✨Thutmosis I

Thutmosis I

Thutmosis I (thỉnh thoảng còn gọi là Thothmes, Thutmosis hay Tuthmosis, có nghĩa là "thần Thoth sinh ra") là pharaon thứ ba của Vương triều thứ 18 nước Ai Cập. Ông lên ngôi sau khi vua Amenhotep I qua đời. Trong thời gian trị vì của mình, ông đã mở chiến dịch xâm lược vùng Cận đông và Nubia, mở mang biên giới Ai Cập tới đỉnh cao của nó. Ông cũng cho xây nhiều đền thờ các vị thần Ai Cập và cho xây lăng mộ đầu tiên trong Thung lũng các vị vua.

Ông sau đó được kế vị bởi người con trai, Thutmosis II, người sau đó lại được kế vị bởi em gái, Hatshepsut, và cũng là vợ của Thutmosis II. Thời gian cai trị của ông thường được xem là từ năm 1506 tới 1493 TCN, nhưng một số ít học giả- những người nghĩ rằng việc quan sát thiên văn được sử dụng để tính toán thời gian trong các ghi chép Ai Cập cổ đại được tiến hành từ thành phố Memphis chứ không phải từ Thebes- và do đó vương triều của ông phải là từ 1526-1513 TCN.

Gia đình

Đã có suy đoán rằng người cha của Thutmose là Amenhotep I. Người mẹ của ông, Senseneb, không mang huyết thống hoàng gia và có thể là một người vợ bé hoặc vợ lẽ. Hoàng hậu Ahmose, người giữ danh hiệu của Chính cung hoàng hậu của Thutmose, có lẽ là con gái của Ahmose I và em gái của Amenhotep I. Tuy nhiên, bà đã không bao giờ được gọi là "Con gái của đức vua," vì vậy có một số nghi ngờ về điều này, và một số sử gia tin rằng bà là em gái của Thutmose. Giả sử bà có liên quan đến Amenhotep, điều đó có thể suy luận rằng bà đã kết hôn với Thutmose để đảm bảo quyền kế vị. Tuy nhiên, điều này được cho là không phải bởi vì hai lý do. Thứ nhất, chiếc thuyền ba buồm bằng thạch cao tuyết hoa của Amenhotep được làm tại Karnak kết hợp cả tên Amenhotep cũng như của tên Thutmose trước khi Amenhotep băng hà Thứ hai, người con trai cả của Thutmose với Ahmose, Amenmose, rõ ràng là được sinh ra từ lâu trước khi Thutmose lên ngôi. Ông ta đã xuất hiện trên một tấm bia đá đi săn gần Memphis có niên đại là năm cai trị thứ tư của Thutmose, và ông ta đã trở thành "đại tướng quân của cha mình" trước khi qua đời, mà có lẽ là trước khi Thutmose qua đời vào năm cai trị thứ 12 của ông. Thutmose có một người con trai khác, Wadjmose, và hai người con gái, Hatshepsut và Nefrubity với Ahmose. Wadjmose cũng đã qua đời trước cha mình, và Nefrubity đã mất khi còn là một trẻ sơ sinh Thutmose còn có một người con trai với một người vợ khác, Mutnofret. Người con trai này sau này đã kế vị ông trở thành Thutmose II, và được Thutmosis I gả người con gái Hatshepsut của mình cho ông ta.

Những thành tựu quân sự

nhỏ|phải|Lãnh thổ cực đại của Ai Cập (Thế kỷ 15 TCN) Sau khi Thutmose đăng quang, vùng đất Nubia đã khởi nghĩa chống lại sự cai trị của người Ai Cập. Theo như tự truyện trong ngôi mộ của Ahmose, con trai của Ebana, Thutmose tiến quân theo dòng sông Nile, đích thân tham gia vào trận chiến và tự tay giết chết vị vua Nubia. Sau chiến thắng này, ông đã treo thi thể vị vua Nubia lên mũi con thuyền của mình, trước khi ông trở về Thebes.

Trong năm thứ hai dưới vương triều Thutmose, nhà vua đã cho dựng tấm bia tại Tombos, trong đó ghi rằng ông đã xây dựng một pháo đài ở Tombos, gần thác nước thứ ba, như một cách xác định việc mở rộng sự hiện diện của quân đội Ai Cập, mà trước đó đã dừng lại tại Buhen, ở thác nước thứ hai. Điều này ngầm chỉ ra rằng ông đã vừa tiến hành một chiến dịch ở Syria trước đó; do đó, chiến dịch Syria của ông có thể sảy ra vào thời điểm bắt đầu năm cai trị thứ hai của ông. Chiến dịch thứ hai này đã tiến xa về phía bắc hơn bất kỳ vị vua Ai Cập nào khác đã từng làm. Ông dường như đã thiết lập một tấm bia đá khi ông vượt qua sông Euphrates, mặc dù vậy nó vẫn chưa được tìm thấy cho tới ngày nay. Trong chiến dịch này, các ông hoàng Syria đã tuyên bố trung thành với Thutmose. Tuy nhiên, sau khi ông trở về, họ lại ngưng cống nạp và bắt đầu củng cố nhằm chống lại các cuộc xâm lược trong tương lai. Ngoài ra còn có những ghi chép về các nghi lễ tôn giáo đặc trưng mà vị phó vương của El-Kab thực hiện trong các ngôi đền ở Nubia dưới sự ủy quyền của nhà vua. Ông cũng phong cho một người có tên là Turi chức phó vương của Kush, còn được gọi là "Con trai vua của Cush."

Công trình xây dựng

thumb|left|Bia đá của Thutmose I tại bảo tàng Cairo thumb|Cột tháp tưởng niệm của Thutmose I tại Karnak Thutmose I đã thiết lập nên nhiều công trình xây dựng lớn dưới vương triều của ông, trong đó có nhiều đền thờ và lăng mộ, nhưng công trình lớn nhất của ông là tại đền Karnak dưới sự giám sát của kiến ​​trúc sư Ineni. Trước thời Thutmose, Karnak có thể chỉ bao gồm duy nhất một con đường dài dẫn đến một bệ thờ trung tâm, với một số đền thờ con thuyền mặt trời dọc theo bên đường. Thutmose là vị vua đầu tiên tiến hành mở rộng ngôi đền một cách mạnh mẽ. Thutmose đã cho xây dựng tháp môn thứ năm dọc theo con đường chính của ngôi đền, cùng với một bức tường chạy xung quanh khu vực thiêng liêng bên trong và hai cột cờ ở hai bên cổng vào. Dọc theo các cạnh của đại sảnh này ông đã xây dựng các bức tượng khổng lồ, mỗi một bức tượng lại luân phiên mang vương miện của Thượng Ai Cập và vương miện của Hạ Ai Cập.

Thutmose I là vị vua đầu tiên chắc chắn đã được chôn cất ở thung lũng các vị vua. Tuy nhiên, ngôi mộ của ông, đã được xác định là KV38. Một cái quách làm bằng đá thạch anh màu vàng mang tên Thutmose I đã được tìm thấy ở đó. Vị trí của KV20 từ lâu đã được biết đến từ cuộc viễn chinh của Napoleon vào năm 1799 và vào năm 1844, học giả người Phổ Karl Richard Lepsius đã khám phá ra một phần đoạn hành lang phía trên của nó. Tuy nhiên, tất cả các lối đi của nó "đã bị chặn lại bởi một đống đổ nát vững chắc, những viên đá nhỏ và rác đó đã được nước lũ đưa vào ngôi mộ" và mãi cho đến mùa khai quật năm 1903-1904, sau 2 năm làm việc căng thẳng trước đó, Howard Carter đã có thể dọn sạch hành lang này và tiến vào phòng mai táng kép của nó. Một chiếc bình khác còn mang tên và tước hiệu của Thutmose I cũng đã được chạm khắc bởi người con trai và là người kế vị của ông, Thutmose II, ngoài ra còn có mảnh vỡ của chiếc bình đá được làm cho Hatshepsut trước khi bà trở thành pharaon và một chiếc bình đá khác có mang tên hoàng gia của bà 'Maatkare' mà sẽ chỉ được làm sau khi bà đã lên ngôi vua. thumb|[[Hatshepsut dùng chiếc quách thạch anh này vốn ban đầu được làm cho bà để tái an táng người cha, Thutmose I, ở KV20 (Bảo tàng mỹ thuật Boston)]] Tuy nhiên, Carter cũng đã phát hiện ra 2 chiếc quách riêng biệt trong phòng mai táng. Chiếc quách chạm khắc tuyệt đẹp của Hatshepsut "được phát hiện là đã mở và không có dấu hiệu nào của một thi hài, và nắp của nó bị vứt bỏ lại trên mặt sàn", nó bây giờ được đặt tại Bảo tàng Cairo cùng với một chiếc rương nội tạng bằng đá thạch anh màu vàng. Davis sau đó lại tặng nó cho Bảo tàng Mỹ thuật ở Boston. Chiếc quách bằng đá thạch anh thứ hai này ban đầu được khắc tên của "Vua của Thượng và Hạ Ai Cập, Maatkare Hatshepsut". Tuy nhiên, sau khi chiếc quách này được hoàn tất, Hatshepsut đã quyết định làm một chiếc quách hoàn toàn mới cho bản thân bà trong khi chiếc quách đã hoàn thành được bà dành cho vua cha, Thutmose I. Các thợ đá sau đó đã cố gắng để xóa những hình khắc ban đầu bằng cách khôi phục lại bề mặt của khối thạch anh và sau đó khắc tên và cùng với tước hiệu của Tuthmose I để thay thế. Chiếc quách bằng đá thạch anh này dài 7 feet và rộng 3 feet cùng với những bức tường dày 5 inch.

Xác ướp Thutmose I sau cùng đã được phát hiện trong hố chôn giấu bí mật ở Deir el-Bahri phía trên ngôi đền an táng của Hatshepsut, và được phát hiện vào năm 1881. Ông đã được chôn giấu cùng với những vị vua vương triều thứ 18 và 19 khác như Ahmose I, Amenhotep I, Thutmose II, Thutmose III, Ramesses I, Seti I, Ramesses II, và Ramesses IX, cũng như các vị vua Vương triều 21 như Pinedjem I, Pinedjem II, và Siamun.

👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Thutmosis I** (thỉnh thoảng còn gọi là _Thothmes, Thutmosis hay Tuthmosis_, có nghĩa là "thần Thoth sinh ra") là pharaon thứ ba của Vương triều thứ 18 nước Ai Cập. Ông lên ngôi sau khi
**Thutmosis III** (sinh 1486 TCN, mất 4 tháng 3 năm 1425 TCN) còn gọi là **Thutmose** hoặc **Tuthmosis III**, (tên có nghĩa là "Con của Thoth") là vị pharaon thứ sáu của Vương triều thứ
**Thutmosis II** (hay **Thutmose II** hoặc **Tuthmosis II**, có nghĩa là "thần Thoth sinh ra"), là vị pharaon thứ tư thuộc Vương triều thứ 18 của Ai Cập. Ông đã cho xây một vài công
**Senseneb** (hay **Seniseneb**) là mẹ của Pharaoh Thutmosis I của Vương triều thứ 18, Ai Cập cổ đại. Bà chỉ mang danh hiệu _"Mẹ của Đức Vua"_ (Mw.t-nswt) và do đó được cho là thường
**Amenmose** (_"Con trai của Amun"_) là một hoàng tử Ai Cập cổ đại của Vương triều thứ 18. Ông là con trai cả đồng thời là người thừa kế của pharaoh Thutmosis I. Amenmose đã
**Wadjmose** hay **Wadjmes**, là một hoàng tử Ai Cập cổ đại, con trai của Pharaoh Thutmosis I của Vương triều thứ 18. ## Tiểu sử Ông có thể đã được sinh ra một vài năm
**Vương thứ Mười Tám của Ai Cập cổ đại** hay **Vương triều thứ 18** (bắt đầu năm 1543 TCN - kết thúc 1292 TCN) là một vương triều pharaon nổi tiếng của Ai Cập cổ
**Hatshepsut** hay **Hatchepsut** (), (khoảng 1508-1458 TCN) là con gái của pharaon Thutmosis I đồng thời vừa là chị cùng cha khác mẹ vừa là vợ của pharaon Thutmosis II, trị vì Ai Cập trong
**Ramesses II** (hay **Ramesses đại đế**, **Ramses II**, **Rameses II**, ông cũng được biết đến với tên **Ozymandias** theo tiếng Hy Lạp, từ sự chuyển ký tự từ tiếng Hy Lạp sang một phần tên
**Quần thể đền Karnak**, thường gọi tắt là **đền Karnak**, là một di tích nổi tiếng nằm ở thành phố Thebes, kinh đô cũ của Ai Cập. Di tích này gồm nhiều tàn tích của
**Manetho** là một nhà sử học đồng thời là giáo sĩ Ai Cập cổ đại, sinh trưởng ở miền Heliopollis vào khoảng thế kỷ 4 TCN. Dưới sự bảo trợ của vua Ptolemée I, ông
**Ahmose-Nefertari** (1562 TCN – 1495 TCN), cái tên có nghĩa là _"Mỹ nhân sinh bởi thần Mặt trăng"_, là vị Vương hậu đầu tiên của triều đại thứ 18. Bà là chánh thất vương hậu
nhỏ|phải|[[Howard Carter kiểm tra quan tài trong cùng để xác ướp vua Tutankhamun]] **Xác ướp** là một người hoặc động vật có da với các cơ quan đã được bảo quản bằng cách tiếp xúc
**Ngôi mộ KV39** ở Thung lũng của các vị Vua của Ai Cập là một trong số các địa điểm có thể là lăng mộ của Pharaon Amenhotep I. Nó nằm ở vị trí khá
**Kim tự tháp Ahmose** tại Abydos được xây dựng bởi pharaon Ahmose I, vua đầu tiên thuộc thời kỳ Tân vương quốc. Đây là kim tự tháp cuối cùng được xây trên mảnh đất Ai
**Ngôi mộ KV20** là một ngôi mộ ở Thung lũng của các vị Vua (Ai Cập). Nó có lẽ là ngôi mộ Hoàng gia đầu tiên được xây dựng trong thung lũng. KV20 ban đầu
|- id="26" | colspan="3" id="27" style="text-align:center; font-size:95%; padding:0.6em 0em 0.6em 0em;" |thế=|giữa|383x383px|Vị trí của Tân Vương quốc
Tân Vương quốc ở mức độ lãnh rộng lớn nhất trong thế kỷ 15 trước
**Amenhotep III** (tên Hy Lạp hóa là **Amenophis III**; tên tiếng Ai Cập: **Amāna-Ḥātpa**; dịch nghĩa: _Amun đẹp lòng_), còn gọi là Amenhotep Vĩ Đại là vị pharaon thứ 9 thuộc Vương triều thứ 18
**Nyuserre Ini** (còn được viết là **Neuserre Ini** hay **Niuserre Ini**, và đôi khi là **Nyuserra**; trong tiếng Hy Lạp tên của ông được gọi là Rathoris, _Ραθούρης_), là một pharaon của Ai Cập cổ
**Bảo tàng Ai Cập** hay **Bảo tàng Cairo** (tên đầy đủ trong tiếng Anh: _Museum of Egyptian Antiquities;_ tiếng Ả Rập:_المتحف المصري_) là một viện bảo tàng ở thành phố Cairo, là nơi trưng bày
**Thế kỉ 15 TCN** bắt đầu từ ngày đầu tiên của năm 1500 TCN và kết thúc vào năm 1401 TCN. ## Sự Kiện thumb|right|Tượng [[Thutmosis III ở bảo tàng Museum, Vienna]] Ai Cập chinh
**Deir el-Bahari** hoặc **Dayr al-Bahri** ( _al-Dayr al-Baḥrī_ "Tu viện phía Bắc") là một quần thể các đền thờ phục vụ cho tang lễ và tưởng niệm, và các lăng mộ nằm trên bờ tây
thumb|Hình ảnh vệ tinh của Arwad, phía đông là bờ biển Tartus, [[Syria]] **Arwad**, tên trước đây là **Aradus**, là một thị trấn ở Syria trên một hòn đảo cùng tên nằm ở Địa Trung
**Lapis lazuli** (), còn gọi tắt là **lapis**, hay **ngọc lưu ly**, là một đá biến chất màu lam đậm, được dùng như đá bán quý có giá trị cao từ thời cổ đại nhờ
**Sobekhotep** hay **Sebekhotep**, ý nghĩa tên gọi: "_Làm hài lòng thần Sobek_", là một cái tên khá phổ biến, được đặt bởi các pharaon và giới quý tộc của Ai Cập cổ đại. Tên này
nhỏ|320x320px|Thung lũng các vị Vương hậu nhìn từ trên không **Thung lũng các Vương hậu** ( _Wādī al Malekāt_) là một thung lũng ở Ai Cập, nơi các vợ của pharaon được chôn cất trong
**Cung điện của Diocletianus** hay **Dinh Diocletianus** (, ) là một cung điện cổ được xây dựng cho hoàng đế La Mã Diocletianus vào đầu thế kỷ thứ 4 Công nguyên, ngày nay hình thành
nhỏ|[[Hathor, nữ thần của dải Ngân Hà]] **Lịch sử Ai Cập** là lịch sử của một lãnh thổ thống nhất lâu đời nhất trên thế giới. Vùng Thung lũng sông Nin tạo một khối địa
**Bosra** () cũng được đánh vần là **Bostra**, **Busrana**, **Bozrah**, **Bozra** và chính thức được gọi là **Busra al-Sham** () là một thị trấn ở miền nam Syria, về mặt hành chính thuộc huyện Daraa,
nhỏ|phải|Cartouche dạng thẳng đứng của [[Neferkara I trong bản Danh sách Vua Abydos.]] nhỏ|phải|Cartouche Ai Cập cổ đại của vua [[Thutmosis III|Thutmose III ở Đền Karnak, Ai Cập]] nhỏ|phải|Mảnh vỡ của tấm bia cho thấy
**Thutmose** (còn được viết là **Thutmoses**, **Thutmosis**, **Tuthmose**, **Tutmosis**, **Tuthmosis**, **Thothmes**,...) là một cái tên được đặt cho nam giới trong văn hóa Ai Cập cổ đại, mang ý nghĩa là "_Được sinh ra bởi