✨Dĩa Hát Việt Nam

Dĩa Hát Việt Nam, còn gọi là Hãng dĩa Việt Nam, là một công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp ghi âm nổi tiếng bậc nhất của Việt Nam Cộng hòa trước đây, đến nay vẫn còn hoạt động trong lĩnh vực phát hành đĩa nhạc tại Việt Nam. Tiền thân của hãng là Hãng dĩa Lê Văn Tài. Dĩa Hát Việt Nam đã phát hành vô số dĩa nhạc dành cho máy hát, băng magnetophon (băng reel), băng cassette, CD, VCD, đặc biệt là thể loại tuồng cải lương và tân cổ giao duyên.

Hãng dĩa Lê Văn Tài

Công ty Dĩa Hát Việt Nam thừa hưởng sản nghiệp từ tiền thân là hãng dĩa Lê Văn Tài. Chủ nhân Lê Văn Tài sinh năm 1895 tại hạt tham biện Sa Đéc, có thân phụ là nghệ nhân Lê Văn Thanh từng đoạt giải thưởng chế tác kim hoàn ở thành phố Sài Gòn, Đông Dương thuộc Pháp. Gia đình ông sở hữu tiệm tạp hóa kiêm kinh doanh đồ trang sức mang tên Vĩnh Thới Sang, tọa lạc tại số 82 đường Adran.

Năm 1927, ông Tài chính thức đăng bộ cho cửa tiệm, song bản thân không có ý nối nghiệp cha. Sau một dịp cùng vợ về xứ Vĩnh Kim, tỉnh Mỹ Tho xem hát cải lương, ông say mê chuyển sang kinh doanh máy hát và máy thu thanh, những vật phẩm vốn chỉ dành cho tầng lớp trung lưu trở lên. Sau khi vợ mất vào năm 1944, ông Tài vì thương nhớ người vợ cùng sở thích nghe cải lương, đờn ca tài tử đã hạ quyết tâm chuyển hẳn sang ngành sản xuất dĩa hát. với vở tuồng đầu tay Con chim họa mi của Viễn Châu ra đời cũng dưới sự khuyến khích của ông Tài. Hãng cũng thu âm cho ban nhạc người Khmer và kinh Phật. Con trưởng Lê Văn Năng là doanh gia có tiếng thời đó, nắm giữ nhiều môn bài xuất nhập cảng, phụ trách đưa máy móc từ nước ngoài về, được ông Tài cử sang Pháp học ngành ghi âm, sản xuất dĩa hát. Khi về nước ông dạy lại kỹ thuật thu âm cho người em là Lê Thành Lực, và ông Lực phụ trách toàn bộ khâu này kể cả những việc vặt như tạo tiếng động phụ họa. Người con thứ năm là Lê Thành Kiệt giỏi giao tế nên được giao làm việc với thầy tuồng, nghệ sĩ thu âm, ban nhạc và các đại lý phát hành. Những người con gái làm việc ghi chép sổ sách. Nhờ đầu óc tổ chức tốt, thêm chủ trương đặt hàng soạn giả viết bài kiểu “đo ni đóng giày” căn theo giọng từng nghệ sĩ mà Dĩa Hát Việt Nam có phần lấn lướt nhiều hãng dĩa khác như hãng dĩa Asia, hãng Continental, hãng Việt Hải, hãng Hồng Hoa,… Việc ghi âm, mời nghệ sĩ đều do bà Liên đảm trách, còn việc giao tế, lăng xê trên phương tiện truyền thông là nhờ ông Phương chồng bà. Bà Liên chỉ có thể cố gắng hợp tác với một đài truyền hình địa phương ở vùng Tây Nam Bộ để phát một số bài ca tân cổ hoặc tuồng cải lương được cho phép lưu hành.

Năm 1991, bà Liên quay lại sản xuất băng đĩa dưới giấy phép của Xí nghiệp Băng nhạc Đồng Tháp, làm lại các tuồng cũ từng một thời vang danh như Lan và Điệp, Người tình trên chiến trận, Đêm lạnh chùa hoang, Mùa thu trên Bạch Mã Sơn, Tâm sự loài chim biển, Máu nhuộm sân chùa, Đường gươm Nguyên Bá,… và lăng xê thêm những giọng ca mới như Châu Thanh, Phượng Hằng, Cẩm Tiên, Linh Huệ, Vũ Linh, Tài Linh,...

Dĩa Hát Việt Nam và bà Liên đã gìn giữ hàng nghìn bản thu âm ca cổ có giá trị. Các tác phẩm ghi lại tài năng của nhạc công và soạn giả được trân trọng, từ đó các thanh âm của những danh cầm như Văn Vĩ, Năm Cơ, Chín Trích, Hai Thơm, Sáu Tửng, Tư Huyện, Văn Giỏi,... các vở tuồng cải lương của Mộc Linh, Yên Lang, Nguyên Thảo, Loan Thảo, Yên Ba,… được bảo tồn. Bà cũng bỏ tiền chuyển các sản phẩm analog sang CD kỹ thuật số, nhưng hoạt động kinh doanh gần như đã đóng băng. Khi bà Liên đã già yếu, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dĩa Hát Việt Nam ngày nay thuộc quyền quản lý của người con gái.