Trần Văn Văn (1908 – 1966) là một nhà kinh tế và chính khách Việt Nam Cộng hòa. Ông được biết đến là Dân biểu Việt Nam Cộng hòa thuộc Nhóm Caravelle. Ngày 7 tháng 12 năm 1966 trên đường đi đến trụ sở Quốc hội Việt Nam Cộng hòa, lúc 9 giờ 5 phút sáng, ông bị ám sát tại góc đường Phan Kế Bính – Phan Đình Phùng.
Tiểu sử
Trần Văn Văn sinh ngày 2 tháng 1 năm 1908 tại làng Tân Lộc Đông (còn gọi là cù lao Cát) quận Thốt Nốt, tỉnh Long Xuyên.
Thân sinh là Tri huyện Trần Võ Duy và bà Lý Thị Hóa trong một gia đình năm con.
Ông học tiểu học ở trường Collège Mỹ Tho và trung học ở trường Lycée Chasseloup Laubat, Sài Gòn. Năm 1926 vì tham gia bãi khóa nhân đám tang cụ Phan Châu Trinh ở Sài Gòn nên ông bị đuổi học. Cụ thân sinh gởi ông qua Pháp để tiếp tục thi xong tú tài. Sau đó, ông tốt nghiệp trường Cao đẳng Thương Mãi (HEC) Paris và đại học Oxford (Anh quốc).
Trở về nước năm 1936, ông làm việc cho hãng Alcan. Đến năm 1938, ông cùng với kỹ sư Kha Vạng Cân, thành lập hãng đúc thép đầu tiên ở Việt Nam gọi là Fonderie Cân&Văn tọa lạc tại 165 đường Pétrus Ký, Chợ Quán-Sài Gòn, là một cơ sở lớn bật nhất ở Đông Dương lúc bấy giờ. Kha Vạng Cân được bổ nhiệm làm đô trưởng Sài Gòn-Chợ Lớn thời chính phủ Trần Trọng Kim, sau tập kết ra Bắc.
Hoạt động chính trị trước 1954
Tháng 5 năm 1945 ông ra Huế làm Đổng Lý văn phòng cho bác sĩ Hồ Tá Khanh, Bộ trưởng Kinh Tế trong chính phủ Trần Trọng Kim. Sau khi chính phủ Trần Trọng Kim giải tán, ông trở về Nam tham gia kháng chiến chống Pháp dành độc lập với tư cách nhân sĩ tự do.
Ông hồi cư về Sài Gòn tháng 7 năm 1946. Lúc bấy giờ người Pháp đã trở lại Đông Dương, và hứa trao trả độc lập lại cho Việt Nam. Tháng 7 năm 1949 ông nhậm chức Tổng Trưởng Kinh Tế và Kế Hoạch trong chính phủ do Quốc Trưởng Bảo Đại điều khiển. Một thời gian sau, ông cùng với Phan Khắc Sửu lúc bấy giờ là Bộ trưởng Canh Nông từ chức để phản đối chính sách thực dân trá hình của người Pháp không thực tâm trao trả độc lập cho Việt Nam.
Sau đó, ông tiếp tục cùng một nhóm thân hữu trong đó có các nhân sĩ Trần Văn Hương, Phan Khắc Sửu, Hồ Văn Nhựt, Huỳnh Kim Hữu, Ngô Ngọc Đối, Nguyễn Lưu Viên, Nguyễn Ngọc An tranh đấu cho độc lập, tự do và tiến bộ của nước nhà. Mặc dù liên lạc chặt chẽ với tất cả các nhân vật, đoàn thể, giáo phái,... nhưng Trần Văn Văn không gia nhập một đảng phái hay một tổ chức cụ thể nào.
Hoạt động chính trị thời Đệ nhất Cộng hòa (1954-1963)
Năm 1954, Ngô Đình Diệm về nước nhậm chức Thủ tướng Quốc gia Việt Nam, có mời ông ra tham chính nhưng ông từ chối. Tuy nhiên, vào tháng 7 năm 1954, ông vẫn tham dự Hội nghị Genève về Việt Nam mà ngoại trưởng Trần Văn Đỗ là đại diện của chính quyền Quốc gia Việt Nam. Lúc chính quyền Ngô Đình Diệm mở chiến dịch tiêu diệt các giáo phái và lực lượng Bình Xuyên, vì biết ông là người được tướng Lê Văn Viễn, thủ lĩnh Bình Xuyên đặc biệt nể trọng, nên cố vấn Ngô Đình Nhu yêu cầu ông cùng ngồi xe qua tổng hành dinh của Bình Xuyên, thuyết phục Bảy Viễn dẹp bỏ ý định pháo kích phá hủy Sài Gòn.
Cuối 1959, nhận thấy tình thế ngày càng nguy cấp của Việt Nam Cộng hòa trước sự đe dọa của chính quyền Miền Bắc, ông đã thiết kế hành động để thúc đẩy chính quyền Ngô Đình Diệm cải tổ.
Ông ra ý kiến, rồi cùng Trần Văn Hương và bác sĩ Nguyễn Lưu Viên, ba người thảo ra bản điều trần kêu gọi chính quyền Ngô Đình Diệm cải tổ. Ông phối hợp với Phan Thông của Việt Nam Quốc Dân Đảng để tổ chức một cuộc biểu tình lớn ở Sài Gòn, và đi thuyết phục 15 nhân sĩ khác, thuộc mọi khuynh hướng và tiêu biểu cho 3 miền đất nước, từng người một, ký tên vào bản điều trần.
Ngày 26 tháng 4 năm 1960 ông cùng Phan Khắc Sửu, mang bản điều trần đến dinh Độc Lập rồi đến khách sạn Caravelle họp báo. Ông đề nghị gọi nhóm 18 nhân sĩ ký vào bản điều trần là nhóm Tự Do Tiến Bộ, gọi tắt là Cấp Tiến, để thành lập nhóm đối lập hợp hiến với chính quyền.
Nhóm này bị Cố vấn Ngô Đình Nhu gọi mỉa mai là nhóm Caravelle, nhằm rêu rao đây là những thành phần trưởng giả rất xa lạ với nguyện vọng của quần chúng.
Thừa cơ hội nhóm Nguyễn Chánh Thi, Vương Văn Đông, Phan Quang Đán và Hoàng Cơ Thuỵ đảo chính thất bại ngày 11 tháng 11 năm 1960, chính quyền Ngô Đình Diệm ra lệnh bắt giam một số nhân sĩ trong nhóm Tự Do Tiến Bộ gồm Trần Văn Văn, Phan Khắc Sửu, Trần Văn Hương, Nguyễn Lưu Viên, Huỳnh Kim Hữu, Tạ Chương Phùng, Trần Văn Đổ, Lê Ngọc Chấn, Nguyễn Tăng Nguyên và Trần Văn Tuyên mặc dù họ hoàn toàn không can dự vào cuộc đảo chính.
Ông bị giam giữ từ 12 tháng 11 năm 1960 đến ngày 07 tháng 04 năm 1961, sau đó được thả ra cùng lúc với Trần Văn Hương.
Đến tháng 7 năm 1963, một tòa án quân sự đặc biệt do đại tá hải quân Phạm Gia Hẹ làm chủ tọa đem 18 nhân sĩ của nhóm Tự Do Tiến Bộ ra xét xử. Trong phiên tòa, công tố viện trưng bằng chứng cụ thể để cho thấy chính cố vấn Ngô Đình Nhu đã đích thân tổ chức giám thị và lũng đoạn nội bộ nhóm "Tự Do Tiến Bộ" (hay Caravelle) như thế nào. Báo chí Việt Nam đều có đại diện tham dự phiên tòa cùng một số ký giả ngoại quốc trong đó có 2 ký giả Pháp, François Nivolon của nhật báo Le Figaro và Jean Lacouture của tuần báo Le Nouvel Observateur.
Tuy nhiên, tòa tuyên án tha bổng tất cả các bị can.
Hoạt động chính trị thời Đệ nhị Cộng hòa
Ngày 1 tháng 11 năm 1963, một nhóm quân nhân do tướng Dương Văn Minh cầm đầu đảo chánh tổng thống Ngô Đình Diệm và cố vấn Ngô Đình Nhu. Sau đó, Trần Văn Văn được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Nhân sĩ từ tháng 1 năm 1964 đến tháng 4 năm 1964. Hội đồng này sau đó bị tướng Nguyễn Khánh giải tán sau một cuộc là "chỉnh lý". Ông tiếp tục chuyển qua làm tổng thư ký Thượng Hội đồng Quốc gia từ ngày 23 tháng 9 năm 1964 đến ngày 19 tháng 12 năm 1964, đây là cơ quan có nhiệm vụ soạn thảo một hiến chương và chỉ định một Quốc Trưởng trong khi chờ đợi tổ chức bầu cử. Tướng Nguyễn Khánh lại ra lệnh giải tán Thượng Hội đồng và cô lập ông lên Kontum 3 tuần. Năm 1966, ông được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Dân Quân.
Sau đó ông ứng cử vào Quốc hội Lập hiến, với chủ trương xây dựng một chính quyền dân sự mạnh, chống Cộng dứt khoát, phi tôn giáo, dựa trên một nhà nước dân chủ, công minh, tôn trọng dân quyền và mọi tín ngưỡng, chấm dứt nạn quân nhân và giáo hội thao túng chánh trường. Ông đắc cử dân biểu vào cuối tháng 9 năm 1966.
Trả lời các ký giả ngoại quốc, ông xác nhận sẽ ra ứng cử Tổng thống Việt Nam Cộng hòa vào năm 1967.
Bị ám sát
Ngày 7 tháng 12 năm 1966, trên đường đi đến trụ sở Quốc hội Việt Nam Cộng hòa, vào lúc 9 giờ 05 sáng, ông Văn bị hai kẻ lạ mặt đèo nhau trên chiếc máy bắn chết khi xe hơi của ông đi đến góc đường Phan Kế Bính – Phan Đình Phùng.
*Các giả thuyết về hung thủ
Đài phát thanh Sài Gòn tố cáo hung thủ là Võ Văn En - một cán bộ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Trong một cuộc họp báo, với dáng người tật nguyền, mắt gần mù lòa, mặt rỗ chằng chịt, En chịu nhận bản án tử hình và khai rằng Mặt Trận Giải Phóng sai mình và một đồng chí về thành để thi hành nhiệm vụ: En lái xe (mới tập), còn tòng phạm ngồi phía sau thì cầm súng bắn. Đài phát thanh Hà Nội lúc đó cực lực phủ nhận mọi trách nhiệm và tuyên bố "mặc dù khác chính kiến, mặc dù không đồng quan điểm chính trị với ông Trần Văn Văn nhưng chúng ta không bao giờ can dự vào việc ám sát ông Văn".
Vợ của Trần Văn Văn vẫn ấm ức tin rằng Võ Văn En chỉ là con chốt thí, con cò mồi, cho nên ngày 10 tháng 1 năm 1967, bà đã gởi thư xin Quốc trưởng Nguyễn Văn Thiệu ân xá cho En. Đây là cách gián tiếp tố cáo hai nhân vật Nguyễn Cao Kỳ - Nguyễn Ngọc Loan đã mưu sát chồng bà.
Gia đình
Năm 1940 ông thành hôn với bà Bùi Thị Diệm, cựu nữ sinh trường trung học Marie Curie Sài Gòn, là con của ông bà Bùi Quang Sửu ở Long Xuyên (ông Sửu là em của Bùi Quang Chiêu, người sáng lập ra đảng Lập Hiến năm 1919 bị sát hại năm 1945 cùng với 4 người con ở Chợ Lớn).
Trần Văn Văn có ba người con. Trong đó nổi bật là Trần Văn Bá - người đã tổ chức đưa biệt kích cùng khối lượng lớn vũ khí và tiền giả vào Việt Nam với kế hoạch lật đổ chính quyền nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 1980. Trần Văn Bá bị lực lượng công an bắt giữ trong Kế hoạch CM-12 khi đang xâm nhập vào Việt Nam bằng đường biển và bị tòa án Việt Nam kết án tử hình năm 1985 vì tội phản quốc.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Trần Văn Văn** (1908 – 1966) là một nhà kinh tế và chính khách Việt Nam Cộng hòa. Ông được biết đến là Dân biểu Việt Nam Cộng hòa thuộc Nhóm Caravelle. Ngày 7 tháng
**Trần** () là một họ người Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Việt Nam, Hàn Quốc, Singapore và một số nơi khác trên thế giới. Họ Trần là họ phổ biến nhất tại miền Nam
**Nhà Trần** (chữ Nôm: 茹陳, chữ Hán: 陳朝, Hán Việt: _Trần triều_) là một triều đại quân chủ cai trị nước Đại Việt từ năm 1226 đến năm 1400. Đây là triều đại được lưu
**Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam** (phía Hoa Kỳ, Việt Nam Cộng hòa và các đồng minh thường gọi là **Việt Cộng**) là một tổ chức liên minh chính trị hoạt
**Trần Thái Tông** (chữ Hán: 陳太宗 9 tháng 7 năm 1218 – 5 tháng 5 năm 1277), tên khai sinh là **Trần Cảnh** (陳煚), là vị hoàng đế đầu tiên của Hoàng triều Trần nước
**Trần Lệ Xuân** (22 tháng 8 năm 1924 – 24 tháng 4 năm 2011), còn được gọi tắt theo tên chồng là **bà Nhu** (), là một gương mặt then chốt trong chính quyền Ngô
**Trần Tuyên Đế** (chữ Hán: 陳宣帝, 530–582), tên húy là **Trần Húc** (), hay **Trần Đàm Húc** (陳曇頊), tên tự **Thiệu Thế** (紹世), tiểu tự **Sư Lợi** (師利), là một hoàng đế của triều Trần
**Trần Thúc Bảo** (, 553–604, trị vì 582–589), thường được biết đến trong sử sách là **Trần Hậu Chúa** (陳後主), thụy hiệu **Trường Thành Dương công** (長城煬公), tên tự **Nguyên Tú** (元秀), tiểu tự **Hoàng
**Trần Văn Đế** (chữ Hán: 陳文帝; 522 – 566), tên húy là **Trần Thiến** (), tên tự **Tử Hoa** (子華), là một hoàng đế của triều đại Trần thời Nam-Bắc triều trong lịch sử Trung
**Trần Văn Thủy** (sinh ngày 26 tháng 11 năm 1940) là một đạo diễn phim tài liệu người Việt Nam, nổi tiếng qua các tác phẩm _Hà Nội trong mắt ai_, _Chuyện tử tế_ và
**Trần Minh Tông** (chữ Hán: 陳明宗 4 tháng 10 năm 1300 – 10 tháng 3 năm 1357) tên thật là **Trần Mạnh** (陳奣), là vị hoàng đế thứ năm của Hoàng triều Trần nước Đại
**Giuse Trần Văn Toản** (sinh ngày 7 tháng 4 năm 1955) là một giám mục Công giáo người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận vai trò giám mục chính tòa Giáo phận Long Xuyên (từ
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
Đây là các **trận đấu cờ vua giữa con người và máy tính** quan trọng. Máy tính lần đầu tiên có thể đánh bại những người chơi cờ mạnh vào cuối những năm 1980. nổi
**Trận Hà Nội đông xuân 1946-47** là sự kiện khởi động Chiến tranh Đông Dương giữa các lực lượng Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (Việt Minh) và tập đoàn quân viễn chinh Pháp từ
**Văn học đời Trần** là giai đoạn văn học Việt Nam trong thời kỳ lịch sử của nhà Trần (1225-1400). ## Tổng quan văn học thời Trần Nước Việt dưới đời Trần xuất hiện nhiều
**Hoàng Văn Thái** (1915 – 1986), tên khai sinh là **Hoàng Văn Xiêm** là Đại tướng Quân đội nhân dân Việt Nam và là một trong những tướng lĩnh có ảnh hưởng quan trọng trong
**Trần Khánh Dư** (chữ Hán: 陳慶餘, 13 tháng 3, 1240 - 23 tháng 4, 1340), hiệu là **Nhân Huệ vương** (仁惠王), là một chính khách, nhà quân sự Đại Việt dưới thời đại nhà Trần.
**Trần Thủ Độ** (chữ Hán: 陳守度, 1194 – 1264), cũng gọi **Trung Vũ đại vương** (忠武大王), là một nhà chính trị Đại Việt, sống vào thời cuối triều Lý đầu triều Trần trong lịch sử
**Trận Thành cổ Quảng Trị** () là một trận chiến giữa Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam được sự hỗ trợ về hậu cần của Quân đội nhân dân Việt Nam với Quân đội
**Trận El Alamein thứ hai** diễn ra trong vòng 20 ngày từ 23 tháng 10 đến 11 tháng 11 năm 1942 ở gần thành phố duyên hải El Alamein của Ai Cập, và chiến thắng
**Trần Văn Giàu** (11 tháng 9 năm 1911 – 16 tháng 12 năm 2010) là nhà hoạt động cách mạng lão thành, nguyên Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ, nguyên Chủ tịch Ủy ban kháng
**Trận Austerlitz** (còn gọi là **Trận Ba Hoàng đế** hay **Trận Tam Hoàng**), là một trong những trận đánh quan trọng và có tính chất quyết định trong chiến tranh Napoléon. Trận đánh xảy ra
**Trần Nhân Tông** (chữ Hán: 陳仁宗, 7 tháng 12 năm 1258 – 16 tháng 12 năm 1308), tên khai sinh là **Trần Khâm** (陳昑), là vị hoàng đế thứ ba của nhà Trần nước Đại
**Trận Rạch Gầm – Xoài Mút** () là một trận chiến lớn trên sông diễn ra vào đêm 19 rạng sáng ngày 20 tháng 1 năm 1785 giữa liên quân Xiêm – Nguyễn và quân
**Trần Văn Khê** (24 tháng 7 năm 1921 – 24 tháng 6 năm 2015), còn có nghệ danh **Hải Minh**, là một nhà nghiên cứu văn hóa, âm nhạc cổ truyền nổi tiếng ở Việt
**Giuse Trần Văn Thiện** (1 tháng 10 năm 1908 – 4 tháng 2 năm 1989) là một giám mục người Việt Nam thuộc Giáo hội Công giáo Rôma. Ông nguyên là giám mục tiên khởi
**Văn hóa Lý–Trần** (hoặc ở mức độ cao hơn nữa là **Văn minh Lý–Trần**, hoặc được khái quát hóa lên là **Thời đại Lý–Trần**) là một khái niệm mang tính tổng hợp dùng để chỉ
**Sân vận động Azteca** (; ) là một sân vận động bóng đá nằm ở Thành phố México, México. Đây là sân nhà của câu lạc bộ bóng đá Club América, Cruz Azul, và đội
**Trần Văn Đại** (1912–2000), thường gọi là **Tám Đại**, là một nhà cách mạng và chính trị gia Việt Nam. ## Thân thế Trần Văn Đại sinh năm 1912 ở làng Phong Lạc, tổng Quản
**Mặt trận Miến Điện** là một loạt các trận đánh và chiến dịch diễn ra tại Miến Điện (ngày nay là Myanmar). Là một phần của Mặt trận Đông Nam Á trong Thế chiến 2,
**Trần Văn Thảo** (sinh ngày 23 tháng 04 năm 1992), biệt danh **_The Trigger_** hay **_The Trigger Thao Tran_** là một võ sĩ chuyên nghiệp người Việt. Lĩnh vực của anh là bộ môn Boxing
**Vân Đồn** là một đặc khu thuộc tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Đặc khu Vân Đồn nằm ở phía đông tỉnh Quảng Ninh, là một vùng biển nằm trong vịnh Bắc Bộ
**Phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm** là một phong trào văn hóa mang xu hướng chính trị của một số văn nghệ sĩ, trí thức sống ở miền Bắc dưới chính quyền Việt Nam
**Trần Thị Trường** (sinh năm 1950 tại Tuyên Quang) là một nữ nhà văn và họa sĩ người Việt Nam. Bà được xem là nữ nhà văn gây chú ý ngay từ tiểu thuyết đầu
**Trần Vũ Đế** (chữ Hán: 陳武帝), tên thật là **Trần Bá Tiên** (陳霸先; 503 - 559) là vị vua đầu tiên, người sáng lập ra nhà Trần thời Nam-Bắc triều trong lịch sử Trung Quốc.
**Đồng Văn** là một huyện miền núi cũ thuộc tỉnh Hà Giang, đồng thời là huyện cực bắc của Việt Nam. ## Địa lý nhỏ|292x292px|[[Đèo Mã Pí Lèng nối hai huyện Mèo Vạc và Đồng
**Nhà Trần** () (557-589), đôi khi gọi là **Nam triều Trần** (南朝陳), là triều đại thứ tư và cuối cùng trong số các triều đại thuộc Nam triều thời kỳ Nam-Bắc triều ở Trung Quốc,
**Trần Dần** (tên thật là **Trần Văn Dần**; – ) là một nhà thơ, nhà văn Việt Nam, được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2007. ## Tiểu
**Trận Ấp Bắc** là một trận đánh quy mô khá lớn diễn ra vào giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với kết quả là chiến thắng lớn đầu
**Trần Đức Thảo** (26 tháng 9 năm 1917 – 24 tháng 4 năm 1993) là một triết gia người Việt. Các công trình của ông là những nỗ lực hợp nhất hiện tượng học và
**Chiến dịch Xuân Lộc** hay **Trận Xuân Lộc**, tên đầy đủ là **_Chiến dịch tiến công tuyến phòng thủ Xuân Lộc - Long Khánh_**, là một chiến dịch trong Chiến tranh Việt Nam. Chiến dịch
Chân dung Trần Chánh Chiếu **Trần Chánh Chiếu** (1868-1919), còn gọi là **Gibert Trần Chánh Chiếu** (gọi tắt là **Gibert Chiếu**), hiệu **Quang Huy**, biệt hiệu **Đông Sơ**, các bút danh: **Kỳ Lân Các, Nhựt
**Trần Thiện Khiêm** (1925-2021) nguyên là một tướng lĩnh Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Đại tướng. Ông xuất thân từ khóa đầu tiên ở trường Võ bị Liên quân
**Trần Thiêm Bình** (陳添平, ? – 1406) hoặc **Trần Thiên Bình** (陳天平) ## Cầu viện nhà Minh Đến năm 1400, nhân sự kiện Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần-Đại Việt, lập ra
**Trận sông Nin** (còn được gọi là **Trận vịnh Aboukir**, trong tiếng Pháp là _Bataille d'Aboukir_ hoặc trong tiếng Ả Rập Ai Cập là معركة أبي قير البحرية) là một trận hải chiến lớn đã
**Trần Vũ** là một nhà văn tại hải ngoại, từng là chủ biên báo Hợp Lưu và nổi tiếng với lối viết văn táo bạo, thách thức, kết hợp giữa bạo lực và tình dục
**Ngu Doãn Văn** (chữ Hán: 虞允文; ngày 14 tháng 12, 1110 – ngày 18 tháng 7, 1174), tự Bân Phủ (彬父), người Nhân Thọ, Long Châu , nhà văn hóa, nhà chính trị, tể tướng,
**Trần Văn Bích** (Chữ Nho: 陳文壁 hay 陳文璧; ? – ?), là một tông thất hoàng gia Đại Việt thời nhà Trần trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế Trần Văn Bích là con
nhỏ|289x289px|_Khuê Văn Các_ - biểu tượng của Thủ đô [[Hà Nội. Đây là nơi học sinh thường hay chụp ảnh trong những lễ tốt nghiệp]]**Văn Miếu – Quốc Tử Giám** là quần thể di tích