✨Bắc Sơn (nghệ sĩ)

Bắc Sơn (1931 – 2005) là một nhạc sĩ, diễn viên, giáo viên người Việt Nam. Trong sự nghiệp của mình, ông đã viết khoảng 500 ca khúc nhạc nhẹ, nhạc không lời, đặc biệt những ca khúc âm hưởng dân ca Nam bộ, tham gia góp mặt trong 60 bộ phim, là tác giả của khoảng 80 kịch bản phim và 100 vở kịch nói.

Cuộc đời và sự nghiệp

Bắc Sơn tên thật Trương Văn Khuê, sinh ngày 25 tháng 12 năm 1931. Ông sinh ra và lớn lên tại xã Phước Lộc (nay là thị trấn Long Thành), huyện Long Thành, Đồng Nai. Năm ông 14 tuổi, cha ông hy sinh trong khi tham gia kháng chiến chống Pháp.

Từ năm 1952 đến 1977, ông là giáo viên dạy học ở nhiều tỉnh. Ông chuyển vào Sài Gòn năm 1965 và bắt đầu được biết đến khi thực hiện chương trình "Quê Ngoại" trên truyền hình.

Bài nhạc đầu tiên của ông là Giòng Đồng Nai sáng tác năm 1955 mà tận bốn năm sau mới được ca sĩ Anh Ngọc hát. Tiếp theo là một loạt bài Sóng vỗ bờ xa, Tình người ra biển, Nắng lên cho đẹp... Trong đó bài Nắng lên cho đẹp được dùng làm nhạc hiệu mở đầu chương trình Hương Quê hằng ngày trên Đài truyền hình Sài Gòn.

Các bài nhạc nổi tiếng nhất của ông đều mang âm hưởng dân ca Nam bộ như Còn thương rau đắng mọc sau hè, Sa mưa giông, Em đi trên cỏ non, Tháng mấy anh về, Gió đưa bông sậy, Còn thương góc bếp chái hè, Con sáo sậu, Bông bí vàng... Riêng bài Còn thương rau đắng mọc sau hè được ông viết làm nhạc nền cho vở kịch truyền hình "Bếp lửa ấm" phát trên Đài Truyền hình Sài Gòn ngày 27 tháng 11 năm 1974. Người trình bày đầu tiên ca khúc này là ca sĩ Hoàng Oanh. Sau 1975, ca sĩ Hương Lan ghi âm lại tại Pháp và bài nhạc nhanh chóng phổ biến.

Vinh danh

Bắc Sơn được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú ngày 3 tháng 2 năm 1997. Ngoài ra, gia đình nhạc sĩ Bắc Sơn xây dựng 3 ngôi trường dành cho con em công nhân các khu chế xuất và khu công nghiệp ở huyện Bình Chánh, tỉnh Long An. Trong đêm nhạc ngày 27 tháng 10 năm 2016, công ty Tượng sáp Việt đã trưng bày tượng sáp nhạc sĩ Bắc Sơn trong số 100 tượng sáp do công ty thực hiện nhằm tôn vinh những người có đóng góp trong văn hóa nghệ thuật Việt Nam.

Sáng tác

Trữ tình

16 cung đàn (1958) Bông bí vàng Bông bưởi hoa cau Buồn một mình Bức tranh cao nguyên Cây khế sau hè Cha Chỉ sợ em thành núi biếc Chùm bông hoa khế Chùm bông sua đũa (Bắc Sơn & Ngọc Bích) Chùm hoa phượng nhỏ Cối khuya Con Tư Bến Tre Còn nghe thương thầm Con sáo sậu Còn thương góc bếp chái hè Còn thương rau đắng mọc sau hè (1974) Dấu chân trên cỏ Đi sống cuộc đời Đôi mắt liêu trai Đêm nghe bài vọng cổ Em đi trên cỏ non Giấc ngủ trên tay Gió đưa bông sậy Giọt sương nhớ lá Giòng Đồng Nai (1955) Hai mùa mưa nắng Hoa nở xuân tình (1958) Lặng lẽ Lũy tre làng Mẹ ngồi sàng gạo Mình gặp nhau chăng (1958) Mùa bông điên điển Mùa bông điên điển 2 Mưa nắng cao nguyên Nắng lên cho đẹp (1956) Ngõ trúc vắng Ngủ dưới chân mẹ (thơ Kiên Giang) Người thủy thủ trầm lặng Nhạc đêm Qua nhịp cầu tre Sa mưa giông Sóng vỗ bờ xa (1956) Tháng mấy em về Thầm hỏi Tiếng hát luống cày (1958) Tình người ra biển (1956) Về thăm quê ngoại Vườn ổi sau hè Đêm nghe bài vọng cổ

Hùng ca

Hợp soạn với Phùng Sửu năm 1960

Tiếng gọi thao trường Thanh niên thế hệ mới *Vùng lên

Không lời

Lan Lạnh Mùa hoa sim năm sau Suối mưa

Thiếu nhi

Cho đẹp tuổi xanh Đường Sài Gòn Ganh đua Lời buồn người mù Màu xanh tương lai Nối thêm mối dây Về hè Thương đời mồ côi *Tiếng hót họa mi

Kịch

Mỗi vở dài khoảng 60 phút.

Lưu Bình Dương Lễ (1956) Những kẻ có lòng (1960)