✨Vi thể hành tinh

Vi thể hành tinh

thumb|right|Các đĩa vẫn tinh do ảnh từ [[Kính viễn vọng Không gian Hubble về các ngôi sao trẻ HD 141943HD 191089, ngày 24 tháng 4 năm 2014).]]

Lý thuyết về sự hình thành hành tinh được công nhận ngày nay dựa trên ý tưởng về vi thể hành tinh. Lý thuyết khẳng định rằng các hành tinh sinh ra từ các hạt bụi vũ trụ va đập và gắn kết với nhau (do tương tác điện từ) thành những vật thể ngày càng lớn hơn. Khi các vật đạt kích thước khoảng 1 km, chúng có thể hút nhau trực tiếp thông qua lực hấp dẫn, gia tăng không ngừng để trở thành các tiền hành tinh. Các vật thể trong giai đoạn hình thành này được gọi là vi thể hành tinh. Phần nhiều các vi thể hành tinh vỡ tan ra thành các mảnh nhỏ như các trường hợp quan sát thấy với 4 Vesta và 90 Antiope,, nhưng một số ít có thể lớn lên thành tiền hành tinh rồi hành tinh.

Các nhà thiên văn cho rằng trong Lịch sử Hệ Mặt Trời, đã từng có rất nhiều vi thể hành tinh được tạo thành có mật độ dày đặc. Nhưng khoảng 3,8 tỉ năm trước đây, phần lớn đã dạt ra phía ngoài, ra tới đám mây Oort hoặc bị các hành tinh khí khổng lồ như Sao Mộc hấp thụ, trong một thời kì gọi là Bắn phá mạnh cuối, và điều này đã chấm dứt sự hình thành những hành tinh mới trong Hệ Mặt Trời.

Về mặt từ tiếng Anh planetesimal ghép từ 2 từ planet (hành tinh) và từ infinitesimal (đại lượng vô cùng bé hay vi phân, trong toán học). Một số nhà khoa học đôi khi dùng từ vi thể hành tinh để chỉ chung các vật thể nhỏ trong Hệ Mặt Trời, bao gồm cả tiểu hành tinh và sao chổi.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|right|Các đĩa vẫn tinh do ảnh từ [[Kính viễn vọng Không gian Hubble về các ngôi sao trẻ _HD 141943_ và _HD 191089_, ngày 24 tháng 4 năm 2014).]] Lý thuyết về sự hình thành
nhỏ|Đĩa tiền Hành Tinh [[HL Tauri chụp bởi Atacama Large Millimeter Array]] thumb|Đĩa tiền hành tinh [[Herbig–Haro object|HH-30 trong chòm Kim Ngưu, cách chúng ta khoảng 450 năm ánh sáng.]] thumb|Tỉ lệ các sao có
phải|nhỏ|Phi hành gia của tàu [[Apollo 11 Buzz Aldrin bước đi trên bề mặt của Mặt Trăng (Tháng 7 năm 1969).]] **Bề mặt hành tinh** là nơi mà các vật chất rắn (hoặc lỏng) của
nhỏ| So sánh trực quan về kích thước của [[Trái Đất và Mặt Trăng (phía trên bên phải) và Sao Diêm Vương - Charon (phía dưới bên phải)]] Trong thiên văn học, **hành tinh đôi**
**136199 Eris** (trước đây được gọi là **2003 UB313**, biểu tượng: ⯰) là hành tinh lùn lớn nhất trong Thái Dương hệ và là thiên thể thứ 11 quay quanh Mặt Trời (tính theo khoảng
Percival Lowell, người đưa ra giả thuyết về **Hành tinh X** **Hành tinh X** là một hành tinh giả thuyết lớn vận động theo một quỹ đạo nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương.
phải|nhỏ|350x350px|Biểu đồ Euler biểu diễn các loại thiên thể trong Hệ Mặt Trời. Liên minh Thiên văn Quốc tế (IAU) đã định nghĩa vào tháng 8 năm 2006 rằng, trong Hệ Mặt Trời, một hành
Bản đồ Mặt Trăng từ [[Andrees Allgemeiner Handatlas được ấn bản lần đầu tiên trước hội nghị của IAU vào năm 1881.]] Ảnh chụp chi tiết về [[Tombaugh Regio, một bức tranh khảm được dựng
phải|nhỏ|250x250px|
Khái niệm ý tưởng về một vật thể hành tinh đá bị ngôi sao mẹ của nó bốc hơi
Trong thiên văn học, một **hành tinh bị phá vỡ** là một hành tinh,
nhỏ|300x300px| So sánh kích thước của các hành tinh với [http://www.nasa.gov/centers/goddard/news/topstory/2007/earthsized_planets.html các thành phần khác nhau] **Hành tinh sắt** là một loại hành tinh bao gồm chủ yếu là lõi giàu sắt với rất ít
**Bắt giữ tiểu hành tinh** là việc một tiểu hành tinh tiến vào trong một quỹ đạo của một vật thể hành tinh lớn hơn. Vật thể lớn hơn lúc đó được coi là đã
phải|nhỏ|250x250px|[[253 Mathilde, một tiểu hành tinh kiểu C.]] **Tiểu hành tinh** là một hành tinh vi hình—một vật thể không phải là hành tinh thực sự hay sao chổi—ở vòng trong hệ Mặt Trời. Chúng
nhỏ|Bốn ngoại hành tinh quay quanh ngược chiều kim đồng hồ với ngôi sao chủ của chúng ( [[HR 8799|HR 8977 ). Lưu ý rằng đây không phải là video quan sát theo thời gian
thumb|Ảnh của Sao Hải Vương hình [[trăng lưỡi liềm (ở trên) và vệ tinh nhân tạo của nó Triton (ở giữa), được chụp bởi Voyager 2 trong chuyến bay quanh nó vào năm 1989]] **Định
nhỏ|389x389px|Các tiểu hành tinh trong [[Hệ Mặt Trời và Sao Mộc. Vành đai tiểu hành tinh tạo thành vòng tròn giữa Sao Hỏa và Sao Mộc ]] thumb|299x299px|Khối lượng tương đối của mười hai tiểu
thumb|Người ngoài hành tinh xâm lược đến từ [[Sao Hỏa trong truyện _The War of the Worlds_ của H. G. Wells, tranh minh họa do Henrique Alvim Corrêa vẽ.]] **Người ngoài hành tinh xâm lược**
Mô tả của một họa sĩ về một hành tinh siêu sống được, trong đó màu sắc chủ đạo của [[thảm thực vật là màu đỏ.]] **Hành tinh siêu sống** là một loại hành tinh
Đây là danh sách các hành tinh vi hình được đánh số theo thứ tự số. Các hành tinh vi hình là tất cả các phần nhỏ trong Hệ Mặt Trời, bao gồm các hành
thumb|upright=1.35|right|Ảnh từ vệ tinh [[Apollo 15 đơn vị quỹ đạo của rille lân cận với miệng núi lửa Aristarchus trên Mặt Trăng.]] **Khoa học hành tinh** là ngành khoa học nghiên cứu về các hành
thumb|Video mô tả một hành tinh lang thang tên là [[CFBDSIR 2149-0403|CFBDSIR J214947.2-040308.9. ]] Một **hành tinh lang thang** (còn được gọi là **hành tinh trôi nổi tự do**, **hành tinh mồ côi**, **hành tinh
nhỏ|[[Mặt Trời, trung tâm của Hệ Mặt Trời (Lưu ý: Mặt Trời là một ngôi sao, không phải hành tinh).]] **Thời gian biểu phát hiện các hành tinh và vệ tinh trong Hệ Mặt
Một **hành tinh băng** là một loại ngoại hành tinh trên lý thuyết với bề mặt băng giá gồm các chất bay hơi như nước, amonia và metan. Các hành tinh băng bao gồm một
phải|nhỏ|250x250px| Hình ảnh về [[COROT-7b. ]] phải|nhỏ|219x219px| Hình ảnh về [[HD 209458 b quá cảnh ngôi sao của nó. ]] **Hành tinh Chthon** (, đôi khi 'cthon') hay **hành tinh địa phủ** là một loại
thumb|Trang bìa của tạp chí khoa học viễn tưởng _[[Planet Comics_ (số tháng 7 năm 1948) có hình ảnh những người ngoài hành tinh thù địch đang đuổi theo một cô gái trẻ.]] **Người ngoài
**Bạo hành tình dục** hay **bạo lực tình dục** là bất kỳ hành vi tình dục hoặc cố gắng để có được một hành vi tình dục bằng bạo lực hoặc cưỡng chế, hành vi
Trong suốt lịch sử, một số người đã tuyên bố những trải nghiệm được cho là kết quả của **sự viếng thăm từ người ngoài hành tinh**. Trong khi một số yếu tố của các
Một **hành tinh ngoài dải Ngân Hà**, hay **ngoại** **hành tinh** **bên ngoài dải Ngân Hà**, là một hành tinh lang thang hoặc gắn với một ngôi sao, nằm bên ngoài Dải Ngân hà. Do
**_Dune: Hành tinh cát_** (tựa gốc tiếng Anh: **_Dune_**, hay còn gọi là **_Dune: Phần một_**) là phim điện ảnh sử thi khoa học viễn tưởng của Mỹ năm 2021 do Denis Villeneuve làm đạo
nhỏ|329x329px|Thứ tự của 8 hành tinh trong hệ Mặt Trời, gồm có cả [[Mặt Trời. Trái Đất ở vị trí thứ ba so với Mặt Trời, vì vậy so với Trái Đất, có 2 hành
right|thumb|Minh họa hệ hành tinh. **Hệ hành tinh** là tập hợp các thiên thể liên kết hấp dẫn với nhau trong quỹ đạo quanh một ngôi sao hoặc hệ sao. Nói chung, hệ hành tinh
phải|nhỏ|[[253 Mathilde, một tiểu hành tinh kiểu C]] **Tiểu hành tinh kiểu C** (carbon) là phân loại phổ biến nhất, hình thành khoảng 75% tiểu hành tinh đã biết. Có thể phân biệt chúng bởi
**Lịch sử những vụ người ngoài hành tinh bắt cóc** mô tả khẳng định hoặc tuyên bố rằng mọi người đã trải qua vụ bắt cóc của người ngoài hành tinh. Những tuyên bố như
**Định danh tiểu hành tinh** là một tổ hợp gồm tên và số được đặt cho một hành tinh vi hình (còn gọi là hành tinh nhỏ, , bao gồm tiểu hành tinh, Centaur, các
**Hành tinh vi hình** là cách dịch không chính thức của thuật ngữ tiếng Anh "_minor planet_" và đôi khi "_planetoid_". Cách dùng thuật ngữ "minor planet" trong tiếng Anh có nghĩa hơi khác so
**Ngôn ngữ** của **người ngoài hành tinh**, tức là ngôn ngữ của sinh vật ngoài Trái Đất, là một chủ đề giả định vì cho đến nay chưa có ai gặp phải. Các nghiên cứu
nhỏ|Nhóm _Tiểu hành tinh Atira (Apohele)_ khi so sánh với quỹ đạo của các [[hành tinh đất đá trong Hệ Mặt Trời. ]] **Tiểu hành tinh Atira** hay **tiểu hành tinh Apohele**, cũng được biết
**Hành tinh thứ chín** là giả thuyết về một hành tinh lớn phía rìa ngoài hệ Mặt Trời được đề cập đến vào năm 2014, giải thích về quỹ đạo bất thường của một nhóm
**Hành tinh V** là hành tinh đất đá thứ năm giả thuyết được đặt ra bởi các nhà khoa học John Chambers và Jack J. Lissauer đã từng tồn tại giữa sao Hỏa và vành
Tập tin:Big splash 3d.gif **Theia** là một hành tinh giả thuyết trong thời kỳ sơ khai của Hệ Mặt Trời, theo giả thuyết vụ va chạm lớn, hành tinh này đã va chạm với Trái
**_Hành tinh khỉ: Vương quốc mới_** (tên tiếng Anh: **_Kingdom of the Planet of the Apes_**) là bộ phim điện ảnh thuộc thể loại hành động khoa học viễn tưởng của Hoa Kỳ ra mắt
nhỏ|[[Dactyl của 243 Ida]] **Vệ tinh hành tinh vi hình** là các thiên thể quay quanh các hành tinh vi hình như một vệ tinh tự nhiên của nó. Các nhà khoa học cho rằng
thế=Tinh vân Westbrook, một tinh vân tiền hành tinh.|nhỏ|[[Tinh vân Westbrook, một tinh vân tiền hành tinh.]] **Tinh vân tiền hành tinh** là một thiên thể tồn tại chóng vánh ở giai đoạn trước khi
Ví dụ như [[Kepler-62f là một ngoại hành tinh giống Trái Đất nhất.]] Danh sách các hành tinh ngoài hành tinh được phát hiện bởi kính viễn vọng không gian Kepler chứa các thiên thể
alt=A small model of a grey/green humanoid figure with enlarged head, black almond-shaped eyes, and long appendages with right hand raised in greeting among representations of plants is enclosed in a plexiglass museum display case.|thumb|Mô
**Thực thể ngoài hành tinh bắt cóc** là những thực thể bị tố bí mật bắt cóc và khiến người trải nghiệm phải kiểm tra y tế bắt buộc, điều này thường nhấn mạnh đến
**Ceres** (tiếng Latin: **Cerēs)** còn gọi _sao Cốc Thần_ hay _Cốc Thần Tinh_; biểu tượng: ⚳) là hành tinh lùn nhỏ nhất được biết trong Hệ Mặt Trời và là hành tinh lùn duy nhất
**Hành tinh thứ mười một** (thuộc Hệ Mặt trời) có thể đề cập đến Vesta, thiên thể thứ mười một được đặt tên là một hành tinh, sau này được phân loại lại thành một
**_Cao bồi và Quái vật ngoài hành tinh_** (tựa gốc: **_Cowboys & Aliens_**) là một bộ phim khoa học viễn tưởng Viễn Tây của Mỹ năm 2011 do Jon Favreau đạo diễn và có sự
**Hành tinh đại dương,** **thế giới đại dương,** **thế giới nước,** **aquaplanet** hoặc **hành tinh panthalassic** là một loại hành tinh đất đá có chứa một lượng đáng kể nước hoặc ở trên bề mặt
Trong thời cổ đại, **bảy hành tinh cổ điển** là bảy vật thể thiên văn chuyển động trên bầu trời có thể nhìn thấy bằng mắt thường: Mặt Trăng, Sao Thủy, Sao Kim, Mặt Trời,