Một bức vẽ năm 1927 về tinh tinh, một con vượn (trên cùng bên phải) và hai con đười ươi (chính giữa và dưới cùng): Con tinh tinh ở phía trên bên trái đang trèo cây; con đười ươi ở phía dưới trung tâm đang đi bằng bốn chi..
[[Homo sapiens|Người Tinh khôn ngày nay - 2 người nam và nữ trưởng thành tại vùng bắc Thái Lan - người chồng mang thân cây chuối, thứ sẽ để cho lợn ăn]]
[[Carlito syrichta|Tarsier Philippine từng được coi là một loài vượn, nhưng bây giờ chủ yếu được coi là một loài linh trưởng mũi khô.]]
Bộ Linh trưởng (Primates) là một bộ thuộc Lớp Thú. Các loài linh trưởng phát sinh từ 85 đến 55 triệu năm trước từ các động vật có vú trên cạn nhỏ, thích nghi với việc sống trong các khu rừng nhiệt đới: nhiều đặc điểm của linh trưởng đại diện cho sự thích nghi với cuộc sống trong môi trường đầy thách thức này, bao gồm bộ não lớn, thị lực tốt, tầm nhìn màu sắc rộng, dàng vai tu chỉnh và bàn tay khéo léo. Các loài linh trưởng có kích thước từ loài vượn cáo chuột Berthe, nặng 30g (1 oz), đến loài khỉ đột miền Đông, nặng hơn 200 kg (440 lb). Có 190 đến 448 loài linh trưởng còn tồn tại, tùy thuộc vào hệ thống phân loại nào được sử dụng. Các loài linh trưởng mới tiếp tục được phát hiện: hơn 25 loài đã được mô tả trong thập kỷ đầu tiên của thập niên 2000, và 11 loài kể từ năm 2010.
Ngày nay Bộ Linh trưởng được chia thành hai phân nhánh là Strepsirrhini và Haplorhini. Trong nhánh Haplorhini có họ Người (Hominidae = khỉ dạng người), và loài người (Homo sapiens). Trừ con người sống trên các lục địa trên Trái Đất, hầu hết loài Linh trưởng sống trong các vùng rừng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới của châu Mỹ, châu Phi và châu Á.
Theo dấu vết hóa thạch, tổ tiên của Linh trưởng có thể đã tồn tại vào thời kỳ Creta muộn cách đây khoảng 65 triệu năm. Linh trưởng cổ nhất được ghi nhận sống vào thời kỳ Paleocene muộn là Plesiadapis, cách đây c. 55–58 triệu năm. Các nghiên cứu về đồng hồ phân tử đề xuất rằng nhánh Linh trưởng thậm chí có thể cổ hơn, xuất phát vào thời kỳ Creta giữa, cách đây khoảng 85 triệu năm..
Như vậy linh trưởng ở đây là bộ các động vật có độ tinh anh (trí tuệ) cao hàng đầu trong số các động vật.
Trong tiếng Anh, linh trưởng là dịch tương ứng với chữ Primate (số nhiều primates). Trước kia, Primates còn được gọi là bộ Khỉ. Chữ này bắt nguồn từ gốc Latinh primas, primus có nghĩa là nhất, đứng đầu, cao cấp. Trong tiếng Anh primate cũng có nghĩa là giáo trưởng hay giám mục cấp cao, một tước hiệu trong các Giáo hội Kitô giáo.
Tiến hóa
Nhánh linh trưởng được cho là hình thành cách đây ít nhất 65 triệu năm, ngay cả linh trưởng hóa thạch được phát hiện cổ nhất là Plesiadapis (khoảng 55–58 triệu năm) từ Paleocen muộn. Các nghiên cứu khác, bao gồm nghiên cứu đồng hồ phân tử, ước tính có nguồn gốc từ nhánh linh trưởng vào Creta giữa, khoảng 85 triệu năm.
Phân loại
Cây phát sinh bộ theo sự phân loại của nhà động vật học Carolus Linnaeus năm 1758:
Sự phân nhánh từ Bộ Linh trưởng đến loài người:
Primates (Linh trưởng)
├─ Strepsitthini
└─ Haplorhini
├─ Tarsiidae
└─ Anthropoidea
├─ Platyrrhini (Khỉ Tân thế giới)
└─ Catarrhini
├─ Cercopithecoidea (Khỉ Cựu thế giới)
└─ Hominoidea
├─ Hylobatidae (họ Vượn)
└─ Hominidae (họ Người)
├─ Pongo (đười ươi)
└─ Homininae
├─ Gorillini (Gorilla)
└─ Hominini (tông Người)
├─ Pan (Tinh tinh)
└─ Homo (chi Người)
└─ Homo sapiens(Người hiện đại)
Danh sách
Dưới đây liệt kê danh sách khoảng 19 họ khác nhau của bộ Linh trưởng:
- Bộ Linh trưởng Primates
Phân bộ Haplorrhini: tarsiers, khỉ và khỉ không đuôi
**** Họ †Oligopithecidae
* Phân thứ bộ Tarsiiformes
** Họ Tarsiidae: tarsiers (9 loài)
** Họ †Afrotarsiidae
** Họ †Omomyidae
* Phân thứ bộ Simiiformes
Tiểu bộ Platyrrhini: Khỉ Tân Thế giới
** Họ Callitrichidae: marmosets and tamarins (42 loài)
** Họ Cebidae: capuchins and squirrel monkeys (17 loài)
** Họ Aotidae: night hay owl monkeys (douroucoulis) (10 loài)
** Họ Pitheciidae: titis, sakis and uakaris (42 loài)
** Họ Atelidae: howler, spider and woolly monkeys (28 loài)
Tiểu bộ Khỉ mũi hẹp Catarrhini
* Liên họ Cercopithecoidea, khỉ Cựu Thế giới
** Họ Cercopithecidae: Khỉ Cựu thế giới (135 loài)
* Liên họ Người Hominoidea
** Họ Vượn Hylobatidae: gibbons hay "lesser apes" (13 loài)
** Họ Người Hominidae: great apes, including humans (7 loài)
Phân bộ Strepsirrhini: non-tarsier prosimians
* Phân thứ bộ Lemuriformes
**** Họ Cheirogaleidae: dwarf lemurs and mouse-lemurs (32 loài)
** Họ Daubentoniidae: Aye-aye (1 loài)
** Họ Lemuridae: lemurs (22 loài)
** Họ Lepilemuridae: sportive lemurs (26 loài)
** Họ Indriidae: woolly lemurs and allies (19 loài)
* Phâ thứ bộ Lorisiformes
*Liên họ Lorisidea
** Họ Lorisidae: lorises, pottos and allies (9 loài)
** Họ Galagidae: galagos (19 loài)
Bộ Linh trưởng đã được Carl Linnaeus lập ra năm 1758, trong quyển sách tái bản lần thứ 10 của ông là Systema Naturae, cho các chi Người, Simia (khỉ và khỉ không đuôi khác), Lemur (prosimians) và Vespertilio.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Một bức vẽ năm 1927 về tinh tinh, một con vượn (trên cùng bên phải) và hai con đười ươi (chính giữa và dưới cùng): Con tinh tinh ở phía trên bên trái đang trèo
**_Proconsul_** là một chi thời kỳ đầu thuộc bộ linh trưởng, sống vào thế Miocene (22 đến 15 triệu năm trước) ở Kenya, Uganda, và phân bố hạn chế ở châu Phi. Phần hàm được
nhỏ|phải|Một con khỉ đuôi dài, chúng là loài thông minh, có những con khỉ láu cá trong các khu du lịch còn biết giựt đồ của du khách để trao đổi thức ăn nhỏ|phải|Một con
nhỏ|phải nhỏ **Linh trưởng mũi ướt** (Danh pháp khoa học: _Strepsirrhini_ hoặc _Strepsirhini_) là một phân bộ của loài linh trưởng bao gồm vượn cáo và các loài linh trưởng khác thuộc Bộ Bán hầu,
**Linh trưởng mũi khô** (danh pháp khoa học: _Haplorhini_, tên tiếng Hy Lạp có nghĩa là "mũi đơn") là một nhánh bao gồm các loài khỉ lùn tarsier và simia (hay vượn người). Các loài
📌 Vừa qua, được sự đồng ý của các trường tiểu học Đinh Bộ Lĩnh, trường tiểu học Lý Tự Trọng , trường tiểu học Nguyễn Hiền trên địa phận thành phố Rạch Giá, Trung
**Lê Bộ Lĩnh** (sinh năm 1958) là tiến sỹ kinh tế, phó giáo sư, chính trị gia người Việt Nam. Ông từng là Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường
**Bộ Bán hầu** (Danh pháp khoa học: _Prosimii_) hay **nhóm bán hầu** có nghĩa là _nửa khỉ_ hay _gần như khỉ_ (trong tiếng Anh còn gọi là Prosimian) là một tiểu bộ linh trưởng bao
phải|nhỏ|The [[Propithecus candidus, chỉ tìm thấy tại Madagascar, đã ở trong danh sách 25 loài linh trưởng nguy cấp nhất trên thế giới kể từ khi danh sách này ra đời vào năm 2000. Chỉ
💡 Ngày 26/05/2022 vừa qua, Trung tâm Hiền Nhân EduZ được sự đồng ý của trường Đinh Bộ Lĩnh đã tổ chức một buổi tư vấn tại trường. Hai khoá học là Tiếng Anh Công
CƠ SỞ DẦU GIÓ TRUNG TÂM TRƯỜNG THỌ được thành lập vào năm 1989 .Chuyên sản xuất các sản phẩm dầu gió. Với hơn 20 năm hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực dầu gió
Ngày 26.05.2023, Trung tâm vinh dự được BGH trường Tiểu học Đinh Bộ Lĩnh mời tham dự buổi tổng kết năm học 2022 - 2023. Trung tâm xin gửi lời chúc mừng đến BGH, quý
CƠ SỞ DẦU GIÓ TRUNG TÂM TRƯỜNG THỌ được thành lập vào năm 1989 .Chuyên sản xuất các sản phẩm dầu gió. Với hơn 20 năm hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực dầu gió
Trung tâm Ngoại ngữ Hiền Nhân EduZ phối hợp với trường tiểu học Đinh Bộ Lĩnh tổ chức giao lưu CLB tiếng Anh cho học sinh. Đến với câu lạc bộ các bé được: Hỏi
- Là dạng viên uống cung cấp vitamin và các dưỡng chất thiết yếu cần cho việc hình thành cấu trúc và hỗ trợ sửa chữa collagen tự nhiên- Cải thiện làn da khô, thô
**Bò nhà** hay **bò nuôi** là loại động vật móng guốc được thuần hóa phổ biến nhất. Chúng là đại diện hiện đại nổi bật của cận họ Bovinae, và là loài phổ biến nhất
**Tiểu bộ Khỉ mũi hẹp** (danh pháp khoa học: **_Catarrhini_**) là một tiểu bộ trong cận bộ Simiiformes của bộ Linh trưởng (_Primates_), cũng là một trong ba đơn vị phân chia chính của phân
**Trường Đại học Ngoại thương** (tiếng Anh: _Foreign Trade University,_ **FTU**), còn được gọi vắn tắt là **Ngoại thương**, là một trường đại học công lập Việt Nam, trực thuộc Bộ Công Thương và chịu
**Trường Đại học Sao Đỏ** (tên tiếng Anh: Red Star University) là trường Đại học công lập được thành lập năm 2010 trên cơ sở nâng cấp Trường Cao đẳng Công nghiệp Sao Đỏ, có
Trong văn hóa đại chúng, hình tượng **con bò** được khắc họa trong nhiều nền văn minh lớn và gắn liền với tín ngưỡng thờ phượng xuất phát từ sự gần gũi và vai trò
**Trường Đại học Nông Lâm** là một trường đại học kỹ thuật thành viên của Đại học Thái Nguyên, đào tạo bậc đại học và sau đại học các ngành thuộc lĩnh vực nông nghiệp,
**Linh dương đầu bò** là linh dương thuộc chi **_Connochaetes_** và là động vật bản địa ở Đông Phi và Nam Phi. Chúng thuộc về họ Bovidae, bộ Artiodactyla, trong đó bao gồm linh dương,
**Trương** (giản thể: 张 ; phồn thể: 張) là một họ của người Việt Nam. Họ Trương cũng có tại Trung Quốc (Zhang), Triều Tiên / Hàn Quốc (Jang), Đài Loan (Chang), và Singapore (Chong).
**Trường Đại học Mỏ – Địa chất** (tiếng Anh: _Hanoi University of Mining and Geology_) là một trường đại học đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, thuộc nhóm 95 trường đại học hàng đầu
**Khởi nghĩa Hùng Lĩnh** là một cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương chống Pháp cuối thế kỷ 19 trong lịch sử Việt Nam. Công cuộc này khởi phát năm 1887 tại Hùng Lĩnh
nhỏ|phải|Một con linh dương **Phân họ Linh dương** (Danh pháp khoa học: **_Antilopinae_**) là một phân họ của Họ Trâu bò (Bovidae) bao gồm các loài có tên là linh dương cũng như một số
**Trường Đại học Văn Lang** (English:**_Van Lang University**,_ Latin: _Universitas Vanlangensis_), thường được gọi tắt là **VLU** là một trường đại học tư thục đa ngành ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Thành
**_Ancestors: The Humankind Odyssey_** là một game sinh tồn do hãng Panache Digital Games phát triển và được Private Division phát hành cho hệ máy Microsoft Windows, PlayStation 4 và Xbox One vào cuối năm
**Trương Đăng Quế** (chữ Hán: _張登桂_, 1793-1865), tự: **Diên Phương**, hiệu: **Đoan Trai**, biệt hiệu: **Quảng Khê**; là danh thần trải 4 triều Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức trong lịch sử
**Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn** là cơ quan cũ của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực: nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thủy
**Trương Định** (chữ Hán: 張定; 1820 – 1864) hay **Trương Công Định** hoặc **Trương Trường Định**, là võ quan triều Nguyễn, và là thủ lĩnh chống Pháp giai đoạn 1859 – 1864, trong lịch sử
nhỏ|Linh dương vằn Kudu **Linh dương vằn Kudu** hay còn gọi là **linh dương Kudu** là những loài linh dương thuộc chi Tragelaphus. Chi này hiện nay có hai loài gồm: linh dương Kudu nhỏ
_Vườn Sâm Ngọc Linh tại xã Trà Linh, Quảng Nam. Công ty chúng tôi đã đầu tư để trồng 3ha sâm ngọc linh thuần chuẩn tại thôn 2, xã Trà Linh, Nam Trà My, Quảng
**Bò tót Đông Dương** hay **Bò tót Đông Nam Á** (Danh pháp khoa học: _Bos gaurus laosiensis_ hay _Bos gaurus readei_) là một phân loài của loài bò tót được ghi nhận ở vùng Đông
nhỏ|phải|Đồ họa về một trường năng lượng đang tỏa ra từ một người ngồi thiền nhỏ|phải|Năng lượng tâm linh **Trường năng lượng** (_Energy esotericism_) hay còn gọi là **khí lực** hay **thần khí** một khái
**Trường Trung học phổ thông Chuyên Chu Văn An** (còn được gọi là **Trường Chu Văn An**, **Trường Bưởi**, **Trường Chu** hay trước đây là **Trường Trung học phổ thông Quốc gia Chu Văn An,**
**Bộ Nội vụ** là cơ quan thuộc Chính phủ Việt Nam, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực: Tổ chức hành chính, sự nghiệp nhà nước; tổ chức chính
**Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Thị Minh Khai** (Tên cũ: **Trường nữ Gia Long**, **Trường nữ sinh Áo Tím**; tên khác: **Miki**) là một trường trung học phổ thông công lập ở Thành phố
**Trường Đại học Sĩ quan Pháo binh (PBH)** là một trường đào tạo sĩ quan chỉ huy chiến thuật cấp phân đội chuyên ngành pháo binh trực thuộc Binh chủng Pháo binh của Bộ Quốc
**Trường Đại học Quảng Bình** ra đời ngày 24/10/2006 theo quyết định số 237/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở Trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Bình, mà tiền thân là Trường Trung
**Bộ Tài nguyên và Môi trường** là cơ quan cũ của Chính phủ Việt Nam, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các lĩnh vực: Đất đai; tài nguyên nước; tài nguyên khoáng
Tượng đài Đinh Tiên Hoàng Đế đặt tại quảng trường Hầm vượt quảng trường trên [[đại lộ Đinh Tiên Hoàng]] Hàng tượng đá Quan văn nhà Đinh tại quảng trường Hàng tượng đá Quan võ
**Trưởng ban Dân vận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam** hay còn được gọi **Trưởng ban Dân vận Trung ương**, là người đứng đầu đồng thời là chủ tọa các hội nghị của Ban
**Bộ Nông nghiệp và Môi trường** là cơ quan của Chính phủ Việt Nam thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Bộ này được thành lập
**Bộ trưởng Bộ Nội vụ Việt Nam** là người đứng đầu Bộ Nội vụ Việt Nam. Đồng thời là thành viên của Chính phủ Việt Nam chịu trách nhiệm quản lý ngành tổ chức, cán
**_Cercocebus atys_** là một loài động vật có vú trong họ Cercopithecidae, bộ Linh trưởng. Loài này được Audebert mô tả năm 1797. ## Hình ảnh Tập tin:Cercocebus atys atys area.png Tập tin:Cercocebus atys
Đền Thượng, nơi thờ Võ sư Trương Ma Ni thời Đinh **Trương Ma Ni** (chữ Hán: 張麻尼) là một danh nhân Việt Nam ở thế kỷ thứ X. Ông cùng với Nguyễn Bặc, Đinh Điền,
**Lemuriformes** hay còn gọi là **cận bộ Vượn cáo**, **phân thứ bộ Vượn cáo** là một cận bộ gồm các loài động vật có vú thuộc thuộc phân bộ Strepsirrhini của Bộ Linh trưởng. Chúng
**Chỉ số môi trường** là những thước đo đơn giản cho chúng ta biết những gì đang xảy ra trong môi trường. Vì môi trường rất phức tạp, các chỉ số mang tới một cách
**Trường Đại học Xây dựng Hà Nội** (tiếng Anh: _Hanoi University of Civil Engineering_, viết tắt là **HUCE**) là một trong những trường đại học kỹ thuật hàng đầu tại Việt Nam, đồng thời đứng