✨Dãy núi Scandinavia
Dãy núi Scandinavia hoặc Scandes, (tiếng Thụy Điển: Skanderna, Fjällen hoặc Kölen, tiếng Phần Lan: Köli, tiếng Na Uy: Kjølen) là dãy núi kéo dài suốt bán đảo Scandinavia. Dãy núi Scandinavia tương đương với Kiến tạo sơn Caledonia Scandinavia. Các sườn phía tây trở nên dốc đứng quay ra biển Bắc và biển Na Uy, tạo thành các vịnh hẹp khoét sân vào đất liền nổi tiếng của Na Uy, trong khi ở phía đông bắc, dãy núi dần dần uốn vào Phần Lan. Ở phía bắc, dãy núi này tạo thành biên giới thiên nhiên giữa Na Uy và Thụy Điển, có chỗ cao tới ở Vòng Bắc Cực. Dãy núi này chỉ vừa chạm vào vùng cực tây bắc của Phần Lan, nhưng ở phần mở rộng phía cực bắc ở Mũi đất Bắc Na Uy, nó không cao hơn các đồi bao nhiêu.
Độ cao
Dãy núi này không cao lắm, nhưng có những nơi rất dốc. Ngọn Galdhøpiggen ở miền nam Na Uy là ngọn núi cao nhất, , ngọn Kebnekaise là ngọn núi cao nhất ở phía Thụy Điển , trong khi Halti là ngọn núi cao nhất ở Phần Lan, .
Sự kết hợp của một vị trí ở phía bắc và độ ẩm từ biển Bắc Đại Tây Dương đã gây ra việc hình thành nhiều icefield (vùng băng dưới 50.000 km² và các sông băng.
Địa chất
Về mặt địa chất thì hệ thống dãy núi Scandinavia được kết nối với các dãy núi của Scotland, Ireland, và - xuyên qua Đại Tây Dương - nối với Dãy Appalachian của Bắc Mỹ. Các nhà địa chất cho rằng tất cả những núi này tạo thành một dãy núi đơn trước khi siêu lục địa Pangaea bị vỡ. Các núi hiện nay là tàn dư của Kiến tạo sơn Caledonia. Dãy núi Scandinavia đã bị xói mòn 1/5 chiều cao ban đầu của chúng. Dãy núi này là một trong những dãy núi lâu đời nhất vẫn còn tồn tại trên thế giới.
Các ngọn núi cao nhất ở Na Uy
Galdhøpiggen (Oppland)
Glittertind (Oppland)
Store Skagastølstind (Sogn og Fjordane)
Store Styggedalstinden east (Sogn og Fjordane)
Skarstind (Oppland)
Vesle Galdhøpiggen (Oppland)
Surtningssue (Oppland)
Store Memurutinden (Oppland)
Jervvasstind (Sogn og Fjordane)
Sentraltind (Sogn og Fjordane)
Các ngọn núi cao nhất ở Thụy Điển
Kebnekaise (Lappland)
Kebnekaise Nordtoppen (Lappland)
Sarektjåkka Stortoppen (Lappland)
Kaskasatjåkka (Lappland)
Sarektjåkka Nordtoppen (Lappland)
Kaskasapakte (Lappland)
Sarektjåkka Sydtoppen (Lappland)
Akka Stortoppen (Lappland)
Akka Nordvästtoppen (Lappland)
Sarektjåkka Buchttoppen (Lappland)
Pårtetjåkka (Lappland)
Palkatjåkka (Lappland)
Các ngọn núi khác dưới 2.000 m ở Thụy Điển
- Sulitelma 1,860 m (Lappland)
- Helagsfjället 1,796 m (Härjedalen)
- Norra Storfjället 1,767 m (Lappland)
- Templet 1,728 m (Jämtland)
- Lillsylen 1,704 m (Jämtland)
- Åreskutan 1,420 m (Jämtland)
- Storvätteshågna 1,204 m (Dalarna)
- Molnet 1,191 m (Dalarna)
Các ngọn núi cao nhất ở Phần Lan
1,324 m (4,344 ft) Halti (Lappi/Lappland và Troms Na Uy)
1,317 m (4,321 ft) Ridnitsohkka (Lappi/Lappland)
1,280 m (4,200 ft) Kiedditsohkka (Lappi/Lappland)
1,240 m (4,068 ft) Kovddoskaisi (Lappi/Lappland)
1,239 m (4,065 ft) Ruvdnaoaivi (Lappi/Lappland)
1,180 m (3,871 ft) Loassonibba (Lappi/Lappland)
1,150 m (3,773 ft) Urtasvaara (Lappi/Lappland)
1,144 m (3,753 ft) Kahperusvaarat (Lappi/Lappland)
1,130 m (3,707 ft) Aldorassa (Lappi/Lappland)
1,100 m (3,609 ft) Kieddoaivi (Lappi/Lappland)
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Dãy núi Scandinavia** hoặc **Scandes**, (tiếng Thụy Điển: _Skanderna_, _Fjällen_ hoặc _Kölen_, tiếng Phần Lan: _Köli_, tiếng Na Uy: _Kjølen_) là dãy núi kéo dài suốt bán đảo Scandinavia. Dãy núi Scandinavia tương đương với
**Dãy núi Karpat** hay **dãy núi Carpat** (; Séc, Ba Lan và Slovakia: _Karpaty_; Ukraina: _Карпати_ (Karpaty); Đức: _Karpaten_; Serbia: _Karpati_ / _Карпати_; Hungary: _Kárpátok_) là một dãy núi tạo thành hình vòng cung dài
Scandinavia **Scandinavia** ( ) là một tiểu vùng ở khu vực Bắc Âu, có mối quan hệ lịch sử, văn hóa và ngôn ngữ chặt chẽ. Thuật ngữ _Scandinavia_ trong cách sử dụng địa phương
nhỏ|Ảnh vệ tinh của bán đảo Scandinavia vào mùa đông cho thấy phần lớn bán đảo bị bao phủ bởi băng tuyết. **Bán đảo Scandinavia** (Tiếng Việt: **Bán đảo Xcan-đi-na-vi**, dạng phiên âm khác: Xcăng-đi-na-vi)
**Hệ sinh thái núi** đề cập đến bất kỳ hệ sinh thái được tìm thấy trong khu vực núi. Các hệ sinh thái này bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi khí hậu, có đặc điểm
**Dinaric Alps** hay **Dinarides** tạo thành một chuỗi núi ở Nam Âu, trải dài trên lãnh thổ của Slovenia, Croatia, Bosna và Hercegovina, Serbia, Albania và Montenegro. Chuỗi núi này kéo dài dọc theo bờ
**Bắc Âu** là khu vực nằm ở phía Bắc của châu Âu, nằm ở các vĩ độ cao nhất của châu Âu. Là nơi có địa hình băng hà cổ, thiên nhiên của vùng cũng
**Gấu nâu** (danh pháp khoa học: **_Ursus arctos_**) là một loài gấu có thể nặng tới 130–700 kg (300–1.500 pao). **Gấu xám**, **gấu Kodiak** và **gấu nâu Mexico** là các chủng (phân loài) Bắc Mỹ của
alt=Volcanic ash streams out in an elongated fan shape as it is dispersed into the atmosphere.|nhỏ|Mây tro núi lửa trong vụ phun trào của [[Chaitén năm 2008, bao phủ khắp Patagonia từ Thái Bình Dương
**Sông băng** hay **băng hà** là một khối băng lâu năm (có tỷ trọng thấp hơn băng thường), di chuyển liên tục bởi trọng lượng của chính nó; nó hình thành ở nơi mà tuyết
**Nepal** (phiên âm tiếng Việt: Nê-pan; ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Dân chủ Liên bang Nepal** ( ), là một quốc gia nội lục tại Nam Á. Dân số quốc gia Himalaya
**Hồ Genève**, **hồ Geneva** hay **hồ Léman** là một hồ ở Tây Âu. Tên gọi của nó, có lẽ có nguồn gốc từ tiếng Celt từ gốc ban đầu là tiếng Latinh. Tên gọi này
nhỏ|[[Sơn nguyên Armenia.]] **Sơn nguyên** là một phần rộng về diện tích trên bề mặt Trái Đất, là sự kết hợp của các bình nguyên, cao nguyên, dãy núi và khối núi, đôi khi xen
**Vườn quốc gia Fulufjället** là một vườn quốc gia ở khu vực trung tâm Thụy Điển. Tổng diện tích của nó là 385 km² và nằm hoàn toàn bên trong Älvdalens thuộc tỉnh Dalarna. Tên của
**Vườn quốc gia Pieljekaise** là một vườn quốc gia nằm cách thị trấn Jäkkvik khoảng 10 km (6 dặm) về phía nam, Lappland, Thụy Điển. Vườn quốc gia này phần lớn diện tích là một khu
**Khu bảo tồn thiên nhiên Sjaunja** (Thụy Điển: _Naturreservat Sjaunja_, trong tiếng Sami là _Sjávnja_) là một khu bảo tồn thiên nhiên nằm gần Gällivare, Norrbotten, Thụy Điển. Nó trải dài trên 150 km và có
**Mèo rừng** là một phức hợp loài gồm hai loài mèo rừng nhỏ, mèo rừng châu Âu (_F. silvestris_) và mèo rừng châu Phi (_Felis lybica_), có nguồn gốc từ châu Âu, Tây Á và
**Vườn quốc gia Tresticklan** là một vườn quốc gia ở đô thị Dals-Ed, dọc theo biên giới với Na Uy, tây bắc Dalsland, Thụy Điển. Tên của nó bắt nguồn từ Hồ Stora Tresticklan và
**Sông Ume** (tiếng Thụy Điển: Ume älv hoặc Umeälven) là một trong những con sông chính ở miền bắc Thụy Điển. Sông này khoảng 460 km (290 dặm), và chảy theo hướng đông nam từ nguồn
**Iceland** (phiên âm tiếng Việt: "Ai-xlen"; ; ) là một quốc đảo thuộc khu vực châu Âu theo thể chế cộng hòa đại nghị. Iceland nằm giáp vòng Cực Bắc nên có khí hậu rất
thumb|300x300px|Các tiểu vùng của Châu Âu - CIA World Factbook **Châu Âu** hay **Âu Châu** (, ) về mặt địa chất và địa lý là một bán đảo hay tiểu lục địa, hình thành nên
**Na Uy** (Bokmål: _Norge_; Nynorsk: _Noreg_), tên chính thức là **Vương quốc Na Uy**, là một quốc gia ở Bắc Âu nằm ở Tây Bắc Châu Âu có lãnh thổ bao gồm phần phía tây
**Người Saka** (tiếng Ba Tư cổ: ; Kharoṣṭhī: ; tiếng Ai Cập cổ: , ; , tiếng Hán thượng cổ , mod. , ), **Shaka** (tiếng Phạn (Brāhmī): , 12x12px 12x12px, ; tiếng Phạn (Devanāgarī):
nhỏ|Trận Poitiers qua bức họa "Bataille de Poitiers en Octobre 732" của [[Charles de Steuben]] **Sơ kỳ Trung cổ** là một thời kỳ lịch sử của châu Âu kéo dài từ năm 600 tới khoảng
thumb|Thảm bao phủ [[Mosque of Uqba|Great Mosque of Kairouan (Mosque of Uqba), Tunisia.]] thumb|upright|The Sultan Ahmet Camii Prayer Carpet Saph. "[[Sultan Ahmed Mosque|The Blue Mosque", Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ năm 2006]] **Thảm** là một chất
|- | **Châu lục** || châu Âu |- | **Tiểu vùng** || Scandinavia |- | **Vị trí địa lý** || |- | **Diện tích**
- Tổng cộng
- Vùng nước | Thứ 55 thế giới
449.964 km²
39,03-
- Tổng cộng
- Vùng nước | Thứ 55 thế giới
449.964 km²
39,03-
nhỏ|phải|Một con tuần lộc nuôi đang thay lông nhỏ|phải|Một con tuần lộc nuôi giống đực ở [[Alaska]] **Chăn nuôi tuần lộc** hay **chăn thả tuần lộc** (_Reindeer herding_) là các hoạt động chăn nuôi, chăn
**Quần đảo Faroe** hay **Quần đảo Faeroe** ( ; , ) là một nhóm đảo nằm trong vùng biển Na Uy, phía Bắc Đại Tây Dương, ở giữa Iceland, Na Uy và Scotland. Quần đảo
**Minnesota** (; bản địa ) là một tiểu bang vùng Trung Tây của Hoa Kỳ. Minnesota được thành tiểu bang thứ 32 của Hoa Kỳ vào ngày 11 tháng 5 năm 1858. Nó được tạo
**Hệ động vật của Châu Âu** là tất cả các loài động vật sinh sống ở châu Âu và các vùng biển và hải đảo xung quanh. Vì không có ranh giới địa lý sinh
**_Hadula melanopa_** là một loài bướm đêm thuộc họ Noctuidae. Phân loài _melanopa_ được tìm thấy ở miền bắc Scandinavia. Phụ loài _rupestralis_ được tìm thấy ở Anpơ, dãy núi Balkan và dãy núi Apennine.
**Sói xám** hay **chó sói xám**, hay đơn giản là **chó sói** (_Canis lupus_) là một loài động vật có vú thuộc Bộ Ăn thịt có nguồn gốc từ lục địa Á-Âu và Bắc Mỹ.
**Bạc má lớn** (danh pháp hai phần: **_Parus major_**) là một loài chim trong họ Bạc má. Bạc má lớn là một loài phổ biến ở châu Âu, Trung Đông, Trung Á, phân bố đến
nhỏ|Phạm vi tối đa của băng hà ở Ba Lan. nhỏ|Biên độ nhiệt ở Nam Cực trong 450.000 năm qua, dựa trên phân tích thành phần đồng vị của nước từ lõi băng. Trong thế
nhỏ|phải|Tượng con Tê giác trước [[Bảo tàng d'Orsay của Henri Alfred Jacquemart, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm tê giác của Johann Dietrich Findorff **Hình tượng
Bản đồ biển Baltic **Biển Baltic** (phiên âm: "Ban-tích") hay còn gọi là **Biển Đông** (tiếng Đức: _Ostsee_) là biển rìa lục địa được bao bọc bởi bán đảo Scandinavia, khu vực Trung Âu và
phải|nhỏ|Tán lá và các nón của [[vân sam trắng]] nhỏ|phải|Tán lá của vân sam Na Uy nhỏ|phải|Rừng tai ga vân sam trắng, đường cao tốc Denali, dãy núi Alaska, Alaska. nhỏ|phải|Rừng taiga [[vân sam đen,
**Châu Mỹ** hay **Mỹ châu** (tiếng Anh: _The Americas_ hoặc _America_) là một châu lục nằm ở Tây Bán Cầu, được bao quanh bởi Thái Bình Dương (phía tây), Đại Tây Dương (phía đông) và
**Hệ động vật châu Á** (_Fauna of Asia_) là tổng thể tất cả các loài động vật sinh sống ở châu Á và các vùng biển và đảo xung quanh nó, chúng được coi là
**Ba Lan**, quốc hiệu là **Cộng hòa Ba Lan**, là một quốc gia có chủ quyền ở Trung Âu, tiếp giáp với Đức, Slovakia, Cộng hòa Séc, Ukraina, Belarus, Litva, Nga và biển Baltic; diện
[[Tập tin:Koppen World Map Dfc Dwc Dsc Dfd Dwd Dsd.png|thumb|right|upright=1.8|_Khí hậu cận Bắc cực_ trên thế giới ]] **Khí hậu cận Bắc Cực** (còn gọi là **khí hậu cận cực**, **khí hậu cận alpine** hoặc
**Ireland** (phiên âm: "Ai-len", tiếng Anh: ; ; Ulster-Scots: ) là một hòn đảo tại Bắc Đại Tây Dương. Đảo này tách biệt với Đảo Anh ở phía đông qua Eo biển Bắc, Biển Ireland
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
**Người Neanderthal** (phát âm tiếng Anh: , còn được viết là **Neandertal**, phiên âm tiếng Việt: **Nêanđectan**, với các danh pháp khoa học: **_Homo neanderthalensis_** hay **_Homo sapiens neanderthalensis_**) Nhiều học giả khác đề xuất
**Vùng Magallanes** (), tên chính thức **Vùng Magallanes và Nam Cực Chile** (), là một trong 16 đơn vị hành chính cấp 1 của Chile. Đây là vùng cực nam, rộng nhất và ít dân
**Thời đại đồ đồng** là một thời kỳ trong sự phát triển của nền văn minh khi phần lớn công việc luyện kim tiên tiến (ít nhất là trong sử dụng có hệ thống và
**Ukraina** (phát âm tiếng Việt: _U-crai-na_; , ) là một quốc gia thuộc khu vực Đông Âu, giáp với Nga về phía Đông, Belarus về phía Bắc, Ba Lan, Slovakia và Hungary về phía Tây,
**Nai sừng tấm Á-Âu** (Danh pháp khoa học: _Alces alces_) là một loài thú trong phân họ Capreolinae thuộc họ hươu nai (Cervidae). Đây là loài thú to lớn nhất và nặng nhất còn tồn
**Tromsø** (phát âm tiếng Na Uy: [trʊmsø] (nghe); tiếng Bắc Sami: Romsa; Kven: Tromssa) là một thành phố và đô thị ở hạt Troms, Na Uy. Trung tâm hành chính của đô thị là thành
thumb|Hộp sọ [[Cro-Magnon 1 của một cá nhân già lão]] **Người hiện đại Châu Âu sơ khai** (; viết tắt là **EEMH**), hay **người Cro-Magnon** (phiên âm tiếng Việt: **Crômanhôn** hay **Crô-manhông**), là các quần