Nguyễn Đăng Thục (1909-1999) là nhà giáo dục, nhà nghiên cứu triết học và văn học Việt Nam ở thế kỷ 20.
Thân thế và sự nghiệp
Nguyễn Đăng Thục sinh ngày 14 tháng 6 năm 1909 trong một gia đình có truyền thống nho học và khoa bảng, tại làng Thổ Khối, huyện Gia Lâm, phủ Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc ngoại thành Hà Nội).
Thuở nhỏ, ông học tiểu học ở trường làng, học cấp trung học ở trường Albert Sarraut (Hà Nội).
Năm 1927, Nguyễn Đăng Thục sang du học ở Pháp, Bỉ và Thụy Sĩ. Sau khi, đỗ tú tài I và II ban Triết học và Toán học tại Marseilles ở miền Nam nước Pháp, ông theo học kỹ nghệ và khoa học tại L’École Nationale des Arts (Trường Quốc gia Mỹ thuật) và Đại học Lille ở Roubais ở miền Bắc nước Pháp, rồi tốt nghiệp Kỹ sư hóa học.
Năm 1934, ông trở về nước cùng với Bùi Ngọc Ái, Vũ Đình Di. Năm sau (1935), ông cùng với hai bạn này xuất bản tờ báo L’Avenir de la Jeunesse (Tương lai của tuổi trẻ) tại Hà Nội.
Năm 1937, ông làm bỉnh bút (biên tập viên) cho tờ Le Travail (Lao động). Ít lâu sau tờ báo này bị đình bản, ông quay về với nghề chuyên môn đã học là ngành kỹ nghệ, nhận làm kỹ sư hóa học cho Nhà máy dệt Nam Định (S.F.A.T). Trong thời gian làm việc ở đây, ông đã dành nhiều thời gian nghiên cứu về văn hóa Á Đông và đã viết hai tác phẩm Bình giải sách Đại học và Tinh thần khoa học và đạo học. Năm 1944, ông đứng ra xuất bản tạp chí Duy Nhất tại Nam Định với chủ trương dung hòa văn hóa Đông-Tây.
Năm 1945, Nguyễn Đăng Thục thôi việc tại Nhà máy dệt Nam Định, về làng Thụy Khê gần hồ Tây (Hà Nội) mở nhà máy riêng và tham gia các hoạt động văn hóa.
Sau ngày toàn quốc kháng chiến (19 tháng 2 năm 1946), ông làm kỹ sư cho công binh xưởng Liên khu III. Năm 1948, ông làm Giám đốc học vụ Trường Dân Huấn Vụ.
Năm 1949, ông hồi cư về Hà Nội và qua năm sau, ông được mời dạy bộ môn Triết học Đông phương tại Trường Đại học Văn Khoa Hà Nội, và làm chủ bút tờ Văn hóa tùng biên.
Năm 1954, Nguyễn Đăng Thục vào Sài Gòn làm việc ở bộ Văn hóa, giảng dạy triết học Đông phương và văn chương Việt Nam tại Trường Đại học Văn khoa Sài Gòn. Cùng thời điểm này, ông còn đứng ra sáng lập và làm Chủ tịch Hội Việt Nam Nghiên cứu và Liên lạc Văn hóa Á châu, làm Chủ nhiệm và Chủ bút tạp chí Văn hóa Á châu.
Từ năm 1961 đến năm 1964, ông giữ chức Giáo sư Khoa trưởng Khoa Văn học Việt Nam tại Trường Đại học Văn khoa Sài Gòn. Trưởng tiểu ban văn hóa của tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) tại Việt Nam.
Trong khoảng năm 1964-1965, ông cùng một số trí thức, nhân sĩ ở Sài Gòn như Giáo sư Tôn Thất Dương Kỵ, Bác sĩ Phạm Văn Ngỡi, nhà báo Cao Minh Chiếm, thi sĩ Trần Tuấn Khải, v.v...công khai ký một bản kiến nghị yêu cầu chính quyền Việt Nam Cộng hòa trực tiếp thương thuyết với Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam để chấm dứt chiến tranh. Do đó ông bị chính quyền Phan Huy Quát cách chức và buộc thôi dạy ở Trường Đại học Văn khoa Sài Gòn.
Năm 1967, ông được Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất mời giữ chức Khoa trưởng phân khoa Văn học và Khoa học Nhân văn kiêm Giáo sư môn Triết học Đông phương tại Viện Đại học Vạn Hạnh cho đến năm 1975. Khi tham gia giảng dạy tại đây, năm 1973, ông được Viện Đại học Vạn Hạnh trao văn bằng Tiến sĩ danh dự nhân kỷ niệm 10 năm thành lập.
Sau năm 1975, ông về hưu vì tuổi cao sức yếu. Giáo sư Nguyễn Đăng Thục mất ngày 3 tháng 6 năm 1999 tại Thành phố Hồ Chí Minh, thọ 90 tuổi.
Tác phẩm
Tác phẩm của Giáo sư Nguyễn Đăng Thục đã xuất bản trước năm 1975:
Đại học, Tứ hải (Hà Nội, 1940)
Triết lý nhân sinh Nguyễn Công Trứ (Hà Nội, 1950)
Tinh thần khoa học Đạo học (Văn hóa hiệp hội Hà Nội, 1953. Năm 1967, Khai trí ở Sài Gòn in lại)
Dân tộc tính (Văn hóa vụ Sài Gòn, 1956)
Triết lý văn hóa khái luận (Văn hữu Á châu, Sài Gòn, 1956)
Triết học Đông phương nhập môn (Bộ Quốc gia giáo dục, Sài Gòn, lần I: 1958, lần 2: 1960)
Văn hóa Việt Nam và Đông Nam Á (Văn hóa Á Châu, Sài Gòn, 1961)
Lịch sử triết học Đông phương tập I (Linh Sơn, Sài Gòn, 1956. Duy Nhất in lại, Sài Gòn, 1963)
Lịch sử triết học Đông phương tập II (Linh Sơn, Sài Gòn, 1956. Khai Trí in lại, Sài Gòn, 1963)
Lịch sử triết học Đông phương tập III (Đông Phương, Sài Gòn, 1956)
Lịch sử triết học Đông Phương tập IV (Bộ Quốc gia giáo dục, Sài Gòn, lần thứ I: 1962, lần thứ 2: 1968)
Lịch sử triết học Đông phương tập V (Bộ Quốc gia giáo dục Sài Gòn, 1964)
Tư tưởng Việt Nam (Khai Trí, Sài Gòn, 1964)
Lịch sử tư tưởng Việt Nam tập I (Phủ Quốc Vụ khanh đặc trách văn hóa, Sài Gòn, 1967)
Lịch sử tư tưởng Việt Nam tập II (Phủ Quốc Vụ khanh đặc trách văn hóa, Sài Gòn, 1970)
Thiền học Việt Nam (Lá Bối, Sài Gòn, 1967)
Democracy in traditional Vietnamese society (Nền dân chủ trong xã hội Việt Nam cổ truyền. Bộ Giáo dục, Sài Gòn, 1962)
Asian culture and Vietnamese humanism (Văn hóa châu Á và chủ nghĩa nhân văn Việt Nam. Hội Văn hóa Á Châu, Sài Gòn, 1965)
Lịch sử tư tưởng Việt Nam (tập III, IV, V, VI, in 1973 tại Sài Gòn)
Vũ trụ nghệ thuật Nguyễn Du (1973)
Lý hoặc luận của Mâu Bác (dịch và chú thích)
Triết học Thiền của Trần Thái Tông (1970)
*Khóa hư lục của Trần Thái Tông (dịch và chú thích, in 1972). Ngoài ra, ông còn một số ít tác phẩm chưa xuất bản.
Ngoài ra, ông còn viết lời tựa cho một số quyển sách của Cao Đài giáo như: Giáo lý Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, Trên đường tấn hóa...
Sau năm 1975, một số tác phẩm của ông đã được chọn in lại, trong đó có hai bộ sách đồ sộ là Lịch sử triết học Đông phương (trọn bộ 5 tập. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, 1991) và Lịch sử tư tưởng Việt Nam (trọn bộ 6 tập. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, 1992).
Đóng góp cho triết học và văn học Việt
Hầu hết tác phẩm của Nguyễn Đăng Thục đều là một cái nhìn tổng thể về lịch sử tư tưởng phương Đông, nhất là lịch sử tưởng Việt Nam. Nổi bật nhất là bộ Lịch sử triết học Đông phương. Đây là "công trình đầu tiên" bằng tiếng Việt, giới thiệu một cách hệ thống các trào lưu tư tưởng phương Đông khởi đầu từ Ấn Độ, Trung Hoa và các nước châu Á.
Một công trình nổi bật khác, đó là bộ Lịch sử tư tưởng Việt Nam. Ở đây, tác giả giới thiệu lịch sử tư tưởng Việt Nam kể từ khi người Việt xây dựng Nhà nước cổ đại cho đến thời kỳ văn hóa phương Tây du nhập vào nước Việt trong thế kỷ 16. Suốt chiều dài mấy ngàn năm đó, người Việt đã từng bước chắt lọc các nguồn tư tưởng ngoại lai và hòa hợp với tư tưởng bản địa để có một hệ tưởng Việt Nam đa dạng và phong phú.
Ngoài ra, ông còn có một số sách viết về thiền học Việt Nam, rất có giá trị. Với tư cách chuyên sâu của một học giả, lần đầu tiên Nguyễn Đăng Thục đặt thiền học trong tiến trình lịch sử tư tưởng dân tộc để xem xét một cách cặn kẽ...
Nguồn tham khảo
Nguyễn Q. Thắng-Nguyễn Huệ Chi, mục từ "Nguyễn Đăng Thục" trong Từ điển văn học (bộ mới). Nhà xuất bản Thế giới, 2004.
[http://old.thuvienhoasen.org/danhtang2-phuluc-4.htm Tiểu sử Nguyễn Đăng Thục trên Website Thư viện Hoa Sen]
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nguyễn Đăng Thục** (1909-1999) là nhà giáo dục, nhà nghiên cứu triết học và văn học Việt Nam ở thế kỷ 20. ## Thân thế và sự nghiệp **Nguyễn Đăng Thục** sinh ngày 14 tháng
[[Tập tin:Bernoulli inequality.svg|nhỏ|Đồ thị của hai hàm số **(đỏ)** và **(xanh)**]] Trong toán học, ** bất đẳng thức Bernoulli** là một bất đẳng thức cho phép tính gần đúng các lũy thừa
Trong lý thuyết xác suất, các **bất đẳng thức Bernstein** cho chặn trên của xác suất tổng các biến ngẫu nhiên độc lập nhận giá trị lệch khỏi giá trị kì vọng. Trong trường hợp
Trong lý thuyết số, **bất đẳng thức Bonse**, đặt tên theo H. Bonse, liên hệ kích thước của một primorial với số nguyên tố nhỏ nhất không nằm trong phân tích thừa số nguyên tố của
nhỏ|đẳng thức Trong toán học, **đẳng thức** là mối quan hệ giữa hai đại lượng, hay tổng quát hơn, hai biểu thức, khẳng định rằng hai đại lượng hay giá trị đó bằng nhau, tức
nhỏ|phải|[[Chứng minh toán học#Chứng minh bằng hình ảnh|Chứng minh không cần lời của bất đẳng thức AM-GM.]] thumb|[[Chứng minh toán học#Chứng minh trực tiếp|Chứng minh trực quan cho thấy . Lấy căn bậc hai và
**Bất đẳng thức Schur** được phát biểu như sau: Cho là các số thực không âm. Chứng minh rằng: Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi
Trong lý thuyết xác suất, **bất đẳng thức Azuma–Hoeffding** (đặt tên theo Kazuoki Azuma và Wassily Hoeffding) là một bất đẳng thức về sự tập trung của giá trị một martingale có gia số bị
**Nguyễn Đáng** (16 tháng 11 năm 1925 - 8 tháng 4 năm 1984), tên thường dùng là **Nguyễn Văn Trung**, tên thường gọi là **Năm Trung** hay **Năm Đáng,** là nhà hoạt động Cách mạng
**Nguyễn Đăng Giai** (阮登楷 hay 阮登階, ? - 1854) tự **Toản Phu**; là danh thần nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế và sự nghiệp Ông là người làng Phù Chánh, huyện
**Nguyễn Tri Thức** (sinh ngày 16 tháng 9 năm 1973) là một bác sĩ, chính trị gia, thầy thuốc ưu tú người Việt Nam. Ông là Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam, Đại biểu
**Nguyễn Đăng Quang** (sinh năm 1963) là doanh nhân, tỷ phú USD người Việt phó chủ tịch thứ nhất trong Hội đồng quản trị Techcombank từ tháng 4 năm 2016 đến nay. Trước đó, ông
**Nguyễn Đăng Huân** (chữ Hán: 阮登勳, 1805 - 1838), tự: **Hy Khiêm**, hiệu: **Thạch Am**; là quan triều Nguyễn (đời Minh Mạng) trong lịch sử Việt Nam. Ông nổi tiếng là vị quan _"thanh liêm,
**Nguyễn Đăng Trừng** (sinh 1942) là một luật sư Việt Nam, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư thành phố Hồ Chí Minh từ năm 1995 cho tới nay (tháng 8 năm 2014), đại biểu quốc hội
**Nguyễn Đăng Tuân** (chữ Hán: 阮登洵; 1772 – 1844), tự **Tín Phu** (信夫), hiệu **Thận Trai** (慎齋), là danh thần triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Tiểu sử Ông sinh năm Nhâm Thìn
**Nguyễn Đăng Sở** (chữ Nôm: 阮登) hay **Nguyễn Sở** (1754-1840) là một đại quan của các triều đại Lê mạt, Tây Sơn và Nguyễn sơ. ## Tiểu sử **Nguyễn Đăng Sở** sinh năm 1754, trong
Sau hơn 15 năm thành lập, Nguyễn Đăng thành lập và phát triển, trải qua rất nhiều cơ hội và thử thách, siêu thị điện máy Nguyễn Đăng đã và đang trở thành một sức
Sau hơn 15 năm thành lập, Nguyễn Đăng thành lập và phát triển, trải qua rất nhiều cơ hội và thử thách, siêu thị điện máy Nguyễn Đăng đã và đang trở thành một sức
nhỏ|Nguyễn Thị Thục Viên (người đầu tiên bên phải) **Nguyễn Thị Thục Viên** (1903-1984) là Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I, khóa II. Bà là đảng viên Đảng Dân chủ Việt Nam ##
**Nguyễn Phúc Thục Tư** (chữ Hán: 阮福淑姿; 5 tháng 8 năm 1833 – 15 tháng 3 năm 1879), trước có tên là **An Thục** (安淑), phong hiệu **Xuân Hòa Công chúa** (春和公主), là một công
**Nguyễn Đăng Bình** (sinh ngày 8 tháng 5 năm 1978) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là Phó Bí thư Tỉnh ủy Bắc Kạn, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chủ
**Nguyễn Văn Thực** (chữ Hán: 阮文實, có tài liệu ghi là **Nguyễn Danh Thực**, 1631 - 1693) đỗ Thám Hoa năm 1659 đời vua Lê Thần Tông. ## Tiểu sử **Nguyễn Danh Thực** sinh năm
**Đặng Thúc Hứa** (1870-1931), hiệu **Ngọ Sinh**; là chiến sĩ cách mạng cận đại của Việt Nam. ## Tiểu sử Ông sinh ở Lương Điền, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Sau khi thi đỗ
**Nguyễn Đăng Hưng** là một nhà cơ học người Việt tại đại học Liège, Vương quốc Bỉ. Lĩnh vực của ông là Cơ học vật rắn biến dạng chuyên ngành Cơ học tính toán, ông
Nguyên Bào Thực Vậtthuộc nhãn hiệu Hoàng Thiên Sâm đang là một trong những sản phẩm trị mụn hiệu quả nhất trên thị trường. Sản phẩm được chiết xuất từ 100% thiên nhiên, có thể
**Nguyễn Đăng Bảy** (1 tháng 1 năm 1923 – tháng 6 năm 2007) là nhà quay phim điện ảnh Việt Nam, ông đảm nhận vai trò quay phim cho nhiều bộ phim truyện và phim
**Đặng Thúc Liêng** (1867-1945), khi sinh ra có tên là **Huân** (hoặc **Huẫn**), đến năm 18 tuổi lấy biệt hiệu là **Trúc Am**, từ năm 30 tuổi về sau mới lấy tên là **Đặng Thúc
**Nguyễn Đăng Mạnh** (18 tháng 3, 1930 – 9 tháng 2, 2018) là nhà giáo, giáo sư văn chương, nhà phê bình văn học Việt Nam. ## Tiểu sử Nguyễn Đăng Mạnh sinh năm 1930
Sau hơn 15 năm thành lập, Nguyễn Đăng thành lập và phát triển, trải qua rất nhiều cơ hội và thử thách, siêu thị điện máy Nguyễn Đăng đã và đang trở thành một sức
**Nguyên lý bất định**, gọi chính xác là **Nguyên lý về tính bất xác định** hay **Nguyên lý về tính không chắc chắn** (tiếng Anh: **Uncertainty principle**, tiếng Đức: **Unschärferelation**), là một nguyên lý quan
Những Viên Kim Cương Trong Bất Đẳng Thức Toán Học Đây là công trình đồ sộ, dày gần 1.200 trang của nhà toán học Trần Phương, với sự cộng tác của Trần Tuấn Anh, Nguyễn
Những Viên Kim Cương Trong Bất Đẳng Thức Toán Học Đây là công trình đồ sộ, dày gần 1.200 trang của nhà toán học Trần Phương, với sự cộng tác của Trần Tuấn Anh, Nguyễn
Bí Quyết Đạt Điểm 10 Môn Toán Chuyên Đề Phương Trình - Bất PT - Hệ PT - Bất Đẳng Thức - Min Max Bí Quyết Đạt Điểm 10 Môn Toán Chuyên Đề Phương Trình
Bí Quyết Đạt Điểm 10 Môn Toán Chuyên Đề Phương Trình - Bất PT - Hệ PT - Bất Đẳng Thức - Min Max Bí Quyết Đạt Điểm 10 Môn Toán Chuyên Đề Phương Trình
**Lê Đăng Thực** là nhà quản lý giáo dục, Nhà giáo Nhân dân đầu tiên của ngành điện ảnh Việt Nam. Ông là người thầy đã đào tạo các nghệ sĩ nổi tiếng Khải Hưng,
Chính Xác Nguyên Lý, Thực Thi Và Giải Pháp Cho Internet Vạn Vậtlà một bản trình bày phản ánh đúng những thách thức phức tạp phải đối mặt của các chuyên gia dữ liệu, nhà
Mất Kết Nối - Khám Phá Các Nguyên Nhân Thực Của Trầm Cảm Và Các Giải Pháp Bất Ngờ Lost connections-Mất Kết Nối Chứng trầm cảm, lo âu và những điều bị bỏ quên Trầm
Nguyên Bào Thực Vật thuộc nhãn hiệu Hoàng Thiên Sâm đang là một trong những sản phẩm mụn hiệu quả nhất trên thị trường. Sản phẩm được chiết xuất từ 100% thiên nhiên, có thể
**Chúa Nguyễn** (chữ Nôm: ; chữ Hán: / **Nguyễn vương**) (1558-1777, 1780-1802) là tên gọi dùng để chỉ người đứng đầu, cai trị xứ Đàng Trong, tức dải đất từ Thuận Hóa (phía nam đèo
thumb|Mỹ Lương Công chúa, húy là [[Nguyễn Phúc Tốn Tùy|Tốn Tùy - chị gái Vua Thành Thái, và hai nữ hầu.]] **Hậu cung nhà Nguyễn** là quy định và trật tự của hậu cung dưới
**Đảng Cộng sản Việt Nam** là đảng cầm quyền và là chính đảng duy nhất được phép hoạt động tại Việt Nam theo Hiến pháp. Theo Cương lĩnh và Điều lệ chính thức hiện nay,
**Nhà Nguyễn** (chữ Nôm: 茹阮, chữ Hán: 阮朝; Hán-Việt: _Nguyễn triều_) là triều đại quân chủ cuối cùng trong lịch sử Việt Nam. Nhà Nguyễn được thành lập sau khi
**Chiến tranh Nguyên Mông – Đại Việt lần 3** (theo cách gọi khác ở Việt Nam là **Kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ 3**) là cuộc chiến tranh giữa Đại Nguyên và Đại
**Đảng Việt Tân** hoặc **Việt Nam Canh tân Cách mạng Đảng** (tiếng Anh: _Vietnam Reform Revolutionary Party_, **VRRP**) là một tổ chức chính trị được thành lập bởi một nhóm người Mỹ gốc Việt tại
**Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá I** được bầu ra tại Đại hội lần thứ I họp tại Ma Cao tháng 3 năm 1935. Trong suốt khóa (1935-1951), một số
**Phaolô Nguyễn Thái Hợp** (sinh ngày 2 tháng 2 1945) là một giám mục Công giáo tại Việt Nam. Ông từng đảm trách vai trò giám mục chính tòa tiên khởi của Giáo phận Hà
**Giuse Nguyễn Năng** (sinh ngày 24 tháng 11 năm 1953) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận vai trò Tổng giám mục Tổng giáo phận Sài Gòn, Chủ
**Giuse Nguyễn Chí Linh** (sinh ngày 22 tháng 11 năm 1949) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, ông từng đảm trách vai trò Tổng giám mục Tổng giáo phận Huế và
**Anphong Nguyễn Hữu Long** (sinh ngày 25 tháng 1 năm 1953) là một giám mục Công giáo người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận vai trò giám mục chính tòa Giáo phận Vinh, 2016 –
Vị trí vùng Tây Nguyên trên bản đồ Việt Nam [[Lâm Đồng]] [[Đắk Lắk]] **Tây Nguyên** hay **vùng cao nguyên Nam Trung Bộ** là khu vực địa lý với địa hình cao nguyên thuộc miền