✨Đồ châu báu của Vua Ba Lan

thumb|Bản sao của [[Vương miện của Bolesław I Dũng cảm, quả cầu hoàng gia và vương trượng được dùng trong lễ đăng quang của Stanisław August Poniatowski năm 1764]] thumb|right|Biểu chương của Vua [[August III của Ba Lan|Augustus III]]

Nguyên bản duy nhất còn tồn tại của Đồ châu báu của Vua Ba Lan từ thời kỳ Triều đại Piast là thanh Kiếm nghi lễ – Szczerbiec. Cùng với các vật phẩm hoàng gia khác còn lưu giữ được, thanh kiếm hiện được trưng bày tại Bảo tàng Lâu đài Hoàng gia Wawel ở Kraków.

Một số vương miện hoàng gia đã được chế tác, trong số những tác phẩm từ thế kỷ 16 có một "Vương miện Hungary", một "Vương miện Thụy Điển" được các vua Vasa sử dụng và những vật khác sau đó bị thất lạc hoặc phá hủy. Vương miện biểu chương được các vua Sachsen sử dụng, và một vài vật còn lại của Danh sách các quốc vương Ba Lan cũ bị chiếm đoạt bởi vua Augustus II, cũng là Tuyển đế hầu quốc Sachsen; chẳng hạn như một chiếc cốc của Nữ hoàng Jadwiga còn được gọi là roztruchan, và áo giáp lớn và đẹp được gọi tên là karacena của Vua Jan III Sobieski đều được trưng bày tại Grünes Gewölbe và Rüstkammer ở Dresden, Đức.

Lịch sử

thumb|upright|Bản sao của [[Thánh giáo Ba Lan, Ngân khố của Nhà thờ chính tòa Wawel]] thumb|left|[[Vương miện của Bolesław I Dũng cảm]] Năm 1000 CN, trong lần hành hương đến mộ của Thánh Adalbert ở Gniezno, thủ đô của Ba Lan cho đến khoảng năm 1040, Hoàng đế Otto III đã chính thức công nhận Công tước Bolesław I Dũng cảm là Vua của Ba Lan (xem Hội nghị ở Gniezno), được trao vương miện và tặng một bản sao của Thánh giáo - còn được biết đến với tên gọi Ngọn giáo của Thánh Maurice. Cùng với vexillum (tạm dịch: lá cờ) gắn liền với Di tích này, có lẽ đây là phù hiệu đầu tiên của Vương quốc Ba Lan sơ khai, một biểu tượng quyền lực của Vua Bolesław và lòng trung thành của ông đối với Hoàng đế. Năm 1370, Lajos I của Hungary quyết định chuyển biểu chương của Ba Lan về Hungary nhưng được Hoàng đế Sigismund của Luxemburg trả lại cho sứ thần Andrzej của Rożnów vào năm 1412. Trong trận Đại hồng thủy năm 1655, phù hiệu hoàng gia đã được Jerzy Sebastian Lubomirski, Đại Nguyên soái của Nhà vua bảo vệ và giấu trong lâu đài cổ ở Stará Ľubovňa. Chúng được lưu giữ ở đó đến năm 1661. Vào năm 1703, trong Đại chiến Bắc Âu, một lần nữa các bản sao lại được cất giấu, đầu tiên là ở Silesia, sau đó là ở Morava. Trong đợt bầu cử kép năm 1733, biểu chương bị môn đồ của Stanisław I Leszczyński là Franciszek Maksymilian Ossoliński - Đại Thủ quỹ của Nhà vua, đánh cắp và cất giấu chúng trong Vương cung thánh đường Thánh giá ở Warszawa. Tuy nhiên vào năm 1734, chúng được thu hồi ở nơi cất giấu và được gửi vào Tu viện Jasna Góra và được lưu giữ tại đây cho đến năm 1736. Sau đó được trả về cho Lâu đài Wawel, nơi chúng được bảo quản cho đến Lần chia cắt Ba Lan thứ ba vào năm 1795.

Ngày 15 tháng 6 năm 1794, Quân đội Phổ tiến vào Kraków và chiếm Lâu đài Wawel, sau đó biến nơi đây thành một pháp đài. Ngay sau đó, chỉ huy thành phố, tướng Leopold von Reuts gửi một thư cho Berlin về số phận của các đồ đạc trong dinh thự của các vị vua Ba Lan. Bí mật lớn nhất là theo lệnh của vua Friedrich Wilhelm II của Phổ, ông được lệnh chuyển các đồ vật hiện có trong Ngân khố của Nhà vua cho Ủy viên Hội đồng Bí mật, Anton Ludwig von Hoym, người sẽ bảo đảm vận chuyển Ngân khố qua Silesia để đi Berlin. Năm 1809, bản sao của Ba Lan được định giá 525,259 Thaler (tiền tệ) và ngay sau đó, ngày 17 tháng 3 năm 1809, theo quyết định của Frederick William III, toàn bộ các biểu chương đều bị nung chảy. Lượng vàng thu được tái sử dụng để đúc tiền xu, còn đá quý và ngọc trai được giao cho Ban Giám đốc Thương mại Hàng hải ở Berlin.

Ngoài ra còn có ngân khố riêng của Vasa (được lưu giữ tại Cung điện Hoàng gia ở Warszawa) gồm có:

• "Vương miện Thụy Điển" được làm cho Vua Zygmunt II của Ba Lan
• "Vương miện Muscovy" chế tác khoảng năm 1610 cho lễ đăng quang của Hoàng tử Władysław Vasa với tư cách là một Sa hoàng của Nga
• một chân đế huy hiệu Đại bàng Trắng bằng bạc cho vương miện hoàng gia (bạc nguyên chất, được mạ vàng một phần, cao 89 cm); đại bàng được Abraham Drentwett và Heinrich Mannlich tạo ra khoảng năm 1666 cho Vua Jan II Kazimierz Waza ở Augsburg; được giới thiệu trong giai đoạn suy yếu quân sự của Liên bang Ba Lan và Lietuva sau trận Đại hồng thủy và thua trận trong chiến tranh chống lại Đế quốc Ottoman của Sa hoàng Nga Tsar và VuaMichael Korybut.

Năm 1697, một thợ khóa ở Freiburg là Johann Friedrich Klemm đã thực hiện thay thế cho biểu chương, được biết đến với tên gọi Vương miện của Augustus II Mạnh mẽ và dự định dùng cho lễ lên ngôi với cương vị là Vua Ba Lan. Tuy nhiên vương miện này chưa bao giờ được sử dụng vì hai tu sĩ đã đột nhập Ngân khố Nhà nước ở Lâu đài Wawel và đánh cắp biểu chương nguyên bản.

Năm 1925, Chính phủ Ba Lan đã mua lại biểu chương Bạc của Vua August III của Ba Lan và Nữ hoàng Maria Josepha ở Viên với giá $35,000 (175,000 zł). Nó gồm hai vương miện, hai Quyền trượng và hai quả cầu cắm thánh giá được chế tác khoảng năm 1733. Nguyên bản của Vương miện Biểu chương được Franciszek Maksymilian Ossoliński cất giấu trong thời gian Chiến tranh kế vị Ba Lan. Các châu báu được trưng bày tại Warszawa cho đến năm 1939, và bị quân đội Đức đánh cắp vào năm 1940.

Hình ảnh

thumb|Vương miện của các Vua Ba Lan