phải|nhỏ|Bản đồ tỉnh Phan Rang năm 1909 (bấy giờ địa bàn bao gồm cả một phần tỉnh Lâm Đồng ngày nay)
Phan Rang là tên gọi cũ của tỉnh Ninh Thuận, ở gần cực Nam Trung Bộ, Việt Nam. Tên gọi này xuất phát từ một tiểu quốc của Champa có tên là Panduranga.
Địa lý
Tỉnh Phan Rang nằm ở gần cực nam của xứ Trung Kỳ, có vị trí địa lý:
- Phía đông bắc giáp tỉnh Khánh Hòa
- Phía tây bắc giáp tỉnh Đắk Lắk
- Phía nam và tây nam giáp tỉnh Bình Thuận
- Phía đông giáp biển Đông
Lịch sử
Trước thế kỷ 20
Vùng đất tỉnh Phan Rang khi xưa thuộc về tiểu quốc Panduranga của vương quốc Chiêm Thành.
Đến đầu thế kỷ 17, chúa Hiền (Nguyễn Phúc Tần), con thứ hai của Thượng vương, đánh đuổi quân Chiêm Thành đến phía đông sông Phan Rang, đặt làm hai phủ Thái Khang và Diên Ninh, đặt dinh Thái Khang ở phía tây sông, vẫn cho lệ thuộc vào nước Chiêm Thành, chỉ ràng buộc quốc vương Chiêm Thành là Bà Tâm hàng năm phải cống nộp.
Đến đời Minh vương (Nguyễn Phúc Chu), con truởng là Nghĩa vương (chúa Ngãi) đem quân đánh Chiêm Thành, bắt chúa Chiêm là Bà Tranh, lấy đất đặt làm trấn Thuận Thành.
Năm 1693, chúa Minh lập địa danh hành chính là đạo Phan Lang (sau này thành Phan Rang), thuộc dinh Bình Thuận, sau là Trấn Bình Thuận rồi Thuận Thành.
Năm Minh Mệnh thứ 13, nhà Nguyễn bỏ trấn Thuận Thành lập phủ Ninh Thuận và Phủ Hàm Thuận. Phủ Ninh Thuận có hai huyện là An Phước và Tuy Phong.
Năm Đồng Khánh thứ 3 (1888), huyện An Phước nhập vào tỉnh Khánh Hòa.
Thời Pháp thuộc
Ngày 20 tháng 5 năm 1901, Toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập tỉnh Phan Rang, tỉnh ly cũng là Phan Rang. Địa giới tỉnh Phan Rang gần giống với tiểu quốc Panduranga trước đây, bao gồm phủ (còn gọi là đạo) Ninh Thuận, huyện An Phước, huyện Tân Khai, tách từ tỉnh Khánh Hòa ra. Ngoài ra, Đà Lạt là đại lý hành chính thuộc tỉnh Phan Rang.
Năm 1913, tỉnh Phan Rang bị xóa bỏ, phần phía bắc nhập vào tỉnh Khánh Hòa, còn phần phía nam gọi là đại lý hành chính, thuộc tỉnh Bình Thuận.
Nghị định ngày 10 tháng 5 năm 1914 phân chia đại lý hành chính Phan Rang thành 2 khu vực:
- Khu vực dân tộc thiểu số cư trú (huyện Tân Khai) vẫn thuộc tỉnh Bình Thuận
- Khu vực người Việt và người Chăm cư trú nhập vào tỉnh Khánh Hòa.
Ngày 5 tháng 7 năm 1922, phủ Ninh Thuận được tách khỏi tỉnh Khánh Hòa lập lại tỉnh Phan Rang, còn gọi là tỉnh Ninh Thuận. Tổ chức hành chánh được chia thành:
- 5 tổng ở đồng bằng: Mỹ Tường, Đắc Nhơn, Kinh Dinh, Vạn Phước và Phú Quý
- 2 tổng ở miền núi: É Lâm Thượng và É Lâm Hạ) và huyện An Phước.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
phải|nhỏ|Bản đồ tỉnh Phan Rang năm 1909 (bấy giờ địa bàn bao gồm cả một phần tỉnh Lâm Đồng ngày nay) **Phan Rang** là tên gọi cũ của tỉnh Ninh Thuận, ở gần cực Nam
**Phan Rang – Tháp Chàm **(thường được gọi tắt là **Phan Rang**) là thành phố tỉnh lỵ cũ, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá và khoa học kỹ thuật của tỉnh Ninh Thuận,
**Phân tích tính toán** (Analytics) là phân tích tính toán có hệ thống của dữ liệu hoặc thống kê. Đây là quá trình phát hiện, giải thích và truyền đạt các mô hình có ý
Hộ kinh doanh Xứ Phan được thành lập vào cuối năm 2016 tại Thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Thuận, với lĩnh vực chính là sản xuất và phân phối nước mắm cá
**Phân tích tinh dịch,**_"semen analysis/seminogram"_ đánh giá một số đặc tính của tinh dịch nam giới và tinh trùng chứa trong đó. Nó được thực hiện để giúp đánh giá khả năng sinh sản của
**Chiến dịch Phan Rang – Xuân Lộc** là chiến dịch giữa Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam và Quân lực Việt Nam Cộng hòa trước cửa ngõ Sài Gòn trong Cuộc tổng tấn công
Bạn đã bao giờ cảm thấy thiếu tự tin khi giao tiếp vì hàm răng xỉn màu của mình? Hay ngại ngần không dám nói vì hơi thở có mùi khó chịu? Nếu bạn đang
Xuất xứ: Úc Thương hiệu:Rebirth Trọng lượng: 120g Kem đánh răng Rebirth Manuka Propolis Herbal Toothpaste là một công thức đặc biệt giúp bạn bảo vệ răng miệng tối đa với các lợi ích bổ
Xuất xứ: ÚcThương hiệu:VITATREETrọng lượng: 120gKem đánh răng VITATREE Manuka Propolis Herbal Toothpaste là một công thức đặc biệt giúp bạn bảo vệ răng miệng tối đa với các lợi ích bổ sung của chiết
nhỏ|phải|Cừu Phan Rang ở Ninh Thuận nhỏ|phải|[[Chăn nuôi cừu ở Ninh Thuận]] **Cừu Phan Rang** là một giống cừu có nguồn gốc từ Phan Rang, Ninh Thuận. Giống cừu Phan Rang có thể coi là
**Vịnh Phan Rang** hay **Vũng Phan Rang** là vịnh ven bờ biển ở trung tâm tỉnh Ninh Thuận, Việt Nam. Vùng nước của vịnh kéo dài từ Hòn Đỏ (xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải)
“E’ZIE” Là một trong những thương hiệu mỹ phẩm tên tuổi từ Hàn Quốc. Ngay từ những ngày đầu tiên thương hiệu mỹ phẩm E’ZIE với các dòng sản phẩm Make up & chăm sóc
**Phan Tôn Tịnh Hải** (sinh ngày 13 tháng 6 năm 1976) là một đầu bếp chuyên nghiệp, là một chuyên gia, thạc sĩ Ẩm thực nổi tiếng, nằm trong tốp 10 những đầu bếp nổi
**Văn phòng Tình báo Hải Quân** (**Office of Naval Intelligence - ONI**) là cơ quan tình báo quân sự của Hải quân Mỹ. Được thành lập vào năm 1882 chủ yếu để thúc đẩy các
thumb|right|Giới tính và xu hướng tính dục khác nhau của mỗi người **Tính dục ở loài người** là năng lực giới tính, thể chất, tâm lý, và sinh dục, bao gồm mọi khía cạnh đặc
Hai con sư tử đang giao cấu ở [[Maasai Mara, Kenya]] phải|nhỏ| "Sự giao hợp giữa nam và nữ" (tranh [[Leonardo da Vinci vẽ khoảng 1492), mô tả những gì xảy ra bên trong cơ
Mối quan hệ giữa **sinh học và xu hướng tính dục** là một đối tượng trong công tác nghiên cứu. Mặc dù các nhà khoa học không biết được nguyên nhân cụ thể hình thành
**Xu hướng tính dục** là một loại hấp dẫn về mặt tình cảm hoặc tình dục (hoặc cả hai) một cách lâu dài đối với những người thuộc giới tính hoặc giới khác, thuộc cùng
**Song tính luyến ái** (tiếng Anh: **Bisexuality**) chỉ sự hấp dẫn hoặc hành vi tình cảm hoặc tình dục với giới nam và nữ hoặc nhiều hơn một giới. "Song tính" cũng có thể được
Một [[bản đồ não tướng học về bộ não người có từ năm 1894. Não tướng học là một trong những nỗ lực đầu tiên liên hệ những chức năng tinh thần với những phần
**Chiêm tinh học** là một hệ thống huyền học, hay ngụy khoa học dự đoán về vấn đề nhân loại và sự kiện trần thế bằng cách nghiên cứu chuyển động và vị trí tương
**Biểu tình bài Nhật tại Trung Quốc năm 2012** là một loạt các cuộc biểu tình bài Nhật Bản được tổ chức ở các thành phố lớn tại Trung Quốc và Đài Loan trong khoảng
thumb|right|[[Hunter Biden năm 2014]] Vào tháng 10 năm 2020, một cuộc tranh cãi nổ ra liên quan đến một chiếc máy tính xách tay được cho là thuộc về Hunter Biden. Chủ một cửa hàng
Mô tả sản phẩm tinh dầu răng miệng dạ thảo liên 20ml hỗ trợ sâu răng, viêm lợi, hôi miệngSản phẩm này là tài sản cá nhân được bán bởi Nhà Bán Hàng Cá Nhân
thumb|_[[Sappho và Erinna trong khu vườn ở Mytilene_ bởi Simeon Solomon, 1864]] thumb|right|Biểu tượng đại diện cho người đồng tính nữ được tạo nên từ hai [[biểu tượng thiên văn của sao Kim lồng vào
thumb|Biểu tượng của giới thuộc hệ nhị phân. Trong đó, vòng tròn đỏ chỉ cho phái nữ (Venus), vòng tròn xanh chỉ phái nam (Mars).|thế= nhỏ|Biểu tượng của phi nhị giới. **Giới tính xã hội**
Lĩnh vực tâm lý học đã nghiên cứu sâu rộng về đồng tính luyến ái như một xu hướng tính dục của con người. Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ đã đưa đồng tính luyến
thumb|Mô tả tình dục hậu môn **Tình dục hậu môn,** (tiếng Anh: _anal sex_) hay còn gọi là **giao hợp hậu môn** (_anal intercourse_), **giang giao** hoặc **kê gian**, thường chỉ hành vi tình dục
Đây là danh sách các phản ứng đối với các cuộc biểu tình chống dự luật dẫn độ năm 2019 tại Hồng Kông. ## Phản ứng quốc tế Trước các cuộc biểu tình đang diễn
**Biểu tình Tây Nguyên 2004** (còn được biết đến với tên gọi **Bạo loạn Tây Nguyên 2004 hoặc **Thảm sát Phục Sinh''') là một cuộc biểu tình của người Thượng xảy ra vào Lễ Phục
thumb|upright=1.3|_[[Venus with a Mirror_ (khoảng năm 1555), tác phẩm của Titian, vẽ nữ thần Aphrodite như một hiện thân của tính nữ.]] **Tính nữ** là một tập hợp các thuộc tính, hành vi và vai
Những **cuộc biểu tình Mahsa Amini** là một loạt những cuộc biểu tình và bất ổn dân sự chống lại chính phủ Iran, bắt đầu vào ngày 16 tháng 9 năm 2022 ở Tehran và
**Các cuộc biểu tình George Floyd** là một loạt các cuộc biểu tình phản đối sự bạo hành của cảnh sát và phân biệt chủng tộc bắt đầu tại Minneapolis, Hoa Kỳ từ ngày 26
Nhận ra nhu cầu ngày càng tăng cao của thị trường về một sảnphẩm hỗ trợ làm trắng răng an toàn và hiệu quả lâu dài, Bảo Nam Cosmetics mangtới dòng sản phẩm Bột than
nhỏ|Chu kỳ đáp ứng tình dục điển hình **Chu kỳ đáp ứng tình dục của con người** là một mô hình bốn giai đoạn của các phản ứng sinh lý đối với kích thích tình
Sâu răng, hôi miệng là một trong những bệnh lý về răng miệng rất phổ biến hiện nay. Nó cũng là vấn đề khiến không ít người lo lắng bởi sẽ làm mất đi sự
Sâu răng, hôi miệng là một trong những bệnh lý về răng miệng rất phổ biến hiện nay. Nó cũng là vấn đề khiến không ít người lo lắng bởi sẽ làm mất đi sự
**Tính dục nữ của con người** bao gồm một loạt các hành vi và quá trình, trong đó có: xu hướng tính dục và hành vi tình dục của nữ, các khía cạnh sinh lý,
**Phan Châu Trinh** hay **Phan Chu Trinh** (chữ Hán: 潘周楨; 1872 – 1926), hiệu là **Tây Hồ** (西湖), biệt hiệu **Hy Mã** (希瑪), tự là **Tử Cán** (子幹). Ông là nhà thơ, nhà văn, và
nhỏ|292x292px| _Romeo và Juliet_, được miêu tả khi họ ở trên ban công trong Hồi III, 1867 của Ford Madox Brown **Tình yêu**, **ái tình** hay gọi ngắn là **tình** (Tiếng Anh: _love_) là một
[[Phần cứng|Phần cứng máy tính là nền tảng cho xử lý thông tin (sơ đồ khối). ]] **Lịch sử phần cứng máy tính** bao quát lịch sử của phần cứng máy tính, kiến trúc của
**Thời gian biểu biểu tình chính trị Thái Lan 2010** ## Tháng 3 ### 12 tháng 3 *Thành phần chống chính phủ tại Thái Lan khởi sự kéo về thủ đô Bangkok bằng đủ mọi
thumb|Người Do Thái Ashkenazi ở Israel **Phân biệt chủng tộc ở Israel** đề cập đến tất cả các hình thức, các biểu hiện, các trải nghiệm, và các sắc thái của chủ nghĩa phân biệt
nhỏ|phải|Những nhà tranh đấu nữ quyền ở Ukraina nhỏ|phải|Tranh đấu nữ quyền ở Paris **Nữ quyền tình dục** (_Sex-positive feminism_/_Sex-radical feminism_) là một phong trào tranh đấu cho nữ quyền tập trung vào ý tưởng
thế=One of the most famous depictions of Heracles, originally by Lysippos (marble, Roman copy called Hercules Farnese, 216 CE)|nhỏ|Trong thần thoại hy lạp, [[Heracles đại diện cho tính Nam tính của thần Apollo.]] **Nam tính**
**Biểu tình Thái Bình 1997** (còn được biết đến với tên gọi **Sự kiện Thái Bình**) là một cuộc biểu tình của 43.000 nông dân dưới sự lãnh đạo của nhóm cựu chiến binh –
✨KEM ĐÁNH RĂNG LÔ HỘI✨ Giá : #140k Kem đánh răng Forever Bright Toothgel không chứa nguồn gốc từ động vật, có thành phần lô hội hiệu quả tối ưu với thành phần tinh chất
Tinh dầu Bạc Hà| Peppermint Essential Oil 100% Organic 10ml+ Công dụng:- Giảm đau cơ và khớp: Tinh dầu bạc hà được biếtđến trong dân gian như một loại thuốc giảm đau tự nhiên. Tinh
Tinh dầu Quế Hon Farm chính hãng | Cinnamon Essential Oil 100% Organic 10ml+ Công dụng:- Giảm các triệu chứng cảm lạnh, cảm cúm và ho: Tinh dầu quế mang tính ấm đặc trưng vì
Trước đây, các tài liệu cho rằng **tính dục của người chuyển giới** (tiếng Anh: transgender sexuality) tách biệt với khái niệm tính dục truyền thống. Trong hầu hết thế kỷ 20, khái niệm này