Nhà Wettin (tiếng Đức: Haus Wettin) là một trong những triều đại cầm quyền lâu đời nhất ở châu Âu, nguồn gốc của gia tộc Wettin đến từ thị trấn Wettin, Sachsen-Anhatl. Khởi đầu với quyền cai trị lãnh địa Sächsische Ostmark từ năm 1030, năm 1098, gia tộc này dành được quyền cai trị Meissen, năm 1263 nắm quyền Thüringen và năm 1423 thì kiểm soát Sachsen. Trong lịch sử, gia tộc Wettin từng nắm giữ nhiều tước vị cai trị Bá tước, Công tước, Vương công và Quốc vương, cai trị các lãnh thổ thuộc các nhà nước Sachsen, Sachsen-Anhalt và Thüringen của Đức ngày nay. Nhiều thành viên của gia tộc này còn giữ ngai vàng của Vương quốc Anh, Bồ Đào Nha, Bulgaria, Ba Lan, Sachsen và Bỉ. Hiện nay, gia tộc Wettin vẫn còn giữ ngai vàng của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ai Len và Vương quốc Bỉ thông qua các nhánh hậu duệ của mình.
Gia tộc Wettin chia thành hai nhánh cai trị vào năm 1485 theo Hiệp ước Leipzig: Nhánh Ernestine và Albertine. Ernestine là dòng chính của Nhà Wettin, lúc đầu nắm quyền cai trị Tuyển hầu xứ Sachsen, giữ 1 trong 7 phiếu bầu ra Hoàng đế La Mã Thần thánh, sau đó họ đóng một vai trò quan trọng trong cuộc Cải cách Tin lành và nhân cơ hội phe Công giáo xung đột với Tin Lành, dòng Albertine đã tiếm quyền tuyển đế hầu, đẩy dòng Ernestine xuống. Nhưng càng về sau này thì dòng Ernestine càng có ảnh hưởng trong lịch sử châu Âu, vì thông qua các cuộc hôn phối và tuyển cử, các thành viên của họ đã trở thành quân chủ cai trị nhiều nhà nước bên ngoài Đức, tất cả đều có nguồn góc từ Nhà Sachsen-Coburg và Gotha. Trong khi đó Nhánh Albertine ít nổi bật hơn dù họ sở hữu tuyển hầu xứ Sachsen và sau là vương quốc Sachsen, họ đã cai trị phần lớn Sachsen và đóng vai trò quan trọng trong lịch sử Ba Lan.
Nguồn gốc: Wettin của Sachsen
Thành viên được biết đến sớm nhất của nhà Wettin chính là Dietrich I xứ Wettin, có lẽ lúc đầu sống ở Liesgau (rìa phía Tây của sông Harz). Vào năm 1000, gia tộc này đã mua lại Lâu đài Wettin, được xây dựng bởi người Slav ở địa phương và lấy tên lâu đài để đặt làm họ của mình. Khoảng năm 1030, gia tộc Wettin nhận được đất "Sächsische Ostmark" làm thái ấp.
Địa vị nổi bật của nhà Wettin tại Sächsische Ostmark đã thuyết phục Hoàng đế Heinrich IV chuyển vùng phiên địa Meissen (Markgrafschaft Meißen) cho gia tộc Wettin làm thái ấp vào năm 1089. Gia tộc này phát triển lãnh thổ liên tục suốt thời Trung cổ: Năm 1263, họ thừa kế phong địa Thüringen (Landgrafschaft Thüringen), và năm 1423 họ có thêm Công quốc Sachsen (Herzogtum Sachsen), do đó nhà Wettin trở thành 1 trong 8 Tuyển hầu bầu chọn ra Hoàng đế La Mã Thần thánh.
File:Ernst Kurfürst von Sachsen, 1441-1486 (AT KHM GG4795).jpg|Ernst, Tuyển hầu xứ Sachsen (1441–1486) - ông tổ của dòng Ernestine.
File:Herzog-Albrecht-der-Beherzt.jpg|Albrecht, Công tước xứ Sachsen (1443–1500) - ông tổ của dòng Albertine.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhà Wettin** (tiếng Đức: _Haus Wettin_) là một trong những triều đại cầm quyền lâu đời nhất ở châu Âu, nguồn gốc của gia tộc Wettin đến từ thị trấn Wettin, Sachsen-Anhatl. Khởi đầu với
**Vương tộc Sachsen-Coburg và Gotha** (tiếng Đức: _Haus Sachsen-Coburg und Gotha_) là một dòng dõi quý tộc Đức, một chi nhánh thuộc dòng Ernestine, chi trưởng của Nhà Wettin. Tên này được lấy từ công
**Nhà Ascania** (tiếng Đức: Askanier) là một vương tộc từng cai trị một số nhà nước trong Đế chế La Mã Thần Thánh, Bang liên Đức và Đế quốc Đức cho đến khi chế độ
thumb|Huy hiệu của dòng Ernestines **Các công quốc Ernestine** (tiếng Đức: _Ernestinische Herzogtümer_), còn được gọi là các công quốc Sachsen (Sächsische Herzogtümer, mặc dù các công quốc được cai trị bởi dòng Albertine gồm
Tiếng Anh: John Nepomuk Maria Joseph Anthony Xavier Vincent Aloysius Francis de Paula Stanislaus Bernard Paul Felix Damasus | kiểu hoàng tộc = Vương tộc | hoàng tộc = Nhà Wettin | cha =
**Maria Christina** (đôi khi được viết là **_Marie Christine_**) **Johanna Josepha Antonia** (sinh ngày 13 tháng 5 năm 1742 - mất ngày 24 tháng 6 năm 1798), còn được gọi là **Maria Christina của Áo**
**Maria Ana của Bồ Đào Nha, hay Maria Ana của Bragança** (; tiếng Bồ Đào Nha: _Maria Ana de Portugal_ hay _Maria Ana de Bragança_; of Portugal; von Portugal; tên đầy đủ: _Maria Ana Fernanda
**Anton I của Sachsen** (tiếng Đức: _Anton I. von Sachsen_; 27 tháng 12 năm 1755 – 6 tháng 6 năm 1836) là Quốc vương Sachsen từ Vương tộc Wettin. Anton I được biết đến với
**Công quốc Sachsen-Gotha-Altenburg** (tiếng Đức: _Sachsen-Gotha-Altenburg_) là một công quốc được cai trị bởi nhánh Ernestine của Nhà Wettin ở Thüringen, Đức ngày nay. Sự tuyệt tự của dòng này diễn ra vào năm 1825
**Moritz xứ Sachsen** (21 tháng 3 năm 1521 – 9 tháng 7 năm 1553) là Công tước xứ Sachsen từ năm 1541 đến 1547, và sau là Tuyển hầu xứ Sachsen từ năm 1547 cho
**Frederick Augustus III** (tiếng Đức: Friedrich August III; 25/05/1865 - 18/02/1932) là vị Vua cuối cùng của Vương quốc Sachsen, tại vị từ năm 1904 đến khi thoái vị vào năm 1918, ông là thành
**August II Mạnh mẽ** (; ; 12 tháng 5 năm 1670 – 1 tháng 2 năm 1733) là Tuyển hầu xứ Sachsen của nhánh Albertine của gia tộc Wettin với tôn hiệu **Friedrich August I**. Ông
**Sachsen-Coburg-Saalfeld** là một trong những Công quốc Sachsen do dòng Ernestine của Nhà Wettin nắm quyền. Được thành lập vào năm 1699, Công quốc Sachsen-Coburg-Saalfield tồn tại cho đến khi cải tổ các lãnh thổ
**Albert I của Sachsen** (tên đầy đủ: _Friedrich August Albrecht Anton Ferdinand Joseph Karl Maria Baptist Nepomuk Wilhelm Xaver Georg Fidelis_) (sinh ngày 23 tháng 4 năm 1828 tại Dresden – mất ngày 19 tháng
**Augusta xứ Sachsen-Gotha-Altenburg** (tiếng Đức: _Augusta von Sachsen-Gotha-Altenburg_; 30 tháng 11 năm 1719 - 8 tháng 2 năm 1772) là Vương phi xứ Wales với tư cách là vợ của Frederick, Thân vương xứ Wales.
**Karoline Auguste của Bayern** (tiếng Đức: _Karoline Auguste von Bayern_; 8 tháng 2 năm 1792 – 9 tháng 2 năm 1873) là Hoàng hậu Áo từ năm 1816, khi kết hôn với Hoàng đế Franz
**Maria Carolina của Sardegna** (Maria Carolina Antonietta Adelaide; 17 tháng 1 năm 1764 – 28 tháng 12 năm 1782) là Vương nữ Sardegna, con gái út của Vittorio Amadeo III của Sardegna và María Antonia
**Maria Luisa Carlotta của Parma** (; 2 tháng 10 năm 1802 – 18 tháng 3 năm 1857) là Công nữ xứ Parma và là thành viên của Vương tộc Borbone-Parma. Maria Luisa Carlotta trở thành
**Louise của Bỉ** (18 tháng 2 năm 1858 – 1 tháng 3 năm 1924) là Vương nữ Bỉ, con gái lớn của Léopold II của Bỉ và Marie Henriette của Áo. Louise là thành viên
**Công quốc Sachsen-Weimar** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Weimar_) là một trong những nhà nước của Các công quốc Ernestine do nhánh Ernestine của triều đại Wettin nắm giữ ở bang Thuringia, Đức ngày nay, vì thế
**Tuyển đế hầu August xứ Sachsen** (31 tháng 7 năm 1526 – 11 tháng 2 năm 1586) là Tuyển hầu xứ Sachsen từ năm 1533 đến khi qua đời vào năm 1586, và là tuyển
**Công quốc Sachsen-Coburg và Gotha** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Coburg und Gotha_) là một nhà nước cấu thành nên Đế quốc Đức, được cai trị bởi một trong những nhánh của dòng Ernestine, chi trưởng của
**Johann Friedrich I** (30 tháng 6 năm 1503 tại Torgau – 3 tháng 3 năm 1554 tại Weimar), có biệt hiệu là **Friedrich Hào hùng** (tiếng Đức: _Friedrich der Großmütige_), ông là con trai của
**Friedrich August II của Sachsen** ( _von Sachsen_; 18 tháng 5 năm 1797 tại Dresden – 9 tháng 8 năm 1854 tại Brennbüchel, Karrösten, Tirol), là vị vua đời thứ 3 của Vương quốc Sachsen,
**Saxe-Weimar-Eisenach** (tiếng Đức: _Sachsen-Weimar-Eisenach_) là một nhà nước cấu thành nên Đế quốc Đức, được thành lập như một công quốc vào năm 1809 bởi sự hợp nhất của Sachsen-Weimar và Sachsen-Eisenach thuộc các công
**Friedrich Hòa nhã** (tiếng Đức: _Friedrich, der Sanftmütige_; _Frederick the Gentle_; 22 tháng 8 năm 1412 – 7 tháng 9 năm 1464) là Tuyển hầu xứ Sachsen (1428–1464) và là Bá tước xứ Thuringia (1440–1445).
**Friedrich III, Công tước xứ Sachsen-Gotha-Altenburg** (14 tháng 4 năm 1699 - 10 tháng 3 năm 1772), là công tước đời thứ 3 xứ Sachsen-Gotha-Altenburg, thuộc dòng Ernestine, nhánh trưởng của Triều đại Wettin. Ông
**Georg I của Sachsen** (tên khai sinh là _Friedrich August Georg Ludwig Wilhelm Maximilian Karl Maria Nepomuk Baptist Xaver Cyriacus Romanus_; 8 tháng 8 năm 1832 – 15 tháng 10 năm 1904) là một vị
**Friedrich August I của Sachsen** (tiếng Đức: Friedrich August I. von Sachsen; tiếng Ba Lan: Fryderyk August I; 23/12/1750 - 5/5/1827) là thành viên của Nhà Wettin, người cai trị Tuyển đế hầu quốc Sachsen
**Ernst, Tuyển đế hầu xứ Sachsen** (24 tháng 3 năm 1441 – 26 tháng 8 năm 1486) là Tuyển hầu tước xứ Sachsen từ năm 1464 và kiêm thêm Bá tước xứ Thuringia từ năm
**Johann Kiên định** hay **Johann Cương quyết** (; 30 tháng 6 năm 1468 – 16 tháng 8 năm 1532), là Tuyển hầu xứ Sachsen từ năm 1525 đến năm 1532. Ông là em trai của
**Franz I xứ Sachsen-Coburg-Saalfeld** (tên đầy đủ: _Franz Friedrich Anton, Herzog von Sachsen-Coburg-Saalfeld_; 15 tháng 7 năm 1750 – 9 tháng 12 năm 1806), là một trong những công tước có chủ quyền thuộc dòng
**Charlotte của Bỉ** (Marie Charlotte Amélie Augustine Victoire Clémentine Léopoldine; 7 tháng 6 năm 1840 – 19 tháng 1 năm 1927), được biết đến với tên theo tiếng Tây Ban Nha là **Carlota**, bà sinh
**Heinrich Ngoan đạo** (tiếng Đức: _Heinrich der Fromme_; 16 tháng 3 năm 1473, tại Dresden – 18 tháng 8 năm 1541, tại Dresden) là Công tước xứ Sachsen thuộc dòng Albertine, nhánh thứ của Triều
**Công quốc Saxe-Altenburg** (tiếng Đức: _Sachsen-Altenburg_) là một trong những công quốc Sachsen do nhánh Ernestine của Nhà Wettin nắm giữ ở Thuringia, Đức ngày nay. Đây là một trong những nhà nước nhỏ nhất
**Sibylla của Sachsen-Coburg và Gotha, Công tước phu nhân xứ Västerbotten** (18 tháng 1 năm 1908 - 28 tháng 11 năm 1972), tên đầy đủ là Vương tằng tôn nữ _Sibylle Calma Maria Alice Bathildis
**Maria Josepha của Ba Lan hay Maria Josepha của Sachsen** (Tiếng Anh: _Maria Josepha Karolina Eleonore Franziska Xaveria_; 4 tháng 11 năm 1731 – 13 tháng 3 năm 1767) là Trữ phi nước Pháp thông
**Adelheid xứ Sachsen-Meiningen** (_Adelheid Amalie Luise Therese Caroline_; 13 tháng 8 năm 1792 – 2 tháng 12 năm 1849) là Vương hậu của Vương quốc Liên hiệp Anh và Hanover từ ngày 26 tháng 6
**Albrecht III xứ Sachsen** (27 tháng 1 năm 1443 – 12 tháng 9 năm 1500) có biệt danh là **Albrecht Táo bạo** hay **Albrecht Dũng cảm**, ông là người lập ra dòng Albertine, nhánh thứ
**Công quốc Sachsen-Coburg-Eisenach** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Coburg-Eisenach_) là một nhà nước thuộc Đế chế La Mã Thần thánh, được cai trị bởi dòng Ernestine, nhánh trưởng của Nhà Wettin. Nó tồn tại trong 2 thời
**Công quốc Sachsen-Hildburghausen** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Hildburghausen_) là một nhà nước thuộc Đế quốc La Mã Thần thánh, được cai trị bởi dòng Ernestine, nhánh trưởng của triều đại Wettin. Lãnh thổ của nó nằm
**Ernst I, Công tước xứ Sachsen-Gotha**, có biệt danh là **Ernst Ngoan đạo** (25 tháng 12 năm 1601 – 26 tháng 3 năm 1675) là công tước của Sachsen-Gotha và Sachsen-Altenburg thuộc Các công quốc
**Saxe-Meiningen** (tiếng Đức: _Sachsen-Meiningen_) là một nhà nước thuộc Đế chế La Mã Thần thánh, được cai trị bởi dòng Ernestine, nhánh trưởng của triều đại Wettin, lãnh thổ của nó nằm ở phía Tây
**Amalie Auguste của Bayern** (1801-1877), là Vương nữ Bayern và là Vương hậu Sachsen từ năm 1854 đến năm 1873 với tư cách là vợ của Johann I của Sachsen. Bà là con gái của
**Maria Amalia của Ba Lan hay Maria Amalie của Sachsen** (Maria Amalia Christina Franziska Xaveria Flora Walburga; 24 tháng 11 năm 1724 – 27 tháng 9 năm 1760) là Vương hậu Tây Ban Nha với
**Công quốc Sachsen-Jena** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Jena_) là một nhà nước thuộc Đế chế La Mã Thần thánh, được cai trị bởi dòng Ernestine, nhánh trưởng của Nhà Wettin. Nó được lập ra vào năm
**Công quốc Sachsen-Coburg** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Coburg_) là một nhà nước của Đế chế La Mã Thần thánh, được cai trị bởi dòng Ernestine thuộc nhánh trưởng của Nhà Wettin. Phần lớn các lãnh thổ
**Công quốc Sachsen-Eisenach** (tiếng Đức: _Herzogtum Sachsen-Eisenach_) là một nhà nước của Đế chế La Mã Thần thánh và sau là thành viên trong Liên bang Rhein, được cai trị bởi dòng Ernestine, nhánh trưởng
**Johann Wilhelm** (11 tháng 3 năm 1530 – 2 tháng 3 năm 1573) là công tước đầu tiên và người sáng lập ra Công quốc Sachsen-Weimar. Ông là con trai thứ 2 của Tuyển đế
**Công quốc Sachsen-Gotha** (tiếng Anh: _Saxe-Gotha_) là một nhà nước thuộc Đế chế La Mã Thần thánh, một trong những công quốc Sachsen do nhánh Ernestine của triều đại Wettin nắm giữ ở Thuringia, Đức