✨Chu Tuấn

Chu Tuấn (chữ Hán: 朱儁; ?-195) là tướng nhà Đông Hán trong lịch sử Trung Quốc. Ông tham gia dẹp cuộc khởi nghĩa Khăn Vàng cuối thế kỷ 2 và cuộc nội chiến đầu thời Tam Quốc.

Thời trẻ

Chu Tuấn có tên tự là Công Vĩ, người Thượng Ngu, quận Cối Kê. Cha mẹ ông làm nghề bán vải. Cha ông mất sớm. Do ông hiếu thảo phụng dưỡng mẹ nên được nhiều người biết đến. Quan huyện bổ nhiệm ông làm người phụ tá thư sách trong huyện.

Hiệp nghĩa cứu người

Chu Tuấn trọng nghĩa khinh tài, được mọi người trong thôn kính trọng.

Có người bạn cùng quận là Chu Quy nợ tiền công quỹ của triều đình không trả được. Chu Tuấn bèn lấy trộm hàng tơ lụa của mẹ bán đi giúp Chu Quy trả nợ. Vì vậy mẹ ông bị mất sản nghiệp, giận mắng ông. Chu Tuấn trấn an mẹ rằng sẽ có ngày ông làm giàu được.

Chinh chiến ở Giao Chỉ

:Xem thêm: Khởi nghĩa Lương Long

Thái thú kế nhiệm là Từ Khuê tiến cử Chu Tuấn làm Hiếu liêm. Sau đó ông được thăng làm huyện lệnh Lan Lăng. Vì Chu Tuấn có tài, năm 181, ông lại được tướng quốc Đông Hải tiến cử. Lúc đó tại bộ Giao Chỉ (miền Bắc Việt Nam và Lưỡng Quảng) có lực lượng nổi dậy do thủ lĩnh người Việt là Lương Long cầm đầu từ năm 178. Lương Long liên kết với người Ô Hử và Thái thú quận Nam Hải là Khổng Chi công phá nhiều huyện thuộc quận Giao Chỉ, Hợp Phố, được dân các quận lân cận là Cửu Chân, Nhật Nam hưởng ứng theo hàng vạn người. Lực lượng nhà Hán tại đây do Chu Ngung đứng đầu không chống nổi. Hán Linh Đế bèn bổ nhiệm Chu Tuấn làm Thứ sử bộ Giao Chỉ, sang đánh Lương Long: :Trên chiến trường thường có tình trạng ngoài mặt tương đồng nhưng thực tế khác xa. Xưa kia Tần, Hạng (chỉ thời Hán Sở) loạn lạc, dân chúng không có quân chủ cố định nên phải trọng thưởng cho người đầu hàng để mọi người quy phục. Nay chính thể thống nhất, chỉ có bọn Khăn Vàng làm loạn, dung nạp kẻ đầu hàng không thể khích lệ người ta hướng thiện mà chém giết có thể khiến người ta sợ tội. Nếu chúng ta tiếp nhận đầu hàng là mở đường cho kẻ phản nghịch. Sau này, cứ có lợi thì chúng nổi dậy, bất lợi thì xin đầu hàng. Nhận hàng là nối giáo cho kẻ làm phản, không phải kế hay.

Vì vậy Chu Tuấn thúc quân công phá nhưng liên tiếp mấy tháng không hạ được. Ông lên núi quan sát doanh lũy quân địch và bàn với Tư mã Trương Siêu rằng Hàn Trung bị dồn đường cùng nên liều chết kháng cự; vì vậy ông dự định cởi bỏ vòng vây cho Hàn Trung chạy ra rồi sẽ truy kích.

Hàn Trung thấy vòng vây được mở, bèn mang quân ra ngoài. Chu Tuấn thừa cơ tấn công, đại phá quân Khăn Vàng, truy kích hơn 10 dặm, giết hơn 1 vạn người. Hàn Trung không chống cự được đành phải đầu hàng, bị Tần Hiệt giết chết.

Những người còn lại của Khăn Vàng lại tập hợp tôn Tôn Hạ làm chủ, lại chiếm đóng Uyển Thành. Chu Tuấn tấn công lần thứ 3, hạ được thành. Tôn Hạ bỏ chạy, Chu Tuấn lại truy kích giết hơn 1 vạn người nữa. Quân Khăn Vàng tan vỡ chạy tứ tán. :Tam quốc diễn nghĩa, hồi 1 có kể trận này với sự tham gia của ba anh em Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi.

Đầu năm 186, Chu Tuấn được Hán Linh Đế bổ nhiệm làm Hữu xa kỵ tướng quân. Ông dẫn quân về kinh đô Lạc Dương, được phong làm Quang lộc đại phu, tăng ấp lên 5000 hộ, cải phong làm Tiền Đường hầu.

Ít lâu sau mẹ ông mất. Chu Tuấn về nhà để tang rồi mới ra làm quan tiếp. Ông được bổ nhiệm làm Thiếu phủ (phụ trách tài chính), Thái bộc.

Quân Khăn Vàng vẫn không chấm dứt hoạt động, nông dân tại các vùng bị bóc lột nặng nề vẫn nổi lên theo các tướng Khăn Vàng chống triều đình, tập hợp từng nhóm nhỏ thì 6-7000 người, nhiều thì 2-3 vạn người.

Năm 190, các chư hầu do Viên Thiệu cầm đầu đánh tới Lạc Dương. Đổng Trác muốn mang vua Hiến Đế chạy về Trường An, bèn mang việc ra bàn. Chu Tuấn kịch liệt phản đối nên hai người nảy sinh mâu thuẫn. Tuy nhiên vì uy tín của ông rất lớn nên Đổng Trác vẫn sai sứ giả đi phong ông làm Thái bộc để giúp mình.

Khi gặp sứ giả, Chu Tuấn kiên quyết không tiếp nhận chức vụ, chỉ nói về cái dở khi thiên đô. Sứ giả trở về báo lại cho Đổng Trác. Việc phong chức cho ông gác lại. Giữa lúc đó cánh quân chư hầu của Tôn Kiên áp sát Lạc Dương. Đổng Trác điều quân ra chống cự bị thất bại nên quyết ý thiên đô, đốt cháy kinh thành và mang vua Hiến Đế và dân Lạc Dương chạy về Trường An.

Đổng Trác sai Chu Tuấn ở lại trấn thủ chặn hậu. Nhưng khi Đổng Trác vừa đi khỏi, Chu Tuấn bèn sai sứ đi liên lạc với các lực lượng chống Đổng Trác, tuyên bố chống lại Trác. Sợ bị Đổng Trác tập kích, Chu Tuấn mang quân về Kinh châu. Đổng Trác bèn bổ nhiệm Dương Ý người Hoằng Nông làm Hà Nam doãn trấn thủ Lạc Dương. Chu Tuấn bèn mang quân về tấn công Lạc Dương, Dương Ý bỏ chạy. Chu Tuấn thấy Lạc Dương bị tàn phá, bèn mang quân sang phía đông đóng ở huyện Trung Mâu, đồng thời truyền tin đến các châu quận phát động đánh Đổng Trác.

Thứ sử Từ châu là Đào Khiêm phái 3000 quân, các châu quận khác cũng phái vài trăm quân tới giúp ông. Đào Khiêm dâng biểu lên Hán Hiến Đế đề nghị phong Chu Tuấn làm Xa kỵ tướng quân. Đổng Trác được tin bèn sai bộ tướng là Lý Thôi, Quách Dĩ mang vài vạn quân ra đóng ở Hà Nội đánh Chu Tuấn. Chu Tuấn ra quân nhưng bị Lý Thôi đánh bại. Tuy nhiên Lý Thôi biết quân Chu Tuấn đông và mạnh hơn nên không dừng lại không truy kích.

Về Trường An

Năm 192, Đổng Trác bị Tư đồ Vương Doãn và tướng Lã Bố giết chết. Bộ tướng của Đổng Trác là Lý Thôi, Quách Dĩ mang quân báo thù, đánh vào Trường An giết Vương Doãn, đuổi Lã Bố, trở thành quyền thần mới nắm vua Hiến Đế.

Đào Khiêm mến mộ tài năng của Chu Tuấn, bèn liên kết với các chư hầu như Thứ sử Dương châu là Chu Càn, Tướng quốc Bắc Hải là Khổng Dung, Thái thú quận Thái Sơn là Ứng Thiệu cùng và Bác sĩ Trịnh Huyền gửi thư cho Chu Tuấn, tôn ông làm Thái sư, hứa cấp phát binh mã và quân lương trong nửa năm để Chu Tuấn đi đánh Lý Thôi và Quách Dĩ. Lý Thôi bèn theo kế của mưu sĩ Giả Hủ, dùng danh nghĩa Hiến Đế sai người đi gặp Chu Tuấn mời ông vào triều.

Tướng sĩ dưới quyền kêu gọi ông nên theo Đào Khiêm đánh Lý Thôi. Sau khi cân nhắc, Chu Tuấn quyết định không cầm quân chống Lý Thôi nữa mà vào Trường An, cho rằng Lý Thôi và Quách Dĩ tài năng tầm thường sẽ trở giáo đánh nhau, tới lúc đó ông có thể lợi dụng tình hình để giúp nhà Hán. Vì vậy ông từ tạ Đào Khiêm vào Trường An nhận chức Thái bộc. Đào Khiêm đành phải hủy bỏ ý định đánh Lý Thôi cứu thiên tử.

Năm 193, Chu Tuấn được Lý Thôi mời làm Thái úy thay Chu Trung và kiêm việc Thượng thư. Hán Hiến Đế bị Lý Thôi và Quách Dĩ khống chế, phải dựa vào các lão thần như Chu Tuấn, Triệu Khiêm, Dương Bưu, Hoàng Phủ Tung, Mã Nhật Đê, Triệu Trung để kiềm chế một phần uy thế của Lý và Quách.

Năm 194, do có nhật thực bị xem là điềm tai ương, ông bị cách chức.

Năm 195, Lý Thôi giết chết Phàn Trù. Để lợi dụng ông, Lý Thôi phong ông làm Phiêu kỵ tướng quân, mang quân ra khỏi Hàm Cốc dẹp các chư hầu chống đối. Nhưng khi Chu Tuấn chưa kịp lên đường thì Lý Thôi và Quách Dĩ cùng muốn một mình làm chủ triều đình nên trở mặt đánh nhau. Ông ở lại Trường An, bị giáng làm Đại tư nông.

Hán Hiến Đế và Phục hoàng hậu bị Lý Thôi kéo từ trong cung mang vào doanh trại giam lỏng. Hiến Đế sai Chu Tuấn, Dương Bưu cùng Trương Hỷ tất cả hơn 10 người sang doanh trại Quách Dĩ đề nghị hai bên nên giảng hòa không nên đổ máu. Nhưng khi ông và các đại thần đến nơi thì Quách Dĩ cho rằng họ có ý thiên vị Lý Thôi, bèn bắt giữ làm con tin để đối kháng với Lý Thôi.

Chu Tuấn là người nóng nảy không chịu nhục. Do bị bắt giữ, ông uất ức sinh bệnh mà qua đời trong trại Quách Dĩ, không rõ năm đó bao nhiêu tuổi.

Trong Tam quốc diễn nghĩa

Chu Tuấn được La Quán Trung đề cập trong tác phẩm Tam Quốc diễn nghĩa từ hồi 1 tới hồi 13. Vai trò của Chu Tuấn trong việc dẹp khởi nghĩa Khăn Vàng khá nổi bật trong hồi 1. Sau đó ông ít được nhắc tới và chỉ xuất hiện trở lại trong loạn Lý Thôi – Quách Dĩ ở hồi 13.