ở Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương thuộc Cộng
**Người Kazakh** (cũng viết là **người Kazak** hay **Qazaq**; tiếng Kazakh: қазақтар []; tiếng Nga: казахи; ) là một tộc người Turk ở các khu vực phía Bắc của Trung Á. Họ là dân tộc
**Tiếng Kyrgyz** hay **tiếng Kirghiz** (, , **', hay , , **', ) là một ngôn ngữ Turk được nói bởi khoảng 4 triệu người tại Kyrgyzstan cũng như tại Trung Quốc, Afghanistan, Kazakhstan, Tajikistan,
**Tiếng Karakalpak** là một ngôn ngữ Turk được nói bởi người Karakalpak ở Karakalpakstan. Nó được chia thành hai phương ngữ, Karakalpak Đông Bắc và Karakalpak Đông Nam. Nó phát triển cùng với tiếng Kazakh
thumb|Bản đồ ngôn ngữ của vùng Kavkaz: Tiếng Nogai được nói ở những vùng màu xanh nhạt, được đánh số "26." **Tiếng Nogai** (; _Ногай тили, Nogay tili, Ногайша, Nogayşa_) còn được gọi là **Noğay**,
**Kazakhstan** (phiên âm tiếng Việt: _Ca-dắc-xtan_; tiếng Kazakh: Қазақстан Республикасы, _Qazaqstan Respublikasy_; tiếng Nga: Республика Казахстан, _Respublika Kazakhstan_), tên chính thức là **Cộng hòa Kazakhstan** là một quốc gia có chủ quyền trải rộng trên
**Nurlan Abilmazhinuly** (hay **Nurlan Äbilmäjinulı**, **Nurlan Abelmanjen**, **Nuerlan Abudumanjin**, tiếng Kazakh: نۇرلان ٴابىلماجىن ۇلى [Нұрлан Әбілмәжінұлы]; tiếng Trung giản thể: 努尔兰·阿不都满金; Hán Việt: _Nỗ Nhĩ Lan A Bất Đô Mãn Kim_, sinh tháng 12 năm
**Dinmukhammed Kanatuly Kudaibergen** (, _Dinmuhammed Qanatuly Qudaıbergen_; sinh 24 tháng 5 năm 1994), còn được biết đến với nghệ danh **Dimash Kudaibergen**, là một nam ca sĩ, nhạc sĩ và nghệ sĩ đa nhạc cụ
**Turkmenistan** (, ; tiếng Nga: Туркмения (Turkmeniya), phiên âm tiếng Việt: **Tuốc-mê-ni-xtan**) là một quốc gia tại Trung Á. Tên "Turkmenistan" bắt nguồn từ tiếng Ba Tư, có nghĩa "nước của người Turkmen". Nước này
**Liên Xô** hay **Liên bang Xô viết**, tên chính thức là **Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết**, là một cựu quốc gia nằm ở phía bắc lục địa Á-Âu, tồn tại
thumb|Ẩm thực của người Kazakh bắt đầu phát triển vào [[thế kỷ 13.]] **Văn hóa Kazakh** trong thời kì hiện đại mang sự đặc trưng chủ yếu là do sự kết hợp giữa nền văn
Người **Naiman** hay còn gọi là Nãi Man (Tiếng Mông Cổ: Найман/Naiman; Tiếng Kazakh: Найман; Tiếng Uzbek: Nayman) là một bộ tộc Mông Cổ (Đông Hãn quốc Đột Quyết), họ là một trong những bộ
**Almaty** (; tên trước đây là **Alma-Ata**, cũng gọi là **Verniy**, (Верный)) là thành phố lớn nhất của Kazakhstan với dân số 1.801.713 người, chiếm khoảng 8% tổng dân số cả nước và hơn 2
**Astana** ( ) hoặc là tên cũ **Nursultan** hay **Nur-Sultan** () sử dụng từ tháng 3 năm 2019 đến tháng 9 năm 2022, là thủ đô của Kazakhstan. Thành phố tọa lạc bên bờ sông
Trung Quốc có tới hàng trăm ngôn ngữ khác nhau. Ngôn ngữ chủ yếu là tiếng Hán tiêu chuẩn, dựa trên tiếng Quan Thoại là trung tâm, nhưng tiếng Trung Quốc có hàng trăm ngôn
**Mông Cổ** là một quốc gia nội lục nằm tại nút giao giữa ba khu vực Trung, Bắc và Đông của châu Á. Lãnh thổ Mông Cổ gần tương ứng với vùng Ngoại Mông trong
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kazakhstan** (tiếng Kazakh: Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы; tiếng Nga: Казахская Советская Социалистическая Республика) là một trong mười lăm nước cộng hòa lập hiến của Liên bang Xô
thumb|[[Ꚁ|Chữ cái Kirin Ꚁ, một ví dụ thường được trích dẫn về cả Kirin hóa và khả năng của ngôn ngữ bản địa ảnh hưởng đến hệ thống chữ viết áp đặt của nó]] **Kirin
**Ölgii** (, , , ) là thủ phủ của tỉnh Bayan-Ölgii tại Mông Cổ, bên bờ sông Khovd, ở nơi xa nhất về phía tây của đất nước. Thành phố nằm trên độ cao 1710
**Bayan-Ölgii** (; , Baı-Ólke, _cái nôi/vùng giàu có_, còn được viết là Olgiy, Ulgii,v.v.) là tỉnh cực tây trong số 21 tỉnh (aimag) của Mông Cổ. Là tỉnh duy nhất của đất nước có phần
**Almaty** (tiếng Kazakh: Алматы облысы, Almatı oblısı, tiếng Nga: Алматинская область), là một tỉnh của toạ lạc phía đông của Cộng hoà Kazakhstan. Thủ phủ đồng thời là thành phố lớn nhất tỉnh là Taldykorga,
**Quốc huy Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kazakhstan** được sử dụng vào ngày 26 tháng 3 năm 1937, liên quan đến biểu tượng của quốc gia của Liên Xô. Nó có hình
**Sông Ili** (; ; ) là một con sông ở tây bắc Trung Quốc (Châu tự trị dân tộc Kazakh - Y Lê của Khu tự trị dân tộc Duy Ngô Nhĩ Tân Cương) và
**Aktobe** (tiếng Kazakh: Ақтөбе / Aqtöbe / اقتٶبه), tên cũ là **Aktyubinsk** (tiếng Nga: Актюбинск, cho đến năm 1999) là một thành phố thủ phủ tỉnh Aktobe của Kazakhstan, nằm bên sông Ilek. Thành phố
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Kazakhstan** (; ), viết tắt là **Kazak ASSR** (; ), là một nước cộng hòa tự trị của Liên Xô trong Cộng hòa Xã hội
**Sayragul Sauytbay** () là một bác sĩ, giáo viên và người thổi còi cho người Trung Quốc Kazakh. Là một cựu đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc, bà trốn khỏi Trung Quốc vào năm
**Uzbekistan** (phiên âm tiếng Việt: _"U-dơ-bê-ki-xtan"_), tên chính thức **Cộng hòa Uzbekistan** (tiếng Uzbek: _O‘zbekiston Respublikasi_), là một quốc gia nằm kín trong lục địa tại Trung Á, trước kia từng là một phần của
**Người Salar** (Salar: Salır, Tiếng Trung: 撒拉族, bính âm: _Sālāzú_, Hán Việt: Tát Lạp tộc) là một dân tộc Turk. Ngôn ngữ của dân tộc này thuộc nhóm Oghuz, thuộc Ngữ hệ Turk. Người Salar
**Câu lạc bộ bóng đá Astana** () là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp có trụ sở tại Nur-Sultan. Họ chơi ở Giải bóng đá Ngoại hạng Kazakhstan, cấp độ cao nhất của
thumb|Biển Aral năm 1989 (trái) và 2014 (phải) thumb|Quá trình thu hẹp của biển Aral từ năm 1960 **Biển Aral** (tiếng Kazakh: Арал Теңізі (_Aral Tengizi_), tiếng Uzbek: Orol dengizi, tiếng Nga: Аральскοе мοре (_Aral'skoye
**Sông Emba** là một con sông chảy qua hai tỉnh Aktobe (Aktubinsk) và Atyrau của Kazakhstan, phân chia hai phần châu Âu và châu Á của quốc gia này, theo đề xuất của Philip Johan
**Turkistan** (tiếng Kazakh: Түркістан облысы, Türkıstan oblysy), là tỉnh cực nam của Kazakhstan, với dân số 2.282.500 người. Tên gọi là **Nam Kazakhstan** từ năm 1992-2018. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Turkistan (thành
**Taraz** () là thủ phủ tỉnh Zhambyl ở miền nam Kazakhstan. Nó nằm trên sông Talas, gần biên giới với Kyrgyzstan. Thành phố có dân số 406.000 người (2009) so với 330.100 người năm 1999,
**Q-pop** (viết tắt của cụm từ tiếng Anh _Qazaq pop_, tức **nhạc pop Kazakhstan**, tiếng Kazakh: Қазақ поп) là một dòng nhạc đại chúng Kazakhstan đương đại. Nó xuất hiện vào năm 2015 ở Kazakhstan,
**Quốc ca Cộng hòa Kazakhstan** (tiếng Kazakh: Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны, _Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánurany_) là một bài quốc ca cũ của Kazakhstan. Nó được sử dụng từ năm 1992 đến năm 1996. Vào ngày
**Atyrau** (, **', أتيراو, ; , ), hay tên khác là **Guryev''' (, ) cho tới trước năm 1991, là một thành phố của Kazakhstan và thủ phủ vùng Atyrau. Thành phố nằm bên cửa
**Y Ninh** (; Kazakh: قۇلجا; ), cũng gọi là **Ghulja** hay _Kulja_ (theo tên tiếng Uyghur), là thành phố cấp huyện, thủ phủ của Châu tự trị dân tộc Kazakh - Ili (Y Lê), khu
**Ô Tô** (tiếng Uyghur: ۋۇسۇ; , cũng gọi là **Usu**; tiếng Kazakh: وسۋ) là một thành phố cấp huyện thuộc địa khu Tháp Thành, Châu tự trị dân tộc Kazakh-Ili, Khu tự trị Tân Cương,
**Arkalyk** (tiếng Kazakh: Арқалық / Arqalıq, tiếng Nga: Аркалык) là một thành phố ở tỉnh Kostanay ở miền bắc của Kazakhstan. Thành phố có dân số theo điều tra dân số năm 2009 là 23.169
**Akmola** (tiếng Kazakh: Ақмола облысы, Aqmola oblısı, tiếng Nga: Акмолинская область, Akmolinskaya oblast), là một tỉnh tọa lạc ở trung tâm nước Cộng hòa Kazakhstan. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Kokshetau. Thủ đô
**_Cuộc chiến trên thảo nguyên_** (tiếng Anh: Myn Bala, tiếng Kazakh: Жаужүрек мың бала) là một bộ phim sử thi kinh điển của Kazakhstan năm 2011 mô tả cuộc chiến tranh du mục vào thế
**Thành phố Tháp Thành** (; ; tiếng Kazakh: شاۋەشەك / Şәweşek) là một thành phố cấp huyện của địa khu Tháp Thành, Châu tự trị dân tộc Kazakh - Ili (Y Lê), khu tự trị
**Atyrau** (tiếng Kazakh: Атырау облысы, Atıraw oblısı), là một tỉnh biên giới phía tây của nước cộng hoà Kazakhstan, với thủ phủ là thành phố Atyrau, đồng thời cũng là thành phố lớn nhất tỉnh,
**Bắc Kazakhstan** (tiếng Kazakh: Солтүстік Қазақстан облысы, Soltüstik Kazakhstan oblısı), là một tỉnh của cộng hoà Kazakhstan, với dân số 665.800 người. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Petropavl với 193.300 dân. Tỉnh có
**Đông Kazakhstan** (tiếng Kazakh: Шығыс Қазақстан облысы, Şığıs Qazaqstan oblısı) là một tỉnh của nước cộng hoà Kazakhstan, nó là tỉnh cực đông của quốc gia này. Lãnh thổ nằm dọc theo sông Irtysh và
**Latin hóa BGN/PCGN** là tên cho bản tiêu chuẩn chuyển ngữ sang chữ Latin các địa danh của ngôn ngữ phi Latin, được hai tổ chức là _Ban Địa danh Hoa Kỳ_ (BGN, United States
thumb|_Ye_, from [[Karion Istomin's alphabet book (1694)]] **Ye**, **Je**, **Ie**, hoặc đơn giản là **E** (Е е; in nghiêng: _Е_ _е_) là một chữ cái trong hệ thống chữ
**Trung Á** là một vùng của châu Á không tiếp giáp với đại dương. Có nhiều định nghĩa về Trung Á, nhưng không có định nghĩa nào được chấp nhận rộng rãi. Các tính chất