✨Tiếng Sardegna
Tiếng Sardegna (sardu, limba sarda, lingua sarda) hay tiếng Sard là ngôn ngữ bản địa chính được nói trên đảo Sardegna (Ý), đây là một ngôn ngữ Rôman. Trong tất cả ngôn ngữ Rôman, nó được xem là gần gũi nhất với tiếng Latinh. Tuy nhiên, tiếng Sardegna cũng tiếp nhận ảnh hưởng từ ngôn ngữ Tiền Latinh (Cổ Sardegna, còn gọi là Nuraghe, và Carthaginia), và từ tiếng Catalunya, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ý, bởi vị thế chính trị hiện tại và quá khứ của nó.
Tiếng Sardegna có hai phương ngữ, mỗi phương ngữ có nền văn học riêng: Campidano (tại nửa nam hòn đảo) và Logudoro (tại nửa bắc). Có một số cố gắng để phổ biến hệ thống chữ viết chuẩn cho tiếng Sardegna bằng cách kết hợp hai phương ngữ lại, như LSU (Limba Sarda Unificada, "Tiếng Sardegna Thống nhất") và LSC (Limba Sarda Comuna, "Tiếng Sardegna Chung"), nhưng chúng không được người nói biến đến rộng rãi.
Năm 1997, tiếng Sardegna đã được công nhận theo luật khu vực, và từ năm 1999, tiếng Sardegna trở thành một trong mười hai "ngôn ngữ thiểu số lịch sử" của Ý và được bảo vệ theo Luật 482. Tuy nhiên, UNESCO cho rằng cả hai phương ngữ tiếng Sardegna đều "chắc chắn bị đe dọa"; tuy 68,4% dân số đảo có khả năng nói tiếng Sardegna tốt. Tiếng Ý đang dần thay thế nó ở nhiều trường hợp, và ước tính số trẻ em biết ngôn ngữ này chỉ còn 13%.
👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Tiếng Anh: John Nepomuk Maria Joseph Anthony Xavier Vincent Aloysius Francis de Paula Stanislaus Bernard Paul Felix Damasus | kiểu hoàng tộc = Vương tộc | hoàng tộc = Nhà Wettin | cha =
**Tiếng Sardegna** (_sardu_, _limba sarda_, _lingua sarda_) hay **tiếng Sard** là ngôn ngữ bản địa chính được nói trên đảo Sardegna (Ý), đây là một ngôn ngữ Rôman. Trong tất cả ngôn ngữ Rôman, nó
**Vương quốc Sardegna** (tiếng Anh: _Kingdom of Sardinia_, tiếng Ý: _Regno di Sardegna_), dưới thời cai trị của Nhà Savoy, nó còn được gọi là Vương quốc _Savoy-Sardegna_, _Piedmont-Sardegna_, hoặc _Savoy-Piedmont-Sardegna_. Sardegna là một nhà
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Insulae_Sardiniae_novae_accurata_descriptio_-_Janssonius_Johannes,_1642-44.jpg|nhỏ|Huy hiệu của Vương quốc Sardegna từ thế kỷ 14 Sardegna ban đầu được cai trị bởi nền văn minh Nuragic, theo sau đó là cuộc xâm lược của Hy Lạp, bị người Carthage chinh
**Tiếng Catalunya** (_català_, hay ) là một ngôn ngữ Rôman, ngôn ngữ dân tộc và là ngôn ngữ chính thức của Andorra, và là một ngôn ngữ đồng chính thức ở những cộng đồng tự
**Tiếng Latinh thông tục** (tiếng Latinh: _sermo vulgaris_, tiếng Anh: _Vulgar Latin_) hay còn được gọi là **tiếng Latinh bình dân** hoặc **Latinh khẩu ngữ,** là một phổ rộng bao gồm nhiều phương ngữ xã
**Tiếng Latinh** hay **Latin** (tiếng Latinh: __, ) là ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ gốc Ý của ngữ hệ Ấn-Âu, ban đầu được dùng ở khu vực quanh thành phố Roma (còn gọi là
**Carlo Felice** (tiếng Ý: _Carlo Felice Giuseppe Maria_; 6 tháng 4 năm 1765 – 27 tháng 4 năm 1831) là Vua của Sardegna và là người cai trị Các nhà nước Savoyard từ ngày 12
**Maria Anna Carolina của Sardegna** (_Maria Anna Carolina Gabriella_; 17 tháng 12 năm 1757 – 11 tháng 10 năm 1824) là Vương nữ Savoia, con gái của Vittorio Amadeo III của Sardegna và María Antonia
**Maria Anna của Sardegna** (tên đầy đủ: _Maria Anna Ricciarda Carolina Margherita Pia_; 19 tháng 9 năm 1803 – 4 tháng 5 năm 1884) là người con thứ sáu và con gái thứ năm của
**Maria Carolina của Sardegna** (Maria Carolina Antonietta Adelaide; 17 tháng 1 năm 1764 – 28 tháng 12 năm 1782) là Vương nữ Sardegna, con gái út của Vittorio Amadeo III của Sardegna và María Antonia
**Maria Beatrice của Sardegna** (tên đầy đủ: _Maria Beatrice Vittoria Giuseppina_; 6 tháng 12 năm 1792 – 15 tháng 9 năm 1840) là con gái của Vittorio Emanuele I của Sardegna và Maria Teresa Giuseppa
**Tiếng Liguria** (_ligure_ hoặc _lengua ligure_) là loại ngôn ngữ Gallo-Rôman được sử dụng ở vùng Liguria ở miền Bắc nước Ý, các vùng ven biển Địa trung Hải của Pháp, Monaco và trong những
**Maria Giuseppina của Sardegna** (; 2 tháng 9 năm 1753 – 13 tháng 11 năm 1810) là Vương nữ Sardegna và là Bá tước phu nhân xứ Provence thông qua hôn nhân với Louis XVIII
**Maria Cristina của Sardegna** (tên đầy đủ: _Maria Cristina Carlotta Giuseppa Gaetana Efisia_; 14 tháng 11 năm 1812 – 21 tháng 1 năm 1836) là con gái của Vittorio Emanuele I của Sardegna và Maria
**Maria Elisabetta Carlotta của Sardegna** (16 tháng 7 năm 1752 – 17 tháng 4 năm 1753) là Vương nữ Sardegna, con gái của Vittorio Amadeo III của Sardegna và María Antonia Fernanda của Tây Ban
**Carlo Emanuele III của Sardegna** (tiếng Ý: _Carlo Emanuele III_; tiếng La Tinh: _Carolus Emmanuel III_; 27 tháng 4 năm 1701 – 20 tháng 2 năm 1773) là Công tước xứ Savoia, Vua của Sardinia
**Tiếng Corse** (_corsu_ hay _lingua corsa_ ) là một ngôn ngữ Ý-Dalmatia nói ở Corse (Pháp). Corse gần gũi với phương ngữ Tuscan và do vậy cũng gần gũi với tiếng Ý chuẩn. Một số
**Tiếng Phoenicia** là một ngôn ngữ ban đầu hiện diện trên một vùng ven Địa Trung Hải gọi là "Canaan" (trong tiếng Phoenicia, tiếng Hebrew Kinh Thánh, tiếng Ả Rập cổ, tiếng Aram), "Phoenicia" (trong
thumb|Bờ biển và ngọn hải đăng Capo Sandalo **Đảo San Pietro** (tiếng Ý: Isola di San Pietro; tiếng Sardegna: sula 'e Sàntu Pèdru; tiếng Liguria: Uiza de San Pé; tiếng Anh: San Pietro Island) là
**Carlo Alberto I của Sardegna** (tiếng Anh: _Charles Albert_; 2 tháng 10 năm 1798 - 28 tháng 7 năm 1849) là Vua của Sardinia từ ngày 27 tháng 4 năm 1831 cho đến khi tuyên
**Ý** hay **Italia** (), tên chính thức là **Cộng hòa Ý** hay **Cộng hòa Italia** () là một quốc gia tại châu Âu, thường được xếp vào khối Nam Âu hoặc Tây Âu. Lãnh thổ
**María Antonia Fernanda của Tây Ban Nha** (tiếng Tây Ban Nha: _María Antonia Fernanda de España_; 17 tháng 11 năm 1729 – 19 tháng 9 năm 1785 ) là con gái út của Felipe V
**_Lệnh truy nã đỏ_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Red Notice_**) là một bộ phim hài hành động của Mỹ năm 2021 do Rawson Marshall Thurber viết kịch bản, đạo diễn kiêm sản xuất. Dwayne Johnson
**Cagliari** (; ; ) là thủ phủ và thành phố lớn nhất của Sardegna, một vùng tự trị của Ý. Tên tiếng Sardegna của Cagliari (_Casteddu_) có nghĩa là _lâu đài_. Nội đô thành phố
**Anton I của Sachsen** (tiếng Đức: _Anton I. von Sachsen_; 27 tháng 12 năm 1755 – 6 tháng 6 năm 1836) là Quốc vương Sachsen từ Vương tộc Wettin. Anton I được biết đến với
**Nhóm ngôn ngữ Ý-Dalmatia** hay **nhóm ngôn ngữ Trung Rôman** là một nhóm ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Rôman được nói ở Ý, Corse (Pháp) và trước đây là ở Dalmatia (Croatia). Nhóm ngôn
**Muravera** (tiếng Latinh: _Sarcapos_) là một đô thị ở tỉnh Sud Sardegna, vùng Sardegna của Ý, có vị trí cách khoảng 45 km về phía đông bắc của Cagliari. Đến thời điểm ngày 31 tháng 12
**Serri** (tiếng Latinh: **Biora**) là đô thị ở tỉnh Sud Sardegna, vùng Sardegna của Ý, có vị trí cách khoảng 50 km về phía bắc của Cagliari. Đến thời điểm ngày 31 tháng 12 năm 2004,
thumb|Nhìn từ trên không của quần đảo. thumb|Đảo Spargi. thumb|right|Đảo [[Santo Stefano nhìn từ Palau.]] thumb|right|Đài tưởng niệm các liệt sĩ trong vụ chìm tàu chiến Roma. **Quần đảo Maddalena** là một nhóm các đảo
**Victor Emanuel II** (tiếng Ý: _Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso_, 14 tháng 3 năm 1820 - 9 tháng 1 năm 1878) là vua của Piemonte, Savoia, và Sardegna giai đoạn 1849-1861. Ngày 17
Tiếng Anh: John Nepomuk Maria Joseph Anthony Xavier Vincent Aloysius Francis de Paula Stanislaus Bernard Paul Felix Damasus | kiểu hoàng tộc = Vương tộc | hoàng tộc = Nhà Wettin | cha =
**Amadeo I** (tiếng Ý: _Amedeo_, đôi khi được Latinh hóa thành _Amadeus_; tên đầy đủ: _Amedeo Ferdinando Maria di Savoia_; 30 tháng 5 năm 1845 – 18 tháng 1 năm 1890) là một vương tử
nhỏ|Eo biển Bonifacio trên bản đồ **Eo biển Bonifacio** (, , tiếng Gallura: _Bocchi di Bunifaciu_, ) là một eo biển giữa Corse và Sardegna, được đặt tên theo đô thị Bonifacio trên đảo Corse.
**Marie Clotilde của Pháp** (23 tháng 9 năm 1759 – 7 tháng 3 năm 1802), được gọi là **Clotilde** ở Ý, là Vương hậu Sardegna thông qua cuộc hôn nhân với Carlo Emanuele IV của
**Alà dei Sardi** (tiếng Sardegna: _Alà_ hoặc _Elà_) là một đô thị ở tỉnh Sassari trong vùng Sardegna, có khoảng cách khoảng 160 km về phía bắc của Cagliari và cách khoảng 35 km về phía tây
**Golfo Aranci** (tiếng Sardegna: _Figari_) là một đô thị ở tỉnh Sassari trong vùng Sardegna, có khoảng cách khoảng 200 km về phía bắc của Cagliari và cách khoảng 13 km về phía đông bắc của Olbia.
**_Hyla sarda_** (tên tiếng Anh: _Tyrrhenian Tree Frog_) là một loài ếch thuộc họ Nhái bén. Loài này có ở Corse, Sardegna và quần đảo Tuscan. Môi trường sống tự nhiên của chúng là rừng
**Ngựa Sarcidano** (tiếng Ý: _Cavallo del Sarcidano_) là một giống ngựa bán hoang dã quý hiếm có nguồn gốc từ Altopiano del Sarcidano ("cao nguyên Sarcidano") trong quần đảo Laconi thuộc tỉnh Oristano của Sardinia,
nhỏ|270x270px|Nhóm ngôn ngữ Rôman (đơn giản hóa)|liên_kết=Special:FilePath/Romance_languages_improved.PNG **Nhóm ngôn ngữ Tây Rôman** là một trong hai phân nhánh của nhóm ngôn ngữ Rôman được đề xuất dựa trên tuyến La Spezia-Rimini. Chúng bao gồm các
nhỏ|hochkant=1.5| Sách của [[Georg Büchmann về _Geflügelte Worte_, Ấn bản 12, năm 1880]] Dưới đây là các danh sách geflügelte Worte theo thứ tự A,B,C... và nghĩa tiếng Việt. ## A Star is born. nhỏ|[[Paul
**Ngôn ngữ tách biệt** hay **ngôn ngữ cô lập**/**ngôn ngữ biệt lập** (_language isolate_), theo nghĩa tuyệt đối, là một ngôn ngữ tự nhiên không có mối quan hệ phả hệ (hoặc "di truyền") với
**Menton** (**Mentonasco** trong tiếng Ý, **Mentonnais** hoặc **Mentonasque** trong tiếng Pháp) là một phương ngữ Rôman trong lịch sử được nói trong và xung quanh Menton, nước Pháp. Nó là phân loại là một phương
**Nhóm ngôn ngữ Ý-Tây**, trong một số phân loại, là nhánh lớn nhất của nhóm ngôn ngữ Rôman. Nó bao gồm hai trong số các nhánh của ngôn ngữ Rôman: Ý-Dalmatia và Tây Rôman. Nó
**Tiếng Griko**, đôi khi viết là **Grico**, là phương ngữ của tiếng Hy Lạp Ý được nói bởi người Griko ở Salento và ở Calabria (nơi nó đôi khi được gọi là **Grecanico**). Một số
**María Isabel của Tây Ban Nha, hay María Isabel de Borbón y Borbón-Parma** (tiếng Tây Ban Nha: _María Isabel de España_; tiếng Ý: _Maria Isabella di Spagna_; tiếng Pháp: _Marie-Isabelle d'Espagne_; tiếng Đức: _Maria Isabella
**Bá quốc Nice** (tiếng Pháp: _Comté de Nice_/_Pays Niçois_; tiếng Ý: _Contea di Nizza_/_Paese Nizzardo_; tiếng Occitan Niçard: _Contèa de Niça_/_País Niçard_) là một vùng đất lịch sử của Pháp, nằm quanh thành phố Nice,
**Sevastopol** (; ; , phiên âm tiếng Việt: Xê-va-xtô-pôn), còn gọi là _Sebastopol_, là một thành phố cảng nằm về phía tây nam bán đảo Krym ở phía bắc Biển Đen. Theo thống kê năm
**Maria Anna Karolina của Áo** (27 tháng 10 năm 1835 – 5 tháng 2 năm 1840) là thành viên của Vương tộc Habsburg. Maria Anna Karolina là đứa con thứ tư và là con gái
thumb|Amiatina foal at the Rural Festival of [[Gaiole in Chianti in Tuscany, 2016]] **Lừa Asinara**, tiếng Ý: Asino dell'Asinara (phát âm tiếng Ý: [ˈaːzino dellaziˈnaːra]), là một giống lừa hoang dã bản địa đến đảo
**Vương tôn nữ Isabella của Bayern** (Maria Isabella Luise Amalia Elvira Blanca Eleonora ; 31 tháng 8 năm 1863 – 26 tháng 2 năm 1924) là một trong năm người con của Vương tử Adalbert