Tư Mã Nghệ (; 277 - 19 tháng 3 năm 304), tự Sĩ Độ (士度) hoặc Sĩ Khánh (仕庆), là một hoàng tử nhà Tấn, và từng giữ chức nhiếp chính trong thời gian ngắn cho anh trai mình là Tấn Huệ Đế. Ông là một trong số tám vị tông thất liên quan đến Loạn bát vương. Trong tám người, chỉ có một mình ông nhận được lời ca ngợi từ các nhà sử học, vì nỗ lực cải cách triều đình nhà Tấn giữa lúc bạo loạn và suy tàn, sự nhã nhặn của ông đối với người anh trai bị thiểu năng trí tuệ của mình, Tấn Huệ Đế. Theo Tấn Sử, Tư Mã Nghệ là một người đàn ông mạnh mẽ và cương quyết, cao bảy chi năm cun (khoảng 1,84 mét).
Cuộc đời
Tư Mã Nghệ sinh vào ngày 27 tháng giêng (âm lịch) năm Hàm Ninh thứ 3 (277), là con trai thứ 9 của Tấn Vũ Đế, mẹ là Thẩm Phu nhân. Ông là em trai cùng mẹ với Sở vương Tư Mã Vĩ; đồng thời là em trai của Tấn Huệ Đế, anh trai của Tấn Hoài Đế, và là bác của Tấn Mẫn Đế.
Trường Sa vương
Năm Thái Khang thứ 10 (289), ông được ban tước vị Trường Sa vương (長沙王). Năm sau thì cha ông là Tấn Vũ Đế qua đời, lúc đó ông vừa mới 15 tuổi. Sở vương Tư Mã Vĩ vội về chịu tang, tất cả các vương đều ra ven đường nghênh đón, chỉ có Tư Mã Nghệ ở lại trong lăng sở của Tư Mã Viêm khóc than. Cũng từ đây mà ông được nhiều người ca ngợi vì lòng hiếu thảo. Không lâu sau, ông được thăng chức Bộ Binh Giáo úy.
Khi Tư Mã Vĩ theo lệnh của Hoàng hậu Giả Nam Phong mà giết nhiếp chính Nhữ Nam vương Tư Mã Lượng và Thái bảo Vệ Quán, Tư Mã Nghệ đã trấn thủ Đông Dịch môn (东掖门). Sau Giả hậu mới biết Lượng bị vu cáo, lại thấy Vĩ chuyên quyền nên ghét Vĩ, lại thương Lượng và Cáo bị oan nên sai người bắt giết Vĩ tại triều. Tư Mã Nghệ vì là em cùng mẹ của Vĩ mà bị giáng xuống Thường Sơn vương, đuổi về đất phong.
Năm Vĩnh Ninh đầu tiên (301) triều Tấn Huệ Đế, Triệu vương Tư Mã Luân dấy binh cướp ngôi. Tam vương (Tề vương Tư Mã Quýnh, Thành Đô vương Tư Mã Dĩnh, Hà Gian vương Tư Mã Ngung) cùng đem quân đi thảo phạt Triệu vương. Tư Mã Nghệ đang ở đất phong của mình đã dẫn quân hưởng ứng. Sau khi đến Lạc Dương, ông được phong làm Phủ quân Đại tướng quân, nắm giữ quân cánh trái. Đến ngày 31 tháng 8 thì thăng làm Phiêu Kỵ Tướng quân. Khi Tư Mã Dĩnh và Tề vương Tư Mã Quýnh đánh bại và lật đổ Tư Mã Luân và đưa Huệ Đế trở lại ngai vàng, Tư Mã Nghệ, vì có những đóng góp nên đã được khôi phục lại tước hiệu ban đầu là Trường Sa vương.
Tru diệt Tề vương
Sau khi lật đổ Tư Mã Luân, Tư Mã Dĩnh trở về Nghiệp thành, Tư Mã Quýnh trở thành người nhiếp chính. Sau khi Đại tư mã Tư Mã Quýnh nắm quyền, dần dần trở nên ngang ngược chuyên quyền, vô lễ với Tấn Huệ Đế, khiến cho Tư Mã Nghệ bất mãn. Trong một lần bái tế Hoàng lăng, ông đã đề nghị khởi binh thảo phạt Tư Mã Quýnh với Tư Mã Dĩnh để bảo vệ thiên hạ. Trong khoảng thời gian này, Tư Mã Quýnh bắt đầu nghi ngờ Hà Gian vương Tư Mã Ngung - người từng có ý định ủng hộ Tư Mã Luân cho đến khi thấy ông ta thất thế.
Sau khi Tư Mã Ngung nghe tin Tư Mã Quýnh nghi ngờ mình, ông đã bắt đầu mưu tính riêng. Nghe theo lời mưu sĩ, Tư Mã Ngung viết thư sai Tư Mã Nghệ lật đổ Tư Mã Quýnh, tin rằng Tư Mã Nghệ sẽ thất bại, ông sau đó sẽ lấy cớ Tư Mã Quýnh giết Tư Mã Nghệ, hợp binh với Tư Mã Dĩnh, chống lại Tư Mã Quýnh. Một khi đã chiến thắng, ông ta sẽ phế truất Tấn Huệ đế và phong Tư Mã Dĩnh làm Hoàng đế, sau đó làm Tể tướng cho Tư Mã Dĩnh.
Năm Thái An đầu tiên (302), Hà Gian vương Tư Mã Ngung tuyên bố nổi dậy, Tư Mã Dĩnh sớm tham gia, bất chấp lời can ngăn của mưu sĩ Lư Chí (盧志). Tư Mã Ngung lệnh cho Tư Mã Nghệ thảo phạt Tư Mã Quýnh. Tư Mã Quýnh nghe tin liền phái tướng Đổng Ngải tấn công Tư Mã Nghệ, nhưng Tư Mã Nghệ đã có chuẩn bị trước, dẫn theo thân binh hơn 100 người chạy vào Hoàng cung, lấy danh nghĩa nghe theo lệnh vua mà dẫn quân tấn công vào phủ Đại tư mã. Hai bên chiến đấu liên tục 3 ngày, Tư Mã Quýnh chiến bại, bị chém chết tại trận, hơn 2000 quân cũng bị tru diệt. Tư Mã Nghệ trở thành nhiếp chính, dù vậy tất cả các vấn đề quan trọng đều đệ trình lên cho Tư Mã Ngung tại Nghiệp thành (鄴城, thuộc Hàm Đan, Hà Bắc ngày nay) để quyết định.
Chống lại Nhị vương
Tư Mã Nghiệp trở thành nhiếp chính có năng lực, nhưng để giảm bớt sự chống đối, ông đệ trình mọi vấn đề quan trọng lên Tư Mã Ngung, đang đóng quân tại Nghiệp thành. Trên cương vị nhiếp chính, ông chú ý đến việc cải tổ triều đình, và nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo vệ danh dự Tấn Huệ Đế trong khi vẫn duy trì cán cân quyền lực giữa các thế lực trong triều đình Nhà Tấn lúc này.
Tư Mã Ngung và các mưu sĩ vốn nghĩ Tư Mã Nghệ sẽ thua Tư Mã Quýnh, từ đó mà Tư Mã Ngung có lý do để tuyên bố thảo phạt Tư Mã Quýnh, sau đó thì phế Tấn Huệ Đế, đưa Thành Đô vương Tư Mã Dĩnh[[ lên ngôi, [[Tư Mã Ngung có thể bái tướng chuyên quyền. Nay Tư Mã Nghệ chiến thắng, kế hoạch không thể thực hiện, ngược lại khiến cho Tư Mã Nghệ nắm quyền, Tư Mã Ngung tức giận, liền âm thầm phái Hà Nam doãn Lý Hàm, Thị trung Phùng Tôn và Trung thư lệnh Biện Túy ám sát Tư Mã Nghệ. Mọi việc bị Hoàng Phủ Thương tố giác, Tư Mã Nghệ lệnh xử tử ba người. Sau khi thấy nhóm người Lý Hàm bị giết, Tư Mã Ngung liền hợp tác với Tư Mã Dĩnh, kéo quân tiến đánh thành Lạc Dương, thảo phạt Tư Mã Nghệ.
Năm Thái An thứ 2 (303), Tư Mã Ngung lệnh cho bộ tướng Trương Phương đem 7 vạn quân kết hợp với hơn 23 vạn quân của Tư Mã Dĩnh đồng thời tấn công Lạc Dương. Tấn Huệ Đế hạ chiếu lệnh cho Tư Mã Nghệ làm Đại đô đốc, dẫn quân nghênh chiến. Chiến sự diễn ra liên tục trong nhiều ngày, trong triều nghị luận rằng Tư Mã Dĩnh và Tư Mã Duệ vốn là anh em, có thể thuyết phục hòa giải. Tấn Huệ Đế liền lệnh cho Trung thư lệnh Vương Diễn làm Thái úy, Quang lộc huân Thạch Lậu làm Tư đồ, nỗ lực thuyết phục Tư Mã Dĩnh, đề nghị phân chia Thiểm Tây làm ranh giới, Dĩnh từ chối. Tư Mã Nghệ vẫn muốn tiếp tục hòa giải, nhưng Tư Mã Dĩnh muốn Nghệ giết Hoàng Phủ Thương thì mới lui binh. Tư Mã Nghệ không đồng ý, hòa giải thất bại.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tư Mã Nghệ** (; 277 - 19 tháng 3 năm 304), tự _Sĩ Độ_ (士度) hoặc _Sĩ Khánh_ (仕庆), là một hoàng tử nhà Tấn, và từng giữ chức nhiếp chính trong thời gian ngắn
**Tư Mã Ngung** (chữ hán: 司馬顒) (?-306), tên tự là _Văn Tại (文 載)_, là tông thất nhà Tấn và có khoảng thời gian ngắn làm nhiếp chính cho Tấn Huệ Đế. Ông là người
**Tư Mã Việt** (chữ Hán: 司馬越, ?-311), tức **Đông Hải Hiếu Hiến vương** (東海孝獻王), tự là **Nguyên Siêu** (元超), là tông thất của nhà Tấn, một trong tám vị chư hầu vương trong loạn bát
**Hội tụ công nghệ (hay Hội tụ số)** đề cập đến xu hướng mà các công nghệ, ban đầu không liên quan đến nhau, trở nên tích hợp chặt chẽ hơn và thậm chí thống
**Tư Mã Dĩnh** (chữ Hán:司马颖; 279 - 306), tên tự là **Chương Độ** (章度), là một vị tông thất nhà Tấn, một trong các chư hầu vương nhà Tây Tấn tham gia loạn bát vương
**Tư Mã Tương Như** (chữ Hán: 司馬相如; 179 TCN - 117 TCN), biểu tự **Trường Khanh** (長卿), là một thi nhân văn sĩ rất đa tài, văn hay, đàn giỏi đời Tây Hán. Ông nổi
**Tư Mã Nguyên Hiển** (chữ Hán: 司馬元顯, 382 - 402), tức **Cối Kê Trung thế tử**, tên tự là **Lãng Quân** (朗君), là tông thất và đại thần chấp chính dưới thời Đông Tấn trong
**Tư Mã Luân** (chữ Hán: 司馬倫; 249 - 301, trị vì:3/2-30/5/301) làm vua 3 tháng (năm 301), tự là **Tử Di** (子彝) là vị vua thứ ba của nhà Tấn trong lịch sử Trung Quốc.
**Tư Mã Huy** (chữ Hán: 司馬徽; 173-208), tự **Đức Tháo** (德操), hiệu **Thủy Kính** (水鏡), người đời hay gọi là "Thủy Kính tiên sinh", là một danh sĩ cuối thời Đông Hán (Hán mạt và
**Tư Mã Nhương Thư** là danh tướng nước Tề thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Hoa, người được ví như "Khương Công tái thế". Tư Mã Nhương Thư vốn có tên là **Điền Nhương
thumb|Bản sao Bộ tứ mã của thánh Marco thumb|Bản gốc Bộ tứ mã trong bảo tàng viện **Bộ tứ mã của thánh Marco** (), (còn được gọi là **Triumphal Quadriga**) là một bộ tượng bằng
**Tư Mã Hân** (?-203 TCN) là tướng nhà Tần và vua chư hầu thời Hán Sở trong lịch sử Trung Quốc. ## Giúp Hạng Lương Theo Sử ký, Tư Mã Hân làm chức quan coi
**Tư Mã Quýnh** (chữ Hán: 司马冏, ?-302), tên tự là **Cảnh Trị** (景治) là một thân vương của nhà Tấn. Ông là một trong những Vương gia nhà Tấn gây ra Loạn bát vương, dẫn
thumb|[[Bộ tứ mã của thánh Marco ở Venezia, bản sao của điêu khắc tứ mã duy nhất của thời cổ đại còn tồn tại]] **Chiến xa tứ mã** (, có nguồn gốc từ từ _quattuor_
**Tư Mã Đạo Tử** (chữ Hán: 司馬道子, 364 - 3 tháng 2 năm 403), tự là **Đạo Tử** (道子), là tông thất và đại thần dưới thời nhà Tấn trong lịch sử Trung Quốc. Xuất
**Tư Mã Duật** (chữ Hán: 司马遹; 278-300) biểu tự **Hi Tổ** (熙祖), tiểu tự **Sa Môn** (沙门) là tông thất nhà Tấn, hoàng thái tử của Tấn Huệ đế, vua thứ hai của nhà Tấn
Neutrogena Calme Curcuma Mousse Nettoyante - Sữa Rửa Mặt Tạo Bọt Từ Tinh Nghệ 150ml - Nghệ vàng từ lâu đã được biết đến trong nhiều thế kỷ vì tính chất chống oxy hóa và
**Tư Mã Thiên** ( hoặc ), biểu tự **Tử Trường** (), là một nhà sử học Trung Quốc sống vào đầu thời nhà Hán (206 TCN220). Ông được coi là cha đẻ của ngành sử
Combo Sách Nói Lời Từ Chối Nghệ Thuật Từ Chối Lời Từ Chối Hoàn Hảo Bộ 2 Cuốn 1. Nghệ Thuật Từ Chối - Cách Nói Không Mà Vẫn Có Được Sự Đồng Thuận Học
**Tư Mã Ý** (chữ Hán: 司馬懿; 179 – 7 tháng 9 năm 251), biểu tự **Trọng Đạt** (仲達), là nhà chính trị, nhà quân sự phục vụ nước Tào Ngụy thời kỳ Tam Quốc trong
**Tư Mã Thượng Chi** (chữ Hán: 司馬尚之, ? - 402), tức **Tiều Trung vương** (譙忠王), tên tự là **Bá Đạo** (伯道), là đại thần, tông thất nhà Tấn trong lịch sử Trung Quốc. ## Thân
**Tư Mã Sở Chi** (, 390 – 464) là đại tướng nhà Bắc Ngụy thời Nam Bắc triều trong lịch sử Trung Quốc. ## Tiểu sử Tư Mã Sở Chi có tên tự là Đức
Thông tin sản phẩm:Gel tắm MediNano – Bảo vệ cơ thể từ công nghệ Nano bạc và các tinh chất tự nhiênGel tắm MediNano bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho làn da cơ
**Tư Mã Tử Như** (chữ Hán: 司馬子如, ? - ?), tên tự là **Tuân Nghiệp**, người huyện Ôn, quận Hà Nội , là quan viên nhà Bắc Ngụy, Đông Ngụy, Bắc Tề cuối đời Nam
**Tư Mã Thượng** (; ? - ?), là tướng lĩnh nước Triệu thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc. ## Cuộc đời Năm 230 TCN, nhân lúc nước Triệu gặp nạn hạn hán, nước
**Tư Mã Chiêu** (chữ Hán: 司馬昭; 211 – 6 tháng 9, 265), biểu tự **Tử Thượng** (子上), là một chính trị gia, quân sự gia, một quyền thần trứ danh thời kì cuối của nhà
**Tư Mã Hi** (chữ Hán: 司馬晞, 316 - 381), tức **Vũ Lăng Uy vương,** tên tự là **Đạo Thúc** (道叔), là đại thần, tông thất nhà Tấn trong lịch sử Trung Quốc. ## Tiểu sử
**Tư Mã Vĩ** (chữ Hán: 司馬瑋; 271 - 13 tháng 6, 291) là con trai thứ năm của Tấn Vũ Đế Tư Mã Viêm (vị vua đầu tiên của nhà Tấn) và em trai Tấn
SỮA RỬA MẶT TẠO BỌT CHIẾT XUẤT TỪ CỦ NGHỆ NEUTROGENA CLEAR SRM Neutrogena Calme Curcuma với chiết xuất từ củ NGHỆ có tác dụng làm sạch da nhẹ nhàng và làm dịu da trước
SỮA RỬA MẶT TẠO BỌT CHIẾT XUẤT TỪ CỦ NGHỆ NEUTROGENA CLEAR SRM Neutrogena Calme Curcuma với chiết xuất từ củ NGHỆ có tác dụng làm sạch da nhẹ nhàng và làm dịu da trước
SỮA RỬA MẶT TẠO BỌT CHIẾT XUẤT TỪ CỦ NGHỆ NEUTROGENA CLEAR SRM Neutrogena Calme Curcuma với chiết xuất từ củ NGHỆ có tác dụng làm sạch da nhẹ nhàng và làm dịu da trước
Tiếng Anh được coi là một chiếc cầu nối vô hình, nó giúp bạn không chỉ có cơ hội được giao tiếp với mọi người từ khắp nơi trên thế giới, mà còn có cơ
Phù Phong Vũ vương **Tư Mã Tuấn** (chữ Hán: 司马骏, 232 – 286), tự **Tử Tang**, người huyện Ôn, quận Hà Nội tướng lãnh, hoàng thân nhà Tây Tấn. ## Xuất thân Tuấn là một
"**Để Mị nói cho mà nghe**" () là bài hát của ca sĩ Hoàng Thùy Linh trong album phòng thu thứ ba, _Hoàng_. Ca khúc được phát hành bởi The Leader Entertainment vào ngày 19
I. Gel tắm MediNano – Bảo vệ cơ thể từ công nghệ Nano bạc và các tinh chất tự nhiênGel tắm MediNano bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho làn da cơ thể thêm
**Trung tâm Tư liệu Nghệ thuật Tadeusz Kantor CRICOTEKA** (tiếng Ba Lan: _Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA_) là một tổ chức văn hóa của chính quyền địa phương, tọa lạc tại số 2/4 phố
**Tư Mã Sư** (chữ Hán: 司馬師; 207 - 255), biểu tự **Tử Nguyên** (子元), là một chính trị gia, quân sự gia, quyền thần nhà Tào Ngụy thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc.
**Tư Mã Quang** (Phồn thể: 司馬光; Giản thể: 司马光; bính âm: _Sima Guang_; Wade-Giles: _Szuma Kuang_; 1019–1086), tự **Quân Thật** 君實, hiệu **Vu Tẩu** 迂叟, là một nhà sử học, học giả Trung Quốc, thừa
**Tư Mã Tiêu Nan** (chữ Hán: 司马消难, ? – ?), tên tự là **Đạo Dung**, người huyện Ôn, quận Hà Nội , là quan viên các nước Bắc Tề, Bắc Chu của Bắc triều, nước
nhỏ|phải|Thai tạng giới [[Mạn-đà-la ()]] nhỏ|phải|Vòng Pháp luân **Nghệ thuật Phật giáo** là sự phản ánh các khái niệm trong đạo Phật dưới các hình thức nghệ thuật khác nhau – nhất là các lĩnh
**Quyết định luận công nghệ** là một lý thuyết giản hóa luận mà giả định rằng công nghệ của xã hội thúc đẩy sự phát triển cấu trúc xã hội và các giá trị văn
thumb|[[Vincent van Gogh, tháng 7 năm 1890, _Đồng lúa và những con quạ_.]] **Tâm lý học mỹ thuật** là một lĩnh vực liên ngành nghiên cứu về quan niệm, nhận thức và đặc điểm của
Tinh bột nghệ là thành phẩm từ củ nghệ tươi. Nghệ tươi nguyên chất sau khi trải qua quá trình tách lọc, loại bỏ các tạp chất, xơ nghệ và tinh dầu sẽ thu được
10 tác dụng của tinh bột nghệ giúp bạn đẹp tự nhiênNếu bạn đang tìm kiếm một loại thực phẩm tự nhiên vừa tốt cho sức khỏe vừa có tác dụng làm đẹp, hãy cùng
10 tác dụng của tinh bột nghệ giúp bạn đẹp tự nhiênNếu bạn đang tìm kiếm một loại thực phẩm tự nhiên vừa tốt cho sức khỏe vừa có tác dụng làm đẹp, hãy cùng
10 tác dụng của tinh bột nghệ giúp bạn đẹp tự nhiênNếu bạn đang tìm kiếm một loại thực phẩm tự nhiên vừa tốt cho sức khỏe vừa có tác dụng làm đẹp, hãy cùng
10 tác dụng của tinh bột nghệ giúp bạn đẹp tự nhiênNếu bạn đang tìm kiếm một loại thực phẩm tự nhiên vừa tốt cho sức khỏe vừa có tác dụng làm đẹp, hãy cùng
I, Cách phân biệt tinh bột nghệ và bột nghệTinh bột nghệ là thành phẩm từ củ nghệ tươi. Nghệ tươi nguyên chất sau khi trải qua quá trình tách lọc, loại bỏ các tạp
10 tác dụng của tinh bột nghệ giúp bạn đẹp tự nhiênNếu bạn đang tìm kiếm một loại thực phẩm tự nhiên vừa tốt cho sức khỏe vừa có tác dụng làm đẹp, hãy cùng
**Công nghệ nano** là việc sử dụng vật chất ở quy mô nguyên tử, phân tử và siêu phân tử cho các mục đích công nghiệp. Mô tả phổ biến sớm nhất về công nghệ