nhỏ|phải|Một con gà Sumatra trống
Gà Sumatra (tiếng Indonesia: Ayam gallak) là một giống gà có nguồn gốc từ đảo Sumatra của Indonesia, chúng xuất hiện vào năm 1847 và được du nhập sang châu Âu và Mỹ. Chúng được ưa chuộng để nuôi làm gà kiểng và còn dùng làm gà chọi. Chúng là giống gà duyên dáng và bí ẩn, nhờ dáng vẻ bề ngoài giống như chim trĩ mà gà trở thành điểm nhấn của khu vườn hay bãi chăn thả.
Lịch sử
Giống gà này bắt nguồn từ đảo Sumatra và là một trong những giống gà chọi lâu đời nhất và có ảnh hưởng di truyền đáng kể lên những giống gà đá khác. Có những nghi vấn về nguồn gốc thực sự của giống gà này vì chúng ngày nay và những con gà chọi trong quá khứ không hề có quan hệ huyết thống. Bản sao thu nhỏ là gà tre (bantam) của gà Sumatra đen được lai tạo ở Hà Lan. Ở Anh, gà Sumatra trắng được tạo ra bằng cách lai xa với gà Yokohama trắng. Cá thể đầu tiên được nhập vào Mỹ từ năm 1847. Nhờ màu lông ánh kim và vẻ ngoài duyên dáng mà chúng trở nên phổ biến.
Vào năm 1883, giống gà Sumatra được ghi nhận trong Tiêu chẩn gia cầm Mỹ (Standard of Perfection) và chúng du nhập và Đức và năm 1900, chúng du nhập vào Anh. Ở Sumatra, giống gà chọi này vẫn được duy trì dưới tên truyền thống là Ayam Sumatra. Ở các nước phương Tây, gà được lai tạo chủ yếu với mục đích làm cảnh, chúng cũng được tái lai tạo cho mục đích chọi gà ở Pháp. Ở Hà Lan, gà này tương đối hiếm trên thực tế có các dòng và gà giống để lai tạo. Chúng là giống hiếm và cần tiêm chủng để không bị loại bỏ bắt buộc vì những quy định y tế và để bảo tồn giống gà này.
Đặc điểm
nhỏ|phải|Một con gà trông Sumatra với [[Màu lông gà|biến thể lông màu tóe (Splash)]]
Gà Sumatra có kích thước trung bình với bề ngoài giống như chim trĩ. Gà trống cân nặng từ 2 đến 2,5 kg. Gà mái từ 1,8 đến 2,3 kg. Kích thước của vòng đeo chân là 18 mm. Gà trưởng thành hoàn toàn ở giai đoạn hai năm tuổi. Đầu gà nhỏ (còn gọi là đầu rắn) với mồng dâu ba khía. Màu của mồng biến thiên từ đỏ đến tím. Màu mắt càng sẫm, con ngươi và tròng mắt rõ ràng. Cẳng chân có màu đen và bàn chân màu vàng. Có cả loại bàn chân màu trắng. Một số dòng có nhiều cựa nhưng cũng có một số dòng mà cựa chỉ nhú mầm. Lưng có chiều dài vừa phải, lông mã dày. Đuôi dài và rậm.
Lông phụng cong tại hai phần ba chiều dài và cụp xuống. Lông phụng không lết trên mặt đất. Gà mái cũng có đuôi tương đối dài nhưng chỉ những lông phụng trên cùng mới cong. Gà có bộ lông rậm nhưng bó chặt chứ không bù xù. Chân lông cứng chắc. Gà mái cũng có đuôi tương đối dài, những lông phụng trên cùng hơi cong ở đầu cuối. Ở Hà Lan, chỉ có màu đen ánh kim mới được coi là màu chuẩn, ánh đỏ hay tím cũng tồn tại, còn có những màu khác nữa. Ở bán đảo Scandinavia người ta duy trì cả dòng xám (blue) nhưng Hà Lan thì chỉ một số ít người duy trì màu xám. Ở Đức có một số cá thể màu đen đỏ hay nâu sậm. Ở Anh và Mỹ có một số gà dòng có màu tóe (splash). Ở Bỉ có một số gà bờm đỏ (màu điều).
Tập tính
nhỏ|phải|Gà mái Sumatra là giống nuôi con khéo
Chúng vẫn duy trì những đặc điểm của tổ tiên là gà rừng, thích đi dạo loanh quanh và rất cảnh giác. Nếu cảm thấy bị đe dọa thì ngay lập tức chúng có thể bay qua hàng rào cao dễ dàng, hầu hết gà chọn đậu trên cành cây do đó chúng cần chuồng nuôi rộng rãi và chạc cây cao. Chúng cũng cần chạc để giữ cho bộ lông sạch sẽ và cơ bắp mạnh khỏe. Gà không đòi hỏi loại thức ăn cầu kỳ nào khác. Đôi khi chỉ cần tăng cường thêm một lượng chất đạm để kích thích lông phát triển. Là giống gà mạnh mẽ với khả năng kháng bệnh cao, chủ yếu là bệnh viêm đường hô hấp mãn tính hay CRD (Chronic Respiratory Disease), một loại bệnh di truyền ở gà. Nên giữ môi trường khô ráo và che chắn vào ban đêm.
Dù là gà chọi nhưng chúng vẫn chấp nhận nhau. Gà trống tơ có thể lớn lên cùng nhau sau khi sự phân cấp trong nhóm đã rõ ràng, chúng cần không gian để tránh xa khỏi vùng xung đột. Gà nuôi trong chuồng có vẻ ít cá tính hơn những con được thả rông. Chúng thích thú khi được thả rông sau một thời gian dài bị cách ly trong chuồng, chúng đập cánh và nhảy và đá nhau. Gà tơ được cho ăn bằng tay sẽ mến người. Gà được nuôi cùng chó và mèo sẽ quen với chúng và cảnh báo khi những động vật khác thâm nhập vùng lãnh thổ của chúng. Gà mái đẻ khá nhiều trứng mỗi măn và trứng có màu trắng. Gà mái chăm con khéo. Nếu chim ác là hay những loài săn mồi khác đe dọa gà con thì gà mái sẽ thể hiện hành vi dữ tợn để bảo vệ con mình. Tiếng gáy của chúng hơi lạ, nhưng gà trống vẫn gáy.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Một con gà Sumatra trống **Gà Sumatra** (tiếng Indonesia: _Ayam gallak_) là một giống gà có nguồn gốc từ đảo Sumatra của Indonesia, chúng xuất hiện vào năm 1847 và được du nhập sang châu
**Gà Satsumadori** (tiếng Nhật: 薩摩雞) là một giống gà có nguồn gốc từ tỉnh Kagoshima thuộc Nhật Bản, chúng lấy tên từ Satsuma là tên gọi cũ của tỉnh Kagoshima. Chúng là một giống gà
nhỏ|phải|Một con [[gà nòi của Việt Nam]] nhỏ|phải|Một con [[gà chọi Philippines]] **Gà chọi** là tên gọi chung cho các giống gà dùng cho mục đích thi đấu chọi gà.Các giống chọi gà này thường
nhỏ|phải|Gà Busteni **Gà nhà** là giống gia cầm rất phổ biến, hầu như tất cả các quốc gia đều có từ một hay nhiều giống gà, thậm chí nhiều địa phương cũng có một giống
**Chi Gà tiền** (danh pháp khoa học: _Polyplectron_) là một chi trong họ Trĩ (_Phasianidae_), bao gồm 7 loài **gà tiền** sinh sống trong khu vực Đông Nam Á, từ Myanma tới Indonesia và Philippines
**Tê giác Bắc Sumatra** (Danh pháp khoa học: _Dicerorhinus sumatrensis lasiotis_) hay còn gọi là **tê giác lông dày miền Bắc** hay **tê giác Chittagong** là phân loài phổ biến nhất của tê giác Sumatra
nhỏ|phải|Một con [[gà trống với cái mồng lớn]] **Mồng** hay **mào** là phần thịt nằm trên đỉnh đầu gà có màu đỏ, đây là một cấu trúc cơ thể đặc trưng của một số loài
**Gà lôi mào lưng lửa**(danh pháp hai phần:**_Lophura ignita)_** là một loài chim trong họ Phasianidae.
**Gà so ngực xám** (danh pháp hai phần: _Arborophila orientalis_) là một loài chim trong họ Phasianidae. Nó là loài đặc hữu của rừng cao nguyên ở phía đông Java, Indonesia. Với kích thước 28 cm,
**Gà so mào** (danh pháp hai phần: _Rollulus rouloul_) là một loài chim trong họ Phasianidae. Gà so mào là một loài sinh sản định cư ở phía nam Myanmar, nam Thái Lan, Malaysia, Sumatra,
**Đại hội Thể thao châu Á 2018** ( or _Asian Games 2018_), tên chính thức là **Đại hội Thể thao châu Á lần thứ 18** (), còn được biết đến với tên gọi **Jakarta-Palembang 2018**
**Srivijaya** hay **Tam Phật Tề** (三佛齊) là một liên minh kiểu mandala gồm nhiều nhà nước cổ từng tồn tại ở miền Đông Sumatra, bán đảo Malay và một phần đảo Borneo và Java, hình
**Vườn quốc gia Batang Gadis** là một vườn quốc gia rộng 1.080 km² ở tỉnh Bắc Sumatra, Indonesia. Độ cao của nó dao động từ 300 đến 2.145 mét. Nó được đặt tên theo con sông
**Sân bay quốc tế Minangkabau**, tên giao dịch quốc tế **Minangkabau International Airport**, là sân bay chính phục vụ tỉnh Tây Sumatra trên đảo Sumatra, Indonesia. Sân bay này nằm cách Padang 23 km về phía
nhỏ|phải|Một con gà cười **Gà cười Indonesia** (_Ayam Ketawa_) hay **gà Thần Tài** hay **gà Vua** (_Ayam Raja_) vì chỉ các vị Vua Burgis mới được phép nuôi loài gà trống này, chúng là một
CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT Tinh dầu Non là phần tinh chất nhất trong 7 chuỗi chưng cất dầu theo công nghệ siêu tới hạn. Công nghệ độc quyền bởi công ty TNHH Nông Nghiệp Phú
CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT Tinh dầu Non là phần tinh chất nhất trong 7 chuỗi chưng cất dầu theo công nghệ siêu tới hạn. Công nghệ độc quyền bởi công ty TNHH Nông Nghiệp Phú
CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT Tinh dầu Non là phần tinh chất trong 7 chuỗi chưng cất dầu theo công nghệ siêu tới hạn. Công nghệ thuộc công ty TNHH Nông Nghiệp Phú Bình.Mùi hương gồm
nhỏ|phải|Ayam bakar **Ayam bakar** là một món ăn gà trong các nền ẩm thực Indonesia và ẩm thực Malaysia, món này có nguyên liệu từ thịt gà được nướng trên than. _Ayam bakar_ theo nghĩa
**Kota Tanjung Balai** là một thành phố (_kota_) thuộc tỉnh Bắc Sumatra, Indonesia. Thành phố này có diện tích km², dân số theo điều tra năm 2010 là 154.426 người. thumb|Tanjungbalai năm 1895 thumb|Ga xe
**Cây bình rượu** (cũng gọi là cây bình nước) có danh pháp: **_Nepenthes rafflesiana_**, là một loài của chi nắp ấm, sống trên cạn, khá phổ biến ở nhiều vùng nhiệt đới của Borneo, Sumatra,
**Nắp ấm hoa đôi** hay còn gọi **bình nước kỳ quan**, **cây bắt mồi**, **trư lung** ## Mô tả Nhìn chung, nắp ấm có thân hình trụ, màu lục nhạt lúc non, màu nâu sậm
nhỏ|phải|Tượng con Tê giác trước [[Bảo tàng d'Orsay của Henri Alfred Jacquemart, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm tê giác của Johann Dietrich Findorff **Hình tượng
**Cách mạng Dân tộc Indonesia** hoặc **Chiến tranh Độc lập Indonesia** là một xung đột vũ trang và đấu tranh ngoại giao giữa Indonesia và Đế quốc Hà Lan, và một cách mạng xã hội
thumb|right|Một số món cà ri rau từ Ấn Độ right|thumb|Món cà ri gà với bơ trong một nhà hàng Ấn Độ thumb|Cà ri đỏ với thịt vịt ở [[Thái Lan]] **Cà-ri** (từ chữ Tamil là
**Hổ** hay còn gọi là **cọp**, **hùm** (và các tên gọi khác như **Ông ba mươi**, **kễnh**, **khái**, danh pháp khoa học: _Panthera tigris_) là một loài động vật có vú thuộc họ Mèo được
**Việt Nam** là một trong những quốc gia có sự đa dạng lớn về hệ **chim**. Chim Việt Nam là nhóm động vật được biết đến nhiều nhất, chúng dễ quan sát và nhận biết
**Indonesia**, tên gọi chính thức là **Cộng hòa Indonesia** (tiếng Indonesia: _Republik Indonesia_), thường được gọi ngắn là **Indo**, là một đảo quốc liên lục địa, nằm giữa Đông Nam Á và Châu Đại Dương.
nhỏ|phải|Vị trí [[Đông Nam Á trên bản đồ thế giới]] ## Tiền sử ### Các xã hội nông nghiệp đầu tiên Nông nghiệp, một sự phát triển tự nhiên dựa trên nhu cầu. Trước khi
**Gà lôi Hoogerwerf** (Danh pháp khoa học: _Lophura hoogerwerfi_) còn được gọi là **gà lôi Aceh** hoặc **gà lôi Sumatra** là một loài chim cỡ vừa thuộc họ trĩ Phasianidae của Indonesia. Tên gọi của
**_Luật rừng_** (Tiếng Anh: Law of the Jungle, ) là một chương trình truyền hình thực tế-tài liệu của Hàn Quốc trên kênh SBS. Nó được phát sóng lần đầu tiên vào 21 tháng 10
nhỏ|phải|Con [[tê giác là thần thú huyền thoại trong truyền thuyết, chúng được ví như linh vật kỳ lân]] nhỏ|phải|Các loài [[côn trùng có vai trò thầm lặng nhưng thiếu yếu]] nhỏ|phải|Tôm hùm [[BBQ, trong
**_Cut Meutia_** là dịch vụ tàu hỏa chở hành khách hiện đang hoạt động ở huyện Bắc Aceh, tỉnh Aceh, Indonesia. Nó bắt đầu vào năm 2016 và hiện chỉ phục vụ ba ga đường
**Jakarta** (phiên âm tiếng Việt: **Gia-các-ta**, ), tên đầy đủ là **Tỉnh Đặc khu Thủ đô Jakarta** (tiếng Indonesia: _Propinsi Daerah Khusus Ibukota Jakarta_, viết tắt là _Propinsi DKI Jakarta_ hoặc _DKI Jakarta_), là thủ
nhỏ|phải|Bò bison châu Mỹ là loài thú trên cạn lớn nhất Tây Bán Cầu nhỏ|phải|Voi là loài thú lớn nhất trên cạn nhỏ|phải|Tê giác trắng là loài thú guốc lẻ lớn nhất **Các loài thú
**Kuala Lumpur**, tên chính thức là **Lãnh thổ Liên bang Kuala Lumpur** (tiếng Mã Lai: Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur), hay thường được viết tắt là **KL**, là thủ đô liên bang và thành phố đông
**_Braindead_**, còn được phát hành dưới tên **_Dead Alive_** ở Bắc Mỹ, là một bộ phim hài kịch - kinh dị phát hành năm 1992 do Peter Jackson viết kịch bản và đạo diễn. Bộ
phải|**Influenza A virus**, loại virus gây bệnh cúm gia cầm. Ảnh chụp những tiểu phần virus được nhuộm âm tính trên kính hiển vi điện từ truyền qua.(_Nguồn: Dr. Erskine Palmer, Centers for Disease Control
**Nhà Lý** (chữ Nôm: 茹李, chữ Hán: 李朝, Hán Việt: _Lý triều_), đôi khi gọi là nhà **Hậu Lý** (để phân biệt với triều đại Tiền Lý do Lý Bí thành lập) là một triều
nhỏ|phải|Một con hổ dữ nhỏ|phải|Một con [[hổ Sumatra, chúng là phân loài hổ có thể hình nhỏ nhất nhưng lại hung hăng và tích cực tấn công con người]] **Hổ vồ người** (hay **hổ vồ
**Budi Karya Sumadi** (sinh ngày 18 tháng 12 năm 1956) là một kiến trúc sư người Indonesia, hiện giữ chức Bộ trưởng Giao thông Vận tải trong của Joko Widodo. Sinh ra và lớn lên
**_Connarus_** là một chi thực vật có hoa trong họ Connaraceae. Chi này được Carl Linnaeus công bố mô tả khoa học đầu tiên năm 1753. ## Từ nguyên Từ tiếng Hy Lạp κονναρος (_konnaros_),
**Penang** (tiếng Mã Lai: _Pulau Pinang_) là một bang tại Malaysia và được định danh theo đảo cấu thành nên bang. Bang Penang nằm ở vùng bờ biển tây bắc của Malaysia bán đảo, sát
**HMS _Victorious_ (R38)** là một tàu sân bay của Hải quân Hoàng gia Anh từng hoạt động trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Các hoạt động của nó trong những năm 1941 và 1942
thumb|right|Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và trẻ em dưới 2 tuổi cần cải thiện tình trạng dinh dưỡng bằng cách ăn thực phẩm tốt cho sức khỏe Trong dinh dưỡng, **chế độ ăn
**Omurice** hay là một ví dụ về _yōshoku_ (phong cách ẩm thực Nhật Bản chịu ảnh hưởng của phương Tây) gồm một món ốp lết được làm từ cơm chiên với trứng bác chiên mỏng,
**Họ Cu cu** (danh pháp khoa học: **_Cuculidae_**) là một họ chim cận sẻ thuộc về **bộ Cu cu** (Cuculiformes). Bộ Cu cu này, ngoài họ Cu cu ra còn có thể chứa các họ
**Curtiss P-36 Hawk**, còn được gọi là **Curtiss Hawk Kiểu 75**, là máy bay tiêm kích do Mỹ chế tạo trong thập niên 1930. Cùng thời với Hawker Hurricane và Messerschmitt Bf 109, nó là
Bánh bò, một loại bánh gạo đặc trưng của Việt Nam **Bánh gạo** là tên gọi chỉ chung các loại bánh mặn và bánh ngọt được làm từ bột gạo. Một chiếc bánh gạo bất
nhỏ|phải|Mùa nước nổi ở An Giang **Khu hệ cá nước ngọt ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long** hay còn gọi đơn giản là **cá miền Tây** là tập hợp các loài cá nước ngọt