✨Bơ (thực vật)

Bơ (thực vật)

(danh pháp hai phần: Persea americana) là một loại cây cận nhiệt đới có nguồn gốc từ México và Trung Mỹ, được phân loại thực vật có hoa, hai lá mầm, họ Lauraceae. Con người biết ăn trái cây bơ từ xưa, bằng chứng là người ta tìm thấy bình nước hình trái bơ tại đô thành Chan Chan trước thời đại Inca.

Cây bơ cao khoảng 20 mét, lá chen kẽ, mỗi lá dài 12–25 cm, hoa không hiện rõ, màu xanh-vàng, mỗi hoa lớn độ 5–10 mm.

Trái của cây bơ hình như cái bầu nước, dài 7–20 cm, nặng 100g-1 kg. Vỏ mỏng, hơi cứng, màu xanh lục đậm, có khi gần như màu đen. Khi chín, bên trong thịt mềm, màu vàng nhạt, giống như chất bơ, có vị ngọt nhạt. Hột trái bơ hình tựa quả trứng, dài 5 – 6 cm, nằm trong trung tâm, màu nâu đậm, và rất cứng.

Một cây bơ trung bình ra 120 trái một năm. Vườn bơ có khả năng sản xuất 7 tấn trái bơ mỗi hecta mỗi năm, có vườn đạt đến 20 tấn . Cây bơ không hợp trồng ở vùng lạnh, chỉ phát triển ở vùng nhiệt đới và ôn đới.

Thịt trái bơ thường được dùng làm nguyên liệu cho các món sinh tố giải khát, làm salad, sushi hoặc có thể dùng để ăn với bánh mì bằng cách quết lên bánh và rắc thêm một chút đường. Ngoài ra, bơ cũng được dùng trong việc chăm sóc da, tuy nhiên việc ăn nhiều bơ cũng gây nên bệnh về gan.

Lịch sử

thumb|Loài bơ criollo nguyên thủy, tiền thân của giống bơ nhà

Persea americana được cho là xuất phát từ Puebla, México. Chứng tích hóa thạch thì ghi nhận rằng loài bơ và cận chủng phát triển hàng triệu năm về trước trên một vùng địa lý rộng lớn có khí hậu và thổ nhưỡng thích hợp, phía bắc lan đến tận California, phía nam là Trung Mỹ.

Giống bơ bản địa có tên tiếng Tây Ban Nha là criollo ra trái nhỏ, vỏ đen sậm, hạt to. Bằng chứng xưa nhất rằng trái bơ được loài người sử dụng được khai quật ở trong hang động thuộc Coxcatlán, Puebla, México khoảng 10 ngàn năm trước Công nguyên. Cây bơ được trồng từ lâu ở Trung và Nam Mỹ; cổ vật phát hiện ở Chan Chan mang niên đại 900 năm sau Công nguyên thuộc nền văn hóa Tiền Inca là một bình nước hình dạng trái bơ. Với sách tiếng Anh thì Hans Sloane năm 1696 nhắc đến bơ trong bản liệt danh các loài thảo mộc ở Jamaica. Người Âu châu đem trồng cây bơ ở Indonesia năm 1750, Brasil năm 1809, Nam Phi và Úc cuối thế kỷ 19, rồi Trung Đông năm 1908.

Cách bảo quản sinh tố bơ

  • Bảo quản ở nơi lạnh từ 5 - 10 độ C.

Một vài hình ảnh về cây bơ

Hình:Avocado.jpeg|Trái bơ bổ đôi theo chiều dọc, giữa có hột to tròn Hình:Persea americana flowers 3.JPG|Hoa cây bơ vào mùa Xuân. Hình:Sinh tố bơ.jpg|Sinh tố bơ Hình:Avocado orchard 02.JPG|Trại trồng bơ giữa lúc cây ra hoa Hình:Quả bơ bán tại chợ Đà Lạt, Vietnam.JPG|Quả bơ bán tại chợ Đà Lạt, Việt Nam Hình:The tangent surface of avocado tree's trunk.jpg|Tiết diện thân gỗ cây bơ

Hình ảnh

Tập tin:Persea americana fruit.JPG Tập tin:Persea americana fruit 2.JPG Tập tin:090804 aguacates.JPG Tập tin:20cm avocado leaf.JPG Tập tin:Guacamole IMGP1289.jpg|Guacamole là món xốt làm từ bơ xay nhuyễn Tập tin:Avocado 20200130.jpg Tập tin:Avocado seeds.png
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Một sản phẩm bơ thực vật **Bơ thực vật** là một thuật ngữ chỉ chung về các loại bơ có nguồn gốc từ thực vật và là loại bơ được chế biến từ dầu thực
**Bơ** (danh pháp hai phần: **_Persea americana_**) là một loại cây cận nhiệt đới có nguồn gốc từ México và Trung Mỹ, được phân loại thực vật có hoa, hai lá mầm, họ Lauraceae. Con
**Bách bộ, dây ba mươi** (danh pháp hai phần: **_Stemona tuberosa_**) là loài cây có hoa thuộc họ Bách bộ (Stemonaceae). ## Mô tả Bách bộ thuộc loại cây leo, thân nhỏ, nhẵn, chiều dài
**Cào cào Nam Bộ** (danh pháp: **_Burmannia cochinchinensis_**) là một loài thực vật có hoa trong họ Burmanniaceae. Loài này được Gagnep. mô tả khoa học đầu tiên năm 1907.
**Bố** hay còn gọi **đay**, **rau đay**, **đay quả tròn** (danh pháp khoa học: **_Corchorus capsularis_**) là một loài thực vật có hoa trong họ Cẩm quỳ. Loài này được L. mô tả khoa học
**Thực vật có hoa**, còn gọi là **thực vật hạt kín** hay **thực vật bí tử** (danh pháp khoa học **Angiospermae** hoặc **Anthophyta** hay **Magnoliophyta**) là một nhóm chính của thực vật. Chúng tạo thành
trái|Cây [[thầu dầu non, một chứng cứ rõ ràng về hai lá mầm của nó, khác với lá của cây trưởng thành]] **Thực vật hai lá mầm** (**Magnoliopsida**) là tên gọi cho một nhóm thực
**Thực vật có hạt** (danh pháp khoa học: **_Spermatophyta_** (từ tiếng Hy Lạp "Σπερματόφυτα") bao gồm các loài thực vật có sinh ra hạt. Chúng là tập hợp con của thực vật có mạch (Tracheophyta)
Lúa mì, một loài thực vật một lá mầm có tầm quan trọng kinh tế _Hypoxis decumbens_ [[Carolus Linnaeus|L. với bao hoa và gân lá song song điển hình của thực vật một lá mầm]]
nhỏ|phải **Thực vật hai lá mầm thật sự** (**_Eudicots_** hay **_Eudicotyledons_** hoặc **_Eudicotyledoneae_**) là thuật ngữ do Doyle & Hotton đưa ra năm 1991 để chỉ một nhóm trong thực vật có hoa mà có
thumb|Thực vật mọng nước, chẳng hạn loài _[[lô hội_, trữ nước trong phần thịt lá]] Trong thực vật học, **thực vật mọng nước**, cũng được gọi là **cây mọng nước** hoặc đôi khi là **thực
**Sinh lý học thực vật** là một phân ngành của thực vật học liên quan đến chức năng hoặc sinh lý của thực vật. Những chuyên ngành có liên quan mật thiết gồm có hình
**Thực vật** là những sinh vật nhân thực tạo nên giới **Plantae**; đa số chúng hoạt động nhờ quang hợp. Đây là quá trình mà chúng thu năng lượng từ ánh sáng Mặt Trời, sử
**Vườn thực vật vương thất Kew**, thường gọi đơn giản là **Vườn Kew**, là các vườn và nhà kính thực vật nằm giữa Richmond và Kew ở tây nam London, Anh. Được thành lập năm
thumb|[[Polypodiophyta: _Athyrium filix-femina_]] thumb|[[Ngành Thạch tùng|Lycopodiophyta: _Lycopodiella inundata_]] **Thực vật hoa ẩn có mạch** (Pteridophyte) là một ngành thực vật có mạch (có mạch gỗ và mạch rây) sinh sản bằng bào tử. Bởi vì
phải|nhỏ|380x380px| Hệ thực vật núi cao tại Đèo Logan, [[Vườn quốc gia Glacier (Hoa Kỳ)|Vườn quốc gia Glacier, ở Montana, Hoa Kỳ: Thực vật núi cao là một nhóm được cho là rất dễ bị
**Chế độ ăn dựa trên thực vật** (_Plant-based diet_) hoặc **chế độ ăn giàu thực vật** (_Plant-rich diet_) hay nói đơn giản là chế độ **ăn nhiều rau** là một chế độ ăn bao gồm
**Thực vật có mạch**, hay **thực vật bậc cao** là các nhóm thực vật có các mô hóa gỗ để truyền dẫn nước, khoáng chất và các sản phẩm quang hợp trong cơ thể. Thực
nhỏ|phải|_[[Nymphaea alba_ từ bộ Nymphaeales.]] **Thực vật hạt kín cơ sở** (tiếng Anh: _basal angiosperms_) là nhóm thực vật có hoa rẽ nhánh ra sớm nhất từ thực vật hạt kín tổ tiên. Cụ thể,
Thực vật ngập mặn ở các [[đầm lầy ven biển. Đầm lầy này nằm ở Everglades, Florida.]] Thực vật ngập mặn tại Malaysia. **Thực vật ngập mặn** hay còn gọi **cây ngập mặn** là các
right|thumb|Thân cây cho thấy mấu và lóng cây cùng với lá **Thân cây** là một trong hai trục kết cấu chính của thực vật có mạch, phần còn lại là rễ. Thân cây thường được
nhỏ|phải|Họa phẩm thiếu nữ và đóa hoa hồng của danh họa [[Émile Vernon]] **Hình tượng thực vật** trong đời sống (_Human uses of plants_) và văn hóa của con người đóng nhiều vai trò quan
phải|nhỏ|250x250px|Các nhị của một bông hoa _[[Chi Lan Huệ|Hippeastrum_ với các chỉ nhị màu trắng và bao phấn nổi bật mang phấn hoa]] **Nhị** là cơ quan sinh dục sản sinh ra phấn hoa của
nhỏ|250x250px| [[Vườn quốc gia Białowieża|Vườn quốc gia Bialowieza ]] nhỏ|250x250px| Vườn bách thảo ở Krakow nhỏ|318x318px| Được công nhận là đã tuyệt chủng ở Ba Lan, loài hoa lan này được tìm thấy một lần
thumb|right|Bào tử vào cuối kỷ [[Silur. **Màu lục**: bào tử tetrad. **Màu xanh dương**: Bào tử có 3 khía;– dạng chữ Y. Các bào tử có đường kính khoảng 30-35 μm]] thumb|Biểu đồ nhánh tiến
nhỏ|245x245px|Thân gỗ của cây [[Sequoia sempervirens|hồng sam California (_Sequoia sempervirens_)]] **Thực vật thân gỗ** là thực vật có mạch có mô cấu trúc là gỗ và do đó có thân cứng. Ở vùng khí hậu
phải|nhỏ| _[[Silene acaulis_, một loài thực vật đệm thuộc họ Cẩm chướng]] **Thực vật đệm** hay **thực vật dạng đệm** (tiếng Anh: _cushion plant_) là tên gọi chung của dạng sống thực vật nhỏ gọn,
phải|nhỏ|Một vài dụng cụ truyền thống của thực vật học **Lịch sử của thực vật học** cho thấy nỗ lực của con người để hiểu sự sống trên Trái Đất bằng cách truy tìm sự
**Sinh thái học thực vật** là một phân ngành của sinh thái học nghiên cứu sự phân bố và phong phú của thực vật, tác động của các nhân tố môi trường lên sự phong
**Vải** còn gọi **lệ chi** (danh pháp hai phần: **_Litchi chinensis_**) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Bồ hòn (Sapindaceae). Loài này được Pierre Sonnerat miêu tả khoa học đầu tiên năm
**Sim**, còn gọi là **hồng sim**, **đào kim nương**, **cương nẫm**, **đương lê** (danh pháp khoa học: **_Rhodomyrtus tomentosa_**) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Myrtaceae. Năm 1841, Ludwig Reichenbach nâng cấp
**Bộ Lê mộc** (danh pháp khoa học: _Batales_, đôi khi được viết thành _Batidales_) là một bộ thực vật có hoa được sử dụng trong một vài hệ thống phân loại thực vật. Thông thường
Lát cắt theo mặt cắt ngang của 1 thân cây bị bệnh **Bệnh học thực vật** là một lĩnh vực chuyên nghiên cứu về nguyên nhân, triệu chứng, bệnh trạng của thực vật, dựa vào
**Quần thực vật Nam Cực** là một cộng đồng riêng biệt các loài thực vật có mạch đã tiến hóa hàng triệu năm trước trên siêu lục địa Gondwana, và hiện nay được tìm thấy
**Thực vật rừng** hay **cây rừng** gồm tất cả các loài cây, loài dây leo, loài cỏ thuộc thực vật bậc cao có mạch phân bố trong rừng. Chúng là thành phần chính của hệ
**Cây** **bẫy kẹp** (danh pháp hai phần: _Dionaea muscipula_) là một loài thực vật ăn thịt, sống bản địa tại vùng đất ngập nước cận nhiệt đới miền Đông nước Mỹ ở bang North Carolina
nhỏ|phải|Vườn bách thảo Curitiba. **Vườn Bách thảo Curitiba** (Tiếng Bồ Đào Nha: _Jardim Botânico de Curitiba_) - còn được biết đến dưới cái tên _Vườn bách thảo Fanchette Rischbieter_ - vườn bách thảo Curitiba, thủ
right|thumb|_[[Trientalis borealis_ (Hoa sao lá rộng) là một loại thực vật thân thảo lâu năm trên tầng đất nền ở các khu rừng phía tây Bắc Mỹ.]] **Thực vật thân thảo** (**cây thân thảo** ở
_Nymphaea alba_, một loài hoa thuộc [[Họ Súng]] nhỏ|Tảo biển **Thực vật thủy sinh** (hay còn gọi là **thực vật sống dưới nước**) là thực vật thích ứng với việc sống trong môi trường nước
thumb|Đảo [[Bắc Keeling.]] **Hệ thực vật của Quần đảo Cocos (Keeling)** gồm khoảng 61 loài thực vật có mạch bản địa ở 22 đảo có cây và chừng 69 loài du nhập, đa số hiện
thumb|Rau diếp xoăn thông thường, _[[Cichorium intybus_, một loại thực vật thân thảo lâu năm.]] **Thực vật lâu năm** hay **cây lưu niên, cây đa niên** (**perennial plant**, hay gọi đơn giản là **perennial**, bắt
thumb|Tre ra hoa tại [[Inbamura, Nhật Bản năm 2005. Cây tre là một loài thực vật lâu năm nhưng lại là thực vật ra quả một lần]] thumb| Cận cảnh [[hoa tre]] **Thực vật ra
**Bộ Nắp ấm** (tên khoa học **_Nepenthales_**) hay còn có tên gọi khác là **Nắp bình** là một danh pháp thực vật cho một bộ thực vật có hoa. Tên gọi này được sử dụng
**Bộ Lanh** (**_Linales_**) là một danh pháp thực vật cho một bộ thực vật có hoa. Hệ thống Cronquist phiên bản năm 1981 sử dụng tên gọi này cho bộ nằm trong phân lớp Hoa
nhỏ|Dầu thực vật nhỏ|phải **Dầu thực vật** là loại dầu được chiết xuất, chưng cất và tinh chế từ thực vật (một số bộ phận thường được sử dụng để chiết xuất dầu như: hạt,
**Thực vật hạt trần** hay **thực vật khỏa tử** (**_Gymnospermatophyta_**) là một nhóm thực vật có hạt chứa các hạt trên các cấu trúc tương tự như hình nón (còn gọi là quả nón, mặc
Cây **trứng cá** hay còn gọi là **mật sâm** (danh pháp hai phần: **_Muntingia calabura_**), loài duy nhất trong chi **_Muntingia_**, là một loài thực vật có hoa có nguồn gốc ở miền nam México,
**Bộ Dứa dại** hay **bộ Dứa gai** (danh pháp khoa học: **_Pandanales_**) là một bộ trong thực vật có hoa, với sự phân bổ rộng khắp khu vực nhiệt đới. ## Phân loại Hệ thống
**Bộ Cỏ tháp bút** hay **Bộ Mộc tặc** (danh pháp khoa học: **Equisetales**) là một bộ thực vật. ## Phân loại Trong phân loại phát sinh chủng loài phân tử của Smith _et al._ (2006)
**Thực vật ăn thịt** là tên gọi chỉ những thực vật khai thác một phần chất dinh dưỡng phục vụ cơ thể bằng cách bẫy hoặc tiêu hủy động vật hoặc động vật nguyên sinh,