✨Đường giới hạn phía Bắc

Đường giới hạn phía Bắc

nhỏ|350x350px|Các sự cố thường xảy ra ở vùng biển phía nam của Đường giới hạn phía Bắc, được biểu thị bằng đường màu đỏ chia tách CHDCND Triều Tiên và Hàn Quốc.

Đường giới hạn phía Bắc (tiếng Hàn: 북방한계선/北方限界線; âm Hán Việt: Bắc phương hạn giới tuyến) tiếng Anh: Northern Limit Line hoặc North Limit Line (viết tắt: NLL) là đường phân định ranh giới ở vùng biển Hoàng Hải trong vòng tranh chấp giữa Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc trên Bán đảo Triều Tiên. Đường phân giới quân sự này đóng vai trò biên giới biển trên thực tế giữa hai miền Triều Tiên.

Nguồn gốc

nhỏ|350x350px|Một bản đồ của Chính phủ Mỹ cho thấy giới hạn lãnh hải của Triều Tiên, bỏ qua các hòn đảo ở phía tây bắc do UN Command quản lý, so sánh với Northern Limit Line. nhỏ|350x350px|Bản đồ tỉnh [[Hwanghae Nam của CHDCND Triều Tiên năm 1959 cho thấy một đường ranh giới phần gần các đảo của UNC, mà Hàn Quốc lập luận cho sự chấp nhận NLL của Triều Tiên.]] Hiệp định Đình chiến 1953, được ký bởi CHDCND Triều Tiên và Bộ Tư lệnh Liên Hợp Quốc (UNC), kết thúc Chiến tranh Triều Tiên và quy định rằng năm hòn đảo trong đó có đảo Yeonpyeong và Baengnyeong sẽ nằm dưới sự kiểm soát của UNC và Hàn Quốc. Tuy nhiên, đã không đạt được một đường phân định ranh giới trên biển, chủ yếu vì các UNC muốn căn cứ trên 3 hải lý (5,6 km) của vùng lãnh hải, trong khi Triều Tiên muốn sử dụng 12 hải lý (22 km). Tuy nhiên bản ghi tài liệu gốc này đã không được tìm thấy. Phân giới đầu tiên được vẽ để ngăn sự xâm nhập của Hàn Quốc vào miền Bắc đe dọa hiệp ước đình chiến. Tuy nhiên, vai trò của nó đã thay đổi để ngăn tàu của Triều Tiên hướng về phía Nam.

Năm 1974 Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Báo cáo nghiên cứu điều tra nguồn gốc của NLL và ý nghĩa của nó, được giải mật năm 2000, nhận thấy rằng NLL được thành lập theo thứ tự thực hiện vào 14/1/1965 bởi Tư lệnh Lực lượng Hải quân Mỹ, Hàn Quốc. Một tiền đề của đường phân giới dưới một cái tên khác, đã được thành lập vào năm 1961 bởi các cùng chỉ huy. Không có tài liệu về đường phân giới trước năm 1960 có thể được CIA tìm thấy, sự nghi ngờ đối quan điểm cho rằng NLL đã được tạo ra ngay lập tức sau khi đình chiến. Mục đích ban đầu duy nhất của NLL là nhằm cấm tàu thuyền UNC từ về phía Bắc nó mà không có sự cho phép đặc biệt. Báo cáo lưu ý, tuy nhiên, trong ít nhất hai nơi NLL đã đi vào vùng nước cho là thuộc chủ quyền không tranh cãi của Triều Tiên. Không tìm thấy bằng chứng rằng Triều Tiên đã công nhận NLL.

Trong khi NLL đã được vẽ tại thời điểm khi một giới hạn lãnh hải 3 hải lý (5,6 km) là tiêu chuẩn, vào những năm 1970 giới hạn 12 hải lý (22 km) được quốc tế công nhận, và việc thực thi NLL cản trở Triều Tiên, trong khu vực, tiếp cận lãnh hải quan trọng (cho là thực tế hoặc tiềm năng).

Hiện chưa rõ khi nào Triều Tiên được thông báo về sự tồn tại của NLL. Nhiều nguồn tin cho rằng thông tin này đã được thông báo tức thì, nhưng vào năm 1973 Thứ trưởng Ngoại giao Kenneth Rush nói, trong một tài liệu đã được giải mật, "Joint State-Defense Message" đến Đại sứ quán Mỹ ở Seoul nói rằng "Chúng tôi nhận thức rằng không có bằng chứng NLL đã bao giờ được chính thức trao cho Triều Tiên." Tuy nhiên, Hàn Quốc lập luận rằng cho đến năm 1970, Triều Tiên mặc nhiên công nhận các đường ranh giới như là một đường phân định ranh giới biển.

Tình trạng

Đường biên giới này không được Triều Tiên công nhận. Các lực lượng hải quân của Triều Tiên và Hàn Quốc thường xuyên tuần tra các khu vực xung quanh NLL. Do Triều Tiên không công nhận đường phân giới, tàu đánh cá của họ đánh bắt gần hoặc trên đường giới hạn, được hộ tống bởi tàu hải quân của CHDCND Triều Tiên.

Quan điểm của Bộ Tư lệnh Liên Hợp Quốc (UNC)

UNC nhấn mạnh vị thế của mình về vấn đề biên giới ngày 23/ 8/1999, tuyên bố rằng vấn đề NLL là không thể thương lượng, vì đường ranh giới đã được công nhận là đường biên giới biển trên thực tế trong nhiều năm dài giữa hai miền Triều Tiên.

Tuy nhiên, trong một điện tín ngoại giao Mỹ 1973, bây giờ đã được giải mật, lưu ý rằng UNC phản đối sự xâm nhập của Triều Tiên trong phạm vi của các đảo do UNC kiểm soát là vi phạm thỏa thuận đình chiến, nhưng không phản đối các xâm phạm NLL do NLL đã không được đề cập trong hiệp định đình chiến. Hàn Quốc muốn mô tả tất cả thâm nhập NLL là "hành động khiêu khích quân sự", nhưng Mỹ xem đó như là một vấn đề nghiêm trọng đối với quan điểm Mỹ về thỏa thuận đình chiến. Năm 1975, quan điểm của UNC là việc đánh cá và tuần tra của Triều Tiên ở phía nam của NLL, bên ngoài phạm vi của các đảo do UNC quản lý, là không thể biện minh cho hành động xâm phạm vùng nước do UNC kiểm soát; UNC sẽ không tham gia vào việc thiết lập một vùng đánh cá riêng của Hàn Quốc.

Quan điểm của CHDCND Triều Tiên

nhỏ|350x350px|Biên giới trên biển tranh chấp giữa Triều Tiên và Hàn Quốc ở biển [[Hoàng Hải: A: Đường giới hạn phía bắc do Bộ tư lệnh Liên Hợp Quốc tạo ra nam 1953
B: Triều Tiên tuyên bố "Inter-Korean MDL", 1999

Các địa điểm của đảo cụ thể được phản ánh trong cấu hình của mỗi ranh giới trên biển, bao gồm : 1–Đảo Yeonpyeong : 2–Đảo Baengnyeong : 3–Đảo Daecheong

---- 4-Jung-gu (Incheon Intl. Airport), 5-Seoul, 6-Incheon, 7-Haeju, 8-Kaesong, 9-Ganghwa County, 10-Bukdo Myeon, 11-Deokjeokdo, 12-Jawol Myeon, 13-Yeongheung Myeon ]] Sau khi hiệp định đình chiến 1953 được ký kết giữa Liên Hợp Quốc và Triều Tiên, thỏa thuận về một phần mở rộng trên biển của khu vực phi quân sự đã không đạt được. Năm 1955, Triều Tiên tuyên bố lãnh hải mở rộng . từ bờ biển. Hơn nữa, Triều Tiên đã không tranh luận một cách chính thức hoặc chủ động vi phạm NLL tới năm 1973. Lần đầu tiên, các nhà đàm phán của Triều Tiên tại cuộc họp 346 của Ủy ban đình chiến quân sự đã phản đối tình trạng của đường phân giới. Triều Tiên nói rằng nó đã không được thông báo về sự tồn tại của đường phân giới, mà bây giờ được khẳng định bằng giải mật điện tín ngoại giao của Mỹ, Họ cũng cố gắng thiết lập một khu vực ranh giới quân sự xung quanh các hòn đảo tranh chấp với Hàn Quốc dọc theo NFL; Tuy nhiên, tuyên bố này đã bị từ chối.

Với sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991, Triều Tiên muốn thiết lập một đặc khu kinh tế và cảng biển quốc tế ở Haeju, cảng nước sâu phía Nam của họ, để phát triển các cơ hội thương mại thay thế. Tuy nhiên, với việc thi hành NLL, việc tiếp cận với Haeju yêu cầu các tàu vận chuyển phải đi dọc theo bờ biển của Triều Tiên , trong phạm vi 3 hải lý (5,6 km) của bờ biển. Điều này ngăn cản sự phát triển của Haeju như một cảng quốc tế lớn.

Kể từ tháng 9/1999, Triều Tiên đã tuyên bố một "Giới tuyến quân sự Biển Tây" (còn gọi là "Giới tuyến quân sự Liên Triều - Inter-Korean MDL") tiến về phía nam nhiều hơn. đường ranh giới trên biển này là một đường mở rộng từ ranh giới đất liền cách đều với đất liền của hai miền, với các kênh đến các đảo phía tây bắc dưới sự kiểm soát UNC, tuyên bố được dựa trên quyết định giới hạn luật quốc tế.

Theo một bài báo năm 2002 của KCNA, NLL vi phạm thỏa thuận đình chiến của Hàn Quốc và lãnh hải 12 dặm theo quy định của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Bài báo khẳng định Đường giới hạn phía Bắc là một nguyên nhân gốc rễ của xung đột vũ trang, và bằng cách khẳng định đường phân giới Mỹ và Hàn Quốc tìm cách sử dụng nó để châm ngòi cho cuộc xung đột quân sự. Một bài báo trước đó cho biết tại cuộc họp của ủy ban đình chiến quân sự trong tháng 12 năm 1973 và tháng 7 năm 1989 Triều Tiên cho rằng cuộc xung đột trong tương lai là không thể tránh khỏi đường ranh giới quân sự được vẽ trên Hoàng Hải bị xóa bỏ, và thúc giục Mỹ đàm phán biện pháp như vậy.

Ngày 21/12/2009, Triều Tiên thành lập một "peacetime firing zone" phía nam của NLL trong vùng biển tranh chấp với Hàn Quốc.

Quan điểm của Hàn Quốc

Quan điểm của Hàn Quốc từ những năm 1970 là: Tài liệu này kết luận rằng:

  • NLL đã là giới tuyến biển thực tế trong 49 năm qua và đã được khẳng định và xác nhận bởi Hiệp ước Cơ bản Liên Triều 1992 (1992 South-North Basic Agreement);
  • Cho đến một đường ranh giới biển không xâm lược mới được thành lập, NLL sẽ được duy trì giống như giới tuyến quân sự trên đất liền, và các quyết định phản ứng sẽ được thực hiện cho tất cả các sự xâm nhập của Triều Tiên;
  • Bất kỳ đường ranh giới biển không xâm lược mới chỉ có thể được thành lập thông qua các cuộc thảo luận giữa hai miền, và NLL không phải là chủ đề đàm phán giữa Mỹ hoặc UNC với miền Bắc;
  • Các tuyên bố của Triều Tiên vi phạm Hiệp định đình chiến và không tương thích với tinh thần và các quy định của luật quốc tế.

Ngày 4/10/2007, Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il đã giải quyết các vấn đề tranh chấp NLL bằng một tuyên bố chung:

Tuy nhiên, sau này Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak từ chối tiếp cận này, mô tả NLL là "biên giới quan trọng góp phần gìn giữ hòa bình trên đất của chúng ta."

Tháng 2/1975, Ngoại trưởng Henry Kissinger viết trong một điện tín mật, hiện đã được giải mật, rằng "Miền Bắc tuần tra đường giới hạn không có tư cách pháp lý quốc tế... Trong chừng mực nó có mục đích đơn phương phân chia vùng biển quốc tế, nó rõ ràng là trái với luật quốc tế và quan điểm của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển." Trước đó, vào năm 1973 một "Joint State-Defense Message" Đại sứ quán Mỹ ở Seoul nói rằng Hàn Quốc "là sai lầm trong giả định chúng tôi sẽ tham gia trong nỗ lực để áp dụng NLL",

Trong tháng 11/2010, sau khi Triều Tiên pháo kích Yeonpyeong, Tổng thống Barack Obama cho biết Mỹ đang "vai kề vai" với Hàn Quốc và lên án các cuộc tấn công, nhưng không đề cập cụ thể về NLL. Các sự cố bao gồm:

  • Trận chiến Yeonpyeong lần 1 (1999) - Bốn tàu tuần tra của Triều Tiên và một nhóm các tàu đánh cá vượt qua ranh giới và bắt đầu một cuộc đấu súng khiến một tàu của Triều Tiên bị chìm, năm tàu tuần tra bị hư hỏng, 30 thủy thủ thiệt mạng và 70 người bị thương.
  • Trận chiến Yeonpyeong lần 2 (2002) - hai tàu tuần tra của Triều Tiên vượt qua NLL gần đảo Yeonpyeong và bắt đầu pháo kích; sau khi bị áp đảo và bị thiệt hại, các tàu rút lui.
  • Ngày 01/11/2004 ba tàu của Triều Tiên vượt qua NLL. Họ bị các tàu tuần tra của Hàn Quốc thông báo phản đối, nhưng không trả lời. Các tàu Hàn Quốc đã nổ súng và tàu Triều Tiên rút lui mà không bắn trả. Không có thương vong được báo cáo.
  • Trận chiến Daecheong (2009) - Một chiếc tàu pháo của Triều Tiên vượt qua NLL và đi vào vùng biển gần đảo Daecheong, tàu Hàn Quốc khai hỏa và báo cáo gây thiệt hại nghiêm trọng cho một tàu tuần tra của Triều Tiên và một người chết.
  • Vào ngày 27/1/2010, Triều Tiên bắn pháo vào các nước ở gần tàu NLL và tàu Hàn Quốc bắn trả. Vụ việc xảy ra gần đảo Baengnyeong do Hàn Quốc kiểm soát. Ba ngày sau đó, Triều Tiên tiếp tục bắn pháo về phía khu vực này.
  • Sự cố đắm tàu Cheonan (2010) - ROKS Cheonan (PCC-772), một tàu hộ tống của Hàn Quốc, bị đánh chìm bởi một vụ nổ, giết chết 46 thủy thủ; kết quả của cuộc điều tra quốc tế do hàn Quốc đứng đầu đã đổ lỗi cho Triều Tiên, vốn đã từ chối tham gia.
  • Pháo kích Yeonpyeong (2010) - quân đội Triều Tiên đã bắn khoảng 170 quả đạn pháo vàođảo Yeonpyeong, giết chết bốn người Hàn Quốc, làm bị thương 19, và gây thiệt hại trên diện rộng đến các cư dân làng chài trên đảo.

Tổng số

Nhìn chung, các tranh chấp đã dẫn đến:

  • 54 nhân viên quân sự của Triều Tiên thiệt mạng
  • 54 nhân viên quân sự của Hàn Quốc thiệt mạng
  • 95 nhân viên quân sự của Triều Tiên bị thương
  • 99 nhân viên quân sự của Hàn Quốc bị thương
  • 4 thường dân của Hàn Quốc thiệt mạng
  • 19 thường dân của Hàn Quốc bị thương Quân trang bị mất hoặc hư hại bao gồm:
  • 1 tàu phóng lôi của Triều Tiên bị chìm
  • 1 tàu pháo của Triều Tiên bị hư hỏng
  • 6 tàu tuần tra của Triều Tiên bị hư hỏng
  • 1 tàu hộ tống của Hàn Quốc bị chìm
  • 1 tàu tuần tra của Hàn Quốc bị chìm
  • 1 tàu hộ tống của Hàn Quốc bị hư hỏng
  • 2 tàu tuần tra của Hàn Quốc bị hư hỏng
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|350x350px|Các sự cố thường xảy ra ở vùng biển phía nam của Đường giới hạn phía Bắc, được biểu thị bằng đường màu đỏ chia tách CHDCND Triều Tiên và Hàn Quốc. **Đường giới hạn
thumb|220x124px | right | Giới hạn của hàm số f(x) khi x tiến tới a
Mặc dù hàm số không được định nghĩa tại , khi tiến
thumb|[[Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Bắc Triều Tiên]] **Vùng đặc quyền kinh tế của Bắc Triều Tiên** trải dài 200 hải lý tính từ đường cơ sở ở cả biển Hoàng Hải và
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:2018_inter-Korean_summit_01.jpg|nhỏ|Tổng thống Hàn Quốc [[Moon Jae-in (phải) và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un (trái), tháng 4/2018.]] **Quan hệ Nam-Bắc Triều Tiên**, **Quan hệ Nam-Bắc Hàn** hay **Quan hệ Liên Triều** (Quan hệ Đại
thế=Bản đồ CHDCND Triều Tiên|nhỏ|588x588px|Bản đồ CHDCND Triều Tiên **Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** (còn gọi là Triều Tiên hoặc Bắc Triều Tiên) nằm ở Đông Á, ở nửa phía bắc của
thumb|right|Nam Đại Dương theo mô tả trong dự thảo ấn bản thứ tư tài liệu _Giới hạn của biển và đại dương_ của [[Tổ chức Thủy văn Quốc tế (2002)]] thumb|right|[[Đới hội tụ Nam Cực
**Linh dương sừng móc Bubal** hay còn gọi đơn giản là **Linh dương Bubal** hay **Bubal** (Danh pháp khoa học: _Alcelaphus buselaphus bubal_) là một phân loài đã tuyệt chủng lần đầu tiên được mô
nhỏ|415x415px|Vùng trung du miền núi phía Bắc trên bản đồ Việt Nam (màu hồng nhạt) **Vùng trung du miền núi phía bắc**, trước năm 1954 còn gọi là **Trung du và thượng du**, là khu
phải|Bắc Băng Dương trên bản đồ thế giới **Bắc Băng Dương** là đại dương nhỏ nhất trong năm đại dương của Trái Đất, bao quanh cực Bắc, nơi đây băng tuyết bao phủ hoàn toàn
**Thẩm Dương** (tiếng Trung giản thể: 沈阳市, _Shenyang_) là một thành phố ở Đông Bắc Trung Quốc. Đây là tỉnh lỵ của tỉnh Liêu Ninh, nằm ở phía trung-bắc của tỉnh. Thẩm Dương là thành
[[Tập tin:Koppen World Map Dfc Dwc Dsc Dfd Dwd Dsd.png|thumb|right|upright=1.8|_Khí hậu cận Bắc cực_ trên thế giới ]] **Khí hậu cận Bắc Cực** (còn gọi là **khí hậu cận cực**, **khí hậu cận alpine** hoặc
nhỏ|300x300px|[[Đại lộ Thăng Long đoạn qua Mễ Trì, Nam Từ Liêm]] [[Autobahn ở Đức và nút giao thông khác mức với cầu nối, cầu vượt và đường dẫn, đoạn gần tháp truyền hình Berlin]] nhỏ|200x200px|Biển
**Hải âu cổ rụt Đại Tây Dương** (danh pháp khoa học: **_Fratercula arctica_**) là một loài chim biển trong họ Alcidae. Đây là loài hải âu cổ rụt bản địa duy nhất của Đại Tây
**Vườn quốc gia và khu bảo tồn Cổng Bắc Cực** là một vườn quốc gia nằm ở tiểu bang Alaska, Hoa Kỳ. Nó là vườn quốc gia nằm xa nhất về phía Bắc Hoa Kỳ
**Bắc Kinh** có lịch sử lâu dài và phong phú, nguyên truy từ cách nay 3.000 năm. Trước khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Hoa vào năm 221 TCN, Bắc Kinh là thủ đô
**Đường Huyền Tông** (chữ Hán: 唐玄宗, bính âm: Xuánzōng ; 8 tháng 9, 685 tên thật là **Lý Long Cơ**, có thời điểm gọi là **Võ Long Cơ** () trong giai đoạn 690 - 705,
**Mùa bão năm 1986 ở Tây Bắc Thái Bình Dương** không có giới hạn chính thức; nó chạy quanh năm vào năm 1986, nhưng hầu hết các cơn bão nhiệt đới có xu hướng hình
**Biên giới Canada - Hoa Kỳ** là đường biên giới phân chia hai nước Canada và Hoa Kỳ. Đây là biên giới quốc tế dài nhất trên thế giới giữa hai quốc gia. Biên giới
**Đường sắt Nhà nước Triều Tiên** (조선민주주의인민공화국 철도성, _ Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk Ch'ŏldo_, thường được gọi là 국철, _Kukch'ŏl_, "State Rail") là bộ phận điều hành của Bộ Đường sắt Bắc Triều Tiên và
nhỏ|phải|259x259px|Vành đai núi lửa cảnh thực nhỏ|283x283px|5 ngọn núi lửa trên vành đai: [[Núi lửa Mayon|Mayon, Krakatau (Krakatoa), Helens, Pinatubo, Garib]] **Vành đai lửa Thái Bình Dương**, được gọi đầy đủ là **Vành đai núi
**Vùng sinh thái Nam Bắc Cực**, theo định nghĩa của Ủy ban Hợp tác môi trường (CEC), là một vùng sinh thái trên cạn của Canada trải dài trên bờ biển phía bắc của Lãnh
thumb|upright=1.2|Lạc Dương **Lạc Dương** () là một thành phố trực thuộc tỉnh (địa cấp thị) nằm ở phía tây tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Thành phố này giáp tỉnh lỵ Trịnh Châu về phía đông,
Đôi môi của bạn sẽ chìm đắm trong những sắc màu rạng rỡ, tinh tế và táo bạo với Phiên bản giới hạn 2020 - French Art of Love. Thiết kế vỏ da thuộc mang
Vị trí của đảo Baengnyeong (đỏ) **Sự cố đắm tàu Cheonan** hay **Sự cố Baengnyeong** là một sự kiện xảy ra ngày 26 tháng 3 năm 2010 khi tàu tuần tra _Cheonan_ của Hải quân
thumb|Tháp gian hàng _Bu Yeong Dang_ hay [[Phù dung đường (부용당, 芙蓉堂) được phục dựng năm 2003.]] **Haeju** () (Hán-Việt: **Hải Châu**) là một thành phố tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên,
**Pyongsan** (Hán Việt: _Bình Sơn_) là một huyện thuộc tỉnh Hwanghae Bắc tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Huyện nằm trên một vùng đồng bằng và giáp với Sohung ở phía tây
**Thông vỏ trắng Bắc Mỹ** (danh pháp hai phần: **_Pinus albicaulis_**) là một loài thực vật trong họ Pinaceae, sinh sống trong khu vực miền núi ở miền tây Hoa Kỳ và Canada, đặc biệt
**_Heteractis crispa_** là một loài hải quỳ thuộc chi _Heteractis_ trong họ Stichodactylidae. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1834. ## Phạm vi phân bố và môi trường sống Từ Biển
**_Entacmaea quadricolor_** là một loài hải quỳ thuộc chi _Entacmaea_ trong họ Actiniidae. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1828. ## Phạm vi phân bố và môi trường sống Từ Biển
**_Pomacentrus pavo_** là một loài cá biển thuộc chi _Pomacentrus_ trong họ Cá thia. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1787. ## Từ nguyên Từ định danh _pavo_ trong tiếng Latinh
**_Cirrhilabrus exquisitus_** là một loài cá biển thuộc chi _Cirrhilabrus_ trong họ Cá bàng chài. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1957. ## Từ nguyên Tính từ định danh _exquisitus_ trong
**Chiến tranh biên giới 1979**, hay thường được gọi là **Chiến tranh biên giới Việt – Trung năm 1979**, là một cuộc chiến ngắn nhưng khốc liệt giữa Trung Quốc và Việt Nam, diễn ra
**Châu Đại Dương** hay **Châu Úc** (_Oceania_) là một khu vực địa lý bao gồm Melanesia, Micronesia, Polynesia và Australasia. Châu lục này trải trên Đông Bán cầu và Tây Bán cầu, có diện tích
**Bắc Kinh** (; ), là thủ đô của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Thành phố nằm ở miền Hoa Bắc, và là một trong số bốn trực hạt thị của Trung Hoa, với
**Trung tâm Thương mại Thế giới** (tiếng Anh: _World Trade Center_, viết tắt **WTC**; cũng được gọi **Tòa tháp đôi**) là tên gọi ban đầu cho cả tổ hợp bảy tòa nhà trước đây nằm
**Miền Bắc nước Anh** hay **Bắc Anh** () được xem là một khu vực văn hoá riêng. Khu vực trải dài từ biên giới với Scotland tại phía bắc đến gần sông Trent tại phía
**Chiến tranh thế giới thứ nhất**, còn được gọi là **Đại chiến thế giới lần thứ nhất**, **Đệ nhất Thế chiến** hay **Thế chiến I**, là một cuộc chiến tranh thế giới bắt nguồn tại
**Lịch sử thế giới** (còn gọi là **lịch sử loài người** và **lịch sử nhân loại**) là ghi chép về hành trình phát triển của nhân loại từ thời tiền sử cho đến hiện tại.
**Chiến tranh Thái Bình Dương** là một phần của Chiến tranh thế giới lần thứ hai diễn ra trên Thái Bình Dương, các hòn đảo thuộc Thái Bình Dương và vùng Đông Á, Đông Nam
**Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland**, còn được biết đến với tên gọi **Vương quốc Liên hiệp Đại Anh và Bắc Ireland** hoặc **Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland** (), hay
**Chiến dịch Biên giới Thu đông 1950**, còn gọi là **_Chiến dịch Lê Hồng Phong 2_**, là một chiến dịch trong Chiến tranh Đông Dương do Quân đội nhân dân Việt Nam (được phía Pháp
**Đường Trường Sơn** hay **đường mòn Hồ Chí Minh** () là một tuyến Hậu cần chiến lược bao gồm mạng lưới giao thông quân sự, chạy từ lãnh thổ miền Bắc Việt Nam vào tới
**Đường cao tốc A4**, hay **Đường cao tốc phía Đông** (tiếng Pháp: **Autoroute de l'Est**), là một đường cao tốc Pháp cho phép đi từ Paris đến Strasbourg, qua Reims và Metz. Nó là một
**Nhà Đường** là một hoàng triều cai trị Trung Quốc từ năm 618 đến năm 907. Thành lập bởi gia tộc họ Lý, nhà Đường là triều đại kế tục nhà Tùy (581–618) và là
nhỏ|221x221px|[[Đường sắt Bắc Nam tại Việt Nam, hiện nay tuyến đường sắt chính này vẫn sử dụng loại khổ hẹp]] Một **đường sắt khổ hẹp** là một tuyến đường sắt có khổ đường hẹp hơn
thumb|Đường đi của các cơn lốc bão nhiệt đới Bắc [[Đại Tây Dương (1851-2012)]] **Bão nhiệt đới Đại Tây Dương** (tiếng Anh: hurricane, chữ Hán: 颶風/_cụ phong_) là một cơn bão xoáy thuận nhiệt đới
**Đài Bắc** (, Hán Việt: Đài Bắc thị; đọc theo _IPA: tʰǎipèi_ trong tiếng Phổ thông) là thủ đô của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) và là thành phố trung tâm của một vùng
**Lớp tàu chiến-tuần dương _Lion**_ bao gồm hai tàu chiến-tuần dương được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc chế tạo trước Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Mang biệt danh "Splendid Cats", Nó đã đánh
thumb|right|Hệ thống [[Tàu điện ngầm thành phố New York là hệ thống tàu điện ngầm vận hành độc lập lớn nhất trên thế giới tính theo số lượng nhà ga mà nó phục vụ, sử
nhỏ|phải|[[HMS Hood (51)|HMS _Hood_, tàu chiến-tuần dương lớn nhất từng được chế tạo, lớn hơn mọi thiết giáp hạm Anh Quốc cho đến khi chiếc HMS _Vanguard_ đưa ra hoạt động vào năm 1946. Nó