✨Giáng Son
Tạ Thị Giáng Son (sinh ngày 1 tháng 2 năm 1975), thường được biết đến với nghệ danh Giáng Son hay Giáng Sol, là một nữ ca sĩ và nhạc sĩ người Việt Nam. Cô là một trong số ít những nữ nhạc sĩ thành công vào đầu thập niên 2000 của Việt Nam và là cựu thủ lĩnh sáng lập nên nhóm nhạc 5 Dòng Kẻ. Cô là Ủy viên Ban chấp hành của Hội âm nhạc Hà Nội, hội viên của Hội các nhà soạn nhạc thế giới thế kỷ 21 (Composers 21) và thành viên của nhóm tác giả M6. Son từng giữ chức Phó trưởng khoa Kịch hát dân tộc và là cựu giảng viên tại trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội.
Giáng Son là con gái út của Nhà giáo Nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều và giảng viên dạy vũ đạo chèo Bích Ngọc. Ngay từ nhỏ, cô sớm đã được tiếp cận với âm nhạc dân gian. Giáng Son đã có nền tảng âm nhạc vững chắc khi tốt nghiệp hệ trung cấp khoa sáng tác tại trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội năm 1994, bậc đại học chuyên ngành sáng tác khoa lý luận – sáng tác – chỉ huy năm 1999 và tốt nghiệp thạc sĩ năm 2009 tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.
Năm 1998, Giáng Son cùng ca sĩ Lan Hương đã thành lập ban nhạc Exotica. Họ bước đầu đạt được thành công khi trình diễn 4 ca khúc của Son và giành giải "Đĩa nhạc xanh", riêng cá nhân cô giành "Tác giả trẻ xuất sắc nhất" tại Liên hoan Ban nhạc sinh viên toàn quốc lần thứ nhất năm 1999. Tuy nhiên, Giáng Son và Lan Hương sau đó đã rời nhóm do mẫu thuẫn. Tháng 11 năm 1999, hai người thành lập nhóm nhạc Du Ca, bao gồm 5 thành viên và sau đó Du Ca được đổi tên thành 5 Dòng Kẻ. Năm 2003, 5 Dòng Kẻ tạo bước ngoặt khi chuyển đến thành phố Hồ Chí Minh và phát hành album đầu tay Em, trong đó phần lớn là các sáng tác của riêng Giáng Son. Các ca khúc trong đĩa và đặc biệt là "Cỏ và mưa" đã định hình phong cách và trở thành ca khúc tiêu biểu cho nhóm. Đầu năm 2005, cô ra mắt ấn phẩm Cỏ và mưa – 30 tình khúc Giáng Son, phát hành bởi Nhà xuất bản Trẻ. Ngày 14 tháng 9 cùng năm, Giáng Son chính thức rời 5 Dòng Kẻ để tiếp tục công việc sáng tác, giảng dạy và học tập tại Hà Nội. Tên tuổi của cô đã tạo sự bứt phá với vai trò nhạc sĩ khi ca khúc "Giấc mơ trưa" được bầu chọn là "Bài hát của tháng" và cá nhân Son giành được giải "Nhạc sĩ ấn tượng" tại Bài hát Việt 2005.
Năm 2007, Giáng Son phát hành album phòng thu đầu tay với nhan đề mang chính tên cô. Đĩa nhạc giới thiệu khả năng sáng tác của cô với nhiều phong cách âm nhạc đa dạng đã giúp cô giành được đề cử đầu tiên tại Giải thưởng Cống hiến lần thứ 3 trong sự nghiệp ở hạng mục "Album của năm". Tháng 10 năm 2010, Giáng Son là nữ nhạc sĩ duy nhất được vinh danh trên chương trình Con đường Âm nhạc mang tên Cỏ và mưa do Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện. Năm 2015, Giáng Son tạo bước đột phá trong sự nghiệp khi cộng tác cùng Hà Trần và Tùng Dương để phát hành album phòng thu thứ 2, Bóng tối Jazz. Thành công của đĩa nhạc này đã giúp cô giành giải "Album của năm" tại Giải thưởng Cống hiến lần thứ 11. Kể từ năm 2016, cô giữ chức huấn luyện viên cho chương trình truyền hình Sing My Song: Bài hát hay nhất mùa 1 và 2. Năm 2023, Giáng Son ra mắt solo với album phòng thu thứ ba, Sing My Sol. Đầu năm 2024, ca khúc "Thương cha" của cô đã giành được hạng ba tại Giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam.
Tuổi trẻ và học vấn
Tạ Thị Giáng Son sinh ngày 1 tháng 2 năm 1975 tại Hà Nội, trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Gia đình cô ở tại địa chỉ nhà 202, lô A22, khu văn công Mai Dịch, Cầu Giấy, Hà Nội. bà giảng dạy tại Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Son là con út trong một gia đình có 4 anh chị đều hoạt động nghệ thuật, họ tên lần lượt là Đức, Thọ và Tạ Mai Trang. Trong đó, con trai của Trang – Nguyễn Chí Phong là ca sĩ kiêm nhạc sĩ sáng tác bài hát và nhà sản xuất nhạc với nghệ danh Madihu.
Ngay từ nhỏ, nhờ sinh ra trong một gia đình có nền tảng nghệ thuật dân tộc do đó Giáng Son sớm được làm quen với các làn điệu chèo cổ Tuy nhiên, cô đã phản ứng lại trong 3 năm đầu. Từ đó sự nghiệp âm nhạc của Giáng Son chuyển hướng sang sáng tác.
Năm lên 8, Son đỗ vào khoa sơ cấp piano trong 7 năm tại trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội. Khoảng thời gian này cô học nội trú trong trường. Năm 10 tuổi, sáng tác đầu tiên của cô là một bản romance với lời đề Kính tặng bố Hoàng Kiều và kèm theo là chú thích mô tả hình ảnh của những tuyến giai điệu. Nhờ định hướng của cha mà Son đã theo học bậc trung cấp khoa sáng tác tại Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội. Lúc này, sở thích của Son dần được chuyển hướng sang nhạc cổ điển Châu Âu. Khi Son 16 tuổi, cô đã bộc lộ năng khiếu khi sáng tác ca khúc đầu tiên "Mưa" trong một buổi tối tại nhà. nhưng tới năm 1994–1995, cô bắt đầu viết nhạc chuyên tâm và chăm chú hơn. Nhận ra được khả năng của con gái, ông Hoàng Kiều tiếp tục khuyên cô theo học tiếp bậc đại học khoa sáng tác tại trường Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Tại thời gian theo học tại trường, Son đã nhận được sự chú ý đặc biệt từ thầy cô vì cá tính sắc sảo nhưng âm nhạc của cô lại mang nét nữ tính, và Son còn là một trong hai nữ sinh viên duy nhất của khoa. Khi này, Son bắt đầu theo học thầy giáo Đàm Linh, Chính vì vậy, những sáng tác của cô sau này đều có sự kết hợp giữa tính hiện đại và dân tộc. Năm 1999, Son tốt nghiệp Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam với bản giao hưởng "Đồng Xa", Năm 2009, Son tốt nghiệp bậc thạc sĩ bằng bản giao hưởng 3 chương. Họ biểu diễn ở các quán cà phê và bar tại Hà Nội. Cùng năm, ban nhạc Exotica đã tham dự Liên hoan Ban nhạc sinh viên toàn quốc lần thứ nhất với 4 ca khúc của Giáng Son và đoạt giải "Đĩa nhạc xanh", riêng cá nhân cô giành giải "Sáng tác xuất sắc nhất".
Tháng 11 năm 1999, Son và Lan Hương thành lập nhóm nhạc Du Ca. Hai người chịu trách nhiệm về kỹ thuật và định hình phong cách cho nhóm. Trong khoảng thời gian đó, thông qua nhạc sĩ Ngọc Đại thì Son đã gặp nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo, đây là thời điểm đánh dấu sự cộng tác giữa cô và Tạo. Son sau đó đã phổ nhạc cho bài thơ Cỏ và mưa trong tập thơ Đồng dao cho người lớn. Cũng cùng năm, dựa trên đơn đặt hàng của hãng đĩa tư nhân, Du Ca cộng tác cùng nhóm Khoai Tây để phát hành album Ngày ban mai.
Năm 2000, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, Nguyễn Thụy Kha và Ngọc Đại đã góp ý để thay đổi tên nhóm Du Ca vì thấy không phù hợp với phong cách âm nhạc của Giáng Son và lại giống với tên nhóm nhạc của nhạc sĩ Trần Tiến. Sau đó, nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo đã đặt tên 5 Dòng Kẻ cho nhóm (viết tắt là 5DK), mang ý nghĩa với mỗi thành viên là một dòng kẻ. Một khuông nhạc đầy đủ cùng trưởng nhóm Giáng Son tựa nốt khoá sol nằm ở đầu khuông nhạc.
Tháng 1 năm 2003, sau lời thuyết phục của một người bạn và từ chính Son, Tuy nhiên, cũng giống như các nghệ sĩ mới bước chân vào lập nghiệp. Giai đoạn đầu ở đây của họ khá khó khăn, và "[...]lúc mới vào Nam, buồn lắm. Khóc vì ấm ức, khóc vì buồn, khóc vì tủi thân... thậm chí cả khi không có tiền mà không thể nói ra". Khó khăn trong quá trình sản xuất album diễn ra trong nỗi nhớ nhà và thiếu thốn về ngân sách.
Tháng 11 năm 2003, 5 Dòng Kẻ chính thức phát hành album phòng thu đầu tay Em theo thể loại pop, với phần lớn là các sáng tác của chính Son. sau đó nhóm đã phủ sóng hàng loạt trên các sân khấu lớn lẫn chương trình truyền hình. Sau hàng loạt các thành công diễn ra liên tiếp, ngày 30 tháng 4 cùng năm, nhóm đã đi đến quyết định ở lại Sài Gòn để tiếp tục phát triển sự nghiệp. Nhưng kể từ thời điểm sau đó, trong quá trình biểu diễn để quảng bá cho Em, sự xuất hiện của Son bắt đầu hạn chế.
2005: Rời nhóm 5 Dòng Kẻ và bứt phá
Nửa đầu năm 2005, trong thời gian biểu diễn của 5 Dòng Kẻ, Trong lúc đang ở thời kì đỉnh cao, tuy nhiên họ thông báo rằng vị trí của cô sẽ không bị thay thế.
Việc một thành viên ra đi ở nhóm nhạc vừa mới bắt đầu thành công đã nhận được sự chú ý từ công chúng. Đã có những người cho rằng Son đã có chỗ đứng trong vai trò nhạc sĩ nên tách ra để kiếm nguồn thu nhập riêng. Trong bài phỏng vấn sau đó, Giáng Son giải thích rằng bản thân cô: "[...] không có khả năng kiếm ra nhiều tiền. Tôi chỉ có thu nhập từ việc đi dạy và đặt bài của các ca sĩ, mà tiền kiếm kiểu ấy thì không thể nhanh và nhiều được. Vì thế đừng nói tôi bỏ nhóm vì tiền, oan lắm";__ Bản thân Son muốn quay lại với vai trò chính là một nhạc sĩ: "[...] nhiều năm hát trong nhóm 5 Dòng Kẻ, trải qua những ngày gian nan khởi nghiệp cho đến lúc giành được chút thành công, chưa bao giờ Giáng Son nghĩ mình là ca sĩ. Mỗi khi lên sân khấu, Giáng Son cảm thấy mình như đang đóng vai người khác, không được là chính mình" và "[...] việc ra đi là vì bản thân mình đầu tiên, mình nghĩ công việc mình ở nhóm thế là đủ rồi. Mình không thể giúp được gì nhiều hơn nữa". Một số lý do khách quan theo cô chia sẻ là việc di chuyển bất tiện giữa hai công việc cũng ảnh hưởng đến thu nhập, hay những ca sĩ khác khi được cô đưa bài thì mặc định sáng tác của cô chỉ dành cho 5 Dòng Kẻ, những điều đó đã gây nên suy nghĩ, áp lực trong nhóm. Nếu "làm việc và duy trì việc sáng tác trong một vòng quay của áp lực và công việc, tôi không còn giữ chất của mình"'' mà công việc "sáng tác phải cần sự tĩnh tâm và không gian không ồn ào, náo nhiệt". Khi được hỏi về cảm xúc sau khi rời nhóm, Giáng Son chia sẻ: "Tất nhiên là buồn nhưng không đến nỗi bị hụt hẫng. Nhóm chỉ tiếc là phải bỏ biết bao công sức mới gây dựng được hình ảnh của 5 Dòng Kẻ như ngày hôm nay", phủ nhận chuyện lục đục nội bộ và cho biết rằng họ vẫn là những người bạn tốt với nhau trong cuộc sống.
Trở về Hà Nội, Giáng Son tập trung vào công việc sáng tác và giảng dạy. Trong thời gian này, do thường xuyên tiếp xúc môi trường âm nhạc dân tộc nên Son đã bắt đầu tìm hiểu về thể loại này (đặc biệt là những công trình nghiên cứu cha cô để lại). Nhờ năng khiếu, Son tiếp cận tới âm nhạc dân gian rất nhanh chóng và sau đó cô đã ứng dụng vào ngay trong quá trình sáng tác. phần giai điệu của ca khúc đã được viết trong vòng 2 tiếng khi cô chơi dạo giai điệu mở đầu với đàn piano vào đêm mùng 4 tháng 2 năm 2004.
Năm 2005, đây là thời điểm bước ngoặt trong sự nghiệp của Giáng Son, khi ca khúc "Giấc mơ trưa" được cô gửi để dự thi chương trình Bài hát Việt với phần thể hiện của Khánh Linh thì ca khúc đã được được bình chọn là "Bài hát của tháng". Tuy nhiên, thời gian đầu "Giấc mơ trưa" được cho là không được nhiều người biết tới hay công chúng chưa thể thẩm thấu. Nhưng bản thu của Thùy Chi sau đó đã phổ biến và lan tỏa tới công chúng. nhưng ca khúc chỉ lọt đến vòng chung kết.
2006–2007: Giáng Son
Cuối năm 2005, Giáng Son dự định thực hiện một album đầu tay của chính mình: "[...] hi vọng sẽ ra đĩa CD gồm những ca khúc của mình với sự cộng tác của những ca sĩ khác".'' Cô thông báo rằng album sẽ được lên kệ đĩa vào cuối năm 2006. Tuy nhiên, sau đó đĩa nhạc vẫn chưa được ra mắt. Trả lời báo chí tháng 2 năm 2007, những công việc còn lại đang được hoàn thiện; vào tháng 4, Giáng Son giải thích: "[...] vì các nhạc sĩ phối khí bận rộn nên chẳng còn cách nào khác là phải chờ họ xong hợp đồng rồi đến lượt mình"; nhưng cô thông báo rằng công đoạn "[...] thu âm và mix đã xong chỉ cần chờ giấy phép là hoàn thành, hy vọng sẽ phát hành trước 30 tháng 4". Cuối tháng 5, do nhà thơ Vi Thùy Linh không đồng ý để Son chọn "Khát" là nhan đề album nên đĩa nhạc tới ngày ra mắt đã phải sửa, việc lựa chọn tên chính mình để thay thế cũng được tiết lộ.
Tháng 7 năm 2007, Giáng Son đã chính thức ra mắt album phòng thu mang tên chính mình nhằm giới thiệu khả năng sáng tác đa dạng trong nhiều phong cách âm nhạc, và đánh dấu rõ bước ngoặt trong vai trò là một nhạc sĩ. Giáng Son gồm 9 ca khúc được sáng tác từ năm 1999 đến năm 2006, trong đó là các ca khúc tiêu biểu trước đó đã tạo dựng thương hiệu "Cỏ và mưa", "Giấc mơ trưa", "Chút nắng vàng bay" và một số thành công sau này "Trôi trong gương", "I Love Music"; về phần phối khí trong album có sự cộng tác cùng nhạc sĩ Võ Thiện Thanh, Phan Cường, Minh Đạo theo thể loại pop chủ đạo xoay quanh blues jazz, dân gian đương đại, R&B, nhạc điện tử; qua phần thể hiện của Mỹ Lệ, Tùng Dương, Khánh Linh và Nguyên Thảo. Tại Giải thưởng Cống hiến lần thứ 3, Son vinh dự giành được 1 đề cử ở "Album của năm" và giúp cô trở thành nữ nhạc sĩ đầu tiên có album cá nhân xuất hiện trong hạng mục.
Tháng 12 năm 2006, các sáng tác của Giáng Son, Đỗ Bảo, Hồ Hoài Anh, Nguyễn Duy Hùng và Mạnh Quân được lựa chọn để đưa vào ấn phẩm Bức thư tình đầu tiên, được phát hành bởi Nhà xuất bản Âm nhạc Dihavina và Huy Hoang Bookstore. Sau chuyến tham gia đoàn công tác động viên các chiến sĩ tại Trường Sa đầu năm 2013, Giáng Son đã sáng tác "Trường Sa trong tái tim tôi" theo thể loại nhạc semi-classical.
2015–2016: Bóng tối Jazz
Trả lời một bài phỏng vấn vào tháng 11 năm 2005, Giáng Son cho biết cô đang tìm tòi và sáng tác theo thể loại blues jazz sau khi ra đời ca khúc "Cỏ và mưa". Sau khi Giáng Son được ra mắt, năm 2008 cô mong muốn dự định sản xuất album thứ hai nhưng "[...] cố gắng để vượt qua chính mình".
Ngày 22 tháng 9 năm 2015, Giáng Son tiết lộ album phòng thu thứ hai sẽ được phát hành vào tháng 10 tại chương trình Văn hóa – Sự kiện – Nhân vật trên VTV. Ngày 16 tháng 10 cùng năm, cô chính thức phát hành album phòng thu thứ hai, Bóng tối Jazz. Album được sản xuất trong 8 năm bởi chính Son và phối khí lần lượt bởi Lê Thanh Tâm và Vũ Quang Trung cùng hai giọng ca chính là Hà Trần và Tùng Dương. Bóng tối Jazz được mô tả là "một câu chuyện tình, những khát khao cháy bỏng khi chạm tới tình yêu và khi mất nhau", những tác phẩm "Đêm đợi", "Chạm" và 2 ca khúc phổ biến "Cỏ và mưa", "Thu cạn" đã được công bố trước đó; Sản phẩm sau đó đã ra mắt thành công cùng nhiều lời khen ngợi từ báo chí và đóng góp cho dòng nhạc blues, jazz của Việt Nam. Bóng tối Jazz đã vinh dự trở thành "Album của năm" tại Giải thưởng Cống hiến lần thứ 11 và lần đầu tiên Son được đề cử ở hạng mục "Nhạc sĩ của năm".
Tháng 10 năm 2015, Giáng Son đã sáng tác 20 ca khúc pop ballad trong vở kịch Hamlet của Nhà hát Kịch Việt Nam do NSND Anh Tú đạo diễn. Ngày 12 tháng 8 năm 2016, Son cùng Hà Linh tham gia biểu diễn song ca tác phẩm "Lòng mẹ" (Y Vân) trong buổi biểu diễn Ngãi mẹ sinh thành, được nhóm Xẩm Hà Thành tổ chức nhân dịp ngày lễ Vu Lan tại Laca Café, phố Lý Quốc Sư, Hà Nội. Cùng tháng sau đó, Son cộng tác cùng nhạc sĩ Nguyễn Cường biên tập album Gió bay về ngàn cho dự án nghệ thuật phi lợi nhuận dành tặng đồng bào Tây Nguyên, trong đó cô góp mặt với ca khúc "Mùa nhớ" qua bản thu của Mai Trang. Ngày 9 tháng 9 năm 2016, Giáng Son tham gia cùng hai tác phẩm "Ngày vừa chớp mắt" và "Hà Nội 12 mùa hoa" với giọng hát của Khánh Ly trong buổi biểu diễn Đêm nhiệt đới – kỷ niệm 10 năm thành lập nhóm tác giả M6 tại Nhà hát Tuổi trẻ, Hà Nội. Ngày 18 tháng 10 năm 2016, Son cùng nhóm M6 chính thức phát hành album phòng thu thứ ba Đêm nhiệt đới. Trong đó, Son cũng đóng góp hai sáng tác "Thức dậy con yêu nhé" thu âm bởi Thùy Chi và chính cô trình bày "Gửi". Ngày 6 tháng 11 năm 2016, Son soạn gần 20 ca khúc cho vở nhạc kịch Kiều của Nhà hát Kịch Việt Nam, đạo diễn bởi NSND Anh Tú.
2017–nay: Sing My Sol
Trong hai ngày 22 và 23 tháng 7 năm 2017, vở kịch operetta Chuyện của dòng sông đỏ của họa sĩ Hoàng Hà Tùng có sự tham gia sáng tác của Giáng Son được công diễn. Ngày 30 tháng 8 cùng năm, Son tiếp tục tham biểu diễn qua sáng tác của chính cô trong buổi biểu diễn Ngãi mẹ sinh thành 2 của nhóm Xẩm Hà Thành tại rạp Hồng Hà, Hà Nội. Năm 2018, Son tiếp tục tham gia 2 buổi biểu diễn của nhóm Xẩm Hà Thành trong dịp lễ Giỗ tổ nghề hát xẩm, được tổ chức vào ngày 7 tháng 4 tại tượng đài Vua Lê và đình Nam Hương Vua Lê, phố Lê Thái Tổ, khu phố đi bộ Hồ Gươm; cũng ngày 30 tháng 9 chỉ ở tại tượng đài. Năm 2019, sau khi được chọn để phổ nhạc từ bài thơ của vị Trụ trì Đại Bảo tháp Mandala Tây Thiên, Son đã sáng tác "Tây Thiên ca" do Phương Nga trình bày và ca khúc cũng là chủ đề của chương trình nghệ thuật nhân Đại lễ cầu an Xuân Kỷ Hợi 2019 tại Bảo tháp Tây Thiên, Vĩnh Phúc.
Ngày 28 tháng 5 năm 2023, Giáng Son ra mắt album tuyển tập, Tuyển tập những bài hát hay của nhạc sĩ Giáng Son. Ngày 16 tháng 11 năm 2023, Son phát hành album phòng thu thứ ba Sing My Sol, gồm 9 ca khúc theo phong cách acoustic do chính cô tự sáng tác và thể hiện. Phiên bản nhạc không lời của Sing My Sol cũng được phát hành vào trung tuần tháng 11. Ngày 16 tháng 12 năm 2023, Son cùng Nhóm M6 tổ chức buổi biểu diễn Tiếng thời gian nhằm công bố 6 ca khúc "Chúc mừng năm mới", cũng như tiết lộ về album phòng thu tiếp theo của nhóm. Tháng 1 năm 2025, Giáng Son giành giải B với ca khúc "Nơi ấy có anh" tại Cuộc vận động sáng tác ca khúc chủ đề 80 năm – Vinh quang Công an nhân dân Việt Nam.
Giám khảo
Giáng Son giữ vị trí giám khảo cho nhiều cuộc thi âm nhạc tại Việt Nam. Son lần đầu tiên giữ vai trò giám khảo trong hội đồng nghệ thuật của Sao Mai điểm hẹn 2008. Sau đó, lần lượt là vòng sơ khảo miền Trung cho Đồ Rê Mí 2009, Ngôi sao trẻ 2013, Giọng hát hay Hà Nội 2014, MMC 2016, Nhí tài năng 2016, CEG Music Festival 2017, Ngày hội âm nhạc hè 2017 và đặc biệt lần đầu trở thành huấn luyện viên của chương trình truyền hình Bài hát hay nhất (mùa 1). Cô tiếp tục đảm nhận vai trò đó trong Bài hát hay nhất (mùa 2), cũng như làm giám khảo của Giọng hát hay Hà Nội 2018, CEG Music Festival 2019, DJ Star 2020,> Giọng hát hay Hà Nội 2020, Hát lên Việt Nam – Let’s Sing Vietnam 2021, Tiếng hát Hà Nội 2023, và Tiếng hát Hà Nội 2024.
Buổi hòa nhạc
Vào tối ngày 15 tháng 2 năm 2025, Giáng Son tổ chức buổi hòa nhạc mang tên Live Concert – Giấc mơ Sol tại khu đô thị Park City Hà Nội, đây là đêm nhạc kỷ niệm 40 năm hoạt động âm nhạc có quy mô lớn đầu tiên trong sự nghiệp của nữ nhạc sĩ với sự tham dự của 2.000 khán giả. Chương trình đã giới thiệu 26 nhạc phẩm mang đủ màu sắc âm nhạc của cô từ pop, dân gian đương đại, thính phòng, jazz đến blues và rock. Buổi hòa nhạc này có sự góp mặt của các ca sĩ Thanh Lam, Hà Trần, Tùng Dương, Khánh Linh, Thùy Chi, Hà Linh và Hoàng Dũng. Nhạc sĩ Lưu Hà An đảm nhận vai trò đạo diễn âm nhạc, còn Xuân Trường là đạo diễn sân khấu. Nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Quang Long đánh giá: "Concert thành công nhờ sự hài hòa giữa nhiều yếu tố về nội dung lẫn hình thức". dịu dàng song có lúc cũng bộc lộ cá tính, Lặng lẽ, tình tứ, 'len lỏi' cũng là những từ ngữ cô nhận xét về mình. Lấy cảm xúc từ những trải nghiệm bản thân, Son "tin rằng những gì xuất phát từ trái tim mới đến được trái tim" và cho rằng "Điều sâu sắc nhất đến từ những thứ đơn giản nhất". Mỗi lần hoàn thiện một ca khúc là khi cô đã giãi bày một câu chuyện nội tâm. Theo đuổi phong cách lãng mạn, cô còn là một nhạc sĩ luôn đặt ra thử thách cũng như dám khám phá những điều mới mẻ. Điều quan trọng nhất đối với một nhạc sĩ theo Son là năng khiếu
Giáng Son cẩn trọng trong chuyên môn công việc và đầu tư kỹ càng, đặc biệt là những sản phẩm cá nhân. Cô sáng tác theo cảm hứng Để có được, một nhạc sĩ sáng tác chuyên nghiệp là người phải vượt qua thử thách bằng cách hóa thân vào nhân vật từ các thể loại khác nhau: "Khi hóa thân vào thì đó chính là cảm xúc rồi. Chứ nếu nói không có cảm xúc thì không thể nào viết được đâu. Nghề nghiệp mà! Nhưng vẫn phải biến hóa để kiểm soát được màu sắc và cá tính âm nhạc." Ở một số bài hát, Giáng Son thường viết phần nhạc trước, sau đó mở lời đề nghị cùng một nhà thơ hay nhà báo cộng tác về phần lời. Trong số đó, Nguyễn Vĩnh Tiến là người đồng điệu nhất mà theo cô giải thích: "mọi người nghe đều cảm thấy giữa nhạc và thơ có sự 'ăn xăm', đồng điệu với nhau" và nhận định rằng anh là người mở khóa nhạc cho cô là phù hợp nhất.
Nhà giáo nhân dân Hoàng Kiều là người có ảnh hưởng lớn đến con đường âm nhạc của cô.
Nền nếp gia đình cũng ảnh hưởng tới lối sống của cô: "[...] Cha mẹ tôi vốn đều là nhà giáo. Tôi bị ảnh hưởng của họ bởi lối sống khiêm tốn, giản dị, mộc mạc. Có lẽ vì thế mà tôi rất khó để thay đổi hay chuyển sang một lối sống khác". Chọn cho mình lối sống thâm trầm và kín đáo, song cô cho rằng điều đó không ảnh hưởng đến cảm xúc sáng tác: "Sự khác thường của người nghệ sĩ cần thiết thể hiện trong tác phẩm chứ không phải trong cuộc sống thường ngày".
Đánh giá
Điểm đặc trưng trong âm nhạc của Giáng Son mang sự nữ tính, cô cũng theo đuổi nhiều thể loại âm nhạc đa dạng và không ngừng đổi mới.
Các sáng tác nổi bật trong giai đoạn từ năm 1991–2000 của Giáng Son được đưa vào trong album Em (2003). Những sáng tác vào thời gian này mang đặc trưng phong cách hát nhóm, có ngôn ngữ riêng, chủ yếu theo cảm xúc chưa có kỹ thuật Ngoài ra, một số ca khúc như "Xuân Hà Nội" không chỉ nằm trong khuôn khổ của nữ giới mà nhân vật xưng "anh"., cùng những suy nghĩ nữ tĩnh và mang nét đối lập. Phần lời của Son khi này cũng là thời điểm đánh dấu sự cộng tác với nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, với chùm các ca khúc cô gửi cho anh được đưa vào album đầu tay Giáng Son. Trong đó, cô thử sức ở nhiều dòng nhạc khác nhau, và Son thể hiện sự cá tính trong ca khúc "Trôi trong gương", "I Love Music". đặc biệt là ca khúc "Khát", "Nếp ngày".
Nhờ tài năng và sự nỗ lực, Giáng Son đã nhận được nhiều những lời khen từ giới chuyên môn và báo chí. Nhạc sĩ Minh Châu chỉ ra điểm nổi bật trong những sáng tác của Son là triệt để khai thác điệu thức dân ca khu vực phía Bắc, tạo nên một cảm giác rất quen thuộc với công chúng nhưng cô khéo léo lồng vào đó phương thức hòa âm phối khí hiện đại để xử lý màu sắc cho nhạc dân ca. Vì vậy, các ca khúc trở nên phong phú hơn về màu sắc: "Lạ mà quen, tính hiện đại và chất dân gian trong sáng tác hòa quyện cùng chất lãng mạn, qua những ca khúc phản ánh hơi thở cuộc sống hiện đại, là nét ưu việt của Giáng Son". Nhạc sĩ Trọng Bằng đánh giá rằng "Giáng Son là một nhạc sĩ trẻ có tài và nhất là có chí [...]. Các ca khúc của cô đều có sự tìm tòi, mới mẻ, giàu cảm xúc và phát huy được vốn văn hóa dân tộc", và ghi nhận khả năng chững chạc trong lĩnh vực soạn nhạc giao hưởng: "Tương lai, đây sẽ là một nhạc sĩ nhiều thành công". Giới báo chí tốn giấy mực phân tích rằng các nhạc phẩm của Giáng Son mang dấu ấn cá nhân cùng hai yếu tố, chất lượng và định hướng thẩm mỹ cho giới trẻ, Thuộc lớp nhạc sĩ trẻ đương đại, mới mẻ, nhưng luôn có ý thức kế thừa truyền thống. Do đó, các tác phẩm của cô 'chạm' được vào tình cảm của nhiều đối tượng người nghe. Riêng thành viên Bảo Lan đánh giá Son: "[...] thích những gì thuần Việt". Ca sĩ Tùng Dương yêu thích vì tính cách thẳng thắn: "[...] Son dám phát biểu như vậy vì Son cảm thấy như vậy".
Phê bình âm nhạc
Dù tính cách hiền lành nhưng Giáng Son là người thẳng thắn trong việc phê bình âm nhạc. Đã không ít lần cô bày tỏ quan điểm lên báo hay phê bình một nghệ sĩ. Thời gian đầu sau khi rời nhóm, Son từng có phát ngôn gay gắt về đàn ông Việt Nam, nhưng sau đó sự việc đã được cải chính. Giáng Son từng góp ý về chương trình Sao Mai điểm hẹn 2008 và thẳng thắn chỉ ra các khuyết điểm trong khâu tổ chức bao gồm không gian sân khấu, âm thanh, ánh sáng, nhà tạo mẫu và chuyên gia trang điểm. Bên cạnh đó, cô cũng đưa ra những nhận định thực tiễn về tình trạng âm nhạc của giới trẻ Việt Nam vào năm 2010. Dù cho Tùng Dương là người gắn bó trong phần lớn các tác phẩm của cô, nhưng Son vẫn nói rõ quan điểm với anh. Hay việc cô phê bình với màn trình diễn "Độc ẩm" của Kiều Anh trong chương trình Bài hát yêu thích tháng 10 năm 2015 và Trúc Nhân khi anh biểu diễn "Thu cạn" theo phong cách pop. Sau vụ việc về phát ngôn của Only C và Phan Mạnh Quỳnh, Son lên tiếng: "Các nhạc sĩ trẻ cứ tuyên ngôn đi nhưng làm được hay không lại là chuyện khác", "nhiều bạn trẻ hiện nay, nổi tiếng nhanh nhưng thiếu phông nền văn hóa để ứng xử với sự nổi tiếng", "xù lông để bào chữa cho khuyết điểm của mình nhưng lại chưa đủ chín chắn dày dặn để thuyết phục được số đông", cũng như bày tỏ sự thất vọng đối với những ca khúc "Như cái lò" (Khắc Hưng) và "Nắng cực" (Phạm Toàn Thắng). Tuy nhiên, cô vẫn bày tỏ sự yêu thích với nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng, Tiên Tiên, Khắc Hưng và nhận xét họ "[...] trẻ trung, hiện đại và rất chịu khó cập nhật những xu hướng âm nhạc trên thế giới". Son nhắc đến Vũ, Chillies, Ngọt, Madihu, Hứa Kim Tuyền, Hoàng Dũng với phong cách sáng tác "[...] cá tính, văn minh. Tôi bị họ chinh phục và tôi nghĩ là nhiều đồng nghiệp cùng thế hệ tôi cũng bị họ chinh phục đấy" và trân trọng cá tính sáng tạo của họ. Tuy nhiên, vào năm 2014, hai người đã chính thức ly hôn.
Trong cuộc sống, Giáng Son là người thâm trầm và kín đáo, Nguyễn Vĩnh Tiến, Khánh Linh, Hà Linh, Nguyễn Quang Long và Mai Tuyết Hoa (Nhóm Xẩm Hà Thành). Chủ yếu trong ngày, Son dành cho công việc giảng dạy tại trường. Thời gian còn lại, cô tham gia các công việc phụ cũng trong lĩnh vực âm nhạc.
Ngày 14 tháng 10 năm 2021, Giáng Son bức xúc chia sẻ trên trang Facebook cá nhân về việc ca khúc "Giấc mơ trưa" do chính cô sáng tác bị khiếu nại bản quyền trên YouTube. Cụ thể, theo hệ thống thì video của cô đăng lên (do Khánh Linh thể hiện) có chứa một đoạn âm thanh tương tự sản phẩm "Giấc mơ trưa" của nghệ sĩ đàn nhị Dương Thùy Anh (thuộc quyền sở hữu của BH Media). Ngày hôm sau, Son đã ủy quyền giải quyết vụ việc cho Quyền Tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC). Ngày 27 tháng 10, BH Media – đơn vị bị Giáng Son tố 'đánh' bản quyền ca khúc của chính mình đã tổ chức họp báo về bản quyền âm nhạc trên môi trường số nhằm giải đáp thắc mắc từ phía dư luận, khẳng định rằng Giáng Son nói đơn vị này 'đánh gậy bản quyền' tác phẩm của mình là không chính xác, đồng thời cho rằng do cô từ chối đối thoại nên khiến vụ việc này chưa được giải quyết thấu đáo.
Giải thưởng và tôn vinh
Giáng Son giành được rất nhiều giải thưởng cá nhân khác nhau theo suốt sự nghiệp âm nhạc của cô. Tại Liên hoan Ban nhạc sinh viên toàn quốc lần thứ nhất (1999), Son cùng 5 Dòng Kẻ đã giành được giải "Đĩa nhạc xanh" và các tác phẩm được dự thi giúp cô giành giải "Tác giả trẻ xuất sắc nhất". Năm 2004, cô tiếp tục cùng nhóm nhạc được xướng tên tại hạng mục "Nhóm nhạc xuất sắc nhất" trong chương trình VTV – Bài hát tôi yêu lần thứ 3. Tháng 8 năm 2005, sau khi chính thức rời 5 Dòng Kẻ, Giáng Son tạo dấu ấn mạnh mẽ qua ca khúc "Giấc mơ trưa" và sau đó được bầu chọn là "Bài hát của tháng". Cô tiếp tục được trao tặng giải "Nhạc sĩ ấn tượng" từ chương trình Bài hát Việt 2005. Năm 2008, Son tạo bước ngoặt khi album phòng thu đầu tay mang chính tên cô, Giáng Son đã được đề cử cho "Album của năm". Mãi cho đến năm 2016, Son ra mắt Bóng tối Jazz và trở thành "Album của năm" tại Giải thưởng Cống hiến và lần đầu tiên Son được đề cử ở hạng mục "Nhạc sĩ của năm". Năm 2024, ca khúc "Thương cha" của cô đã giành được hạng ba tại Giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam.
Ngày 3 tháng 10 năm 2010, chương trình Con đường âm nhạc tháng 10 trên VTV, đã vinh danh Giáng Son với các ca khúc tiêu biểu xuyên suốt trong sự nghiệp của cô. Tháng 6 năm 2014, Bài hát Việt đã tổ chức một minishow tại Nhà hát Quân đội, Thành phố Hồ Chí Minh để giới thiệu các sáng tác của Giáng Son; với sự tham gia của Tùng Dương, Khánh Linh, Uyên Linh, Hà Linh và Phương Linh. Ngày 20 tháng 10 năm 2012, Giáng Son là một trong bốn nhạc sĩ được tôn vinh trong chương trình Đêm Viettel tại Đà Nẵng (14 tháng 10), Cần Thơ (20 tháng 10), Hà Nội (28 tháng 10) và Thành phố Hồ Chí Minh (2 tháng 11).
Thành tựu và di sản
Trước đây, âm nhạc Việt Nam không nhiều nhạc sĩ nữ thành công trong lĩnh vực sáng tác. Dù trước 1975 có Hương Huyền Trinh và Quỳnh Giao, nhưng hầu hết vai trò nhạc sĩ của họ đều không rõ nét. Nổi bật trong nước khi đó là Trương Tuyết Mai. Sau 1975 đã xuất hiện Khúc Lan; hay đầu thập niên 1990 có Lê Tín Hương, Diệu Hương và Lê Khắc Thanh Hoài nhưng tác phẩm của các nhạc sĩ nữ này lại không phổ biến trong nước và hầu hết đều là nhạc sĩ tại thị trường hải ngoại. Ở trong nước cũng có Hoàng Điệp, Nguyễn Thị Nhung, Tú Hương, Thụy Loan nhưng họ đều là các nhà soạn nhạc và giảng viên tại nhạc viện.
Sự thành công của nhóm 5 Dòng Kẻ, đặc biệt là Giáng Son đã góp phần khẳng định vai trò sáng tác của nữ giới và mở rộng biên độ hoạt động của các nữ nhạc sĩ từ cuối thập niên 90 tới nay. Có thể nói, cô đã trở thành người phụ nữ đầu tiên và thành công nhất trong vai trò là một nữ nhạc sĩ nhạc pop và được công nhận là một trong những nữ nhạc sĩ tài năng bậc nhất của làng nhạc nhẹ Việt Nam. hay đến khoảng năm 2005, vai trò nữ ca sĩ kiêm nhạc sĩ được mở rộng bởi Jazzy Dạ Lam, Tinna Tình, Minh Thư và Lưu Hương Giang. Năm 2007, vai trò này tiếp tục được mở rộng mạnh mẽ với những đại diện tiêu biểu như Lê Cát Trọng Lý và Sa Huỳnh. và Đông Nhi. Đến nay, số lượng các nhạc sĩ nữ dần được gia tăng.
nhỏ|Giáng Son (đứng thứ 3, từ trái sang) cùng các nhạc sĩ, tháng 10 năm 2020 tại Hà Nội.Giáng Son cũng cùng thời (2002–2007) với Ngọc Đại, Niels Lan Doky, Lê Minh Sơn, An Thuyên, Trần Tiến, Nguyễn Vĩnh Tiến, Lưu Hà An, Bảo Lan, Ngô Hồng Quang mở đầu thập niên 2000 với thể loại dân gian đương đại và cùng đưa nó lên thời kỳ đỉnh cao. Mặc dù nó đã được một số nghệ sĩ khai phá trước đó vào thập niên 1990.
"Giấc mơ trưa" là một trong những ca khúc tiêu biểu và nổi tiếng nhất của cô. Ngày 24 tháng 10 năm 2008, nó đã được lựa chọn làm nhạc nền cho vở kịch hình thể Biến Vĩ của tình yêu; kịch bản của NSƯT Lê Chức, đạo diễn bởi NSND Lan Hương và chỉ đạo nghệ thuật bởi NSND Lê Hùng tại Nhà hát Tuổi trẻ. NSƯT Đặng Linh Nga cũng thường xuyên biểu diễn "Giấc mơ trưa" trong các sự kiện trọng đại như Cánh Diều Vàng 2009, APEC Việt Nam 2017 và cô còn chọn ca khúc để dạy múa cho học sinh Trung Quốc. cùng với "Về quê" của rapper Mikelodic trong Rap Việt mùa 2. Năm 2014, Zing News còn liệt kê "Cỏ và mưa" và "Thu cạn" nằm trong số 5 ca khúc được 'săn đón' nhất trong các cuộc thi âm nhạc, riêng "Cỏ và mưa" được bình luận: "Thật khó để đưa ra một con số cụ thể về số lần Cỏ và mưa xuất hiện trên sân khấu các cuộc thi âm nhạc cả chuyên lẫn không chuyên". Năm 2017, bộ sưu tập của nhà thiết kế Thủy Nguyễn trong bộ phim Cô Ba Sài Gòn được truyền cảm hứng từ ca khúc "Hà Nội 12 mùa hoa". Nhìn chung, một số các ca khúc tiêu biểu do cô sáng tác đều trở thành nguồn cảm hứng Vietnam Idol: Thần tượng Âm nhạc Việt Nam, Giọng hát Việt, Giọng hát Việt nhí, Nhân tố bí ẩn, Hòa âm Ánh sáng, Thế giới Rap – King of Rap, Ca sĩ mặt nạ và Rap Việt.
Khác với xu hướng chung vào thời điểm đó, khi thị trường sôi động với các ca khúc nhạc ngoại lời Việt, 5 Dòng Kẻ đã chọn đi con đường riêng. Nhóm đi ngược lại số đông khi thể hiện các sáng tác của chính các thành viên trong nhóm, trong đó Giáng Son giữ vai trò là người sáng tác chính. Madihu.
Danh sách đĩa nhạc
;Album phòng thu
- Giáng Son (2007)
- Bóng tối Jazz (2015)
- Sing My Sol (2023)
; Buổi hòa nhạc
- Con đường âm nhạc – Cỏ và mưa (2010)
- Live Concert – Giấc mơ Sol (2025)