Cây xoan hay xoan ta, xoan nhà, xoan trắng, sầu đông, thầu đâu, (tiếng Anh: Chinaberry, Bead tree, Persian lilac (đinh hương Ba Tư), White cedar (tuyết tùng trắng),...) (danh pháp hai phần: Melia azedarach; danh pháp đồng nghĩa: M. australis, M. japonica, M. sempervivens), là một loài cây thân gỗ lá sớm rụng thuộc họ Xoan (Meliaceae), có nguồn gốc ở Ấn Độ, miền Nam Trung Quốc và Australia.
nhỏ|Hoa xoan, chụp gần
Tại Nam Phi, người ta thường gọi nhầm nó là Syringa, nhưng đúng ra đó là tên gọi của các loài đinh hương. Chi Melia bao gồm 4 loài khác nữa, có mặt trong khu vực Đông Nam châu Á tới miền Bắc châu Úc. Tất cả chúng đều là cây thân gỗ nhỏ, hoa xoan nở rộ vào tháng giêng đến tháng ba và là loài thay lá hàng năm.
Miêu tả
Cây trưởng thành cao từ 7 đến 12 m. Hoa xoan có năm cánh, sắc tía nhạt hoặc tím hoa cà, mọc thành chùm. Hoa có hương thơm. Trái xoan là loại quả hạch, to cỡ hòn bi, vỏ có màu vàng nhạt khi chín, không rụng ngay mà giữ trên cành suốt mùa đông. Trái dần chuyển sang màu trắng. Lá xoan dài tới 15 cm, mọc so le, cuống lá dài với 2 hoặc 3 nhánh lá kép mọc đối; các lá chét có màu lục sẫm ở mặt trên và xanh nhạt hơn ở mặt dưới. Mép lá có khía răng cưa.
Sử dụng
nhỏ|Hoa, quả và lá
Lá xoan được sử dụng như là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên để bảo quản một số loại lương thực. Vì có độc tính, lá xoan, trái xoan đều không thể ăn được. Ngày xưa, nhựa cây và tinh dầu cất từ lá và thân cây khi pha loãng được sử dụng để làm giãn tử cung. Hoa xoan không hấp dẫn đối với các loài ong bướm. Hạt xoan tròn và cứng thường được dùng làm chuỗi tràng hạt và các sản phẩm tương tự khác trước khi kỹ nghệ chất dẻo thịnh hành và thay thế vật liệu hạt xoan.
Độc tính
thumb|Melia azedarach quả khô
Tất cả các bộ phận của cây xoan đều có độc tính đối với con người nếu ăn phải. Yếu tố gây độc là các chất gây ngộ độc thần kinh chứa tetranortriterpen và các loại nhựa chưa xác định, quả là bộ phận chứa hàm lượng cao nhất các chất độc. Một số loài chim có thể ăn quả xoan, nhờ thế mà hạt của xoan được phát tán khi chúng bị đánh rơi, nhưng chỉ cần 15 gam hạt đã là liều gây chết cho một con lợn nặng 22 kg. Các triệu chứng ngộ độc đầu tiên xuất hiện chỉ vài giờ sau khi ăn phải. Các triệu chứng này bao gồm mất vị giác, nôn mửa, táo bón hoặc tiêu chảy, phân có máu, tổn thương dạ dày, sung huyết phổi, trụy tim v.v. Tử vong có thể xảy ra sau khoảng 24 giờ. Cũng vì có độc tính nên cây xoan còn được trồng để lấy gỗ vì gỗ không bị mối. Hoa và lá xoan thì được dùng rải dưới chiếu để ngừa rệp.
Các vấn đề
nhỏ|Cây xoan với quả
nhỏ|Hoa xoan tại Nhật
Dưới đây liệt kê một số vấn đề với các tên gọi khác của cây xoan ta. Trong đó có các tên gọi sầu đâu, khổ luyện, nha đảm (đởm) tử. Các tên gọi này rất dễ làm người ta lẫn lộn các loài cây khác nhau là một. Xoan là loại cây phổ biến có thể tìm thấy ở nhiều vùng địa lý của Việt Nam, ở miền bắc gọi là xoan, các tình trong nam gọi là sầu đông (hoặc đọc trại đi là sầu đâu) vì cây cao rụng lá vào mùa đông, làm cho cảnh sắc mùa đông thêm sầu nên gọi là sầu đông. Tuy nhiên, do có sự pha trộn dân số sau khi di cư 54 và 75 có nơi gọi cây neem hoặc cây xoan nhừ là sầu đông, sầu đâu trong khi vẫn gọi cây xoan là xoan.
Ngoài ra, cây xoan có hình thái rất dễ nhầm với một số loài cây khác cùng họ, hoặc bộ. cụ thể là cây neen (Azadirachta indica họ xoan, khác chi với xoan ta), cây xoan dâu da (Allospondias lakoensis, hay còn gọi là châm châu, dâm bôi, hồng bì dại,họ đào lộn hột), cây cóc hành(họ đào lộn hột),hoặc cây xoan nhừ (Choerospondias axillaris) hoặc cây xoan quả to (Melia toosendan, họ bồ hòn) .
Về cách thức nhận biết xoan ta với các loại khác là:
- Xoan ta có hoa trắng tím, trong cuống lá dài sẽ có 2 3 lá phức mọc đối, cây xoan ta cao 7-12m thân mọc thẳng vỏ trơn thường màu nâu tím.
- Xoan dâu da, rất giống xoan ta nhưng không có lá phức mọc đối ở lá dài, hoa hoàn toàn trắng, nhìn kỹ hoa sẽ thấy hoa gần giống hoa xoài hơn.
- Xoan nhừ (Choerospondias axillaris, còn được một số nơi gọi là xoan đào, nên nhớ cái tên xoan đào được chia sẻ cho 4 loài khác nhau) cũng thuộc họ đào lộn hột có hoa màu hồng đào, lá dài không có lá phức, thân sần sùi như một số cây họ lát, nên còn được gọi là lát xoan, cũng nhờ đặc tính này mà người ta dùng cây xoan nhừ làm trụ tiêu khá phổ biến ở các tỉnh đông nam bộ.
- Cây neem (Azadirachta indica) được du nhập và trồng khá nhiều ở Ninh Thuận với cái tên xoan chịu hạn ninh thuận, khá giống cây xoan ta, nhưng cũng có thể phân biệt được với xoan ta cây xoan chịu hạn không cao vươn thẳng đứng như xoan ta mà phân tán ở tầm 3–7 m, thân không trơn, hoa màu trắng không tím như xoan ta, hoa màu trắng đài hoa nhỏ như hoa xà cừ.
- Cây xoan quả to Melia toosendan thuộc họ bồ hòn, quả to tròn, nhìn xa giống xoan, nhưng nhìn kỹ thì thuộc họ bồ hòn.
Ngoài ra còn có một loài như cóc rừng, nhìn như cây có nhà, trái như xà cừ cũng bị nhầm lẫn là xoan, sầu đông.
Sầu đâu
Một số tài liệu gọi cây xoan ta là sầu đâu. Tuy nhiên, một số trang coi cây nha đảm (đởm) tức cây xoan rừng (Brucea javanica) thuộc họ Simaroubaceae cùng bộ Bồ hòn là sầu đâu (tên khác: cứt chuột, sầu đâu rừng) với lưu ý "Không nhầm với cây khổ luyện tử (xuyên luyện tử) (Melia toesendan (S et Z.) họ Xoan), cây cao trên 10m. Không nhầm với cây xoan nhà (Melia azedarach (L.) họ Xoan cây cao 8 –10m" hay [http://www.suckhoedoisong.saigonnet.vn/data/chuyenmuc.asp?sobao=375&chuyenmuc=10 suckhoedoisong] cũng gọi cây sầu đâu (sầu đâu rừng, sầu đâu cứt chuột, hạt khổ sâm, khổ luyện tử, nha đảm tử, chù mền, san đực (Sầm Sơn), cứt cò (Vĩnh Linh), bạt bỉnh (Nghệ An)) là Brucea javanica. Trong khi đó trang Neem lại coi Azadirachta indica cùng họ là cây sầu đâu (có lẽ theo cách gọi tại miền nam Việt Nam) với lá ăn được.
Khổ luyện
Trang Web của [http://alternativehealing.org/chuan_lian_zi.htm alternativehealing.org] coi khổ luyện tử (苦楝子) hay kim linh tử (金鈴子) và xuyên luyện tử (川楝子) là một, đều là vị thuốc từ quả của Melia azedarach (L.) sub. var. toosendan Makino hay Melia toosendan (Sieb. et Zucc.). Trang Web của nhóm [http://viet.gutenberg.free.fr/huediepchi/vPlants/meliaAzedarach.html huediepchi] cũng gọi cây xoan ta là khổ luyện (苦楝). Từ điển Hán Việt Thiều Chữu cũng diễn giải luyện (楝) là cây xoan. Quả nó gọi là khổ luyện tử (苦楝子) dùng làm thuốc lỵ, tục gọi là kim linh tử (金鈴子). Tuy nhiên trang Web của yhoccotruyen có lẽ coi Melia toesendan (S et Z.) và Melia azedarach (L.) là hai loài khác nhau khi chỉ dùng khổ luyện tử cho loài đầu còn loài thứ hai thì chỉ gọi nó là cây xoan nhà.
Nha đảm (đởm) tử
Trang Web của nhóm [http://viet.gutenberg.free.fr/huediepchi/vPlants/meliaAzedarach.html huediepchi] cũng gọi cây xoan ta là nha đảm tử trong khi các trang của Web của [http://www.suckhoedoisong.saigonnet.vn/data/chuyenmuc.asp?sobao=375&chuyenmuc=10 suckhoedoisong] không cho nha đảm tử là cây này mà coi nha đảm tử là vị thuốc từ quả của Brucea javanica.
Văn hóa & nghệ thuật
Trong tân nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Tuấn Khanh là tác giả bài "Hoa xoan bên thềm cũ".
Trong văn hóa người Việt, người phụ nữ đẹp nên có gương mặt dạng thon như trái xoan.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Cây **xoan** hay **xoan ta**, **xoan nhà**, **xoan trắng**, **sầu đông**, **thầu đâu**, (tiếng Anh: _Chinaberry_, _Bead tree_, _Persian lilac_ (đinh hương Ba Tư), _White cedar_ (tuyết tùng trắng),...) (danh pháp hai phần: **_Melia azedarach_**;
nhỏ|Một thiên hà xoắn ốc, [[thiên hà Chong Chóng (cũng được gọi là Messier 101 hay NGC 5457)]] **Thiên hà xoắn ốc** là một kiểu thiên hà được phân loại ban đầu bởi Edwin Hubble
**Họ Xoan** (danh pháp khoa học: **Meliaceae**) còn gọi là **họ Dái ngựa**, là một họ thực vật có hoa với chủ yếu là cây thân gỗ và cây bụi (có một số ít là
thumb|[[25-pair color code chart]] **Cáp xoắn đôi** gồm nhiều cặp dây đồng xoắn lại với nhau nhằm chống phát xạ nhiễu điện từ. Do giá thành thấp nên cáp xoắn được dùng rộng rãi. Có
nhỏ|Hình ảnh của Messier 81, một thiên hà xoắn ốc hoàn mỹ **Thiên hà xoắn ốc hoàn mỹ** (tiếng Anh: **grand design spiral galaxy**) là tên của một loại thiên hà xoắn ốc có những
thumb|Xoắn ốc logarit (cao độ 10°) **Xoắn ốc logarit**, **xoắn ốc đẳng giác**, hoặc **xoắn ốc tăng trưởng** là là một đường cong xoắn ốc tự tương tự thường xuất hiện trong tự nhiên. Xoắn
nhỏ|259x259px|[[Đám mây Magellan Lớn, nguyên mẫu của các thiên hà Magellanic]] Các **thiên hà xoắn ốc Magellanic** (thường) là các thiên hà lùn thuộc phân loại **Sm** (và **SAm**, **SBm**, **SABm**). Chúng là các thiên
nhỏ|Thiên hà Mesier là một thiên hà xoắn ốc trung gian loại SABc nằm ở chòm sao [[Trường Xà]] thumb|Chuỗi Hubble phân loại các loại thiên hà **Thiên hà xoắn ốc trung gian** là loại
thumb|[[NGC 5474, một ví dụ về thiên hà xoắn ốc lùn.]] **Thiên hà xoắn ốc lùn** là phiên bản lùn của thiên hà xoắn ốc. Các thiên hà lùn được đặc trưng là có độ
phải|nhỏ|350x350px| Thiên hà [[NGC 1300 qua ảnh chụp của Kính viễn vọng Không gian Hubble]] **Thiên hà xoắn ốc có thanh chắn** là thiên hà xoắn ốc có các ngôi sao tụ hợp lại tại
right|thumb|Ba vòng 360 độ của một cánh tay của hình xoắn ốc Archimedean **** (còn được gọi là **Xoắn ốc số học**) là một hình xoắn ốc được đặt theo tên của nhà toán học
Một thiên hà xoắn ốc là một thiên hà đặc trưng bởi cấu tạo gồm một chỗ phình trung tâm chứa các sao già của quần thể II, bao quanh bởi một vùng đĩa quay
thumb **Vòng cổ xoắn Leekrith** được tìm thấy ở Leekfrith. Mark Hambleton và Joe Kania tìm thấy bộ trang sức vàng mang tên Vòng cổ xoắn thời đồ sắt Leekfrith trên một cánh đồng đầy
**Chi Xoan** (danh pháp khoa học: **_Melia_**) là chi thực vật có hoa thuộc họ Xoan (_Meliaceae_). Danh pháp khoa học của chi _Melia_ này bắt nguồn từ _μηλια_, một từ trong tiếng Hy Lạp
[[Tập tin:Ekman spirale.svg|phải|Hiệu ứng xoắn ốc Ekman.
1. Gió
2. lực từ trên cao 3. Hướng hiệu quả của hiện tại 4. Hiệu ứng Coriolis]] Hiệu ứng **xoắn ốc Ekman** là xu hướng của các
right|thumb|Cắt một vỏ ốc cho thấy các khoang được sắp xếp trong một [[xoắn ốc logarit gần đúng]] Trong toán học, **xoắn ốc** là một đường cong xuất phát từ một điểm, di chuyển ra
" Máy đáng đồng tiền bát gạo. Nóng nhanh. Cầm chắc tay. Giao hàng nhanh " " Máy dùng ok, nóng nhanh, có nhiều mức chỉnh nhiệt nữa, shop cute nên vote 5 sao lun
Cải xoăn thường được biết đến với hàm lượng dinh dưỡng cao, chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa. Nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao và lợi ích sức khỏe, cải
Rau cải xoăn đã trở thành một nguyên liệu quan trọng trong nhiều món ăn như rau trộn, súp và thậm chí được chế biến thành các món ăn hấp dẫn. Đây là một loại
Cải xoăn là một thực phẩm có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng có thể ăn cải xoăn.Rau cải xoăn là một loại thực phẩm, vốn từng có xuất xứ từ
Bột cải kale ( bột cải xoăn) là một sản phẩm được làm từ cải xoăn tươi được sấy bằng công nghệ sấy lạnh hiện đại và xay nhuyễn thành dạng bột.Bột cải xoăn là
Bột cải kale ( bột cải xoăn) là một sản phẩm được làm từ cải xoăn tươi được sấy bằng công nghệ sấy lạnh hiện đại và xay nhuyễn thành dạng bột.Bột cải xoăn là
Rau cải xoăn đã trở thành một nguyên liệu quan trọng trong nhiều món ăn như rau trộn, súp và thậm chí được chế biến thành các món ăn hấp dẫn. Đây là một loại
Cải xoăn thường được biết đến với hàm lượng dinh dưỡng cao, chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa. Nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao và lợi ích sức khỏe, cải
Cải xoăn là một thực phẩm có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng có thể ăn cải xoăn.Rau cải xoăn là một loại thực phẩm, vốn từng có xuất xứ từ
Tập đoàn Tảo xoắn Đại Việt là đơn vị đã khẳng định được uy tín và thương hiệu trên thị trường nhiều năm qua và không ngừng tìm tòi phát triển thêm sản phẩm mới,
**DNA siêu xoắn** (DNA supercoiling) là chuỗi xoắn kép DNA ở trạng thái cuộn xoắn thêm một hay nhiều cấp nữa. Đây là thuộc tính cơ bản của các phân tử DNA, thường gặp nhất
CÔNG DỤNG TẢO XOẮN NHẬT BẢN• Đắp mặt nạ hàng ngày Tảo Xoắn giúp da khỏe đẹp, căng tràn sau 20 phút. Nên đắp vào buổi tối trước khi đi ngủ để hấp thụ tối
CÔNG DỤNG TẢO XOẮN NHẬT BẢN• Đắp mặt nạ hàng ngày Tảo Xoắn giúp da khỏe đẹp, căng tràn sau 20 phút. Nên đắp vào buổi tối trước khi đi ngủ để hấp thụ tối
Uy tín đã được đảm bảo qua hàng vạn đơn hàng trên khắp cả nước Cam kết hàng chính hãng công ty - hoàn tiền nếu nhận hàng không đúng như quảng cáo (Freeship đổi
CÔNG DỤNG TẢO XOẮN NHẬT BẢN• Đắp mặt nạ hàng ngày Tảo Xoắn giúp da khỏe đẹp, căng tràn sau 20 phút. Nên đắp vào buổi tối trước khi đi ngủ để hấp thụ tối
CÔNG DỤNG TẢO XOẮN NHẬT BẢN• Đắp mặt nạ hàng ngày Tảo Xoắn giúp da khỏe đẹp, căng tràn sau 20 phút. Nên đắp vào buổi tối trước khi đi ngủ để hấp thụ tối
Cải xoăn là một loại cây tương tự như súp lơ, là một loại rau xanh, có nhiều giá trị dinh dưỡng, được sử dụng để ăn sống, thức uống hoặc được chế biến thành
Cải xoăn là một thực phẩm có lợi cho sức khỏe, bài viết này sẽ gợi ý cho bạn các thực đơn ngon từ cải xoăn kale.Rau cải xoăn là một loại thực phẩm, vốn
Cải xoăn là một phần quan trọng của chế độ ăn uống lành mạnh và giúp hỗ trợ quá trình giảm cân.Cải xoăn kale có nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, trong 67g
Rau cải xoăn là một thực phẩm có nhiều dưỡng chất và mang đến nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe và da.Rau cải xoăn là một loại thực phẩm, vốn từng có xuất
Tảo xoắn hay còn gọi là tảo Spirulina là một vi tảo dạng sợi xoắn, có nhiều dưỡng chất và lợi ích cho sức khỏe.Tảo xoắn hay còn gọi là tảo Spirulina là một loại
Cải xoăn hay còn gọi là cải kale, là một loại rau có nhiều dưỡng chất và tốt cho sức khỏe, nó giúp giảm cân, hỗ trợ thị lực, tốt cho hệ tiêu hóa...Rau cải
Cải xoăn hay còn gọi là cải kale, là một loại rau có nhiều dưỡng chất và tốt cho sức khỏe, nó giúp giảm cân, hỗ trợ thị lực, tốt cho hệ tiêu hóa...Rau cải
CÔNG DỤNG TẢO XOẮN NHẬT BẢN• Đắp mặt nạ hàng ngày Tảo Xoắn giúp da khỏe đẹp, căng tràn sau 20 phút. Nên đắp vào buổi tối trước khi đi ngủ để hấp thụ tối
Cải xoăn là một phần quan trọng của chế độ ăn uống lành mạnh và giúp hỗ trợ quá trình giảm cân.Cải xoăn kale có nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, trong 67g
Rau cải xoăn là một thực phẩm có nhiều dưỡng chất và mang đến nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe và da.Rau cải xoăn là một loại thực phẩm, vốn từng có xuất
Cải xoăn là một thực phẩm có lợi cho sức khỏe, bài viết này sẽ gợi ý cho bạn các thực đơn ngon từ cải xoăn kale.Rau cải xoăn là một loại thực phẩm, vốn
Tập đoàn Tảo xoắn Đại Việt là đơn vị đã khẳng định được uy tín và thương hiệu trên thị trường nhiều năm qua và không ngừng tìm tòi phát triển thêm sản phẩm mới,
nhỏ|Hoạt động Hát Xoan tại thành phố Việt Trì di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. **Hát xoan** là loại hình dân ca lễ nghi phong tục hát thờ thần, thành hoàng
**Linh dương sừng xoắn châu Phi** (danh pháp hai phần: **_Addax nasomaculatus_**), còn được gọi là _linh dương trắng_ (_white antelope_) là một loài linh dương thuộc chi _Addax_, sinh sống tại hoang mạc Sahara
MÔ TẢ SẢN PHẨMmyphamchinhhang123.vn xin chào ! Bột tảo xoắn đắp mặt nạ, làm đẹp da mới• Trong thành phần Tảo Xoắn có chứa nhiều protein (trên 65%) với hơn 100 vi chất dinh dưỡng
Tảo xoắn Nhật thì ai cũng biết tốt như thế nào rồi ạ, nhưng nếu mua cả hộp thì lọ to quá các chị em muốn mua dùngthử thì khó nên em tách lẻ cho
Mỹ Phẩm Huyền Phi _Cosmetic Xin Chào Khách Hàng Thân ThươngVới Phương Châm Uy Tín Là Số 1 Chúng Tôi Luôn Cố Gắng Mang Đến Cho Khách Hàng Những Sản Phẩm Tốt# 1 Lần ủ
MÔ TẢ SẢN PHẨMBột tảo xoắn đắp mặt nạ, làm đẹp da mới• Trong thành phần Tảo Xoắn có chứa nhiều protein (trên 65%) với hơn 100 vi chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ