✨Nguyễn Phúc Lương Đức

Nguyễn Phúc Lương Đức (chữ Hán: 阮福良德; 26 tháng 7 năm 1817 – 13 tháng 5 năm 1891), trước có tên là Tam Xuân (三春), phong hiệu An Thường Công chúa (安常公主), là một công chúa con vua Minh Mạng nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam.

Công chúa Lương Đức nổi tiếng là người hiếu thuận, cũng là một nhà thơ trong chốn cung đình như Nguyễn triều Tam Khanh (阮朝三卿), nhưng tác phẩm của bà chỉ là thơ đối đáp ứng khẩu, không gom thành thi tập.

Tiểu sử

Công chúa Lương Đức sinh ngày 13 tháng 6 (âm lịch), là con gái thứ tư của vua Minh Mạng, mẹ là Bát giai Mỹ nhân Nguyễn Thị Bân. Công chúa là chị ruột của Hàm Thuận công Nguyễn Phúc Miên Thủ. Công chúa Lương Đức lúc sinh ra đĩnh ngộ lạ thường, có tính hiếu thuận, vua rất yêu quý quay về thì công chúa mới theo hầu, sau khi vua Đồng Khánh lên ngôi thì bà mới về phủ đệ. Tẩm mộ của bà được song táng cùng phò mã Oánh tại làng Nguyệt Biều (nay thuộc phường Thủy Biều, Huế). Tẩm của công chúa Lương Đức là một trong số ít các lăng tẩm công chúa còn giữ được nguyên vẹn. Bà có 4 con trai, 4 cháu nội và 5 chắt nội. Con trưởng là Phan Văn Huy tập ấm chức Hiệu úy.

Tuy Lý vương Miên Trinh có làm bài thơ đề vào ảnh nhỏ của bà như sau:

::''Tốt thay! ::''Chị của ta là người ăn nói nhu mì, ::''Tính nết tốt, nghĩa ngợi thành thực, ::''Mũ áo chững chạc, ::''Lời nói không ra khỏi cửa. ::''Vương cơ là bậc tôn quý, ::''Biết cần kiệm khiêm ức, ::''Bảy điều răn đã quen, ::''Ba chữ tòng là phép, ::''Có con được hiếu, ::''Có cháu hầu bên cạnh, ::''Phục thọ chua hết, ::''Khang ninh đức tốt. ::''Ôi! Phong hoá nhà vua, ::''Từ nhà rồi ra đến nước, ::''Bốn phương xem đến cảm hoá, ::''Là khuôn mẫu ở nơi đồng sử.

Tác phẩm

Về tài thơ văn của công chúa Lương Đức, tuy không phổ biến cũng như không được lưu lại trong sách, nhưng chỉ một bài tán trên của ông Tuy Lý Vương cũng đủ chứng minh tài năng đức độ đến lời văn của công chúa đã đạt đến mức cảm hoá được lòng người.

Bài thơ Đường luật độc nhất còn lại của công chúa đó là:

HOA PHỤC CỬ GIAO TỰ ĐẠI LỄ (hoạ thơ bà Lễ tần Nhược Bích)