✨Tên gọi Litva

nhỏ|341x341px| Tên của Litva trong một ghi chép năm 1009 Tư liệu được biết đến về tên gọi Litva () nằm trong câu chuyện về Thánh Bruno ngày 9 tháng 3 năm 1009 được ghi lại trong Biên niên sử Quedlinburg (). Biên niên sử đã ghi lại một dạng Latin hóa của từ tiếng Slav Giáo hội Cổ cho Litva là , Latin hóa là Litva (phát âm là ). Mặc dù rõ ràng cái tên này có nguồn gốc từ một ngôn ngữ Baltic, các học giả vẫn tranh luận về ý nghĩa của từ này.

Cách sử dụng trong lịch sử

Trong thế kỷ 13, Công quốc Litva được thành lập giáp với vùng đất Slav. Người Slav không sáng tạo ra cái tên này; họ đã sử dụng tên dân tộc Litva hiện có. Nguyên âm đôi tiếng Litva -ie-, trong các ngôn ngữ Slav, đã chuyển sang nguyên âm - i - (), và âm tiết -u- trở thành âm cực ngắn (rút gọn) -ŭ- (), và không được đánh trọng âm, nên sau đó biến mất khỏi tiếng Slav Đông, do đó hình thành nên từ Litva. Đây là bằng chứng cho thấy người Slav đã mượn tên dân tộc này từ người Litva từ lâu.

Trong thế kỷ tiếp theo, tên của Litva được ghi bằng các ngôn ngữ khác, bao gồm cả tiếng Đức và tiếng Ba Lan. Trong biên niên sử đầu tiên của Đức, họ gọi Litva là Lettowen. Ở dạng này, chữ cái tiếng Đức -e- được dùng để biểu thị nguyên âm đôi tiếng Litva -ie-, trong khi -owen biểu thị hậu tố hydronymic tiếng Litva -uva (-ava).

Trong biên niên sử của người Rus', Litva được viết là , có thể là (Litva ). Âm -i- () đã thay thế cho nguyên âm đôi -ie. nhưng không có tư liệu nào về thời điểm đó, vì bản thảo lâu đời nhất bằng tiếng Litva có niên đại từ thế kỷ 16. Mặc dù có nhiều bằng chứng lịch sử và ngôn ngữ liên quan đến việc sử dụng tên này trong các ngôn ngữ khác nhau, vẫn có tranh luận nhất định về từ nguyên của tên này. Tuy nhiên, nội dung của bức thư được biết đến từ một bản ghi chép vào ngày 1 tháng 7 năm 1323, công chứng viên (John xứ Bremen) ở thành phố Lübeck đã xác nhận bản ghi chép của bức thư ngày 26 tháng 5 năm 1323 của Gediminas và cũng mô tả chi tiết về con dấu sáp hình bầu dục được gắn vào lá thư. Theo biên bản của công chứng viên, Con dấu hình bầu dục của Gediminas có viền mười hai góc, ở giữa viền có hình một người đàn ông có mái tóc dài, ngồi trên ngai vàng và đội một chiếc vương miện (hoặc một vòng hoa) trên đầu. tay phải và quyền trượng ở tay trái, hơn nữa, xung quanh người đàn ông có khắc một cây thánh giá cùng với dòng chữ Latinh : ( , tạm dịch: Đại ấn của Gedimnas, nhờ ân đức của Chúa, vua của người Litva và người Rus').

Ấn chương đích thực của Jogaila từ năm 1382 có dòng chữ Latinh: ✶ ia ‚ gal ✶ – dey ✶ gracia ✶ r – ex – in ✶ lettow (, tạm dịch: Jogaila, nhờ ân đức của Chúa, vua của Litva).

Sau Liên minh Lublin, người Litva và Đại công tước Litva cũng gọi Đại công quốc Litva là Cộng hòa Litva và coi đây là một thực thể riêng biệt với Vương quốc Ba Lan.

Trong một bài tán tụng bằng tiếng Litva gửi Sigismund III Vasa năm 1589, dạng sở hữu cách của Đại công quốc Litva là . Đại công quốc Litva được gọi là bằng tiếng Litva trong một cuốn sách tôn giáo của Cơ đốc giáo từ năm 1653. __

Từ nguyên

nhỏ|150x150px| [[Tiền xu kỷ niệm của Litva|Đồng xu kỷ niệm vàng 100 litas dành riêng cho thiên niên kỷ của Litva, được đúc vào năm 2007]] Đã có một số nỗ lực để liên kết nguồn gốc của từ Lietuva với các địa danh tiếng Celt, tiếng Latin hoặc tiếng Ý, song đều không có cơ sở ngôn ngữ học rõ ràng. Theo quan điểm thông thường, từ Lietuva (Lithuania) chung gốc với các từ tiếng Litva như lyti (mưa) và lietus (cơn mưa). Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học vững chãi nào cho lý thuyết này. Vì từ Lietuva có hậu tố -uva, từ nguyên bản chắc hẳn sẽ không có hậu tố.

Một con sông nhỏ không xa Kernavė, vốn là khu vực cốt lõi của nhà nước Litva thời kỳ đầu và cũng có thể là thủ đô đầu tiên của Đại công quốc Litva, thường được coi là ngọn nguồn của cái tên Litva. Tuy nhiên, con sông rất nhỏ và một số người cho rằng không thể nào một vật thể nhỏ và mang tính địa phương như vậy lại có thể là nguồn gốc của tên gọi của một quốc gia rộng lớn như thế. Tuy nhiên, sự việc như vậy không phải là chưa từng có trong lịch sử thế giới. rằng Lietuva có liên quan đến từ *leičiai (số nhiều của leitis, một bộ lạc ở thời kỳ đầu của Đại công quốc Litva). Từ leičiai vẫn được sử dụng như một từ dân tộc cho người Litva, thường được sử dụng trong thơ ca hoặc trong bối cảnh lịch sử, trong tiếng Latvia, vốn cũng gốc Baltic với tiếng Litva .