nhỏ|306x306px|Giáo hội Công giáo tôn phong thánh [[Henrik (giám mục Phần Lan)|Giám mục Henricus làm thánh quan thầy nước Phần Lan]]
Công giáo Phần Lan là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng tại Roma.
Năm 2020, tại Phần Lan có khoảng 16.000 tín hữu Công giáo trong tổng số 5,5 triệu dân. Ước tính có hơn 6.000 hộ gia đình Công giáo tại Phần Lan, một nửa trong số đó là các hộ gia đình người Phần Lan bản địa và phần còn lại thuộc về các dân tộc khác. Do số giáo dân Công giáo Phần Lan là rất ít nên toàn bộ địa phận nước Phần Lan nằm trong một giáo phận duy nhất, đó là giáo phận Helsinki.
Theo số liệu năm 2018, trên thế giới chỉ có 5 linh mục là người gốc Phần Lan, trong đó có 3 linh mục hiện đang phục vụ tại Phần Lan, bên cạnh đó có khoảng 30 linh mục đang phục vụ tại Phần Lan và họ đến từ nhiều quốc gia trên thế giới. Giám mục Chính tòa Giáo phận Helsinki hiện tại là ông Raimo Goyarrola (được bổ nhiệm ngày 29 tháng 9 năm 2023), người kế nhiệm Giám mục Teemu Sippo sau khi ông thoái vị vào tháng 5 năm 2019 vì lý do tuổi tác. Giám mục Sippo là người Phần Lan bản địa đầu tiên được bổ nhiệm làm giám mục Công giáo trong vòng 500 năm kể từ khi Thụy Điển buộc dân Phần Lan cải sang đạo Tin Lành Luther.
Giáo hội Công giáo Phần Lan tham gia tích cực vào phong trào Đại kết và hiện là một thành viên của Hội đồng Đại kết Phần Lan, mặc dù Giáo hội Công giáo hoàn vũ không phải là thành viên của Hội đồng Giáo hội Thế giới.
Lịch sử
thế=Valokuva kuuluu Fotografiska vyer af Helsingfors -kansioon - G29896 - hkm.HKMS000005-km00379e|nhỏ|Nhà thờ chính tòa Thánh Henricus, ảnh chụp năm 1862
Đạo Công giáo được du nhập vào vùng đất mà ngày nay là nước Phần Lan vào thế kỷ 12. Đến thế kỷ 16, đạo Công giáo mất hầu hết chỗ đứng tại vùng đất này vì khi đó Phần Lan chịu ảnh hưởng của cuộc cải cách Tin Lành diễn ra tại Thụy Điển.
Thánh lễ Công giáo đầu tiên tại Phần Lan kể từ khi vua Johan III của Thụy Điển mất vào năm 1592 được cử hành tại Turku vào năm 1796, do Đại diện Tông tòa Thụy Điển là linh mục làm chủ tế.
Năm 1799, một giáo xứ Công giáo mới được thành lập tại Vyborg khi ấy nằm trong vùng đất Cựu Phần Lan thuộc Đế quốc Nga. Đến năm 1812, sau khi toàn bộ lãnh thổ Phần Lan được sáp nhập vào Nga và trở thành Đại công quốc Phần Lan, địa giới của của giáo xứ này được mở rộng và bao trùm khắp nước Phần Lan. Có khoảng 3.000 người Công giáo sinh sống tại Phần Lan vào năm 1830. Trước thập niên 1860, hầu hết các thừa tác viên linh mục phục vụ tại Phần Lan là các linh mục dòng Anh Em Giảng Thuyết người Litva. Năm 1856, giáo xứ Helsinki được thành lập, có thể là nhờ sức ảnh hưởng của phu nhân Toàn quyền Phần Lan Friedrich Wilhelm von Berg – bà Leopoldina Cicogna Mozzoni (1786–1874). Nhà thờ chính tòa Thánh Henricus ở Helsinki được khánh thành vào năm 1860.
Vào năm 1882, tất cả các linh mục và nữ tu người Đức bị trục xuất, và đến năm 1912 thì mọi linh mục người nước ngoài đều bị trục xuất một lần nữa. Sau khi Pehr Evind Svinhufvud công bố bản tuyên ngôn độc lập và thành lập nước Phần Lan, lực lượng chiếm đóng của Nga bị buộc phải triệt thoái, tựu trung có nhiều binh sĩ là tín hữu Công giáo người Ba Lan và Litva, khiến cho số lượng thành viên của Giáo hội Công giáo tại Phần Lan bị suy giảm nghiêm trọng.
Năm 1920, Tòa Thánh thiết lập Hạt Đại diện Tông tòa Phần Lan, và lần lượt thành lập các giáo xứ tại Turku (1926) và tại Terijoki (1927). Chính phủ Phần Lan công nhận tư cách "cộng đồng tôn giáo" cho Giáo hội Công giáo tại Phần Lan vào năm 1929. Phần Lan chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Tòa Thánh vào năm 1942 và Giáo hoàng Pius XII đã trao tặng một khoản tiền lớn cho các thiếu nhi bị mồ côi bởi chiến tranh tại Phần Lan. Sau khi chiến tranh kết thúc, hai giáo xứ tại Vyborg và Terijoki vốn nằm trong vùng đất mà Liên Xô giành được đã phải di dời về Lahti, và đến năm 1949 thì thành lập một giáo xứ mới tại Jyväskylä.
Nhà thờ Thánh Maria ở Helsinki được khánh thành vào năm 1954. Vào năm tiếp theo, Hạt Đại diện Tông tòa Phần Lan được nâng lên thành Giáo phận Helsinki. Các giáo xứ tại Tampere, Kouvola và Oulu lần lượt được thành lập vào năm 1957, 1985 và 1992.
Tại Phần Lan cũng có sự hiện diện của một số phong trào và hội nhóm thuộc Giáo hội Công giáo. Trong số đó, cộng đoàn "Con đường Tân Dự tòng" () đã thành lập 2 chủng viện Redemptoris Mater tại Phần Lan và hoạt động thường xuyên tại thành phố Helsinki và các đô thị khác, điển hình là tại thành phố Oulu.
Một tín hữu Công giáo người Phần Lan nổi bật vào đầu thế kỷ 21 là ông Timo Juhani Soini, cựu lãnh đạo đảng Người Phần Lan.
Danh sách giáo xứ
nhỏ|Bản đồ các giáo xứ Công giáo tại Phần Lan
Giáo phận Helsinki bao gồm tám giáo xứ trực thuộc, đó là:
- Giáo xứ Thánh Henricus, Helsinki (Các giáo khu: Tapanila (Vantaa), Porvoo)
- Giáo xứ Thánh Maria, Helsinki (Các giáo khu: Olari (Espoo), Hyvinkää, Karis)
- Giáo xứ Thánh Birgitta và Chân phước Hemming, Turku (Các giáo khu: Åland, Eurajoki, Pori)
- Giáo xứ Thánh Olaus, Jyväskylä
- Giáo xứ Thánh Giá, Tampere (Các giáo khu: Hämeenlinna, Kokkola, Kristinestad, Jakobstad, Seinäjoki, Vaasa)
- Giáo xứ Thánh Ursula, Kouvola (Các giáo khu: Hamina, Kotka, Lahti, Lappeenranta)
- Giáo xứ Thánh Gia thành Nazareth, Oulu (Các giáo khu: Rovaniemi, Tornio, Kemi, Kajaani)
- Giáo xứ Thánh Joseph, Kuopio (Các giáo khu: Mikkeli, Savonlinna, Joensuu, Lieksa)
Ngoài các nhà thờ xứ là nơi dâng lễ chính của các giáo xứ, các thánh lễ còn có thể được cử hành tại những giáo khu của giáo xứ hoặc tại một số nhà thờ thuộc Giáo hội Luther và Giáo hội Chính thống giáo luân phiên giữa các tuần. Tại thành phố Lohja (thuộc vùng Uusimaa) có một Nhà tĩnh tâm kiêm trung tâm giáo dục của Giáo hội Công giáo mang tên Stella Maris.
Việc thành lập một giáo xứ mới tại thành phố Rovaniemi ở miền Bắc Phần Lan được ủng hộ rộng rãi vì đây là điểm đến du lịch chính của du khách khi ghé thăm Lapland.
Các đời giám mục quản nhiệm
Giám mục Turku
- Henrik, 1134–1158
- Rodolfus, 1202?–1209?
- Folkvinus, 1210?–1234?
- Tuomas, 1234?–1245
- Bero, 1248 tai 1249–1258
- Ragvald I, 1258–1266
- Catillus, 1266–1286
- Johannes, 1286–1290
- Maunu I, 1291–1308
- Ragvald II, 1309–1321
- Pentti Gregoriuksenpoika, 1321–1338
- Hemming, 1338–1366
- Henrik Hartmaninpoika, 1366–1367
- Johannes Pietarinpoika, 1367–1370
- Johannes Westfal, 1370–1385
- Bero Balk, 1385–1412
- Maunu Olavinpoika Tavast, 1412–1450
- Olavi Maununpoika, 1450–1460
- Konrad Bitz, 1460–1489
- Maunu III Särkilahti, 1489–1500
- Laurentius Michaelis, 1500–1506
- Johannes IV Olofsson, 1506–1510
- Arvid Kurck, 1510–1522
- Ericus Svenonius, 1523–1527
- Martti Skytte, 1528–1550
Các giám mục sau năm 1923
Trước năm 1955, toàn lãnh thổ nước Phần Lan nằm trong một Địa phận và chịu sự lãnh đạo của một vị Đại diện Tông tòa. Vị ấy không phải là giám mục của Địa phận Helsinki, nhưng là giám mục của một hiệu tòa.
Đại diện Tông tòa Phần Lan, thời kỳ 1923–1955
Giám mục Chính tòa Helsinki, thời kỳ 1955–nay
Dòng tu
Tại Phần Lan có các tu viện thuộc Dòng Đấng Cứu Chuộc của thánh nữ Birgitta (còn gọi là Dòng nữ Birgitta) tại thành phố Turku và làng Koisjärvi thuộc huyện Pusula. Tại thành phố Espoo có một tu viện của dòng Carmelo mang tên Tu viện Đức Mẹ Núi Carmelo tại Phần Lan hoạt động từ năm 1988 đến năm 2021. Các linh mục dòng Anh Em Giảng Thuyết hiện đang điều hành một căn nhà đồng thời là một thư viện lớn lưu trữ các tài liệu nghiên cứu về Kitô giáo cũng như về chủ đề đại kết mang tên trong trung tâm thành phố Helsinki.
Thánh tích của Giám mục Henricus
Quyền sở hữu thánh tích của Giám mục Henricus từng gây ra một số tranh cãi giữa Ủy ban Di sản Phần Lan, Hội Thánh Công giáo ở Phần Lan và Hội Thánh Tin Lành Luther Phần Lan. Năm 1998, linh mục chánh xứ của Nhà thờ chính tòa Thánh Henricus tại Helsinki đề xuất mong muốn được di dời thánh tích của Giám mục Henricus về nhà thờ này. Lúc đó các thánh tích đang được trưng bày tại Nhà thờ chính tòa Turku thuộc Hội Thánh Tin Lành Lutheran Phần Lan. Ủy ban Di sản Phần Lan cuối cùng đã quyết định trưng bày thánh tích của Giám mục Henricus tại Nhà thờ chính tòa Thánh Henricus tại Helsinki.
Ngôn ngữ trong phụng vụ
Vì một nửa số giáo dân Công giáo Phần Lan thuộc về nhiều dân tộc trên thế giới nên các thánh lễ Công giáo tại Phần Lan được cử hành bằng tiếng Phần Lan cùng khoảng 20 ngôn ngữ khác, trong đó có tiếng Thụy Điển, tiếng Anh, tiếng Ba Lan, tiếng Việt, tiếng Tagalog, tiếng Ý, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Đức, tiếng Malayalam, tiếng Tamil và tiếng Hungary.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|306x306px|Giáo hội Công giáo tôn phong thánh [[Henrik (giám mục Phần Lan)|Giám mục Henricus làm thánh quan thầy nước Phần Lan]] **Công giáo Phần Lan** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới
nhỏ|250x250px|[[Nhà thờ chính tòa Helsinki]] Phần Lan là một quốc gia Kitô giáo với 65,15% dân số là tín hữu thuộc Hội Thánh Tin Lành Luther Phần Lan (Kháng Cách hay Tân giáo), 32,02% dân
**Giáo hội Công giáo ở Thái Lan** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Vatican. Theo thông tin của Danh mục Kỷ
**Công giáo tại Việt Nam** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới sự lãnh đạo tinh thần của các giám mục tại Việt Nam, hiệp thông với giáo hoàng. Với số tỉ
**Giáo phận Helsinki** là một giáo phận Công giáo tại Phần Lan, có nhà thờ chính tòa đặt tại thành phố Helsinki. Giáo phận Helsinki gồm có 8 giáo xứ trực thuộc, với tổng số
Có 41 giáo phận Công giáo của Giáo hội Công giáo nghi lễ Latinh và hai giáo phận của Giáo hội Công giáo Đông phương tại Ba Lan. Các giáo phận này bao gồm khoảng
thumb|[[Nhà thờ Thánh Florian|Thánh đường Công giáo Rôma Thánh Florian ở Warszawa. Đại đa số những Người Ba Lan là tín đồ Kitô giáo.]] Ba Lan là một trong những quốc gia sùng đạo ở
**Ngôn ngữ tại Phần Lan** bao gồm hai ngôn ngữ chính thức (tiếng Phần Lan và tiếng Thụy Điển) cùng với một vài ngôn ngữ thiểu số như tiếng Sami, tiếng Di-gan, tiếng Karelia và
**Giáo dục ở Phần Lan** là một hệ thống giáo dục không thu học phí và trợ cấp bữa ăn đầy đủ phục vụ cho học sinh sinh viên toàn thời gian. Hệ thống giáo
Ủy ban Di sản thế giới là một cơ quan của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO), đây là tổ chức có tầm quan trọng đến việc bảo
phải|nhỏ|Bản đồ các giáo phận Công giáo Việt Nam **Giáo hội Công giáo tại Việt Nam** hiện tại được tổ chức theo địa giới gồm có 3 giáo tỉnh là Hà Nội, Huế và Sài
**Giáo hội Công giáo tại Trung Quốc** ở Đại lục (gồm cả các lãnh thổ riêng biệt như Hồng Kông và Ma Cao) hiện tại được Tòa Thánh Vatican tổ chức theo không gian địa
thumb|[[Vương cung thánh đường Đền thánh Quốc gia Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội ở Washington, D.C., là nhà thờ Kitô giáo lớn nhất ở Hoa Kỳ.]] **Giáo hội Công giáo tại Hoa Kỳ** là
**Giáo hội Công giáo ở Liban** là một phần của Giáo hội Công giáo Rôma có phạm vi trên toàn thế giới và dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng tại Rôma. Có
**Giáo hội Công giáo tại Lào** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo trên tinh thần của Giáo hoàng ở Roma. Giáo hội Công giáo tại Lào
thumb|phải|Giáo phận Công giáo tại Đài Loan **Giáo hội Công giáo tại Đài Loan** là một phần của Giáo hội Công giáo hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Roma.
nhỏ|260x260px|[[Thánh lễ tại nhà thờ Thánh Joseph thuộc Hạt Đại diện Tông tòa Phnôm Pênh]] **Giáo hội Công giáo tại Campuchia** là một phần của Giáo hội Công giáo toàn cầu, đặt dưới sự lãnh
**Giáo hội Công giáo tại Kazakhstan** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của giáo hoàng ở Vatican. ## Số giáo dân Có khoảng 250.000 người
nhỏ|phải|Một nữ tu đang truyền đạo cho thanh niên người bản xứ ở [[Guadulupe]] **Công giáo tại Mexico** (**Giáo hội Công giáo Mễ Tây Cơ** hay **Nhà thờ Công giáo ở Mexico**) là một phần
thumb|Nhà thờ thánh Martin, Bratislava **Giáo hội Công giáo tại Slovakia** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo Rôma. Tại Slovakia, trong số các tín hữu Cơ Đốc thì có Khoảng 62% thuộc
**Giáo hội Công giáo tại Sri Lanka** (Sinhala: _Sri Lankavay Katholika Sabhava_) là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của giáo hoàng ở Vatican. Nước này
thumb|Nhà thờ Thánh Phêrô và PhaoLô Paul ở Brno vào ban đêm **Giáo hội Công giáo tại Cộng hòa Séc** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo Rôma. Theo điều tra dân số
**Cộng đồng Công giáo tại Cuba** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo Rôma, dưới sự lãnh đạo tinh thần của giáo hoàng. Giống như những quốc gia Mỹ Latinh khác, Cuba có
**Người Việt tại Phần Lan** là nhóm di dân người Việt cư ngụ tại Phần Lan. Người Việt sang định cư tại Phần Lan bắt đầu từ năm 1979 với con số khiêm nhường là
**Lịch sử của Giáo hội Công giáo Việt Nam từ năm 1975 đến năm 1990** có nhiều điểm đặc thù riêng. Đây là giai đoạn 15 năm thứ hai kể từ khi thiết lập hàng
**Phần Lan**, quốc hiệu là **Cộng hòa Phần Lan**, là một quốc gia thuộc khu vực Bắc Âu. Phần Lan giáp với Thụy Điển về phía Tây, Nga về phía Đông, Na Uy về phía
nhỏ|Chùa [[Wat Phra Kaew tại Bangkok là ngôi chùa theo Phật giáo Thượng tọa bộ linh thiêng nhất Thái Lan]] nhỏ|Một ngôi chùa Phật giáo Tiểu thừa (bên trái) nằm bên cạnh một ngôi chùa
**Henrik** (; ; ; mất ngày 20 tháng 1 năm 1156) là một giáo sĩ người Anh sống vào thời Trung Cổ. Ông đến Thụy Điển cùng với Hồng y Nicôla Breakspeare vào năm 1153
**Lịch sử Thánh nhạc Công giáo Việt Nam** nói về quá trình hình thành và phát triển của dòng nhạc Thánh ca Công giáo tại Việt Nam. ## Lịch sử Khi nói đến bài thánh
**Lịch sử Công giáo Việt Nam (1990–2005)** là một giai đoạn lịch sử kéo dài 15 năm, tiếp sau giai đoạn 15 năm khó khăn trước đó của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam,
Tại châu Á, Giáo hội Công giáo Rôma có nhiều giáo phận rải khắp các nước và do Hội đồng Giám mục mỗi quốc gia quản trị. Những Hội đồng Giám mục lớn nhất bao
Là nơi xuất phát của Giáo hội, Công giáo ở châu Âu phát triển mạnh trên một diện tích khá rộng, bao phủ gần hết các quốc gia Latinh như Italia, Pháp, Tây Ban Nha.
**Giáo hội Công giáo ở Pakistan** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của giáo hoàng ở Vatican. Có hơn một triệu người Công giáo ở
**Giáo hội Công giáo ở Philippines** (tiếng Filipino: ; tiếng Tây Ban Nha: _Iglesia Católica_) là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự quản lý trên tinh thần của Giáo hoàng.
**Giáo hội Công giáo ở Đông Timor** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Roma. Kể từ khi độc lập từ Indonesia,
**Giáo hội Công giáo ở Malaysia** là một phần của Giáo hội Công giáo trên toàn thế giới, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Roma. Sứ thần Tòa Thánh tại Malaysia
**Giáo hội Công giáo ở Mông Cổ** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Vatican. Có khoảng 1.300 người Công giáo ở
**Giáo hội Công giáo ở Ấn Độ** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo của Giáo hoàng và Giáo triều ở Rome. Có hơn 19,9 triệu người Công
**Giáo hội Công giáo ở Nepal** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Vatican. Tính đến năm 2011, có hơn 10.000 người
**Giáo hội Công giáo**, gọi đầy đủ là **Giáo hội Công giáo Rôma**, là giáo hội Kitô giáo được hiệp thông hoàn toàn với vị giám mục giáo phận Rôma, hiện tại là Giáo hoàng
**Biên niên sử Giáo hội Công giáo Rôma** này ghi lại nhiều sự kiện xảy ra trong lịch sử Giáo hội Công giáo Rôma trải dài gần hai nghìn năm, song song cùng lịch sử
**Hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc** (tiếng Hoa:中国天主教爱国会, bính âm: _Zhōngguó Tiānzhǔjiào Àiguó Huì_, âm Hán-Việt: _Trung Quốc Thiên Chúa giáo Ái quốc Hội_; viết tắt theo tiếng Anh là **CPA**, **CPCA**, hoặc **CCPA**)
**Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam** là một tổ chức xã hội tại Việt Nam, là một tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tuy thành viên của Ủy
**Giáo phận Oslo** là một giáo phận Công giáo thuộc Giáo hội Latinh tại Na Uy. Giáo phận Oslo có diện tích 154.560 km2, bao trùm phần phía nam của nước Na Uy, cùng là
**Teemu Jyrki Juhani Sippo** (; sinh ngày 20 tháng 5 năm 1947) là một giám mục người Phần Lan của Giáo hội Công giáo Rôma, giữ chức Giám mục Chính tòa Helsinki từ tháng 6
thumb|Bản đồ [[bán đảo Scandinavia và bán đảo Fennoscandia cùng các vùng lân cận: Bắc Đức, Bắc Ba Lan, các nước Baltic, vùng Livonia, Belarus, Tây Bắc Nga. Bản đồ được vẽ vào khoảng năm
**Quốc hội Phần Lan** là cơ quan lập pháp đơn viện của Phần Lan, được thành lập vào ngày 9 tháng 5 năm 1906. Theo Hiến pháp Phần Lan, quyền lực tối cao của Nhà
Các **Giáo hội Công giáo Cổ** có gốc gác từ các nhóm đã phân ly khỏi Giáo hội Công giáo Rôma vào những thời điểm khác nhau, do bất đồng về một số giáo lý
phải|nhỏ|Sondhi phát biểu trong một cuộc tập hợp đông đảo vào tháng 2 năm 2006. Trong chính trị Thái Lan, **âm mưu Phần Lan**, **kế hoạch Phần Lan**, **chiến lược Phần Lan** hay **tuyên bố
**Chiến tranh Mùa đông** (, , ) hay **Chiến tranh Liên Xô-Phần Lan 1939-1940** là cuộc chiến giữa Liên Xô và Phần Lan do tranh chấp lãnh thổ tại vùng Karelia. Nó diễn ra vào