Một phổ chính trị là một hệ thống xác định các lập trường chính trị khác nhau dựa trên một hay nhiều trục hình học nằm trong các chiều hướng chính trị độc lập không phụ thuộc nhau.
Các phổ chính trị lâu đời nhất bao gồm một cánh tả và một cánh hữu, những từ mà ban đầu được dùng để chỉ sự sắp xếp chỗ ngồi trong Quốc hội Pháp sau Cách mạng Pháp (1789–99). Theo trục chính trị tả-hữu đơn giản nhất, chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa xã hội thường được đặt về phía bên trái, đối ngược với chủ nghĩa phát xít và chủ nghĩa bảo thủ về phía bên phải. Chủ nghĩa tự do có thể có ý nghĩa khác nhau trong các bối cảnh khác nhau, đôi khi nằm về phía tả (chủ nghĩa tự do xã hội), đôi khi lại nằm về phía hữu (chủ nghĩa tự do cá nhân hay chủ nghĩa tự do cổ điển). Các nền chính trị phủ nhận hệ thống phổ chính trị tả-hữu truyền thống được biết đến như là các nền chính trị hòa hợp, sử dụng đồng thời các yếu tố cánh tả và cánh hữu. Những nền chính trị với tư tưởng trung gian giữa tả và hữu được coi là ôn hoà hay trung lập.
Các nhà khoa học chính trị thường xuyên lưu ý rằng để mô tả các biến thể đang tồn tại của các tư tưởng chính trị thì chỉ duy nhất một trục tả-hữu là không đủ, và thường phải sử dụng thêm nhiều trục khác. Mặc dù những từ ngữ mô tả các cực đối lập có thể khác nhau thì thường trong các phổ song trục phổ biến, các trục được chia theo 2 chiều: các vấn đề văn hóa xã hội và các vấn đề kinh tế, mỗi chiều gồm một cực là một dạng của chủ nghĩa cá nhân (hay chính quyền của tự do cá nhân) và một cực là một dạng của chủ nghĩa cộng đồng (hay chính phủ của sự ổn định cộng đồng). Trong bối cảnh này, phe tả đương đại Mỹ thường được coi là người theo chủ nghĩa cá nhân (hay chủ nghĩa tự do cá nhân) ở các vấn đề văn hóa xã hội và là người theo chủ nghĩa cộng đồng ở các vấn đề kinh tế, trong khi phe hữu hiện nay ở Mỹ thường được coi là những người theo chủ nghĩa cộng đồng ở vấn đề văn hóa xã hội và theo chủ nghĩa cá nhân (hay tự do cá nhân) ở vấn đề kinh tế.
Những diễn giải tiêu biểu
Sự đối lập tả-hữu thường được hiểu qua những tương phản được mô tả dưới đây:
Bình đẳng - Ưu tú
Bắt đầu từ định đề bình đẳng (Egalité) của Cách mạng Pháp khuynh hướng chính trị bình đẳng là chủ yếu được phe tả xem là việc hiển nhiên. Họ chống lại các điều kiện làm thiệt thòi các nhóm dân cư nhất định. Ban đầu đó là các tầng lớp yếu kém về vật chất (tầng lớp lao động), nhưng sau đó cũng được áp dụng cho các thiểu số tôn giáo hay sắc tộc, phụ nữ, người già, người tàn tật, người đồng tính và các nhóm khác. Cuộc đấu tranh cho bình đẳng về chính trị và xã hội được phe tả xem như một phần của nỗ lực tiến tới tiến bộ không chỉ cho sự bình đẳng mà còn cho tự do. Do đó, khái niệm về sự giải thoát như một định danh cho giải phóng và tự quyết của các nhóm thiệt thòi là một điểm tham chiếu quan trọng được cho là việc hiển nhiên của các nhóm và tổ chức cánh tả.
Cánh hữu biện minh cho sự cần thiết của một sự bất bình đẳng nhiều hay ít. Những lý do cho điều này được cho là có trong bản chất của con người (tài năng, khả năng), hoặc sự bất bình đẳng là do trù tính tiện ích xã hội (khuyến khích những nỗ lực). Trong bối cảnh này, sự hình thành của giới tinh hoa được ủng hộ, từ đó tuyển chọn các cá nhân lãnh đạo các tổ chức xã hội quan trọng (chính trị, văn hóa, khoa học và kinh tế). Ngược lại, khái niệm bình đẳng của phe tả được coi là "làm cho mọi người như nhau" và bị từ khước vì xem đó là sự can thiệp vào các quyền tự do cá nhân và các cơ hội phát triển hoặc trật tự xã hội có sẵn.
Trong chế độ dân chủ sau khi được bình đẳng về chính trị, phân phối của cải xã hội là trung tâm của các cuộc tranh luận về cách tiếp cận bình đẳng hoặc chống bình đẳng. Sự khác biệt này ở thu nhập (phân phối chính) với lý do là có sự khác biệt về "năng khiếu" và "hiệu suất" của các cá nhân. Câu hỏi về gánh nặng thuế thu nhập tùy thuộc vào mức lương một cách "hợp lý" (phân phối thứ cấp) là một vấn đề tranh cãi quan trọng hơn trong các cuộc tranh luận chính trị, vì đánh thuế là việc tiếp cận trực tiếp của pháp luật.
Đối xử không công bằng một cách tùy tiện (phân biệt đối xử) trên cơ sở của ngôn ngữ, giới tính, sắc tộc, nguồn gốc, tôn giáo, quan điểm chính trị bị các chế độ pháp quyền dân chủ coi rẻ. Tuy nhiên, nó là một đề tài tranh cãi, đến mức độ nào nhà nước nên có biện pháp để bù đắp cho những người bị thiệt thòi và cái cách nhà nước chống phân biệt đối xử trong lĩnh vực xã hội. Qua đó có sự phân biệt giữa bình đẳng và công bằng. Một phần của cánh tả hiện nay cho là việc thực thi các biện pháp công bằng xã hội là hợp lý, được thiết kế với những đối xử không công bằng để cải thiện tình trạng của các nhóm xã hội yếu thế ("đảo ngược phân biệt đối xử").
Cấp tiến – Bảo thủ
Trong những ngày đầu của nền dân chủ phương Tây, đặc biệt là trong thế kỷ 19, cánh tả cố gắng chủ yếu cải thiện điều kiện sống của các tầng lớp thấp, đặc biệt là những người lao động, việc thực thi các quyền con người và do đó một đổi mới liên tục của xã hội. Cánh tả chủ trương, cho những điều đó là tiến bộ xã hội. Cánh hữu thì ngược lại, muốn duy trì hiện trạng về điều kiện chính trị và kinh tế và cho đó là chuẩn mực xã hội truyền thống.
Ngày nay, nhiều diễn biến làm phức tạp việc phân loại đối với các thuật ngữ bảo thủ / cấp tiến: Trong các nền dân chủ phương Tây sau năm 1945 chính các đảng phái cánh hữu phát triển các khái niệm chương trình tiến bộ độc lập và đại diện cho chính sách riêng của mình, để hiện đại hoá kỹ thuật và xã hội. Trong khi đó, giữa các tổ chức cánh tả có sự tranh cãi, đối với họ thế nào là quan điểm và biện pháp "tiến bộ". Hơn nữa, có những thành phần ý thức hệ "bảo vệ những thành tựu tiến bộ", có thể được coi là một phiên bản cánh tả của việc tiếp cận tư duy bảo thủ.
Quốc tế – Dân tộc
Theo ý tưởng cơ bản về bình đẳng, cánh tả theo đuổi một thời gian dài cách tiếp cận chủ nghĩa quốc tế, hiểu là một phong trào trên toàn thế giới và tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, sau năm 1945, nhiều nhóm cánh tả hiểu vai trò của họ là "cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc" và dựa vào ý thức hệ chống đế quốc. Để đáp ứng tình yêu nước trong quần chúng, để thực thi tuyên bố chủ quyền hoặc như là một biểu hiện của một nhãn quan chống đế quốc, cả các chính phủ cánh tả cũng đại diện cho cách tiếp cận dân tộc này. Trong bối cảnh của một tư tưởng chống toàn cầu hóa ngày nay, chủ quyền của các quốc gia được một phần phe tả xem như là một điều kiện để bảo vệ những thành tựu xã hội và để đưa họ vào vị trí chống lại chủ nghĩa tư bản quốc tế.
Cho đến giữa thế kỷ 20, cánh hữu theo đuổi một chính sách dân tộc và đại diện cho một ý thức hệ tương ứng hiện nay. Cùng lúc, nhóm Trung lưu ở Tây Âu, bao gồm những người theo chủ nghĩa Tự do cho mình là một động lực thúc đẩy toàn cầu hóa kinh tế và đề cập đến những đóng góp của mình trong việc thống nhất châu Âu.
Tự phân loại các dòng chính trị
Đức
Nghiên cứu nhân khẩu học hành hiện nay cho thấy các cử tri của mỗi đảng đại diện trong quốc hội tự phận loại mình trong một phạm vi rộng của quang phổ chính trị. Trong một nghiên cứu được tiến hành bởi viện khảo sát Emnid năm 2007, 76 % cử tri của Liên minh 90 / đảng Xanh cho mình là "cánh tả", trong khi đó SPD 39 phần trăm, CDU 25 phần trăm và FDP 23 phần trăm. Nhìn chung, 34 phần trăm người Đức cho biết họ thuộc "cánh tả", 52 phần trăm xếp mình vào nhóm "chính trị trung tâm" và 11 phần trăm vào cánh hữu.,
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Một **phổ chính trị** là một hệ thống xác định các lập trường chính trị khác nhau dựa trên một hay nhiều trục hình học nằm trong các chiều hướng chính trị độc lập không
**Chính trị thiên hữu**, gọi tắt **trung hữu**, là danh từ dùng để miêu tả hoặc biểu thị lập trường chính trị của cá nhân, chính đảng hoặc tổ chức, trong quang phổ chính trị,
phải|nhỏ|Gaisen Uyoku (街宣右翼), một nhóm cánh cực hữu ở Nhật Bản, tổ chức [[Tâm lý bài Trung tại Nhật Bản|phát biểu chống Trung Quốc tại quảng trường gần lối ra phía nam của trạm xe
**Chính trị thiên tả**, gọi tắt **trung tả**, là danh từ dùng để miêu tả hoặc biểu thị lập trường chính trị của chính đảng hoặc tổ chức, trong quang phổ chính trị, quan điểm
**Chính trị cực đoan**, biểu thị ý định biến đổi hoặc thay thế các nguyên tắc cơ bản của một xã hội hoặc hệ thống chính trị, thường thông qua thay đổi xã hội, thay
Các nhóm cực tả diễu hành tại [[Paris ngày 1 tháng 5 năm 2007]] **Cực tả** là thuật ngữ sử dụng để nói về một người hoặc một nhóm người ý thức hệ chính trị
**Chính trị xanh**, hay **chính trị sinh thái**, là một hệ tư tưởng chính trị nhằm mục đích thúc đẩy một xã hội bền vững về mặt sinh thái bắt nguồn từ chủ nghĩa môi
thumb|upright=1.35|Công đoàn công nhân dệt may ở Lawrence, Hoa Kỳ, tổ chức bãi công vào năm 1912 Trong hệ thống chính trị tả-hữu, **chính trị cánh tả**, còn gọi là **chính trị tả khuynh** hay
**Phổ chính trị tả – hữu** là một hệ thống phân loại quan điểm, ý thức hệ, và đảng phái chính trị. Chính trị cánh tả và chính trị cánh hữu thường được xem như
**Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam**, thường gọi tắt là **Bộ Chính trị**, là cơ quan lãnh đạo và kiểm tra việc thực hiện nghị quyết Đại hội
thumb|Hệ thống chính trị Hoa Kỳ Hoa Kỳ là một nước cộng hòa liên bang, trong đó Tổng thống, Quốc hội, và Toà án cùng nắm giữ và chia sẻ quyền lực của chính quyền
**Chính trị ở Ấn Độ** hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp Ấn Độ, thiết lập một nền cộng hòa dân chủ nghị viện thế tục. Tổng thống Ấn Độ là nguyên thủ quốc gia
**Chính trị Philippines** được tổ chức trong khuôn khổ của một chế độ dân chủ, tam quyền phân lập. Tổng thống Philippines là nguyên thủ quốc gia kiêm người đứng đầu chính phủ, thực hiện
**Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc** (Hoa phồn thể: 中國共產黨中央政治局常務委員會, Hoa giản thể: 中国共产党中央政治局常务委员会, bính âm: _Zhōngguó Gòngchǎndǎng Zhōngyāng Zhèngzhìjú Chángwù Wěiyuánhuì_, Hán Việt: _Trung Quốc Cộng sản Đảng Trung
Người biểu tình áo đỏ đụng độ với quân đội trên đường Pracha Songkhro, Bangkok ngày 13 tháng 4 năm 2009 Một loạt các cuộc biểu tình chính trị và tình trạng bất ổn theo
**Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh** là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; là đơn vị tài chính cấp I; là trung
**Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc**, tức **Bộ Chính trị Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc**, gọi tắt là Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc. Trước
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:%E6%94%BF%E5%BA%9C%E4%BA%A4%E4%BB%A3%E4%BF%AE%E6%94%B9%E9%81%B8%E8%88%89%E5%88%B6%E5%BA%A6%E8%8D%89%E6%A1%88_20210413.png|phải|nhỏ|300x300px|[[Chính phủ Hồng Kông công bố dự thảo Điều lệ hoàn thiện chế độ bầu cử (tổng hợp sửa đổi) vào ngày 13 tháng 4 năm 2021.]] **Cải cách chế độ chính trị Hồng Kông
Cuộc **khủng hoảng chính trị Malaysia năm 2020** là một cuộc khủng hoảng chính trị đang diễn ra ở Malaysia đã dẫn đến việc Mahathir Mohamad từ chức thủ tướng thứ bảy và bổ nhiệm
**Ủy ban Toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc** (), viết tắt **Chính Hiệp Toàn quốc** () hoặc **Ủy ban Toàn quốc Chính Hiệp** (), là tổ chức cấp quốc
**Văn phòng Tổng cục Chính trị** trực thuộc Tổng cục Chính trị là cơ quan tham mưu kế hoạch-tổng hợp về công tác Đảng Cộng sản Việt Nam, công tác chính trị trong lực lượng
thumb|right|[[Plato (trái) và Aristotle (phải), từ một bức tranh tường vẽ bởi Raphael.]] **Triết học chính trị** hay **Lý luận chính trị** là một ngành triết học nghiên cứu về các vấn đề cơ bản
**Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào**, là cơ quan cao nhất của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, cuộc họp được tổ chức giữa các kỳ họp
**Chính trị Indonesia** vận hành theo cấu trúc của một nước cộng hòa dân chủ đại nghị tổng thống chế, theo đó Tổng thống Indonesia là nguyên thủ quốc gia và đồng thời là người
**Liên hiệp chính trị** là một loại nhà nước được cấu thành hoặc tạo ra từ các quốc gia ban đầu nhỏ hơn. Quá trình này, trong địa chính trị đề cập đến sự gần
**Chính trị Việt Nam** đi theo nguyên mẫu nhà nước xã hội chủ nghĩa đơn đảng lãnh đạo. Hệ thống chính trị theo chủ trương lãnh đạo tập thể và có 4 chức danh cao
Nền **chính trị Lào** diễn ra trong khuôn khổ của một nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa độc đảng. ## Cơ quan hành pháp thumb|Dinh Chủ tịch nước tại thủ đô Viêng Chăn |Chủ
phải|nhỏ| [[Đảo Ireland sau khi bị phân chia thành Nam Ireland và Bắc Ireland. Nam Ireland chủ yếu là những người theo chủ nghĩa dân tộc Ireland (ngày nay là Cộng hoà Ireland), trong khi
**Chính trị Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan)** được tổ chức theo chính thể cộng hòa dân chủ đại diện, trong đó Tổng thống là nguyên thủ quốc gia và Thủ tướng (Viện trưởng Hành
**Cục An ninh chính trị nội bộ (A03)** trực thuộc Bộ Công an Việt Nam là cơ quan đầu ngành tham mưu cho Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Việt Nam về công
**Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam** là một chức vụ cao cấp trong Quân đội nhân dân Việt Nam, có chức trách giúp Chủ nhiệm Tổng cục chính
**Phạm Văn Lập** (sinh ngày 28 tháng 1 năm 1973) là chính trị gia nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ông hiện là Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng,
**Kazakhstan** là một nước theo chế độ Cộng hòa Tổng thống. Ngày 2 tháng 2 năm 2011, Hiến pháp Cộng hòa Kazakhstan được sửa đổi quy định thủ tục bầu cử tổng thống. Theo đó,
nhỏ|FRENA (Mặt trận Quốc gia Chống AMLO) ngồi tại thủ đô Zócalo, Thành phố Mexico **Chính trị México** theo khuôn khổ của một nhà nước liên bang Tổng thống dân chủ đại nghị Cộng hòa
**Tổng cục Chính trị** là cơ quan đã kết thúc hoạt động trực thuộc Bộ Công an Việt Nam là cơ quan đầu ngành giúp Bộ trưởng quản lý, điều hành về công tác quản
**Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam** trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam, là cơ quan đảm nhiệm công tác Đảng, công tác chính trị trong quân đội dưới sự lãnh
**Giáo dục chính trị tại Việt Nam** là giáo dục cho các tầng lớp thanh thiếu niên và các tầng lớp khác trong xã hội về chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong hệ thống chính trị của Việt Nam sau năm 1975 thì các thành viên của Bộ Chính trị là những nhân vật cao cấp nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam và việc kỷ
**Cục Chính trị**** **trực thuộc Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng Việt Nam thành lập ngày 31 tháng 10 năm 1949 là cơ quan tham mưu giúp Thủ trưởng Tổng cục Chính trị về
phải|nhỏ| Nhãn thuốc lá năm 1869 có hình [[William M. Tweed|Boss Tweed ]] Trong chính trị, một **ông chủ** hay **thủ lĩnh** là người kiểm soát một phe hoặc chi nhánh địa phương của một
**Chính trị Bỉ** đi theo nguyên mẫu nhà nước liên bang dân chủ đại nghị và theo chế độ quân chủ lập hiến, theo đó Vua của người Bỉ là nguyên thủ quốc gia và
**_Chính trị gia_** (tên gốc tiếng Anh: **_The Politician_**) là một loạt phim hài chính kịch được phát trên nền tảng số được tạo bởi Ryan Murphy, Brad Falchuk, và Ian Brennan và được phát
**Ngụy** là một từ gốc Hán trong tiếng Việt có nhiều nghĩa tùy thuộc vào chữ Hán Nôm gốc, văn cảnh và từ ghép với nó. Nghĩa thường dùng là để chỉ sự vật, sự
Một **Đảng phái chính trị** (chữ Nôm: 黨派政治), hay **chính đảng** (chữ Hán: 政黨) là một tổ chức chính trị xã hội của những người có chính kiến giống nhau hoặc những người có cùng
Khu vực eo biển Đài Loan Sự tranh cãi về **vị thế chính trị Đài Loan** xoay quanh tại việc Đài Loan, gồm cả quần đảo Bành Hồ (_Pescadores_ hoặc _Penghu_), có nên tiếp tục
nhỏ|phải|210x210px|Phân chia quyền lực và hệ thống bầu cử của Hàn Quốc **Chính trị của Hàn Quốc** diễn ra trong khuôn khổ một nước cộng hòa dân chủ đại nghị Tổng thống, theo đó Tổng
**Thể chế chính trị nhà Triều Tiên** được vận hành theo chế độ quan liêu tập quyền, dựa trên lý tưởng Nho giáo Tính Lý Học (성리학) làm nền tảng. Về lý thuyết, vua Triều
**Chiến thuật chính trị** hay **mưu kế chính trị** hay **thủ đoạn chính trị** hay **chiêu bài chính trị**, là cách thức cụ thể để đạt được mục tiêu chính trị của một nhà chính
nhỏ|Các quốc gia có ít nhất một ngày bầu cử bị thay đổi do COVID-19 Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến các mối quan hệ quốc tế và ảnh hưởng đến hệ thống chính
Huy hiệu Chính quyền Anh (một biến thể của Huy hiệu Hoàng gia Anh) **Chính trị Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland** lập nền trên thể chế quân chủ lập hiến với thủ