Thái học (Hán văn: 太學) là học phủ tối cao trong hệ thống giáo dục cổ điển Á Đông, tương tự cao đẳng giáo dục ngày nay.
Lịch sử
Khuê Văn các (奎文閣) [[Văn Miếu - Quốc Tử Giám được tôn biểu tượng thành Hà Nội. Qua nhiều lần trùng tu, công trình nay đã biến dạng.]]
Bắt đầu từ triều Châu đã dựng Thái Học cung (太學宮) tục gọi Bích Ung (辟雍, 璧雍, 辟雝), vốn là một thủy tọa. Con em quý tộc phải vào đấy học lễ nghi, âm nhạc, vũ đạo, kị xạ. Đại đái lễ kí thiên Bảo phụ : "Hoàng đế vào Thái Học, nhờ thầy dạy bảo" (帝入太學，承師問道). Lễ kí thiên Vương chế : "Đại học ở ngoại đô, thiên tử gọi Bích Ung, chư hầu gọi Phán Cung" (大學在郊，天子曰辟雍，諸侯曰泮宮). Ngũ kinh thông nghĩa : "Thiên tử lập Bích Ung mà làm gì ? Sở dĩ làm lễ nhạc, tuyên ban giáo hóa, để mà dạy người thiên hạ, sai bảo con em quý tộc, nuôi Tam Lão, thờ Ngũ Điều, khiến chư hầu hành xử theo lễ nghĩa" (天子立辟雍者何？所以行禮樂，宣教化，教導天下之人，使為士君子，養三老，事五更，與諸侯行禮之處也).
Thái học nhìn chung gắn với mạng vận Nho giáo và hệ thống khoa cử, nhưng nhờ sự trường tồn cả ngàn năm trong lịch sử nên cơ sở này có đóng góp nhất định trong việc giáo dục hiền tài, đồng thời ít nhiều giữ cái cao khiết của đạo đức xã hội ngay trong những thời khắc nhiễu nhương nhất. Tuy nhiên, mặc dù có định chế giảng học rất nghiêm, nhưng trong trường kì lịch sử hãn hữu lắm mới thấy thái học sinh đỗ khoa cử. Thường những người này học xong được bổ vào những chức vụ nhỏ và tại nhậm tới ngày về trí sĩ.
-
Trung Hoa
Từ triều Hán về sau, Thái Học cung chỉ đặt tại kinh đô, con em quý tộc vào học được gọi quốc tử, lấy đạo Nho làm căn bản giáo huấn. Sang triều Tùy, Thái Học cung đổi thành Quốc Tử giám (國子監). Theo truyền thống, các địa phương xa kinh kì chỉ có Thượng tường (上庠) là học phủ tương tự, con em thường dân được phép tham dự.
-
Cao Ly
Ngay từ triều Hán, tại Cao Cú Ly đã có Thái Học cung phỏng theo thiết chế vùng lõi Hán quyển. Sau đó, tại Tân La cũng lập Quốc Học phủ (國學府). Triều Cao Ly lập Quốc Tử giám (國子監), triều Triêu Tiên đổi gọi Thành Quân quán (成均館). Mãi tới mạt kì mới dần cho phép nhà thường dân nộp lương tiền để con em vào học.
-
An Nam
Kiểu áo giám sinh [[An Nam thời Lê mạt.]]
Kiểu áo giám sinh [[An Nam thời Nguyễn mạt.]]
Cứ Đại Việt sử kí toàn thư, năm Thần Võ thứ nhì (1070) triều Lý Thánh Tông mới lập văn miếu ở hướng Nam tử cấm thành Thăng Long, vừa để thờ liệt thánh đạo Nho vừa làm học phủ của riêng thái tử Càn Đức, sau là hoàng đế Lý Nhân Tông. Năm 1076, khi đã yên vị, Lý Nhân Tông hoàng đế mới cho lập Quốc Tử giám bề thế hơn ở bên hữu văn miếu. Việc huấn đạo chủ yếu do các văn thần đảm trách, chỉ con em quý tộc mới được nhập học.
Năm Nguyên Phong thứ ba (1253) triều Trần Thái Tông, cải xưng Quốc Học viện (國學院), cho con em thường dân có hạnh kiểm khá được vào học. Việc giảng học từ đấy mới tiến triển với quy mô phức tạp hơn. Năm 1370, hoàng đế Trần Nghệ Tông thậm chí cho lập điện thờ trọng thần Chu An ở cạnh văn miếu, điều trước đây chưa từng có. Từ năm 1484, hoàng đế Lê Thánh Tông bắt đầu cho dựng thạch bi đề danh các tân khoa tiến sĩ để khích lệ sĩ quân tử gắng dùi kinh mài sử.
Năm 1762, khi quốc vận đã suy, sự học bắt đầu thoái trào, hoàng đế Lê Hiển Tông lại cho sửa thành Quốc Tử giám, nhưng quy mô không bằng trước. Sang triều Nguyễn, Quốc Tử giám đặt tại thần kinh Huế với quy mô vượt hẳn. Năm 1820, hoàng đế Nguyễn Thánh Tổ cho dựng Thành Quân quán trên nền Đốc Học đường thời Thế Tổ. Tại cố đô đổi gọi văn miếu Hà Nội làm nơi thờ liệt thánh và là thượng tường Hoài Đức phủ.
Theo Lịch triều hiến chương loại chí, ở cố đô Đông Kinh từng có những học phủ thiết chế như Quốc Tử giám, nhưng để đào tạo quan viên, học khóa chỉ 3 năm, gồm: Chiêu Văn quán, Sùng Văn quán, Tú Lâm cục, Trung Thư giám.
Hình ảnh
Hình:Biyong of Han.jpg|Mô hình Bích Ung thời Hán.
Hình:Memorial gateway at Imperial College, Beijing, China - panoramio (1).jpg|Chính môn Bắc Kinh Quốc Tử Giám cổ tích.
Hình:国子监 - Imperial Colledge - 2015.09 - panoramio.jpg|Tượng Khổng thánh tại Bắc Kinh Quốc Tử Giám cổ tích.
Hình:Beijingguozijianpic.jpg|Hiệu viên Bắc Kinh Quốc Tử Giám cổ tích.
Hình:Sungkyunkwan Old Campus Layout.jpg|Phối cảnh Thành Quân quán Triều Tiên.
Hình:Historic Sungkyunkwan.jpg|Hiệu viên Triều Tiên Thành Quân Quán cổ tích.
Hình:Imperial Academy of Hue.jpg|Thừa Thiên Thành Quân quán cổ tích.
Hình:Quốc Tử Giám (Huế) 1.JPG|Thạch bi Thừa Thiên Thành Quân quán cổ tích.
Hình:Hanoi, Vietnam (12035464643).jpg|Đại Chung các Văn Miếu Quốc Tử Giám cổ tích.
Hình:Van Mieu Hanoi 3504185612 088052eb96 t.jpg|Thiên Quang tỉnh Văn Miếu Quốc Tử Giám cổ tích.
Hình:Confucius (Temple de la littérature, Hanoi) (4356116454).jpg|Ban thờ Khổng thánh Văn Miếu Quốc Tử Giám cổ tích.
Hình:Van Mieu Hanoi 4356114856 98d4923f7b t.jpg|Bái đường _Vạn thế sư biểu_ Văn Miếu Quốc Tử Giám cổ tích.
## Văn hóa
Ngày nay, Thành Quân Quán đại học hiệu được lập từ năm 1946 trên nền cổ tích Thành Quân quán, để vừa tôn vinh vừa kế tục cơ sở cũ trong việc giáo dục hiền tài tại Hàn Quốc.
Tại Việt Nam nay chỉ còn khu cổ tích liệt hạng Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội đã sập trong giai đoạn Toàn quốc kháng chiến (một số thạch bi hỏng nặng do tự vệ quân đem làm bia tập bắn) sau được trùng tu giai đoạn 1948-50 dưới chính thể Quốc gia Việt Nam. Bắt đầu từ năm 2003, tại cổ tích này duy trì sinh hoạt Ngày Thơ Việt Nam hàng năm nhằm lễ Nguyên Tiêu. Tuy nhiên, từ khoảng năm 2004, do ảnh hưởng của các trào lưu mạng xã hội, truyền thông và công luận thường phải lên tiếng phẫn nộ trước hành vi phá hoại cổ vật của khách tham quan người Việt, đặc biệt thế hệ trẻ - những người vốn không còn cơ hội tiếp xúc văn hóa Hán tự. Tới mức, ban quản lý khu cổ tích phải lập đội tình nguyện viên đứng giám sát từng thạch bi để ngừa khách làm xước di vật, thậm chí đứng hoặc ngồi lên thạch bi tiến sĩ để chụp ảnh. Trên mái cổ tích lúc nào cũng có người rải tiền lẻ để lấy may thi cử hoặc buôn bán.
Thành Quân quán Huế ban đầu ở ngoại thành rồi bị hư nặng do trận bão Giáp Thìn (1904) nên phải dời vào thành, đổi gọi Quốc Tử giám, tuy được phục hồi nhưng quy mô kém hẳn. Sau Chiến dịch Mậu Thân (1968), cả hai công trình cũ-mới đều bị bom đạn phá tan hoang. Từ thập niên 1970, chính quyền Huế theo lệnh chính phủ Việt Nam Cộng hòa cũng cố công khắc phục nhưng nhìn chung chỉ còn phế tích. Tới nay, khu cổ tích này được đổi thành Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế.
👁️
126 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nguyễn Thái Học** (chữ Hán: 阮太學; 30/12/1902 – 17/6/1930) là nhà cách mạng Việt Nam chủ trương dùng vũ lực lật đổ chính quyền thực dân Pháp, giành độc lập cho Việt Nam. Ông là
**Sinh thái học thực vật** là một phân ngành của sinh thái học nghiên cứu sự phân bố và phong phú của thực vật, tác động của các nhân tố môi trường lên sự phong phú của thực vật,
**Cổ sinh thái học** (, cũng được đánh vần là _palaeoecology_) là khoa học nghiên cứu về sự tương tác giữa các sinh vật hoặc tương tác giữa các sinh vật và môi trường của
phải|nhỏ|300x300px|Quần thể không thể phát triển vô hạn. Sinh thái học quần thể bao gồm nghiên cứu các tác nhân ảnh hưởng tới sự phát triển và tồn tại của quần thể. [[Sự kiện tuyệt
nhỏ|Hình thái học của một con _Caprella mutica _đực **Hình thái học** là một nhánh của lĩnh vực sinh học, giải quyết việc nghiên cứu về hình dáng và cấu trúc của sinh vật và các điểm đặc trưng
phải|nhỏ|240x240px|**1** - phôi dâu, **2** - phôi nang nhỏ|240x240px|**1** - blastula, **2** - gastrula with blastopore; **orange** - ectoderm, **red** - endoderm **Phôi thai học** là một phân ngành của sinh học nghiên cứu về
## Sinh thái học hệ sinh thái ### Lưới thức ăn Lưới thức ăn là tập hợp các chuỗi thức ăn có chung nhiều mắt xích. Trong đó, có thể tổ chức một mạng lưới
**Tập tính sinh học** hay còn gọi là **sinh thái học hành vi** (_Behavioral ecology_) là nghiên cứu về cơ sở tiến hoá đối với hành vi (tập tính) của động vật do áp lực
phải|nhỏ|Inflorescences emerging from protective coverings **Hình thái học thực vật** là ngành khoa học nghiên cứu cấu trúc bên ngoài và hình dạng vật lý của thực vật. Ngành này thường được cho là khác
**Công thái học** (hay **môn học về yếu tố con người**, tiếng Anh: **ergonomics**, phiên âm Ơ-go-no-míc) là một môn học về khả năng, giới hạn của con người. Từ đó có thể tăng khả
**Hiệp hội Sinh thái học Nhật Bản** (tiếng Nhật:日本生態学会-にほんせいたいがっかい-nihonseidaigakkai; tiếng Anh: _Ecological Society of Japan_- ESJ), là một tổ chức nghề nghiệp về sinh thái học của Nhật Bản được thành lập năm 1953. ##
nhỏ|250x250px|Ảnh chụp gần hoa của _Schlumbergera_, cho thấy một phần của [[bộ nhụy (có thể thấy đầu nhụy và vòi nhụy) và nhị bao quanh nó]] **Hình thái học sinh sản thực vật** là ngành
Trong ngôn ngữ học, **hình thái học** (tiếng Anh: _morphology_), còn gọi là **từ pháp học**, là môn học xác định, phân tích và miêu tả cấu trúc của hình vị (còn gọi là _ngữ
nhỏ|Tổ ong _Andricus kollari_ trên cành cây sồi. **Sống nhờ** là phương thức sống của một loài động vật cư trú ở trên hoặc trong cơ thể của một loài sinh vật khác, hoặc cư
**Quái thai học** là nghiên cứu về sự bất thường của sự phát triển sinh lý. Nó thường được coi là nghiên cứu về các bất thường bẩm sinh của con người, nhưng quái thai
Tựa lưng công thái học ButterFly thiết kế cánh bướm ôm trọn đường cong sinh lý. Thiết kế công thái học điều chỉnh 5 cấp độ, nâng đỡ cột sống 360 độ khi ngồi làm
**Sinh thái học cảnh quan ** là ngành khoa học về nghiên cứu và cải thiện mối quan hệ giữa các quá trình sinh thái trong môi trường và các hệ sinh thái cụ thể.
Hình Thái Học Tiếng Anh Hình thái học tiếng Anh là một phân ngành thuộc Ngôn ngữ học Anh (English Linguistics) có tác động quan trọng trong việc giúp người học gắn kết dạng âm
**Thái học** (Hán văn: 太學) là học phủ tối cao trong hệ thống giáo dục cổ điển Á Đông, tương tự cao đẳng giáo dục ngày nay. ## Lịch sử Khuê Văn các (奎文閣) [[Văn
**Dòng năng lượng** là dòng năng lượng truyền qua các sinh vật sống trong hệ sinh thái. Mọi sinh vật sống đều tham gia chuỗi thức ăn, theo vai trò trong chuỗi mà được phân
Ghế công thái học có gác chân hiện đại Chất liệu: Lưng lưới, nệm lưới, chân nhựa có bánh xe, có gác chân. Ghế xoay, nâng hạ, ngả nằm nghỉ trưa, tựa đầu điều chỉnh, lưng
**Thái học sinh** (太學生) là học vị cấp cho những thí sinh thi đỗ kỳ thi Hội, một trong những kỳ thi Nho học do triều đình phong kiến tổ chức. Học vị này xuất
Tựa lưng công thái học thiết kế kiểu dáng cánh bướm ButterFly điều chỉnh 5 cấp độ, nâng đỡ cột sống 360 độ khi ngồi làm việc học tập. Sản phẩm tựa lưng với vật
ĐIỂM NỔI BẬT CỦA TỰA LƯNG CÔNG THÁI HỌC EMA - Khác với các loại tựa lưng khác, tựa lưng công thái học EMA được thiết kế chuẩn theo công thái học của lưng người
Kê chân công thái học Hyperwork HPW-FR01 Thông tin sản phẩm: – Kích thước: 380x300x80 mm – Chất liệu: Thép – Chịu tải trực tiếp: 20kg – Góc xoay cổ chân: +/- 20° Kê chân
Ergonomic Swings Adjustable Footrest - Ghế gác chân xích đu công thái học Ngồi một chỗ làm việc, học tập trong thời gian dài? Bạn nhất định cần kê chân công thái học để không
“Hình thái học đô thị” là cuốn sách đầu tiên đề cập đến một lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu về đô thị thuộc chuyên ngành Quy hoạch và Thiết kế đô thị, mang tính
Mô tả sản phẩm: Ghế gác chân công thái học là giải pháp lý tưởng giúp cải thiện tư thế ngồi và giảm áp lực lên chân khi làm việc lâu tại bàn. Thiết kế
Ghế công thái học CR4320-M Nội thất Capta Ghế ngồi làm việc tại nhà hỗ trợ cột sống có gác chân lưng và nệm lưới tay nhựa PU mềm chữ T chân xoay thép mạ
Ghế Gác Chân Văn Phòng Công Thái Học Ergonomic Footrest KUNBE Điều Chỉnh 6 Mức Chiều Cao Massage Chân Bản Cao Cấp Ngồi một chỗ làm việc, học tập trong thời gian dài? Bạn nhất
ĐỆM NGỒI CAO SU NON TỔ ONG + VẢI TẢN NHIỆT CHO GHẾ CÔNG THÁI HỌC Tăng trải nghiệm ngồi – Giảm áp lực – Thoáng mát cả ngày Chất liệu cao cấp –
ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT CỦA BỘ ĐỆM KÊ TAY GHẾ VĂN PHÒNG EMA Ảnh minh họa: Đệm kê tay văn phòng Ema ôm sát theo cánh tay - Thiết kế công thái học ôm sát
ĐIỂM NỔI BẬT CỦA SẢN PHẨM - Thiết kế công thái học với góc nghiêng về sau thuận theo hướng đặt chân người dùng giúp tạo tư thế ngồi thư giãn cho thắt lưng, chân
Ghế lưới công thái học làm việc tại nhà tựa đầu có tay nâng hạ nhập khẩu CM4533-M - Chất liệu: Khung nhựa đen, lưới đen, tay nhựa, chân thép mạ chrome bóng - Kích
**Sinh thái nhân văn** hay **sinh thái học nhân văn** là một khoa học liên ngành và xuyên ngành về mối quan hệ giữa con người với môi trường tự nhiên, xã hội và môi
thumb|right|Một mẫu [[nấm thu thập được vào mùa hè năm 2008 tại các khu rừng hỗn hợp nằm ở miền Bắc Saskatchewan, gần thị trấn LaRonge, Canada. Đây là ví dụ chứng minh tính đa
Sản phẩm Ghế công thái học Nghia furniture Lumbar. Màu sắc Khung đen, lưới xám - Khung đen, lưới đen - Khung xám, nệm mút xám. Tựa đầu Thiết kế 4D điều chỉnh các hướng
**Hệ sinh thái** là một hệ thống mở hoàn chỉnh gồm các thành phần sống (quần xã) và các thành phần vô sinh như không khí, nước và đất khoáng (gọi chung là sinh cảnh).
Phôi thai học Phật giáo Tây Tạng Công ty phát hành: Thái Hà Tác giả: Bs Tenzin Nyima Nhà xuất bản: Lao động Số trang: 176 Khổ: 13x19cm Năm xuất bản: 2022 [Thaihabooks] Cuốn sách
Phôi thai học Phật giáo Tây Tạng Công ty phát hành: Thái Hà Tác giả: Bs Tenzin Nyima Nhà xuất bản: Lao động Số trang: 176 Khổ: 13x19cm Năm xuất bản: 2022 [Thaihabooks] Cuốn sách
Phôi thai học Phật giáo Tây Tạng ------------ Cuốn sách giới thiệu phôi thai học theo Phật giáo Tây Tạng và chia sẻ những kiến thức quý giá cho những người sắp làm cha
nhỏ| Cừu ăn các mô thực vật có chứa nồng độ carbon cao so với nồng độ nitơ và phosphor (tức là tỷ lệ _C: N: P_) cao. Để tăng trưởng và phát triển, các
Trong sinh thái học, một **ổ** là sự phù hợp của một loài với một điều kiện môi trường cụ thể. Nó mô tả cách mà một sinh vật hoặc quần thể phản ứng với
Sản phẩm Ghế Công thái học Life 02 Tựa đầu Thiết kế 3D nâng hạ, cụp, ngửa và có thể tịnh tiến ra vào 3 cm Tựa lưng Thiết kế 2 lưng, lưng dưới vồng 15
LƯU Ý: Khi nhận hàng Anh/Chị vui lòng quay video Unbox và kiểm tra linh kiện, trước khi lắp. Shop chỉ giải quyết các trường hợp bị thiếu hàng và lỗi khi có video. Xin
️ Sản phẩm: Ghế công thái học SMA E06 Plus ️ Tựa đầu:Thiết kế 3D điều chỉnh các hướng nâng hạ, cụp ngửa và tiến lùi 5 cm ️ Tựa lưng:Tựa lưng đôi cố định
Phôi thai học Phật giáo Tây Tạng Công ty phát hành: Thái Hà Tác giả: Bs Tenzin Nyima Nhà xuất bản: Lao động Số trang: 176 Khổ: 13x19cm Năm xuất bản: 2022 [Thaihabooks] Cuốn sách
Hệ sinh thái rừng **Hệ sinh thái rừng** (_Forest ecosystem_) là một hệ sinh thái mà thành phần nghiên cứu chủ yếu là sinh vật rừng (các loài cây gỗ, cây bụi, thảm tươi, hệ
**Diễn thế sinh thái** (tiếng Anh là Ecological Succession) là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã sinh vật qua các giai đoạn khác nhau, từ dạng (trạng thái) khởi đầu (hay tiên
Cuốn sách giới thiệu phôi thai học theo Phật giáo Tây Tạng và chia sẻ những kiến thức quý giá cho những người sắp làm cha mẹ, có nhu cầu tìm hiểu cách để bảo