nhỏ|Cặp nhiễm sắc thể 9 trong bộ nhiễm sắc thể người bình thường, đã sắp xếp theo quy ước.
Nhiễm sắc thể số 9 (viết tẳt: NST 9) là một trong 23 nhiễm sắc thể ở bộ đơn bội (n) của người, được xếp ở thứ tự số 9 theo quy ước Quốc tế về kiểu nhân. Theo quy ước này, các nhiễm sắc thể được xếp thứ tự từ dài nhất (khoảng 8 μm) đến ngắn nhất (khoảng 1 μm) và cuối cùng là nhiễm sắc thể giới tính (xem hình 1). Ở mỗi bộ lưỡng bội (2n) của người có hai nhiễm sắc thể số 9, trong đó một chiếc nhận của bố còn chiếc kia do mẹ truyền cho, giống như các cặp khác.
Cấu trúc
Cấu tạo chung
- Mỗi NST 9 có hai cánh, nối nhau ở tâm động như nhiều nhiễm sắc thể khác của người, trong đó cánh ngắn có hơn 40 triệu cặp base (viết tắt là bp) nghĩa là kích thước ~ 41 Mb, còn cánh dài ~ 99 Mb; tổng cộng có khoảng 140 triệu bp (viết tắt: 140 Mb) - chiếm khoảng 4,5% tổng lượng DNA trong tế bào.
- NST 9 có tổng cộng khoảng 900 - 1200 gen cấu trúc (cistron) mã hoá prôtêin.
- NST 9 có cấu trúc đa hình cao, chứa tới 6-8% chất dị nhiễm sắc (heterochromatin).
- Trình tự NST 9 này gồm 109,044,351 bp đại diện cho hơn 99,6% của vùng nguyên nhiễm sắc.
Sơ đồ
Khi nghiên cứu nhiễm sắc thể, các nhà khoa học thường phải nhuộm chúng bằng các thuốc nhuộm đặc trưng, nhờ đó nhận biết được các dải (băng) sẫm (tối) hoặc nhạt màu (sáng) dưới kính hiển vi. Ở người khoẻ mạnh, bình thường (không bị đột biến nhiễm sắc thể), những dải này là ổn định nên các nhà khoa học thường sử dụng hình ảnh đó như là một "bản đồ" chuẩn cho mỗi nhiễm sắc thể (hình 2). Mỗi dải đó được sử dụng để mô tả vị trí của các gen trên mỗi nhiễm sắc thể, nói cách khác mỗi dải coi như một hoặc tập hợp lô-cut gen. Sự nhận biết và mô tả các vị trí này tuân theo "ngữ pháp" nhất định (xem trang lô-cut gen để biết cách đọc theo kiểu ngữ pháp này).
nhỏ|Các dải (băng) ở NST 9 của người
Các gen ở NST 9
Số lượng gen
Mặc dù "bản đồ gen" của người đã được xây dựng trong dự án "Human genome" (bộ gen người), nhưng nhiều chi tiết chính xác vẫn chưa được xác định, nhiều gen chưa được nhận biết rõ chức năng. Do đó, phần sau đây chỉ là các ước tính số lượng gen của NST 9.
Sô lượng gen đã được xác định không giống nhau tuỳ theo kết quả của các dự án nghiên cứu khác nhau về bộ gen người. Chẳng hạn, theo NCBI (viết tắt của the National Center for Biotechnology Information tức Trung tâm Thông tin Công nghệ Sinh học Quốc gia - Hoa Kỳ) thì số gen nhiều nhất, thống kê sơ bộ như sau:
Một số gen thường gặp
- ABO: ABO histo-blood group glycosyltransferases
- ACTL7A: encoding protein Actin-like protein 7A
- ALAD: aminolevulinate, delta-, dehydratase
- ALS4: amyotrophic lateral sclerosis 4
- ASS: argininosuccinate synthetase
- BNC2: zinc finger protein basonuclin-2
- C9orf64: chromosome 9 open reading frame 64
- CAAP1: caspase activity and apoptosis inhibitor 1
- CCL27: chemokine (C-C motif) ligand 27, SCYA27
- CNTLN: centlein
- COL5A1: collagen, type V, alpha 1
- DDX31: DEAD box polypeptide 31
- DENND1A: DENN domain-containing protein 1A
- ENG: endoglin (Osler-Rendu-Weber syndrome 1)
- ENTPD2: encoding enzyme ectonucleoside triphosphate diphosphohydrolase 2
- EQTN: equatorin
- FAM73B: family with sequence similarity 73 member B
- FBP1 Fructose-1,6-bisphosphatase 1
- FIBCD1: encoding protein Fibrinogen C domain containing 1
- FOCAD: focadhesin
- FXN: frataxin
- GALT: galactose-1-phosphate uridylyltransferase
- GAS1: growth arrest-specific protein 1
- GCNT1: glucosaminyl (N-acetyl) transferase 1
- GRHPR: glyoxylate redasductase/hydroxypyruvate reductase
- HAUS6: HAUS augmin-like complex subunit 6
- IFN1@: Interferon, type 1, cluster
- IKBKAP: inhibitor of kappa light polypeptide gene enhancer in B-cells, kinase complex-associated protein
- INSL6: insulin like 6
- ISCA1: iron-sulfur cluster assembly 1 homolog, mitochondrial
- KIAA1958: protein KIAA1958
- KYAT1: Kynurenine aminotransferase 1
- LINGO2: leucine rich repeat and Ig domain containing 2
- MGC50722: Protein MGC50722, Uncharacterized Protein LOC399693
- MIR181A2HG encoding protein MIR181A2 host gene
- MIR7-1: microRNA 7-1
- MTAP: S-methyl-5'-thioadenosine phosphorylase
- NANS: N-acetylneuraminate synthase
- NINJ1: ninjurin-1
- NOL6: nucleolar protein 6
- NUDT2: nudix hydrolase 2
- OLFM1: olfactomedin 1
- PHF2: PHD finger protein 2
- PHPT1: phosphohistidine phosphatase 1
- PLAA: phospholipase A-2-activating protein
- PMPCA: mitochondrial processing alpha subunit
- PRUNE2: protein prune homolog 2
- RABGAP1: RAB GTPase activating protein 1
- REXO4: RNA exonuclease 4
- RNF183: encoding protein Ring finger protein 183
- SARDH: sarcosine dehydrogenase, mitochondrial
- SLC25A25-AS1: encoding protein SLC25A25 antisense RNA 1
- SPAG8 sperm-associated antigen 8
- SPIN1: spindlin-1
- STOML2: stomatin-like protein 2
- STRBP: spermatid perinuclear RNA-binding protein
- TEX10: testis expressed 10
- TGFBR1: transforming growth factor beta, receptor type I
- TMC1: transmembrane channel-like 1
- TMEM215: encoding protein Transmembrane protein 215
- TMEM268: Transmembrane protein 268
- TOR2A encoding protein Torsin-2A
- TSC1: tuberous sclerosis complex]] 1
- TTC39B: tetratricopeptide repeat protein 39B
- UBAC1: ubiquitin-associated domain containing protein 1
- UBAP1: ubiquitin-associated protein 1
- UBAP2: ubiquitin-associated protein 2
- ZBTB43: zinc finger and BTB domain containing 43
- ZCCHC6: zinc finger, CCHC domain containing 6
- ZDHHC21: zinc finger DHHC-type containing 21
- ZNF79: zinc finger protein 79
- ZNF510: zinc finger protein 510.
Một số bệnh do rối loạn ở NST 9
Mất khả năng tổng hợp xi-tô-zin ở phôi do đột biến lặn ở gen tổng hợp cytosine: xem chi tiết ở trang Acytosiosis.
Hội chứng nhiễm sắc thể Philadelphia do NST 9 đứt một đoạn, đoạn bị đứt gắn vào NST 22.
Hội chứng Hardcastle (Hardcastle syndrome) là một đột biến trội hiếm gặp, gây ung thư xương di truyền, triệu chứng đặc trưng là xơ cứng màng phổi, hẹp tủy, gãy xương bệnh lý, nhồi máu xương.
Hội chứng Ehlers-Danlos (Ehlers-Danlos syndrome) là tập hợp nhiều rối loạn mô liên kết ở cả da, xương, gân, mạch máu và nhiều mô khác. Khuyết tật thường gây ra lỏng khớp, thường dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
*Đột biến mất đoạn 9q22.3 (dạng microdeletion) do một đoạn rất nhỏ ở cánh dài, làm thể đột biến này mất khoảng 352.000 bp (tức 352 kb), trong vùng q22.3 của NST 9. Tuy vùng này ít quan trọng, nhưng gây ra triệu chứng phát triển chậm, thiểu năngt trí tuệ, một số bất thường về thể hình, đã được gọi là hội chứng Gorlin (ung thư biểu mô tế bào cơ bản).,
Trong số các gen và bệnh trên, trình độ Sinh học phổ thông nâng cao ở Việt Nam đã đề cập đến lô-cut gen quy định hệ nhóm máu ABO và sự chuyển vị của NST 9 sang NST 22 tạo ra NST Ph. Tuy có 3 alen, nhưng chúng quy định bốn nhóm máu khác nhau là: A, B, AB và O bởi vì A>O, B>O, nhưng A><B. Đồng thời, bộ lưỡng bội của người bình thường chỉ có hai NST 9, nên kiểu gen của mỗi người chỉ có thể là 1/6 số sau: AA, AO, BB, BO, AB và OO (xem hình)., Xem chi tiết ở trang.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Cặp nhiễm sắc thể 9 trong bộ nhiễm sắc thể người bình thường, đã sắp xếp theo quy ước. **Nhiễm sắc thể số 9** (viết tẳt: **NST 9**) là một trong 23 nhiễm sắc thể
nhỏ|Hình 1: Lược đồ tạo thành nhiễm sắc thể Philadelphia **Nhiễm sắc thể Philadelphia** là nhiễm sắc thể số 22 của người bị đột biến thêm một đoạn từ nhiễm sắc thể số 9 chuyển
nhỏ|Sơ đồ mô tả đơn giản bộ nhiễm sắc thể với hai loại nhiễm sắc thể là A (màu hồng) và B (xanh). Ở bộ đơn bội (n) thì mỗi loại chỉ có một nhiễm
nhỏ|Hình 1: Locus là vị trí của gen trên nhiễm sắc thể. Trong hình biểu diễn 5 locus ở cánh dài và 3 ở cánh ngắn của một nhiễm sắc thể giả định. Trong sinh
nhỏ|Kháng nguyên A (đỏ), B (xanh) trên hồng cầu và kháng thể IgM trong huyết thanh. **Hệ thống nhóm máu ABO** là tên của một hệ nhóm máu ở người, dựa trên sự tồn tại
**Stearoyl-CoA desaturase-1** (stêarôin-côenzym A đêzaturaza 1) là một trong những enzym phân bố ở mạng lưới nội chất của tế bào, xúc tác một trong các giai đoạn hình thành các axit béo không bão
**Kháng thể** (**Antibody, Ab**), còn được gọi là **immunoglobulin** (**Ig**), là một protein lớn, hình chữ Y được hệ thống miễn dịch sử dụng để xác định và vô hiệu hóa các vật thể lạ
thumb|right|Ảnh chụp hiển vi điện tử của hai ty thể trong tế bào mô phổi động vật có vú cho thấy chất nền và những lớp màng bao bọc bào quan. **Ty thể** (tiếng Anh:
nhỏ|Xác định giới tính ZW ở chim (ví dụ như với gà) **Hệ thống xác định giới tính ZW** là **hệ thống** nhiễm sắc thể xác định giới tính của con non ở một số
**Hội chứng Down**, còn được gọi là **thể tam bội 21** (trisomy 21), là một rối loạn di truyền do việc thừa một phần hoặc toàn bộ bản sao nhiễm sắc thể 21. Tình trạng
Người ta đã đạt được nhiều tiến bộ trong hiểu biết về sinh lý bệnh màng trong và vai trò đặc biệt của surfactant trong các nguyên nhân của bệnh. Tuy nhiên, bệnh màng trong
Đã có nhiều lo ngại và tranh cãi liên quan đến Thế vận hội Mùa hè 2024, bao gồm những lo ngại về an ninh, vấn đề nhân quyền, và tranh cãi về việc cho
nhỏ|Trận Poitiers qua bức họa "Bataille de Poitiers en Octobre 732" của [[Charles de Steuben]] **Sơ kỳ Trung cổ** là một thời kỳ lịch sử của châu Âu kéo dài từ năm 600 tới khoảng
**23** (**hai mươi ba**) là một số tự nhiên ngay sau 22 và ngay trước 24. ## Trong toán học * Số 23 là số nguyên tố thứ 9, và là số nguyên tố lẻ
**Hội chứng siêu nữ** (còn được gọi là **hội chứng 3X**,hay** hội chứng XXX**) có công thức bộ nhiễm sắc thể = **44A + XXX** là một kiểu lệch bội nhiễm sắc thể giới tính
Da bị nám, tàn nhang, sẹo, vết thâm, da đen xạm kém tươi sáng là vấn đề khiến không ít chị em lo lắng. Điện di Vitamin C là kỹ thuật làm đẹp hiệu quả
**iPad 10,2 inch (thế hệ thứ 9)**, hay còn được gọi là **iPad Gen 9**, là một máy tính bảng được thiết kế và bán ra bởi công ty Apple Inc.. Đây là phiên bản
_CCDC28B_ là tên viết tắt của "prôtêin chứa miền cuộn xoắn 28B" ở người, nguyên gốc từ tiếng Anh là **coiled-coil domain-containing protein 28B**. Protein này là sản phẩn của gen cùng tên: _gen_ _CCDC28B_
**Thụ thể hormone giải phóng gonadotropin** **(GnRHR)**, còn được gọi là thụ thể hormone giải phóng hormone hoàng thể hoá (**LHRHR**), là một thành viên của họ thụ thể bắt cặp với protein G (GPCR)
**Barbara McClintock** (16 tháng 6 năm 1902 – 2 tháng 9 năm 1992) là một nhà khoa học và di truyền học tế bào người Mỹ được trao Giải Nobel Sinh lý học và Y
nhỏ|Hình đầu trang: Sơ đồ các bộ nhiễm sắc thể thường gặp với 2 NST khác nhau (kí hiệu A và B); trong đó có đơn bội (AB), lưỡng bội (AABB) là bình thường; còn
thumb|Logo mới nhất của The Amazing Race phiên bản Mỹ được sử dụng từ mùa 23 đến hiện tại. **_The Amazing Race_** là một chương trình gameshow gồm những đội hai người đi vòng quanh
nhỏ|Đặc điểm chiều dài của cùng [[alen VNTR của sáu người.]] **Lập hồ sơ DNA** là xác định các đặc điểm DNA của một cá nhân. Đây là thuật ngữ dịch từ tiếng Anh **DNA
nhỏ|Đoạn DNA có thể bị "cắt" rồi chuyển vị trí, làm một gen hoặc cụm gen ở đó "nhảy" rồi chèn sang chỗ khác. **Gen nhảy** là một đoạn DNA hoặc bản sao của nó
**Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch** là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao, du lịch và báo
**Giải vô địch bóng rổ thế giới 2023** (tiếng Anh: _2023 FIBA Basketball World Cup_, tiếng Nhật: FIBAバスケットボールワールドカップ2023, tiếng Indonesia: _Piala Dunia Bola Basket FIBA 2023_) là giải đấu thứ 19 của Giải vô địch
**Thế vận hội** hay **Olympic** , còn có tên gọi cũ là _Thế giới vận động hội_, là cuộc tranh tài trong nhiều môn thể thao giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Thế
phải|nhỏ|[[HeLa|Tế bào HeLa được nhuộm DNA nhân bằng thuốc nhuộm Hoechst huỳnh quang. Những tế bào trung tâm và nằm rìa bên phải đang ở kỳ trung gian, do đó có thể nhận diện toàn
**Mafia: The City of Lost Heaven** (còn gọi là _Mafia_, _Mafia I_ để phân biệt với bản II phát hành tháng 8/2010) là tên một loại game bắn súng hành động tự do góc nhìn
**Chiến tranh thế giới thứ nhất**, còn được gọi là **Đại chiến thế giới lần thứ nhất**, **Đệ nhất Thế chiến** hay **Thế chiến I**, là một cuộc chiến tranh thế giới bắt nguồn tại
nhỏ|Các gen cùng ở một nhiễm sắc thể gọi là gen liên kết. Trong sơ đồ có hai nhóm gen liên kết: AbCDe và aBCde. **Gen liên kết** (linkage genes) là các gen cùng ở
Có tám tỷ người trong chúng ta đang chống lại và vượt qua 6 trong số 9 ranh giới hành tinh có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và khả
1/Công dụng Máy soi da tóc 9 inch có chụp ảnh dùng trong spa ,thẫm mỹ viện Máy soi da có màn hình 9 inch là sản phẩm chuyên về phân tích da và tóc
MÔ TẢ SẢN PHẨMKem trị nám sắc đỏ Lierac Rosilogie 40ml*Thông tin sản phẩm:Kem trị nám Lierac một loại tinh chất cô đặc có khả năng điều chỉnh các đốm nâu bao gồm vết nám,
**_The Fame_** là album phòng thu đầu tay của nữ ca sĩ người Mỹ Lady Gaga, được phát hành vào ngày 19 tháng 8 năm 2008, thông qua hãng thu âm Interscope Records. Sau một
Một **công dân kỹ thuật số** () là người có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin để giao tiếp với người khác, tham gia vào các hoạt động xã hội, kinh doanh và
**Thế hệ Alpha** (tiếng Anh: **_Generation Alpha_**, viết tắt: **_Gen Alpha_**) là nhóm nhân khẩu học nằm sau thế hệ Z và nằm trước thế hệ Beta. Các nhà nghiên cứu và các phương tiện
**Đại hội Thể thao châu Á 2014** (), tên chính thức là **Đại hội Thể thao châu Á lần thứ 17** () còn được gọi là **Incheon 2014** (), là một sự kiện thể thao
**Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng (C10)** trực thuộc Bộ Công an Việt Nam có chức năng, nhiệm vụ giúp Bộ trưởng tham mưu với
thumb|Một ngôi mộ tập thể trong thảm sát Nam Kinh Tổng số người thiệt mạng trong vụ **thảm sát Nam Kinh** là một vấn đề gây tranh cãi trong lịch sử Nhật Bản và Trung
**Chiến tranh thế giới thứ hai** (còn được nhắc đến với các tên gọi **Đệ nhị thế chiến**, **Thế chiến II** hay **Đại chiến thế giới lần thứ hai**) là một cuộc chiến tranh thế
thumb|DNA ti thể là nhiễm sắc thể tròn nhỏ được tìm thấy bên trong ty thể thumb|right|Mô hình DNA ty thể của người. **DNA ty thể** (tiếng Anh: **mitochondrial DNA**, **mtDNA**) là DNA nằm trong
MÔ TẢ SẢN PHẨMGiày Adidas X9000L2 sneaker thể thao nam đen EH0040 - Hàng - Bounty Sneakers:- Cam kết nhập từ ADIDAS US, UK, JP - đền x10.- GIÁ RẺ hơn các shop khác 15-20%
**Wolfenstein: The New Order** (_tạm dịch: Wolfenstein: Trật Tự Mới_) là một trò chơi điện tử bắn súng FPS được phát triển bởi nhóm MachineGames, và phát hành bởi Bethesda Softworks. Đây là phiên bản
nhỏ| [[Ổ đĩa cứng|Ổ cứng lưu trữ thông tin ở dạng nhị phân và do đó được coi là một loại phương tiện kỹ thuật số vật lý. ]] **Phương tiện truyền thông kỹ thuật
**Sigurd Snake-in-the-eye** () hay **Sigurd Áslaugsson** là một chiến binh Viking và vua Đan Mạch bán huyền thoại xuất hiện từ giữa đến cuối thế kỷ thứ 9. Theo nhiều nguồn từ sử thi và
nhỏ|Phân tử xi-tô-zin ở dạng cấu tạo 3D. **Acytosiosis** là một rối loạn di truyền ở người do cơ thể không có khả năng tổng hợp xitôzin. Thuật ngữ **acytosiosis** được phát âm như: /a-xi-tô-zi-ô-xit/,
**Trung thể** là một trung tâm tổ chức các ống vi thể (_microtubule organizing center_-MTOC) chính cũng như là bào quan điều hòa tiến trình phân bào. Nó được tìm thấy vào năm 1888 bởi
**Hoàng Thế Thiện** (1922 – 1995) là một danh tướng của Quân đội nhân dân Việt Nam (thụ phong trước năm 1975), một Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Ông từng
**Người**, **con người**, **loài người** hay **nhân loại** (danh pháp khoa học: **_Homo sapiens_** hay **_Homo sapiens sapiens_**, nghĩa đen: **người tinh khôn**) là loài linh trưởng đông đảo và lan rộng nhất. Người có