✨Dãy núi xuyên Nam Cực
Dãy núi xuyên Nam Cực (tiếng Anh: Transantarctic Mountains (TAM)) bao gồm một dãy núi đá (chủ yếu là trầm tích) nổi lên và kéo dài dọc Nam Cực, xuyên lục địa từ Mũi Adare ở phía bắc vùng đất Victoria đến vùng đất Coats. Những ngọn núi này phân chia đại lục này thành đông châu Nam Cực và tây châu Nam Cực. Chúng bao gồm một số nhóm núi được đặt tên riêng, thường được chia lại thành các dãy núi nhỏ hơn.
Dãy núi này được James Clark Ross nhìn thấy lần đầu tiên vào năm 1841 tại nơi mà sau này được đặt tên là thềm băng Ross để vinh danh ông. Nó lần đầu tiên được vượt qua trong cuộc thám hiểm Nam Cực của Quốc gia Anh (1901–1904).
Địa lý
Dãy núi này trải dài giữa biển Ross và biển Weddell, toàn bộ chiều rộng của Nam Cực, do đó có tên này. Với tổng chiều dài khoảng 3.500 km, dãy núi xuyên Nam Cực là một trong những dãy núi dài nhất trên Trái Đất. Dãy núi Antarctandes thậm chí còn dài hơn, có điểm chung với dãy núi xuyên Nam Cực, trải dài từ Mũi Adare đến dãy núi Queen Maud, nhưng kéo dài từ đó qua dãy núi Whitmore và dãy núi Ellsworth trên bán đảo Nam Cực. Dãy núi với chiều rộng 100–300 km này tạo thành ranh giới giữa đông châu Nam Cực và tây châu Nam Cực. Tấm băng Đông Nam Cực bao quanh TAM dọc theo toàn bộ chiều dài của chúng ở phía Đông Bán cầu, trong khi phía Tây Bán cầu của dãy được giới hạn bởi biển Ross ở Victoria Land từ Mũi Adare đến eo biển McMurdo, thềm băng Ross từ eo biển McMurdo đến gần Scott Glacier và tấm băng Tây Nam Cực xa hơn.
Sinh học
Chim cánh cụt, hải cẩu và chim biển sống dọc theo bờ biển biển Ross ở vùng đất Victoria, trong khi ở bên trong dãy núi xuyên Nam Cực chỉ xuất hiện vi khuẩn, địa y, tảo và nấm. Các khu rừng từng bao phủ Nam Cực, trong đó có nhiều cây thông Wollemi và cây sồi phương nam. Tuy nhiên, với sự lạnh dần đi kèm theo sự tan rã của Gondwana, những khu rừng này dần biến mất. Người ta tin rằng những cái cây cuối cùng trên lục địa Nam Cực nằm trên dãy núi xuyên Nam Cực.
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Dãy núi xuyên Nam Cực** (tiếng Anh: **Transantarctic Mountains** (**TAM**)) bao gồm một dãy núi đá (chủ yếu là trầm tích) nổi lên và kéo dài dọc Nam Cực, xuyên lục địa từ Mũi Adare
thumb|right|Bản đồ Tây châu Nam Cực. thumb|right|Tây châu Nam Cực nằm ở bên trái. **Tây châu Nam Cực** (tiếng Anh: **West Antarctica**), hay còn được gọi là **Tiểu Nam Cực** (tiếng Anh: **Lesser Antarctica**), là
nhỏ|Bản đồ Nam Cực. **Tấm băng Đông Nam Cực** (tiếng Anh: **East Antarctic Ice Sheet** (**EAIS**)) là 1 trong 2 tấm băng lớn ở Nam Cực và là tấm băng lớn nhất trên toàn Trái
nhỏ|Tấm băng Tây Nam Cực. **Tấm băng Tây Nam Cực** (tiếng Anh: **Western Antarctic Ice Sheet** (**WAIS**)) là một phần của tấm băng bao phủ phía tây châu Nam Cực và một phần của Nam
**Dãy núi Hoành Đoạn** (tiếng Trung: 横断山脉; bính âm: Héngduàn Shānmài, Hán-Việt: Hoành Đoạn sơn mạch) là một dãy núi ở Trung Quốc trong khu vực có tọa độ khoảng từ 22° tới 32°05' vĩ
**Lục địa Nam Cực** hay **châu Nam Cực** (, phát âm hay ; còn được gọi là **Nam Cực**) là lục địa nằm xa về phía nam và tây nhất trên Trái Đất, chứa Cực
**Dãy Cascade** (tiếng Anh: **' hay **' (ở Canada)) là một dãy núi kéo dài nằm đối diện với bờ biển thuộc khu vực phía tây của Bắc Mỹ, giữa tiểu bang California, Oregon, Washington
nhỏ|335x335px|Vị trí mạch núi U-ran ở Nga nhỏ|905x905px|Mạch núi từ bắc đến nam chia làm 5 khúc núi Cực địa U-ran, núi Á cực địa U-ran và núi Bắc, Trung, Nam Ural **Dãy núi Ural**,
nhỏ|260x260px|Bản đồ [[cao nguyên Thái Lan]] nhỏ|260x260px|_[[Bretschneidera sinensis_ ( _Chompoo Phu Kha_), loài cây bị đe dọa mất môi trường sống mà ở Thái Lan chỉ tìm thấy trong phạm vi này]] Dãy núi Luangprabang
thumb|Bản đồ bán đảo Nam Cực. thumb|Vị trí của bán đảo Nam Cực trên lục địa [[Châu Nam Cực.]] **Bán đảo Nam Cực**, được gọi là O'Higgins Land ở Chile, Tierra de San Martin ở
**Dãy núi Atlas** (tiếng Berber: idurar n Watlas, tiếng Ả Rập: جبال الأطلس) là một dãy núi thuộc vùng Maghreb, tây bắc châu Phi. Với độ dài khoảng 2.500 km qua Maroc, Algérie, và Tunisia, dãy
Các dãy núi tại Nga, Mông Cổ, Kazakhstan và Trung Quốc nhỏ|Đá Treo cổ, Tây Sayan **Dãy núi Sayan** (; ; _dãy núi Kokmen_ vào thời Đột Quyết) nằm giữa tây bắc Mông Cổ và
**Dãy núi Scandinavia** hoặc **Scandes**, (tiếng Thụy Điển: _Skanderna_, _Fjällen_ hoặc _Kölen_, tiếng Phần Lan: _Köli_, tiếng Na Uy: _Kjølen_) là dãy núi kéo dài suốt bán đảo Scandinavia. Dãy núi Scandinavia tương đương với
**Dãy núi** **High Tatras** hoặc **High Tatra** (tiếng Slovak: Vysoké Tatry; ; , _Vysoki Tatry_; ; ), là một dãy núi dọc theo biên giới phía bắc Slovakia trong Vùng Prešov và phía nam Ba
276x276px|nhỏ|Vị trí của Nam Cực trên thế giới **Nam Cực** hay **Cực Nam Địa lý** là điểm có vĩ độ bằng -90 độ trên Trái Đất. Nó là điểm cực nam trên bề mặt Trái
**Dãy núi Võ Đang** () còn có tên là **núi Thái Hòa** là một dãy núi nhỏ nằm ở phía nam thành phố Thập Yển, Tây Bắc của tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Tại đây
nhỏ| Tatra - ảnh từ công cụ [./https://en.wikipedia.org/wiki/NASA_World_Wind NASA World Wind] (Vệ tinh nhân tạo NLT Visible) nhỏ| [./https://en.wikipedia.org/wiki/Western_Tatras Western Tatras] -n hìn từ độ cao trung bình nhỏ|Dãy núi Tatra - Czerwone Wierchy nhỏ|Cáo
Núi Vesuvius, một núi lửa dạng tầng tọa lạc tại Ý, phun trào vào khoảng chiều ngày 24/08 năm 79 công Nguyên thuộc một trong những vụ phun trào núi lửa tồi tệ nhất trong
nhỏ|Hẻm núi Sông Columbia gần [[Crown Point, Oregon, được nhìn từ **Điểm ngắm cảnh Diễn đàn Phụ nữ Portland** (Mũi Chanticleer) lên thượng nguồn vào trong hẻm núi. Ngang mặt xa xa là Vista House
**Hẻm núi sông Poprad** () chạy qua dãy núi Carpathian phía Tây ở phần cực nam của Ba Lan. Nó được hình thành bởi dòng sông Poprad, con sông lớn duy nhất chảy từ phía
thumb|right|Nam Đại Dương theo mô tả trong dự thảo ấn bản thứ tư tài liệu _Giới hạn của biển và đại dương_ của [[Tổ chức Thủy văn Quốc tế (2002)]] thumb|right|[[Đới hội tụ Nam Cực
nhỏ| _[[Sóng lừng ngoài khơi Kanagawa_, bản họa được biết đến nhiều nhất trong bộ tác phẩm.
(Tái bản thời Shōwa (1926–1989) bởi Adachi)]] là một loạt tranh in phong cảnh của nghệ sĩ ukiyo-e
(Tái bản thời Shōwa (1926–1989) bởi Adachi)]] là một loạt tranh in phong cảnh của nghệ sĩ ukiyo-e
**Tứ Xuyên** () là một tỉnh nằm ở tây nam của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Tỉnh lị của Tứ Xuyên là Thành Đô, một trung tâm kinh tế trọng yếu của miền Tây
**Vân Nam** () là một tỉnh ở phía tây nam của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, giáp biên giới với các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai và Tuyên Quang của Việt Nam.
**Nam Phi** (), quốc hiệu là **Cộng hòa Nam Phi** (Republic of South Africa) là một quốc gia nằm ở mũi phía nam châu Phi, giáp Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Eswatini, và bao quanh toàn
**Nam Định** là một tỉnh cũ nằm ở phía Nam Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2023, Nam Định là đơn vị hành chính Việt Nam đứng thứ 13 về số dân, xếp thứ
Vườn quốc gia Cúc Phương-Việt Nam được chụp từ trên cao, vào lúc hoàng hôn Dây bàm bàm dài 2 km ở Vườn quốc gia Cúc Phương [[Cạnh tranh sinh học ở Vườn quốc gia
nhỏ|Núi lửa [[Sabancaya, Peru năm 2017]] nhỏ|Dãy núi lửa [[Cordillera de Apaneca tại El Salvador. Quốc gia này có 170 núi lửa, 23 đang hoạt động, gồm hai hõm chảo, một trong hai là siêu
**Himalaya** hay **Hy Mã Lạp Sơn** là một dãy núi ở châu Á, phân chia tiểu lục địa Ấn Độ khỏi cao nguyên Tây Tạng. Mở rộng ra, đó cũng là tên của một hệ
**Tục thờ rắn** là một tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Các vùng miền ở Việt Nam đều có ghi nhận tục thờ rắn. ## Miền Bắc ### Tuyên Quang Tại Đền Cấm ở thuộc
**Hẻm núi Sićevo** (tiếng Serbia: _Сићевачка клисура_) của Serbia nằm ở thung lũng sông Nišava do dòng chảy cắt qua núi đá kiến tạo nên, giữa các nhánh phía bắc của núi Suva và các
**Hà Nam** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2020, Hà Nam là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ 45 về số dân, xếp thứ 44 về
**Đông Nam Á** (tiếng Anh: **Southeast Asia**, viết tắt: **SEA**) là tiểu vùng địa lý phía đông nam của châu Á, bao gồm các khu vực phía nam của Trung Quốc, phía đông nam của
Đông Nam Bộ (màu tím) và Tây Nam Bộ (màu hồng) **Nam Bộ** (hay còn gọi là **miền Nam**) là một trong 3 miền địa lý của Việt Nam (gồm Bắc Bộ, Trung Bộ và
**Cẩm Xuyên** là một huyện ven biển thuộc tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Cẩm Xuyên nằm ở phía đông nam tỉnh Hà Tĩnh, có vị trí địa lý: *Phía đông giáp
:_Bài này nói về điểm nằm ở tận cùng phía Bắc của Trái Đất. Xem các nghĩa khác tại Bắc Cực (định hướng)_ nhỏ|phải|Điểm Cực Bắc **Bắc Cực** hay **cực Bắc của Trái Đất** (Cực
**Hà Nam** (), là một tỉnh ở miền trung của Trung Quốc. Tên gọi tắt là _Dự_ (豫), đặt tên theo Dự châu, một châu thời Hán. Tên gọi Hà Nam có nghĩa là _phía
**Vùng đất Queen Maud** () là một khu vực rộng khoảng ở Nam Cực được Na Uy tuyên bố là lãnh thổ phụ thuộc. Nó giáp với Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Anh ở
**Núi Lão Quân** (tiếng Trung: 老君山, bính âm Hán ngữ: _Lǎojūn shān,_ Từ Hán Việt: _Lão Quân sơn_, tiếng Anh: _The Laojun Mountain_), tên gốc là núi Cảnh Thất (景室山), một ngọn núi nằm ở
Bồn địa Tứ Xuyên Bồn địa Tứ Xuyên trên bản đồ Trung Quốc **Bồn địa Tứ Xuyên** () là một vùng đất thấp ở tây nam Trung Quốc. Bồn địa nằm ở phần trung tâm
Tiến trình _Nam tiến_ của dân tộc Việt.|thế= **Nam tiến** (Chữ Nho: 南進) là quá trình mở rộng lãnh thổ của người Việt về phương nam trong lịch sử Việt Nam. _Nam tiến_ là một
[[Thủ tướng Việt Nam|Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đi bầu ở Lý Học, Hải Phòng]] **Bầu cử ở Việt Nam** là quá trình các cử tri của quốc gia này đưa ra quyết định theo
**Ngựa vằn Nam Phi** (Danh pháp khoa học: **_Equus zebra zebra_**) là một phân loài của loài ngựa vằn núi phân bố giới hạn ở các vùng miền núi thuộc các tỉnh miền Tây và
**Francesco Forgione,** còn được biết đến với tên **Thánh Piô Năm Dấu**, **Cha Piô** (tiếng Ý: _Padre Pio_)**, Cha Thánh Piô, Cha Thánh Piô Năm Dấu, Thánh Padre Pio, Thánh Piô Pietrelcina** và **Thánh Piô
**Hệ động vật ở Việt Nam** là tổng thể các quần thể động vật bản địa sinh sống trong lãnh thổ Việt Nam hợp thành hệ động vật của nước này. Việt Nam là nước
nhỏ|Bản đồ hành chính tỉnh [[Nam Định]] **Nam Định** là một tỉnh cũ thuộc vùng nam đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. ## Lịch sử tổ chức hành chính ### Trước khi thành lập tỉnh
Cuộc **Chiến tranh nhân dân giải phóng Nam Tư** là một bộ phận quan trọng của Mặt trận phía đông trong Chiến tranh thế giới thứ hai ở châu Âu. Cuộc chiến bắt đầu từ
thumb|Gongga nhìn từ phía tây. thumb|Phép chiếu Orthographic tập trung vào núi Gongga **Núi Gongga** (), còn được gọi là **Minya Konka** (bính âm tiếng Tạng Kham: _Mi'nyâg Gong'ga Riwo_), là ngọn núi cao nhất
[[Tập tin:Koppen World Map Dfc Dwc Dsc Dfd Dwd Dsd.png|thumb|right|upright=1.8|_Khí hậu cận Bắc cực_ trên thế giới ]] **Khí hậu cận Bắc Cực** (còn gọi là **khí hậu cận cực**, **khí hậu cận alpine** hoặc
**Hải Nam** (chữ Hán: 海南, bính âm: Hǎinán) là tỉnh cực nam của Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Năm 2018, Hải Nam là tỉnh đông thứ hai mươi tám về số dân, đứng thứ