✨Hóa học lập thể
thumb|Các loại [[đồng phân khác nhau. Hóa lập thể tập trung vào đồng phân lập thể (stereoisomer)]] Hóa học lập thể hay Hóa lập thể, còn gọi là Hóa học cấu trúc, là một ngành phụ của hóa học, nghiên cứu sự sắp xếp tương đối trong không gian của các nguyên tử tạo nên cấu trúc của các phân tử, và tác động của sự sắp xếp đó đối với hoạt tính của phân tử.
Nghiên cứu về hóa học lập thể tập trung vào các đồng phân lập thể, theo định nghĩa, là có cùng công thức phân tử và trình tự các nguyên tử liên kết (cấu tạo), nhưng khác nhau về định hướng ba chiều của các nguyên tử của chúng trong không gian. Vì lý do này, nó còn được gọi là hóa học 3D — tiền tố "stereo-" có nghĩa là "lập thể" hay "ba chiều".
Một nhánh quan trọng của hóa học lập thể là nghiên cứu các phân tử bất đối xứng (chirality). Hóa học lập thể mở rộng toàn bộ phổ của hóa học hữu cơ, hóa học vô cơ, sinh học, vật lý và đặc biệt là hóa học siêu phân tử. Hóa lập thể bao gồm các phương pháp xác định và mô tả các mối quan hệ này; ảnh hưởng đến các đặc tính vật lý hoặc sinh học mà các mối quan hệ này truyền đạt trên các phân tử được đề cập và cách thức mà các mối quan hệ này ảnh hưởng đến khả năng phản ứng của các phân tử được đề cập, còn gọi là hóa học lập thể động.
Lịch sử nghiên cứu
Louis Pasteur có thể được coi một cách đúng đắn là nhà hóa học lập thể đầu tiên, đã quan sát thấy vào năm 1842 rằng muối của axit tartaric thu được từ các bình sản xuất rượu vang có thể quay mặt phẳng của ánh sáng phân cực, nhưng muối từ các nguồn khác thì không. Tính chất này, đặc tính vật lý duy nhất mà hai loại muối tartrat khác nhau, là do hiện tượng đồng phân quang học. Năm 1874, Jacobus Henricus van 't Hoff và Joseph Le Bel giải thích hoạt động quang học về sự sắp xếp tứ diện của các nguyên tử liên kết với cacbon. Kekulé đã sử dụng các mô hình tứ diện trước đó vào năm 1862 nhưng chưa bao giờ công bố những mô hình này; còn Emanuele Paternò có lẽ biết về những điều này nhưng là người đầu tiên vẽ và thảo luận về cấu trúc ba chiều, chẳng hạn như 1,2-dibromoethane trong Gazetta Chimica Italiana năm 1893.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Các loại [[đồng phân khác nhau. Hóa lập thể tập trung vào đồng phân lập thể (_stereoisomer_)]] **Hóa học lập thể** hay **Hóa lập thể**, còn gọi là **Hóa học cấu trúc**, là một ngành
Sách Cơ Sở Hóa Học Lập Thể Tác giả Đặng Như Tại Nhà phát hành Công Ty Cổ Phần Sách Đại Học - Dạy Nghề Nhà xuất bản NXB Giáo Dục Việt Nam
**Hóa học thiên thể** là môn khoa học nghiên cứu về sự phong phú và phản ứng của các phân tử trong vũ trụ và sự tác động qua lại của chúng bằng bức xạ.
**Niên biểu hóa học** liệt kê những công trình, khám phá, ý tưởng, phát minh và thí nghiệm quan trọng đã thay đổi mạnh mẽ vốn hiểu biết của nhân loại về một môn khoa
nhỏ| Hai đồng phân đối quang của một [[amino acid với cùng tâm lập thể]] Trong phân tử hữu cơ, **trung tâm lập thể** (tiếng Anh: _stereogenic element_) hay viết gọn **tâm lập thể**, là
**Đồng phân lập thể** là đồng phân tồn tại ở các hợp chất giống nhau về công thức phân tử, công thức cấu tạo nếu chỉ xét trong phạm vi mặt phẳng nhưng khi xét
**Hóa học toán học** hay **hóa học toán** là lĩnh vực nghiên cứu áp dụng các ứng dụng mới của toán học vào hóa học; nó liên quan chủ yếu đến mô hình toán học
Nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao kiến thức về hóa học hữu cơ ở bậc đại học, chúng tôi biên soạn giáo trình Hóa học Hữu cơ gồm hai tập, mỗi tập có 10
Sách gồm các chương sau Chương 1 Đại cương về Hoá học Hữu cơ Chương 2 Hidrocacbon no Chương 3 Hidrocacbon không no Chương 4 Hidrocacbon thơm Chương 5 Dầu mỏ và khí thiên nhiên
Trong hóa học, **lai** **hóa orbital** là sự tổ hợp "trộn lẫn" một số orbital nguyên tử thành những _orbital lai hóa_ mới (nhưng định hướng khác nhau trong không gian) phù hợp để các
thumb|[[Bảng tuần hoàn]] **Nguyên tố hóa học**, thường được gọi đơn giản là **nguyên tố**, là một chất hóa học tinh khiết, bao gồm một kiểu nguyên tử, được phân biệt bởi số hiệu nguyên
nhỏ|Bìa quyển _Kimiya-yi sa'ādat_ (bản 1308) của nhà giả thuật Hồi giáo Ba Tư Al-Ghazali được trưng bày tại Bibliothèque nationale de France. **Lịch sử ngành hóa học** có lẽ được hình thành cách đây
**Địa hóa học**, theo định nghĩa đơn giản của thuật ngữ này là hóa học của Trái Đất, bao gồm việc ứng dụng những nguyên lý cơ bản của hóa học để giải quyết các
[[Georges Braque, 'Woman with a Guitar,' 1913]] **Chủ nghĩa lập thể**, còn gọi là **trường phái lập thể**, (_Cubism_) là một trường phái hội họa tạo ra cuộc cách mạng về hội họa và điêu
**Chất thải hóa học** là chất thải được tạo ra từ các hóa chất độc hại (hầu hết do các nhà máy lớn sản xuất). Chất thải hóa học có thể tuân theo các quy
**Tính chất hóa học** hay **đặc tính hóa học**, **thuộc tính hóa học** là bất kỳ đặc tính nào của vật liệu trở nên rõ ràng trong hoặc sau một phản ứng hóa học; nghĩa
**Hội chứng sợ các chất hóa học** (tiếng Anh: _chemphobia_ hoặc _chemonoia_), là một sự ác cảm hoặc có những định kiến chống lại các hóa chất hoặc môn hóa học. Hiện tượng này đã
phải|nhỏ|316x316px|RSC London Headquarters **Hội Hóa học Hoàng gia** (**The Royal Society of Chemistry**, _viết tắt_ là **RSC**) là một hội nghề nghiệp và học tập trong lĩnh vực hóa học tại Vương quốc Liên hiệp
Chiến sĩ thuộc Binh chủng hóa học, QĐNDVN tham gia tập luyện, năm 2015 **Binh chủng Hóa học** là một binh chủng chuyên môn kỹ thuật của Quân đội nhân dân Việt Nam, có chức
**Trường phái lập thể của Séc**, hay **Chủ nghĩa lập thể Séc** (được gọi chung là **Cubo-Expressionism**) trào lưu nghệ thuật avant-garde của những người Séc ủng hộ trường phái Lập thể, hoạt động chủ
**Olympic Hóa học Quốc tế** (tiếng Anh: **International Chemistry Olympiad**, viết tắt là **IChO**) là một kỳ thi học thuật quốc tế hóa học hàng năm dành cho các học sinh trung học phổ thông.
Vào ngày 7 tháng 4 năm 2018, người ta đã báo cáo một cuộc tấn công hóa học đã được thực hiện tại thành phố Douma của Syria, giết chết ít nhất 70 người. Nhân
nhỏ|[[Phấn hoa cây thông dưới kính hiển vi.]] nhỏ|1 [[nang bào tử Silurian muộn mang các bào tử ba. Các bào tử như vậy cung cấp bằng chứng sớm nhất về sự sống trên đất
thumb|Van't Hoff (1852-1911) là người đầu tiên nhận giải Nobel Hóa học, đã khám phá ra các định luật động lực học hóa học và áp suất thẩm thấu trong các dung dịch. **Giải Nobel
Trong di truyền học quần thể, **cố định gen** là hiện tượng trong đó một alen của một gen lấn át tất cả alen khác và đạt tần số 100%. Nói cách khác, đó là
**Giải Nobel hóa học** (Tiếng Thụy Điển: _Nobelpriset i kemi_) là một giải thưởng thường niên của Viện Caroline (_Karolinska Institutet_). Đây là một trong năm giải Nobel do Alfred Nobel thành lập vào năm
**Di truyền học quần thể** là một chuyên ngành của di truyền học nghiên cứu về những khác biệt trong di truyền bên trong và giữa các quần thể, và là một phần của sinh
Nước Hoa Hồng Tẩy Tế Bào Chết Hoá Học COSRX AHA/BHA Clarifying Treatment Toner 150mlCông Dụng Nước hoa hồng tẩy tế bào chết hoá học COSRX AHA/BHA Clarifying Treatment Toner phù hợp mọi loại da,
**Y học thay thế**, **điều trị thay thế** hoặc **liệu pháp thay thế** là việc khuyến khích hoặc sử dụng các thực hành y học chưa được chứng minh, không được chứng minh, không thể
**Danh pháp _E–Z**_ hoặc **cấu hình _E–Z_** là cách mà IUPAC sử dụng để mô tả cấu hình tuyệt đối của liên kết đôi trong hóa học hữu cơ. Nó là một phần mở rộng
alt=White bags filled with contaminated stones line the shore near an industrial oil spill in Raahe, Finland|thumb|Những chiếc túi màu trắng chứa đầy đá bị ô nhiễm xếp dọc bờ biển gần một vụ tràn
thumb|Minh họa phương pháp [[giao thoa trong phạm vi bước sóng quang học để xác định chính xác vị trí các ngôi sao. _Ảnh của NASA/JPL-Caltech_]] **Trắc lượng học thiên thể** (hay **tinh trắc học**)
là một nhà hóa học người Nhật Bản. Vào năm 1971, ông là người đầu tiên công bố phản ứng Suzuki - một phản ứng hữu cơ giữa một axit boroninc có chứa nhóm chức
Tổng Hợp Hữu Cơ - Tập 1 giới thiệu cho độc giả một số phản ứng quan trọng trong lĩnh vực tổng hợp hữu cơ hiện đại. Cuốn sách gồm có 5 chương Chương 1
nhỏ|phải|Nở hoa sơ cấp trên một tường gạch tại [[Đức.]] nhỏ|phải|Nở hoa sơ cấp trong [[vữa chống lửa tại tòa thị chính thành phố Mississauga, Ontario.]] nhỏ|phải|Nở hoa thứ cấp làm tan rã lớp xi
**Cơ học thiên thể** là một nhánh của thiên văn học giải quyết các vấn đề chuyển động và hiệu ứng hấp dẫn của các thiên thể. Lĩnh vực này vận dụng các nguyên lý
Trong hóa dầu, địa chất dầu khí và hóa hữu cơ, **cracking** là quá trình trong đó các hợp chất hữu cơ phức tạp như kerogen hoặc các hydrocarbon cấu trúc lớn bị phá vỡ
**Hiệp hội Quốc tế về Núi lửa và Hóa học lòng Trái Đất**, viết tắt theo tiếng Anh là **IAVCEI** (International Association of Volcanology and Chemistry of the Earth's Interior), là một _tổ chức phi
right|thumb|Đồ dùng làm bằng chất dẻo sinh học phân hủy được **Chất dẻo sinh học có thể phân hủy ** là loại chất dẻo hủy bởi hoạt động của các sinh vật sống, thường là
**Quang hóa học**, **quang hóa** là phân ngành hóa học quan tâm đến những hiệu ứng hóa học của ánh sáng. Về mặt tổng quan, thuật ngữ này được sử dụng để mô tả một
Việt Nam bắt đầu tham dự kỳ thi Olympic Hóa học Quốc tế từ năm 1996, tương đối muộn. Tuy nhiên, những năm gần đây, đoàn Việt Nam luôn ở nhóm các quốc gia có
**Nhà Hóa học Không biên giới**, viết tắt là **CWB** (Chemists Without Borders) là một _tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận quốc tế_ hoạt động trong lĩnh vực kết nối các nhà hóa
Trong hóa học, **gia công** là thuật ngữ để chỉ một loạt các thao tác cần phải có để cô lập và tinh chế các sản phẩm của phản ứng hóa học. Thông thường, các
nhỏ|phải|Minh họa phép chiếu lập thể 3 chiều từ cực bắc đến mặt phẳng dưới khối cầu Trong hình học, **phép chiếu lập thể ** hay **phép chiếu nổi** là một phép ánh xạ chiếu
thumb|right|Hình minh họa một liposome hình thành từ [[phospholipid trong dung dịch nước.]] Trong sinh học tế bào, **túi** (hay **bóng**, **bọng**, **nang**, **thất**; tiếng Anh: _vesicle_) là một cấu trúc nhỏ trong tế bào,
nhỏ|Biểu diễn sơ đồ của In li-tô lập thể: một thiết bị phát sáng a) (laser hoặc DLP) chiếu sáng đáy trong suốt có chọn lọc c) một bể b) chứa đầy một nhựa polyme
nhỏ|Hình trên được minh họa một cách chi tiết thể hiện các yếu tố chính trong quá trình truyền tin qua synap hóa học. xung động điện hóa (hay còn gọi là [[điện thế hoạt
**Nhiệt động lực hóa học** hay **nhiệt động hóa học** là nghiên cứu về mối tương quan của nhiệt và làm việc với các phản ứng hóa học hoặc với những thay đổi vật lý
nhỏ|phải|Lửng châu Âu (Meles meles) cũng có chứa những thành phần hóa học khiến chúng có mùi **Phòng vệ hóa học** (_Chemical defense_) là một chiến lược sinh tồn của các sinh vật trong lịch
**Bỏng hóa học** xảy ra khi mô sống tiếp xúc với chất ăn mòn như acid mạnh hoặc base. Bỏng hóa học tuân theo phân loại bỏng tiêu chuẩn và có thể gây tổn thương