✨Giáo phận Công giáo tại Trung Quốc

Giáo phận Công giáo tại Trung Quốc

Giáo hội Công giáo tại Trung Quốc ở Đại lục (gồm cả các lãnh thổ riêng biệt như Hồng Kông và Ma Cao) hiện tại được Tòa Thánh Vatican tổ chức theo không gian địa giới gồm có 20 giáo tỉnh. Mỗi giáo tỉnh nêu trên lại được chia thành các giáo phận cùng một tổng giáo phận. Theo đó, trên lãnh thổ Trung Hoa (bao gồm cả Trung Quốc đại lục và Đài Loan) có tất cả 21 tổng giáo phận và 98 giáo phận trực thuộc giáo tỉnh. Đứng đầu mỗi tổng giáo phận là một Tổng giám mục (có thể mang thêm tước Hồng y), đứng đầu mỗi giáo phận là một Giám mục. Ngoài ra, tại Đại lục còn có 2 giáo phận, 1 Giám quản Tông Tòa và 29 Phủ doãn Tông Tòa trực thuộc Tòa Thánh.

Bên cạnh đó, tại Trung Quốc còn tồn tại một hệ thống giáo phận riêng do Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc tổ chức. Hệ thống này được chính quyền Trung Quốc ủng hộ nhưng không được Tòa Thánh công nhận. Do tác động từ chính quyền Trung Quốc, nhiều giáo phận thuộc Tòa Thánh trong tình trạng trống tòa hoặc cản tòa. Đối lại, Tòa Thánh tuyên bố phạt vạ tuyệt thông đối với các giám mục do Hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc phong chức mà không được Tòa Thánh phê chuẩn.

Lịch sử

Vùng truyền giáo sơ khai

Cơ đốc giáo được truyền bá vào Trung Quốc từ thời Đường qua con đường tơ lụa. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của thời kỳ Trung Cổ kéo dài, cộng với sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo và Nho giáo, mà Thiên Chúa giáo hầu như không thể phát triển ở Trung Quốc một thời gian dài. Mãi đến thế kỷ thứ 13, khi gót sắt chinh phục của Đế chế Mông Cổ lan đến châu Âu, trớ trêu thay lại là điều kiện để các nhà truyền giáo phát triển tại Trung Quốc, dưới sự bảo hộ của các Đại hãn Nguyên - Mông. Những hoạt động của các nhà truyền giáo thuộc Giáo hội Công giáo Rôma được ghi lại trong các tài liệu Trung Quốc vào thế kỷ 13. Đặc biệt với hành trạng của vị linh mục dòng Phanxicô người Ý là Giovanni da Montecorvino, người đã đến Khanbaliq, tức Đại Đô của nhà Nguyên (nay là Bắc Kinh) vào năm 1294, được yết kiến Nguyên Thành Tông. Năm 1299, ông đã cho xây dựng một nhà thờ và năm 1305 xây thêm một nhà thờ nữa ở đối diện với Hoàng cung. Sau khi nghiên cứu ngôn ngữ địa phương, ông bắt đầu dịch Tân Ước và Thánh Vịnh, ước tính đã cải đạo cho từ 6.000 đến 30.000 người vào những năm 1300. Năm 1307, Giáo hoàng Clêmentê V đã cho xác lập Tổng giáo phận Khanbaliq, một giáo phận lớn nhất trong lịch sử Công giáo, với phạm vi bao trùm hầu hết Đế chế Nguyên Mông. Giáo hoàng cũng phong Giovanni da Montecorvino lên bậc Tổng giám mục Tổng giáo phận Khanbaliq, kèm theo ngôi Thượng phụ hiệu tòa Viễn Đông. Bảy giám mục dòng Phanxicô cũng được cử đến Trung Quốc để hỗ trợ cho Montecorvino cai quản vùng truyền giáo rộng lớn này. Tuy nhiên, chỉ có ba người đến nơi vào năm 1308. Năm 1312, thêm 3 giám mục nữa đến từ Rome để hỗ trợ cho Montecorvino. Năm 1313, Giáo phận Thứ Đồng được thành lập, và đến năm 1320, Giáo phận Ili-baluc thành lập, đều tách ra từ Tổng giáo phận Khanbaliq. Tuy có những thành công bước đầu, số tín đồ chỉ trong thời gian ngắn đạt đến hơn 6 vạn người ở vùng Đại Đô, nhưng do nhiều nhân tố, mà quan trọng nhất là sự suy tàn của nhà Nguyên, nhân tố bảo trợ cho sự phát triển của Cơ đốc giáo, dẫn đến sự chấm dứt hoạt động của sứ mệnh truyền giáo. Năm 1368, quân Minh công chiếm Đại Đô, đuổi người Mông Cổ lên mạc Bắc. Năm 1375, Tổng giáo phận Khanbaliq bị triệt tiêu.

Nỗ lực lập lại vùng truyền giáo của dòng Tên

Cuối thể kỷ thứ XV, nổi lên các hạm đội thực dân của 2 cường quốc trên biển là Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Đi theo những hạm đội thực dân, các nhà truyền giáo bắt đầu nối lại hoạt động hướng đến Trung Quốc. Đều là những quốc gia Công giáo kỳ cựu, cả Tây Ban Nha lẫn Bồ Đào Nha cạnh tranh nhau quyết liệt trong địa hạt kinh tế và khai thác thuộc địa, cũng như hoạt động truyền giáo. Các mâu thuẫn lớn đến mức, cả hai nước phải cùng xin Giáo hoàng làm trọng tài giải quyết. Do đó, Giáo hoàng Alexandre VI đã ban Sắc chỉ "Inter Caetera" ngày 4 tháng 5 năm 1493, phân chia theo hướng Đông Tây quả địa cầu cho hai vương quốc Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, theo đó vùng đất bờ phía Tây Phi Châu và vùng Đông Ấn, bao quát từ Ấn Độ, Xiêm La, Malacca, Sumatra, Java, Đại Việt, Trung Hoa và Nhật Bản, được đặt dưới chế độ bảo trợ của Bồ Đào Nha. Phần lại của thế giới mới được đặt dưới chế độ bảo trợ của Tây Ban Nha.

Về sau, để thuận lợi hơn trong vấn đề truyền giáo, ngày 3 tháng 11 năm 1534, Giáo hoàng Phaolô III ban Sắc chỉ "Aequum Reputamus" thiết lập Giáo phận Goa khởi từ mũi Hảo Vọng (Nam Phi) đến Nhật Bản. Ngày 4 tháng 2 năm 1557, Giáo hoàng Phaolô IV ký Sắc chỉ "Pro Exellenti Praeminentia" thiết lập Giáo phận Malacca, bao gồm lãnh thổ Indonesia, Malaysia, Xiêm, Cam Bốt, Chàm, Đại Việt, Trung Hoa và Nhật Bản. Năm 1558, giáo sĩ Jorge da Santa Lucia, Dòng Đa Minh Bồ Đào Nha, được phong Giám mục tiên khởi Giáo phận Malacca.

Đến ngày 23 tháng 1 năm 1576, Giáo hoàng Grêgôriô XIII ban Sắc chỉ "Super Specula Militantis Ecclesiae", thành lập Giáo phận Macau, tách ra từ Giáo phận Malacca, gồm lãnh thổ Trung Hoa, Đại Việt và Nhật Bản. Giám mục Didacus Nunnez Figueira, người Bồ Đào Nha, được đặt làm giám mục tiên khởi của giáo phận. Như vậy, Giáo phận Macau là giáo phận lâu đời nhất vẫn còn tồn tại trên lãnh thổ Trung Quốc.

Mặc dù Giáo phận Macau được Tòa Thánh phân cho các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha, tuy nhiên hoạt động truyền giáo mạnh mẽ nhất lại ghi công cho các nhà truyền giáo dòng Tên người Tây Ban Nha. Mặc dù không thành công ở Nhật Bản, nhưng các giáo sĩ dòng Tên đã đạt được nhiều kết quả ở cả Trung Hoa và Đại Việt. Đặc biệt, với nỗ lực của Matteo Ricci, các giáo sĩ dòng Tên biết cách dung hợp với truyền thống Trung Hoa, cũng như thông qua các hoạt động giáo dục, truyền bá khoa học kỹ thuật, tạo được rất nhiều thiện cảm với Thanh đế Khang Hy, từ đó thuận lợi hơn trong việc truyền giáo.

Giáo phận Macau không lớn bằng Tổng giáo phận Khanbaliq trước kia, nhưng vùng lãnh thổ nó vẫn rất rộng lớn. Với nỗ lực của các giáo sĩ dòng Tên, các vùng truyền giáo nhanh chóng phát triền về số lượng. Vì vậy, trong những năm sau đó, giáo phận này liên tục được tách ra thành các vùng truyền giáo nhỏ hơn để thuận tiện cho việc thi hành mục vụ. Năm 1588, Giáo phận Funai (Phủ Nội) tách ra từ giáo phận Macau, tương ứng với vùng truyền giáo Nhật Bản ngày nay. Năm 1658, Hạt Đại diện Tông Tòa Nam Kinh được thành lập, tách ra từ giáo phận Macau. Một năm sau, 2 hạt Đại diện Tông Tòa Đàng Trong và Đàng Ngoài cũng được tách ra từ giáo phận Macau, tương ứng với hầu hết Việt Nam ngày nay.

Năm 1674, Linh mục Grêgôriô La Văn Tảo được Giáo hoàng Innôcentê XI phong làm Giám mục hiệu tòa Basilinopolis, Đại diện Tông Tòa Nam Kinh, trở thành giám mục người Hoa tiên khởi. Ông cũng chính là Linh mục người Hoa tiên khởi khi chịu chức này vào năm 1656.

Năm 1690, Hạt Đại diện Tông Tòa Nam Kinh được tách thành 2 giáo phận là Giáo phận Nam Kinh và Giáo phận Bắc Kinh.

Năm 1696, hai hạt Đại diện Tông Tòa Sơn Tây và Thiểm Tây được tách ra từ Giáo phận Nam Kinh. Tuy nhiên, đến năm 1712, hai hạt này hợp nhất lại thành Hạt Đại diện Tông Tòa Thiểm Tây Sơn Tây.

Tuy nhiên, sự bảo thủ đến khắc nghiệt của giáo hội đối với sự khoáng đạt đối với truyền thống Trung Quốc của các giáo sĩ dòng Tên, vô hình trung gây ra tác động tiêu cực đối với nhà Thanh, dẫn đến các chỉ dụ cấm đạo gay gắt. Sự ưu ái của các hoàng đế nhà Thanh đối với Công giáo chấm dứt, những nỗ lực phát triển truyền giáo thích nghi với truyền thống Trung Hoa của các giáo sĩ dòng Tên cuối cùng đã đổ sông đổ bể. Hoạt động truyền giáo tại Trung Hoa từ đầu thế kỷ XVIII bị thu hẹp, chỉ còn là một phần rất nhỏ so với ánh hào quang do các giáo sĩ dòng Tên đã gầy dựng nên.

Công cuộc truyền giáo trong bối cảnh Liệt cường qua phân

; Năm 1831:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Triều Tiên tách ra từ Giáo phận Bắc Kinh, tương ứng với vùng bán đảo Triều Tiên ngày nay.

; Năm 1838:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Liêu Đông tách ra từ Giáo phận Bắc Kinh.

; Năm 1839:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Sơn Đông tách ra từ Giáo phận Bắc Kinh.

; Năm 1841:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hong Kong tách ra từ giáo phận Macau.

; Năm 1848:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Lưỡng Quảng tách ra từ giáo phận Macau.

; Năm 1856:

  • Giáo phận Bắc Kinh bị giải thể, tách thành các hạt Đại diện Tông Tòa Tây Nam Trực Lệ, Đông Nam Trực Lệ và Bắc Trực Lệ.

; Năm 1874:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hong Kong được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.

; Năm 1875:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Lưỡng Quảng tách thành Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Đông và Hạt Phủ doãn Tông Tòa Quảng Tây.

; Năm 1885:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Sơn Đông tách thành hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Sơn Đông và Nam Sơn Đông.

; Năm 1894:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Đông Sơn Đông tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Sơn Đông.

; Năm 1899:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Đông Trực Lệ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Trực Lệ.

; Năm 1910:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Trung Trực Lệ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Trực Lệ

Công giáo trong thời đầu Cộng hòa

; Năm 1912:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Duyên hải Trực Lệ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Trực Lệ

; Năm 1914:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Đông tách thành Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu và Hạt Đại diện Tông Tòa Triều Châu.

; Năm 1915:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Triều Châu được đổi thành Hạt Đại diện Tông Tòa Sán Đầu.

; Năm 1920:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa Thiều Châu tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu.
  • Hạt Đại diện Tông Tòa Việt Tây Hải Nam cũng được tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu, tương ứng vùng Tây Quảng Đông và Hải Nam.

; Năm 1921:

  • Hạt Đại diện Tông Tòa An Huy tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Giang Nam.

; Năm 1924:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Giang Môn tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Sán Đầu.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lễ Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Trung Trực Lệ và Hạt Đại diện Tông Tòa Tây Nam Trực Lệ.
  • Các hạt Đại diện Tông Tòa được đổi tên gồm: Việt Tây Hải Nam thành Bắc Hải, An Huy thành Vu Hồ, Trung Trực Lệ thành Bảo Định Phủ, Tây Nam Trực Lệ thành Chính Định Phủ, Duyên hải Trực Lệ thành Thiên Tân, Đông Trực Lệ thành Vĩnh Bình Phủ, Đông Nam Trực Lệ thành Hiến Huyện, Bắc Trực Lệ thành Bắc Kinh, Bắc Sơn Đông thành Tế Nam Phủ, Đông Sơn Đông thành Chi Phù.

; Năm 1926:

  • '''Hạt Đại diện Tông Tòa Tuyên Hóa Phủ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Kinh.

; Năm 1927:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Giang Môn được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.
  • Vùng truyền giáo Lâm Thanh tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Tế Nam Phủ.

; Năm 1929:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lễ Huyện được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa An Quốc.
  • Hạt Đại diện Tông Tòa An Khánh tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Vu Hồ.
  • Hạt Đại diện Tông Tòa Bạng Phụ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Vu Hồ.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Gia Ứng tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Sán Đầu.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Triệu Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Chính Định Phủ.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Vĩnh Niên tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Hiến Huyện.
  • Vùng truyền giáo Hải Nam được tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu.
  • Vùng truyền giáo Dịch Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bảo Định Phủ và Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Kinh.
  • Vùng truyền giáo Trương Điếm tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Tế Nam Phủ.

; Năm 1931:

  • Vùng truyền giáo Lâm Thanh được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Ích Đô Huyện và Vùng truyền giáo Uy Hải tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Chi Phù.

; Năm 1932:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Triệu Huyện được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.
  • Vùng truyền giáo Trương Điếm được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.

; Năm 1933:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Vĩnh Niên được nâng lên Hạt Đại diện Tông Tòa.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thuận Đức Phủ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Chính Định Phủ.

; Năm 1935:

  • Vùng truyền giáo Dịch Huyện được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Đại Danh tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Hiến Huyện.

; Năm 1936:

  • Vùng truyền giáo Hải Nam được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.

; Năm 1937:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Truân Khê tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Vu Hồ.
  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Trương Điếm được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa Chu Thôn.

; Năm 1939:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Cảnh Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Hiến Huyện.

; Năm 1940:

  • Giáo phận Díli tách ra từ giáo phận Macau, tương ứng vùng các đảo quốc Đông Nam Á ngày nay.

; Năm 1944:

  • Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thuận Đức Phủ được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.

Thành lập hàng Giáo phẩm Trung Quốc

; Năm 1946:

  • Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Tổng giáo phận gồm An Khánh, Bắc Kinh, Nam Kinh, Quảng Châu...
  • Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Tổng giáo phận và đổi tên gồm: Tế Nam Phủ đổi thành Tế Nam...
  • Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Giáo phận gồm An Quốc, Bắc Hải, Chu Thôn, Giang Môn, Hiến Huyện, Hong Kong, Sán Đầu, Thiên Tân, Thiều Châu, Triệu Huyện, Vĩnh Niên, Vu Hồ...
  • Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Giáo phận và đổi tên gồm: Bảo Định Phủ thành Bảo Định, Chính Định Phủ thành Chính Định, Thuận Đức Phủ thành Thuận Đức, Vĩnh Bình Phủ thành Vĩnh Bình, Tuyên Hóa Phủ thành Tuyên Hóa, Chi Phù thành Yên Đài.

; Năm 1947:

  • Các hạt Phủ doãn Tông Tòa được nâng thành Giáo phận gồm Cảnh Huyện, Đại Danh...

Hai hệ thống giáo phận

Hệ thống các giáo phận tại Trung Quốc do Tòa Thánh thiết lập về cơ bản năm 1946. Tuy nhiên, từ sau năm 1949, tồn tại một hệ thống các giáo phận phát triển sau do Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc thiết lập, nhưng không được Tòa Thánh công nhận. Từ đó hình thành 2 hệ thống giáo phận cũng như chức sắc giáo phẩm khác nhau.

Hệ thống giáo phận chính thống

Dưới đây là hệ thống giáo phận chính thống do Tòa Thánh thiết lập. Theo đó, lãnh thổ Trung Hoa (bao gồm Trung Quốc Đại lục, Đài Loan, Hongkong và Macau) được chia thành 21 tổng giáo phận, 102 giáo phận và 28 hạt Phủ doãn Tông Tòa.

(Cập nhật thời điểm đến ngày 20 tháng 1 năm 2025) ; Các giáo phận thuộc giáo tỉnh Đại lục

  • Ghi chú:
  • Các tên giám mục in nghiêng là giám mục chưa được sự chấp thuận từ Tòa Thánh, cắt đứt hiệp thông với Giáo hội Công giáo Rôma.
  • Các chức vụ có gắn dấu * chỉ chức vụ không được Tòa Thánh chấp thuận, giám mục từng do chính quyền Trung Quốc tấn phong nhưng đã quay về hiệp thông với Giáo hội Công giáo Rôma.
  • Các chức vụ có gắn dấu (*) là chức vụ do chính quyền Trung Quốc bắt buộc Giám mục của Giáo hội Công giáo Rôma thực hiện, đôi khi thể hiện quan điểm chính quyền Trung Quốc.

; Các giáo phận thuộc giáo tỉnh Đài Loan

; Các giáo phận độc lập và hạt Tông tòa

Hệ thống giáo phận bất hợp thức

Sau năm 1956, Tòa Thánh và chính quyền Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cắt đứt mọi quan hệ. Trên thực tế, dưới sự bảo trợ của chính quyền Trung Quốc, hình thành một giáo hội Trung Quốc tự chủ với sự điều hành của Hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc và Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc, gần như độc lập với Giáo hội Công giáo hoàn vũ. Hệ thống các giáo phận được Tòa Thánh thiết lập cơ bản năm 1946 cũng bị thay đổi với nhiều khác biệt. Cơ bản các Tổng giáo phận chuyển thành các giáo phận (như Tổng giáo phận Bắc Kinh đổi thành Giáo phận Bắc Kinh), các hạt Tông Tòa đều được nâng thành giáo phận (Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thiệu Vũ đổi thành Giáo phận Mân Bắc), hầu hết các giáo phận bị đổi tên (như Giáo phận Chính Định bị đổi thành Giáo phận Thạch Gia Trang), một số giáo phận bị sáp nhập để thành lập giáo phận mới (như các giáo phận Cát Lâm, Diên Cát, Tề Tề Cáp Nhĩ, Giai Mộc Tư được hợp nhất thành giáo phận Cáp Nhĩ Tân, sau đổi thành giáo phận Hắc Long Giang).

Ngoài ra, giáo tỉnh Đài Loan, các giáo phận Hongkong, Macau và hạt Phủ doãn Tông Tòa Ulaanbaatar (giáo hội Trung Quốc đặt là giáo phận Khố Luân), không thuộc quyền kiểm soát của Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc nên không nằm trong hệ thống giáo phận Trung Quốc. Ngoài ra, các giáo xứ trên quần đảo Kim Môn tuy thuộc về giáo phận Hạ Môn, nhưng trên thực tế do Tổng giáo phận Đài Bắc cai quản.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
💫 Giáo phận Hàm Hưng
**Giáo phận Hàm Hưng** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Latinh trực thuộc Giáo hội Công giáo Rôma ở Bắc Triều Tiên. ## Địa giới Địa giới giáo phận bao gồm các
💫 Công giáo tại Việt Nam
**Công giáo tại Việt Nam** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới sự lãnh đạo tinh thần của các giám mục tại Việt Nam, hiệp thông với giáo hoàng. Với số tỉ
💫 Lịch sử Công giáo Việt Nam (1975–1990)
**Lịch sử của Giáo hội Công giáo Việt Nam từ năm 1975 đến năm 1990** có nhiều điểm đặc thù riêng. Đây là giai đoạn 15 năm thứ hai kể từ khi thiết lập hàng
💫 Giáo phận Công giáo tại Trung Quốc
**Giáo hội Công giáo tại Trung Quốc** ở Đại lục (gồm cả các lãnh thổ riêng biệt như Hồng Kông và Ma Cao) hiện tại được Tòa Thánh Vatican tổ chức theo không gian địa
💫 Danh sách giáo phận Công giáo
Tính đến ngày 31/5/2018, Giáo hội Công giáo bao gồm 3,160 khu vực thuộc quyền tài phán giáo hội, trong đó có 645 Tổng giáo phận và 2,236 Giáo phận, cũng như Đại diện Tông
💫 Giáo phận Long Xuyên
thumb|Huy hiệu giám mục [[Giuse Trần Văn Toản.]] **Giáo phận Long Xuyên** (tiếng Latin: _Dioecesis Longxuyensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam. Giáo phận có diện tích 10.255 km², tương ứng tỉnh
💫 Giáo phận Công giáo tại Việt Nam
phải|nhỏ|Bản đồ các giáo phận Công giáo Việt Nam **Giáo hội Công giáo tại Việt Nam** hiện tại được tổ chức theo địa giới gồm có 3 giáo tỉnh là Hà Nội, Huế và Sài
💫 Công giáo tại Đài Loan
thumb|phải|Giáo phận Công giáo tại Đài Loan **Giáo hội Công giáo tại Đài Loan** là một phần của Giáo hội Công giáo hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Roma.
💫 Hội đồng Giám mục Trung Quốc
**Hội đồng Giám mục Trung Quốc**, tên chính thức là **Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc** (, _Trung Quốc Thiên Chúa giáo Chủ giáo đoàn_, , **BCCCC**) là tổ chức tập hợp các giám
💫 Lịch sử Thánh nhạc Công giáo Việt Nam
**Lịch sử Thánh nhạc Công giáo Việt Nam** nói về quá trình hình thành và phát triển của dòng nhạc Thánh ca Công giáo tại Việt Nam. ## Lịch sử Khi nói đến bài thánh
💫 Công giáo tại Liban
**Giáo hội Công giáo ở Liban** là một phần của Giáo hội Công giáo Rôma có phạm vi trên toàn thế giới và dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng tại Rôma. Có
💫 Lịch sử Công giáo Việt Nam (1990–2005)
**Lịch sử Công giáo Việt Nam (1990–2005)** là một giai đoạn lịch sử kéo dài 15 năm, tiếp sau giai đoạn 15 năm khó khăn trước đó của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam,
💫 Công giáo tại México
nhỏ|phải|Một nữ tu đang truyền đạo cho thanh niên người bản xứ ở [[Guadulupe]] **Công giáo tại Mexico** (**Giáo hội Công giáo Mễ Tây Cơ** hay **Nhà thờ Công giáo ở Mexico**) là một phần
💫 Giáo phận Mỹ Tho
**Giáo phận Mỹ Tho** (tiếng Latinh: _Dioecesis Mythoensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam. Giáo phận gồm phần phía nam tỉnh Tây Ninh và một phần tỉnh Đồng Tháp thuộc phía
💫 Giáo phận Vĩnh Long
**Giáo phận Vĩnh Long** (tiếng Latin: _Dioecesis Vinhlongensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma Việt Nam. Giáo phận này có tòa Giám mục và nhà thờ chính tòa đặt tại Vĩnh Long. Giáo phận
💫 Giáo phận Oslo (Công giáo Rôma)
**Giáo phận Oslo** là một giáo phận Công giáo thuộc Giáo hội Latinh tại Na Uy. Giáo phận Oslo có diện tích 154.560 km2, bao trùm phần phía nam của nước Na Uy, cùng là
💫 Công quốc Spoleto
**Công quốc Spoleto** là một lãnh thổ Lombard do _dux_ Faroald thành lập khoảng năm 570 ở miền trung nước Ý. ## Thời Vương quốc Lombard Người Lombard nguyên là một giống dân German đã
💫 Giáo phận Thái Bình
**Giáo phận Thái Bình** (tiếng Latin: _Dioecesis de Thai Binh_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam nằm trên địa bàn của tỉnh Hưng Yên. Theo số liệu của Giáo hội năm
💫 Giáo phận Hưng Hóa
nhỏ|Nhà thờ Sơn Tây (Tòa Giám mục Hưng Hóa) năm 1884.|369x369px **Giáo phận Hưng Hóa** (tiếng Latin: _Dioecesis Hunghoaensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam. Giáo phận nằm trên vùng Tây
💫 Giáo phận Phát Diệm
**Giáo phận Phát Diệm** (tiếng Latin: _Dioecesis de Phatdiem_) là một giáo phận Công giáo tại Việt Nam. Đây là giáo phận đầu tiên ở Việt Nam được ủy thác cho hàng giáo sĩ Việt
💫 Giáo hội hầm trú
**Giáo hội hầm trú** (tiếng Trung: 地下教会; bính âm: dìxià jiàohuì, _địa hạ giáo hội_) là thuật ngữ được sử dụng để chỉ bộ phận người Công giáo ở Trung Quốc quyết định không liên
💫 Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng
**Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng** (tiếng Latin: _Dioecesis Langsonensis et Caobangensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam. Giáo phận rộng 17.815 km², tương ứng với các tỉnh Lạng Sơn, Cao
💫 Tòa Khâm sứ Tòa Thánh tại Việt Nam
**Tòa Khâm sứ Tòa Thánh tại Việt Nam** (hay còn gọi là **Tòa Khâm sứ Vatican tại Việt Nam**) là cơ quan đại diện của Tòa Thánh tại Việt Nam, tồn tại trong giai đoạn
💫 Danh sách giám mục tự phong Trung Quốc
Sau khi chính quyền Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập năm 1949, quan hệ giữa Tòa Thánh và chính quyền Trung Quốc ngày càng trở nên căng thẳng và đến năm 1956 thì
💫 Tổng giáo phận Côn Minh
**Tổng giáo phận Côn Minh** (; ) là một Tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, có tòa giám mục tại Côn Minh, Vân Nam. Tổng giáo phận hiện tại
💫 Đại học Công nghiệp Cáp Nhĩ Tân
**Học viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân** (), tên tiếng Anh: **Harbin Institute of Technology**, viết tắt: **HIT**, tên thường gọi là **Cáp Công Đại** (哈工大, Hāgōngdà, Đại học Công lập Cáp Nhĩ Tân). Nó
💫 Công giáo tại Tunisia
phải|nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Thánh Vincentius de Paul tại thành phố Tunis hiện là ngôi nhà thờ chính tòa duy nhất tại đất nước này.]] **Giáo hội Công giáo tại Tunisia** () là một bộ
💫 Giáo phận Chiang Mai
**Giáo phận Chiang Mai** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Thái Lan. Lãnh đạo đuơng nhiệm của giáo phận là Giám mục Phanxicô Xaviê Vira Arpondratana. ## Địa
💫 Giáo phái JMS
nhỏ|phải|Một bức thư tình của giáo chủ Jung Myung-seok **Giáo phái JMS** (_Jesus Morning Star_) hay còn gọi là **Providence** tên đầy đủ là **Christian Gospel Mission** (_Giáo đoàn Phúc âm Cơ Đốc_/tiếng Hàn: 기독교복음선교회)
💫 Tổng giáo phận Bắc Kinh
**Tổng giáo phận Bắc Kinh** (; ) là một Tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc. ## Nhà thờ lớn Nhà thờ chính tòa của tổng giáo phận là Nhà
💫 Tổng giáo phận Thái Nguyên
**Tổng giáo phận Thái Nguyên** (; ) là một Tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, có tòa giám mục tại Thái Nguyên, Sơn Tây. ## Lịch sử * 17/6/1890:
💫 Giáo phận Hải Phòng
**Giáo phận Hải Phòng** (tiếng Latin: _Dioecesis Haiphongensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma ở Việt Nam. Đây là một trong những vùng đất mà những nhà truyền giáo đầu tiên đặt chân đến
💫 Phong trào Kháng Cơ Đốc giáo
**Phong trào Kháng Cơ Đốc giáo** (非基督教运动) là phong trào trí thức và chính trị tại Trung Quốc trong thập kỷ 1920. Phong trào Ngũ Tứ với tôn chỉ Tân Văn hóa đã tấn công
💫 Tổng giáo phận Tây An
**Tổng giáo phận Tây An** (; ) là một Tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, có tòa giám mục tại Tây An, Thiểm Tây. ## Lịch sử * 12/4/1911:
💫 Giáo phận Lộ An
**Giáo phận Lộ An/Trưởng Trị** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc nằm trong Giáo tỉnh Thái Nguyên, có tòa giám mục đặt tại Trưởng Trị (Sơn
💫 Giáo phận Đại Đồng
**Giáo phận Đại Đồng** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Latinh trực thuộc Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, nằm trong Giáo tỉnh Thái Nguyên. Nhà thờ chính tòa của
💫 Giáo phận Thượng Hải
**Giáo phận Thượng Hải** là một giáo phận Công giáo tại thành phố Thượng Hải, Trung Quốc. Ngai của giám mục chính tòa đặt tại Nhà thờ chính tòa Thánh Ignatius. Ngoài ra, Vương cung
💫 Giáo phận Phan Thiết
**Giáo phận Phan Thiết** (tiếng Latin: _Dioecesis Phanthietensis_) là một giáo phận Công giáo Rôma tại Việt Nam, thuộc Giáo tỉnh Sài Gòn, với địa bàn nằm trọn trong địa giới phần phía nam của
💫 Tổng giáo phận Nam Ninh
**Tổng giáo phận Nam Ninh** (; ) là một Tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, có tòa giám mục tại Nam Ninh, Quảng Tây. ## Lịch sử * 6/8/1875:
💫 Giáo phận Phần Dương
**Giáo phận Phần Dương** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc nằm trong Giáo tỉnh Thái Nguyên, có tòa giám mục đặt tại Phần Dương (Sơn Tây).
💫 Chân Giê-xu Giáo hội
**Chân Giê-xu Giáo hội** hay **Hội thánh Chúa Giêsu thật** là một giáo hội tự trị Trung Hoa và là một nhánh của Hội thánh Tin Lành Ngũ Tuần của Kitô giáo. Ngụy Bảo La,
💫 Giáo phận Ngô Châu
**Giáo phận Ngô Châu** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, nằm trong Giáo tỉnh Nam Ninh với tòa giám mục đặt tại địa cấp thị Ngô
💫 Giáo phận Hồng Động
**Giáo phận Hồng Động** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc), nằm trong Giáo tỉnh Thái Nguyên. ## Lịch sử * 17/6/1932: Hạt Phủ
💫 Giáo phận Bắc Hải
**Giáo phận Bắc Hải** (; ) là một giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Trung Quốc, nằm trong Giáo tỉnh Quảng Châu với tòa giám mục đặt tại địa cấp thị Bắc
💫 Tổng giáo phận Đài Bắc
right|thumb|Tòa nhà Tòa giám mục Tổng giáo phận Đài Bắc ở thành phố Đài Bắc **Tổng giáo phận Đài Bắc** (; ) là một Tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở Đài
💫 Đại công quốc Würzburg
**Đại công quốc Würzburg** () là một Đại công quốc của Đức với trung tâm là Würzburg tồn tại vào đầu thế kỷ XIX. Theo kết quả của Hiệp ước Lunéville năm 1801, Giám mục
💫 Bạo động tại Ürümqi, tháng 7 năm 2009
**Bạo động tại Ürümqi, tháng 7 năm 2009** là một loạt các cuộc bạo động kéo dài nhiều ngày, bắt đầu nổ ra vào ngày 5 tháng 7 năm 2009 tại Ürümqi, thủ phủ của
💫 Đế quốc Bồ Đào Nha
**Đế quốc Bồ Đào Nha** () là đế quốc ra đời sớm nhất và kéo dài nhất trong lịch sử những đế quốc thực dân Châu Âu, kéo dài gần 6 thế kỷ, bắt đầu
💫 Nhân quyền tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Nhân quyền tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là một vấn đề tranh cãi giữa chính phủ Trung Quốc và các nước khác cũng như các tổ chức phi chính phủ. Bộ Ngoại giao
💫 Chữ Quốc ngữ
Trang đầu _[[Phép giảng tám ngày_ in năm 1651 của nhà truyền giáo Alexandre de Rhodes. Bên trái là tiếng Latinh, bên phải là tiếng Việt viết bằng chữ Quốc ngữ.]] **Chữ Quốc ngữ** là