Tiếng Kurd (, ) là một dãy phương ngữ gồm các phương ngữ và ngôn ngữ liên quan đến nhau được nói bởi người Kurd ở Tây Á. Tiếng Kurd bao gồm ba nhóm phương ngữ gọi là Bắc Kurd (Kurmanji), Trung Kurd (Sorani), và Nam Kurd (Palewani). Một nhóm các ngôn ngữ Iran phi Kurd, gọi là nhóm ngôn ngữ Zaza–Gorani, cũng được nói bởi vài triệu người Kurd. Nghiên cứu năm 2009 ước tính rằng có từ 8 đến 20 triệu người bản ngữ tiếng Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ. Đa số người Kurd nói tiếng Bắc Kurd ("Kurmanji").
Ngày nay, có hai nhóm phương ngữ tiếng Kurd chính được dùng trong văn viết, là tiếng Bắc Kurd ở miền bắc vùng Kurdistan và tiếng Trung Kurd ở xa hơn về phía đông và nam. Tiếng Trung Kurd, cùng với tiếng Ả Rập, là một trong hai ngôn ngữ chính thức của Iraq và trong tài liệu chính trị được gọi đơn giản là "tiếng Kurd". Nền văn học tiếng Kurd hầu như chỉ tập trung vào thơ cho đến đầu thế kỷ 20 khi xuất hiện nhiều tác giả theo đuổi nhiều phong cách hơn.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tiếng Kurd** (, ) là một dãy phương ngữ gồm các phương ngữ và ngôn ngữ liên quan đến nhau được nói bởi người Kurd ở Tây Á. Tiếng Kurd bao gồm ba nhóm phương
**Người Kurd** (, کورد, hay , ) là một dân tộc tại vùng Trung Đông, chủ yếu cư trú tại một vùng đất kéo dài từ đông và đông nam Thổ Nhĩ Kỳ (Bắc Kurdistan),
thumb|Kết quả của Đảng HDP tại cuộc tổng tuyển cử của Thổ Nhĩ Kỳ, tháng 11 năm 2015 **Người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ** là dân tộc thiểu số lớn nhất ở **Thổ Nhĩ Kỳ**.
**Người Kurd ở Iran** là người Iran gốc Kurd, người nói tiếng Kurd như ngôn ngữ đầu tiên của họ. Người Kurd là nhóm sắc tộc lớn thứ ba ở Iran sau người Ba Tư
**Tiếng Ba Tư trung đại** hay **tiếng Pahlavi**, còn được gọi là tiếng **Pārsīk** hay **Pārsīg** (𐭯𐭠𐭫𐭮𐭩𐭪), là một ngôn ngữ Tây Iran trở thành ngôn ngữ chính thức của Đế quốc Sasan. Sau khi
**Tiếng Ba Tư cổ** là một trong hai ngôn ngữ Iran cổ được ghi nhận (thứ tiếng còn lại là tiếng Avesta). Tiếng Ba Tư cổ chủ yếu hiện diện trên bản khắc, bản đất
Bản đồ ngôn ngữ-dân tộc của Kavkaz hiện đại - bản đồ của CIA **Tiếng Ossetia** (Ирон aвзаг, Iron ævzag hay Иронау, Ironau) là một ngôn ngữ thuộc ngữ chi Ấn-Iran của Ngữ hệ Ấn-Âu
**Tiếng Tat** hay Ba Tư Tat/Tati hay **Tati** là một ngôn ngữ Iran Tây Nam và biến thể của tiếng Ba Tư sử dụng bởi người Tat ở Azerbaijan và Nga. Theo Ethnologue, ngôn ngữ
**Tiếng Soran** _(_ _)_, còn được gọi là **tiếng Trung Kurd** ( , __), là một phương ngữ hoặc một ngôn ngữ trong các ngôn ngữ của người Kurd được nói ở Iraq, chủ yếu
**Tiếng Kurmanji** (, có nghĩa là **_ngôn ngữ Kurd_**), cũng được gọi là **tiếng Kurd Bắc**, là phương ngữ miền bắc của tiếng Kurd, được sử dụng chủ yếu ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ,
thumb|Bản đồ phân tích các dân tộc Syria, khu vực người Kurd ở được tô màu hồng 1976 **Người Kurd ở Syria** đề cập đến những người sinh ra hoặc sinh sống ở Syria có
**Tiếng Shabak** là một ngôn ngữ Ấn-Âu thuộc nhánh Zaza-Goran trong nhóm ngôn ngữ Iran Tây. Tiếng Shabak là ngôn ngữ của người Shabak sống ở vùng Mosul miền bắc Iraq. Nó gần gũi với
**Tiếng Zaza** - còn gọi là **tiếng Kirmanj**, **tiếng Kird** hoặc **tiếng Diml** - là ngôn ngữ được nói chủ yếu ở phía đông Thổ Nhĩ Kỳ. Tiếng Zaza là một phần của nhóm Tây,
**Tiếng Media** là ngôn ngữ của người Media. Nó thuộc về nhánh Iran Tây Bắc, mà cũng bao gồm những ngôn ngữ khác như tiếng Azari cổ, tiếng Gilak, tiếng Mazanderan, tiếng Kurd (Zazaki, Gorani,
nhỏ|Leyla Zana nói chuyện trong lễ mừng tân niên ở Diyarbakir, ngày 21.3.2007. **Leyla Zana** (sinh ngày 03 tháng 5 năm 1961), là một nữ chính trị gia người Kurd gốc từ miền Đông Thổ
**Kurdistan thuộc Iraq**, tên chính thức là **Khu vực Kurdistan** (tiếng Kurd: ههرێمی کوردستان, chuyển tự: _Herêmî Kurdistan_; , chuyển tự _Iqlīm Kurdistān_), nằm ở phía bắc Iraq và là khu tự trị duy nhất
**Syria** ( hoặc ), quốc hiệu là **Cộng hoà Ả Rập Syria** () là một quốc gia ở Tây Á, giáp với Liban và Địa Trung Hải ở phía tây, Thổ Nhĩ Kỳ ở phía
**Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb** (, Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb, Tiếng Kurd: سهلاحهدین ئهیوبی, Selah'edînê Eyubî) (1137/1138 – 4 tháng 3 năm 1193), tên thường gọi trong các tài liệu phương Tây là **Saladin**,
**Tâm lý chống người Kurd** (tiếng Anh: anti-Kurdish sentiment) còn được gọi là **Chủ nghĩa chống người Kurd** (anti-Kurdism) hoặc **Hội chứng kỳ thị người Kurd** (Kurdophobia) là sự thù địch, sợ hãi, không khoan
**Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), thường được gọi ngắn là **Thổ**, là một quốc gia xuyên lục địa, phần lớn nằm tại Tây
**Đại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ** (, viết tắt là **TBMM**) là cơ quan lập pháp của Thổ Nhĩ Kỳ theo Hiến pháp Thổ Nhĩ Kỳ. Đại Quốc hội được thành lập vào ngày 23
**Pendro** (tiếng Kurd: پێندرۆ _Pêndro_) là một ngôi làng người Kurd ở Kurdistan thuộc Iraq, nằm ở tỉnh Erbil, sát biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, nó nằm cách Barzan khoảng 15 km18 về phía
**Tiếng Ả Rập vùng Lưỡng Hà**, còn được gọi là **tiếng Ả Rập Nam Lưỡng Hà** hay **tiếng Ả Rập Iraq**, là cụm phương ngữ tiếng Ả Rập có thể thông hiểu lẫn nhau có
**Erbil** (tiếng Kurd ھەولێر _Hewlêr_; _Arbīl_), còn được viết là **Arbil** hay **Irbil** ( _Arbyl_), là thủ phủ của Kurdistan thuộc Iraq. Nó nằm cách thủ đô Baghdad chừng về phía bắc. Tỉnh Erbil mà
Danh sách này không đầy đủ, nhưng liên tục được mở rộng và bao gồm **Các nhà thơ Ba Tư** cũng như các nhà thơ viết bằng tiếng Ba Tư tới từ Iran, Azerbaijan, I
nhỏ|phải|Bản đồ Kurdistan của Iraq **Chiến dịch Mặt Trời** () là tên mã của cuộc xâm nhập khi nó bắt đầu từ ngày 21 tháng 2 năm 2008 của Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ
**Abdullah Öcalan** ( sinh ngày 4 tháng 4 năm 1948), cũng được gọi là **Apo** (gọi tắt cho cả tên Abdullah và từ "chú" trong tiếng Kurd), là một nhà lãnh đạo quốc gia người
**Afrin** (; ; ) là một quận cũng như một thành phố ở phía Bắc Syria, nằm trong tỉnh Aleppo. Điều tra dân số năm 2005 ở quận Afrin là 172.095 người, trong đó có
Cuộc **cách mạng Rojava**, còn được gọi là cuộc **xung đột Rojava**, là một cuộc chính biến, cuộc cách mạng xã hội và xung đột quân sự diễn ra ở Bắc Syria, được gọi là
**Jalal Talabani** (12 tháng 11 năm 1933 - 3 tháng 10 năm 2017) là một chính khách người Kurd ở Iraq. Từng là là tổng thống thứ sáu của Iraq, từ ngày 7/4/2005 đến 24
thumb|Ghi âm nhạc cụ của bài hát **_Ey Reqîb_** (Tiếng Kurd: ئهێ ڕهقیب, ) là một bài ca của người Kurd và vùng ca của Khu vực Kurdistan, Iraq. ## Lịch sử Nó được viết
thumb|Lăng mộ Thánh Dawoud là một trong những đền thờ thiêng liêng của Yarsan giáo **Yarsan giáo**, **Ahle Haqq** hay **Kaka'i** (tiếng Kurd: یارسان, _Yarsan_ ; tiếng Ba Tư: اهل حق, _Ahl-e Ḥaqq_; nghĩa chữ
__NOTOC__ **Nhóm ngôn ngữ Iran** là một nhánh của ngữ tộc Ấn-Iran thuộc ngữ hệ Ấn-Âu. Người nói các ngôn ngữ trong Nhóm ngôn ngữ Iran chủ yếu là các dân tộc Iran. Lịch sử
**Tell Tamer** (, ,,tiếng Kurd: **Girê Xurma** còn được gọi là **Tal Tamr** hoặc **Tal Tamir**, là một thị trấn nhỏ ở phía tây tỉnh al-Hasakah, đông bắc Syria. Đây là trung tâm hành chính
**Tỉnh Hamedan** (tiếng Ba Tư: استان همدان, Ostān e-Hamadan) là một trong 31 tỉnh của Iran. Trung tâm của tỉnh là thành phố Hamedan. Tỉnh Hamedan bao gồm diện tích 19.546 km ². Trong năm 1996,
Năm 2011, dân số Syria ước tính khoảng 23 triệu (chỉ còn khoảng 17.185.170 (tháng 7 năm 2016) ## Dân số ### Tôn giáo Theo thông tin của CIA (21.11.2016) 87% là người Hồi giáo
**Người Semit** (_Semites_), **người Semitic** hoặc **nền văn hóa Semitic** (từ kinh thánh "_Shem_", , phát âm tiếng Việt như là **người Xê-mít**) là một thuật ngữ cho một nhóm dân tộc, văn hóa hoặc
**Chiến dịch Bình Minh** (tiếng Thổ: Şafak Harekâtı) là chiến dịch chống cộng và chống chủ nghĩa xã hội và chống nền chính trị cánh tả của Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ vượt
**Diyarbakır**, còn có tên là **Amed** trong tiếng Kurd, là một thành phố tự trị (_büyük şehir_) đồng thời cũng là một tỉnh (_il_) của Thổ Nhĩ Kỳ. Thành phố ở phía đông Thổ Nhĩ
**Chiến dịch Thép** (tiếng Thổ: Çelik Harekâtı) là chiến dịch của Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ vượt qua biên giới vào miền bắc Iraq từ ngày 20 tháng 3 đến ngày 4 tháng
**Chiến dịch Bắc Iraq** (tiếng Thổ: Kuzey Irak Harekâtı) là chiến dịch của Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ vượt qua biên giới vào miền bắc Iraq từ ngày 12 tháng 10 đến ngày
**Chiến dịch Búa** (tiếng Thổ: Çekiç Harekâtı) là chiến dịch chống cộng của Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ vượt qua biên giới vào miền bắc Iraq từ ngày 12 tháng 5 đến ngày
trái|nhỏ|250x250px| _Kafr Saghir_ là một ngôi làng ở Mount Simeon Nahiyah của quận Jabal Sem'ān. **Kafr Saghir** (, tiếng Kurd: _Kefêr Sixîrê,_ cũng viết _Kafr như Saghir,_ _Kafr Şaghīr,_ _Kafr như Safir_ hoặc nghĩa đen
**Şırnak** là một tỉnh ở đông nam Anatolia của Thổ Nhĩ Kỳ. Tỉnh này có dân số 403.607 (ước tính năm 2006). Dân số là năm 2000 là 353.197 người 2000. Người Kurd chiếm đa
**Iran** ( **' ), quốc hiệu là **Cộng hòa Hồi giáo Iran** ( **' ), còn được gọi là **Ba Tư** (Persia), là một quốc gia tại khu vực Tây Á. Iran có biên giới
**Armenia**, quốc hiệu là **Cộng hoà Armenia**, là một quốc gia nội lục ở phía nam Kavkaz thuộc khu vực Tây Nam Á, giáp Thổ Nhĩ Kỳ ở phía tây, Gruzia ở phía bắc, Azerbaijan
**Ngữ tộc Ấn-Iran** hay **Ngữ tộc Arya** là nhánh lớn nhất về số người bản ngữ và số ngôn ngữ của ngữ hệ Ấn-Âu, đồng thời là nhánh cực đông. Các ngôn ngữ trong hệ
**Caucher Birkar** (sinh tháng 7 năm 1978, tiếng Kurd: کۆچەر بیرکار), còn được gọi là **Fereydoun Derakhshani**, là một nhà toán học người Kurd, quốc tịch Iran và Anh. Ông là giáo sư tại Đại
**Corduene** '(tiếng Armenia: Կորճայք, còn được gọi là Gorduene, Cordyene, Cardyene, Carduene, Gordyene, Gordyaea, Korduene, Korchayk, Gordian, tiếng Do Thái: קרטיגיני) là một vùng cổ nằm ở phía bắc vùng Lưỡng Hà và hiện đại
**Aslan Ûsoyan** (tên tiếng Nga: Аслан Усоян; 27 tháng 2 năm 1937 - 16 tháng 1 năm 2013), còn được gọi là "** Bố già Hassan** "(ngôn ngữ Kurdish: Bapîr Hesen; Nga: Дед Хасан Ded