Nho Lý ni sư kim (?-57, trị vì 24-57) là quốc vương thứ ba của Tân La, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Ông là con trai của Nam Giải thứ thứ hùng và cháu của Hách Cư Thế, người sang lập nên vương quốc, ông mang họ Phác (Park/Bak).
Xưng hiệu của ông là Ni sư kim (Isageum, cũng chép là Ijilgeum hay Chijilgeum). Tước hiệu này đã thay đổi từ Cư tây can (Geoseogan tước hiệu của Hách Cư Thế) và Thứ thứ hùng (Chachaung, tước hiệu của Nam Giải). Từ tiếng Tân La khi đó thực ra là Itgeum, trong khi Imgeum là từ tiếng Triều Tiện đại có nghĩa là "vương".
Bối cảnh
Nho Lý là con trai của người trị vì Tân La đời thứ hai là, Nam Giải, và Vân Đế phu nhân (Unje). Chưa rõ Nam Giải có bao nhiêu anh chị em, chỉ biết rằng ông có một người chị em gái (hay con gái). Người chị em gái (con gái) này đã kết hôn với một người đàn ông không phải người Tân La tên là Thoát Giải, có nguồn gốc từ một quốc đảo xa xôi tên là Đa Bà Na Quốc. Thoát Giải trở thành một triều thần có tước hiệu rất cao và Nam Giải dường như mong người này kế vị thay vì con trai của ông. Điều này được tiết lộ và lúc lâm chung của Nam Giải, song Thoát Giải nhấn mạnh rằng việc vương tử lên ngôi sẽ là đúng đạo lý và cho phép Nho Lý trở thành người cai trị tiếp theo của Tân La.
Trị vì
Theo Tam quốc sử ký (Samguk Sagi), tư liệu chính của các sự kiện trong thời kỳ này, Nho Lý đã tập trung hóa quyền lực đối với tầng lớp quý tộc bằng cách chuyển 6 thị tộc thành 6 đơn vị hành chính chính thức của Tân La. Ông được thuật lại là đã đặt trao họ cho mỗi thị tộc: Lý (Yi), Thôi (Choe)), Tôn (Son), Trịnh/Đinh/Trình (Jeong), Bùi (Bae), và Tiết (Seol). Ông cũng thuật lại là đã ban hành 17 hàm quan vị. Tuy nhiên, các sử gia hiện đại nghi ngờ rằng như vậy là quá sớm so với thời kỳ phát triển ban đầu của Tân La.
Tân La bị quân Lạc Lãng quận và các bộ tộc khác tấn công, song đã giảng hòa với Mạch Quốc (Maekguk, có thể là Đông Uế, tại Chuncheon ngày nay). Tam quốc sử ký thuật rằng Tân La đã chinh phục Y Tây Quốc (Iseoguk, nay thuộc Cheongdo), song điều này dường như là một nhầm lẫn và sự kiện có lẽ diễn ra vào thời Nho Lễ.
Dưới thời Nho Lý trị vì, người dân Tân La tổ chức một lễ hội vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, tại đây hai đội phụ nữ sẽ tranh đua trong một cuộc thi. Đội thua trong trận thi đấu sẽ phải chuẩn bị món songpyeon (tùng phiến), bánh gạo, thịt, trái cây và các thực phẩm khác và được chia sẻ cho tất mọi người trong một bữa tiệc. Điều này được cho là nguồn gốc của ngày lễ Chuseok vào dịp Trung thu trong văn hóa Triều Tiên hiện đại.
Ngoài ra trong thời kỳ trị vì của Nho Lý, liên minh Già Da (Gaya) đã nổi lên với vị thế là một thế lực quân sự trong khu vực. Tân La vốn đã sẵn có mối kình địch với Bách Tế, song Già Da ở giữa được coi là mối đe dọa trực tiếp.
Kế vị
Nho Lý ni sư kim có hai con trai, song lời trăn trối của ông về người kế vị là người em rể (hoặc chú rể) Tích Thoát Giới. Nho Lý ni sư kim mất năm 57 sau 34 năm trị vì.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nho Lý ni sư kim** (?-57, trị vì 24-57) là quốc vương thứ ba của Tân La, một trong Tam Quốc Triều Tiên. Ông là con trai của Nam Giải thứ thứ hùng và cháu
**Nhà Lý** (chữ Nôm: 茹李, chữ Hán: 李朝, Hán Việt: _Lý triều_), đôi khi gọi là nhà **Hậu Lý** (để phân biệt với triều đại Tiền Lý do Lý Bí thành lập) là một triều
nhỏ|[[Máy ly tâm phòng thí nghiệm]] **Ly tâm** (tiếng Anh: **Centrifugation**) là quá trình cơ học liên quan đến sử dụng lực ly tâm để phân tách các hạt khỏi dung dịch theo kích thước,
**Lý Chấn Phiên**, thường được biết đến với nghệ danh **Lý Tiểu Long** (tiếng Trung: 李小龍, tiếng Anh: _Bruce Lee,_ 27 tháng 11 năm 1940 – 20 tháng 7 năm 1973), là một cố võ
**Lý Bạch** (chữ Hán: 李白; 701 - 762), tự **Thái Bạch** (太白), hiệu **Thanh Liên cư sĩ** (青蓮居士), là một trong những nhà thơ theo chủ nghĩa lãng mạn nổi tiếng nhất thời Thịnh Đường
**Phong trào Giám lý** là một nhóm các giáo hội có mối quan hệ lịch sử với nhau thuộc cộng đồng Kháng Cách. Bắt nguồn từ cuộc chấn hưng tôn giáo khởi phát bởi John
**Lý Hoặc Luận** (chữ Hán: 理惑論) có nghĩa là _bộ luận lý giải những điều mê lầm của một số người không hiểu đạo Phật_, do Mâu Tử (người Thương Ngô, nay thuộc Quảng Tây,
**Nam Đường Hậu Chủ** (chữ Hán: 南唐後主; 937 - 978), tên thật là **Lý Dục** (李煜), thông gọi **Lý Hậu Chủ** (李後主), là vị vua cuối cùng nước Nam Đường thời Ngũ Đại Thập Quốc
nhỏ|Lý thuyết biểu diễn nghiên cứu cách các cấu trúc đại số "biến đổi" các đối tượng toán học. Ví dụ đơn giản nhất là cách [[Nhóm nhị diện|nhóm đối xứng của các đa giác
**Lý Hoảng** tự **Cảnh Hạo**, hay còn có các tên hiệu khác như **Thoái Khê**, **Đào Ông**, **Thanh Lương Sơn Nhân** và **Chân Bảo Nhân**, là một nhà Nho, học giả nổi tiếng người Triều
nhỏ|phải|Chân dung Lý Thời Trân Tượng bán thân Lý Thời Trân trong vườn thuốc tại Kỳ Châu. **Lý Thời Trân** (, 1518–1593), tự là **Đông Bích** (東璧), lúc già có hiệu là **Tần Hồ sơn
**Lý Soạn** (; ? - ?), tự **Khâm Trọng** (欽仲), là quan viên nhà Quý Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. ## Cuộc đời Lý Soạn quê ở huyện Phù, quận Tử
Mô hình Von Neumman Hầu hết máy tính được xây dựng sử dụng mô hình Von Neumann, với trung tâm là bộ nhớ. Chương trình thực thi quá trình được lưu trong bộ nhớ. Chúng
thumb|upright|[[Wilhelm Röntgen (1845–1923), người đầu tiên nhận giải Nobel Vật lý.]] Mặt sau huy chương giải Nobel vật lý **Giải Nobel Vật lý** là giải thưởng hàng năm do Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng
Tranh vẽ của Nhật Bản mô tả [[Khổng Tử, người sáng lập ra Nho giáo. Dòng chữ trên cùng ghi "_Tiên sư Khổng Tử hành giáo tượng_"]] **Nho giáo** (chữ Hán: ) hay **Nho gia**
Chương trình máy tính tưởng rằng nó có một dải dài các địa chỉ liên tục trong bộ nhớ; nhưng trong thực tế một số phần đang được sử dụng nằm rải rác trong [[RAM,
**Lý Thuấn Thần** (Hanja: , Hangul: 이순신, Romanja: **Yi Sun-sin**, 8 tháng 3 năm 1545 – 19 tháng 11 năm 1598) là nhà quân sự, đô đốc thủy quân, danh tướng kháng Nhật của nhà
**Đơn vị quản lý bộ nhớ (MMU)**, hay còn gọi là **trang quản lý bộ nhớ (PMMU)** là một thiết bị phần cứng chứa tất cả những tham chiếu của bộ nhớ đã đi qua
nhỏ|300x300px|Trong máy tính sử dụng [[bộ nhớ ảo, việc truy cập vị trí tương ứng với một địa chỉ bộ nhớ có thể bao gồm nhiều tầng.]] Trong máy tính, **địa chỉ bộ nhớ** là
**Định lý Pythagoras**
Tổng diện tích của hai hình vuông có cạnh là hai cạnh vuông của tam giác vuông (_a_ và _b_) bằng diện tích của hình vuông có cạnh là cạnh huyền (_c_). Trong
**Hậu chấn tâm lý** hay **rối loạn căng thẳng sau sang chấn/chấn thương** (tiếng Anh: **_p**ost-**t**raumatic **s**tress **d**isorder_ – PTSD) là một rối loạn tâm thần có thể phát triển sau khi một người tiếp
**Cao Ly** (), tên đầy đủ là **Vương quốc Cao Ly**, là một vương quốc có chủ quyền ở bán đảo Triều Tiên được thành lập vào năm 918 bởi vua Thái Tổ sau khi
**Lý thuyết độ phức tạp tính toán** (tiếng Anh: _computational complexity theory_) là một nhánh của lý thuyết tính toán trong lý thuyết khoa học máy tính và toán học tập trung vào phân loại
**Xử lý nước thải công nghiệp** bao gồm các cơ chế và quy trình sử dụng để xử lý nước thải được tạo ra từ các hoạt động công nghiệp hoặc thương mại. Sau khi
**Lý thuyết thứ tự** là một nhánh trong toán học nghiên cứu thuật ngữ thứ tự bằng cách sử dụng các quan hệ hai ngôi. Nó cho một khung hình thức để có thể mô
**Vật lý hạt** là một ngành của vật lý nghiên cứu về các hạt sơ cấp chứa trong vật chất và bức xạ, cùng với những tương tác giữa chúng. Nó còn được gọi là
**Tâm lý học** () là ngành khoa học nghiên cứu về tâm trí và hành vi, tìm hiểu về các hiện tượng ý thức và vô thức, cũng như cảm xúc và tư duy. Đây
**Lý Quốc Sư** (chữ Hán: 李國師 15 tháng 10 năm 1065 –19 tháng 11 năm 1141) là tên gọi theo quốc tính họ Vua do nhà Lý ban cho và ghép với chức danh pháp
**Giáo dục khoa cử Đại Việt thời Lý** trong lịch sử Việt Nam phản ánh chế độ giáo dục và khoa cử nước Đại Việt từ năm 1010 đến năm 1225. ## Giáo dục Nhà
**Cao Câu Ly** (; tiếng Hàn trung đại: 고ᇢ롕〮 Gowoyeliᴇ), (năm thành lập theo truyền thống là năm 37 trước Công nguyên, có lẽ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên – 668) là một
**Lý Huệ Tông** (chữ Hán: 李惠宗; tháng 7 năm 1194 – 3 tháng 9 năm 1226) là vị hoàng đế thứ tám của nhà Lý, cai trị từ năm 1210 đến năm 1224. Ông tên
Một sự thể đồ hoạ của [[thông điệp Arecibo – nỗ lực đầu tiên của con người nhằm sử dụng sóng radio để thông báo sự hiện diện của mình tới các nền văn minh
**Cao Ly Thành Tông** (Hangul: 고려 성종, chữ Hán: 高麗 成宗; 15 tháng 1 năm 961 – 29 tháng 11 năm 997; trị vì 981 – 997) là vị quốc vương thứ sáu của vương
**Lý học** () là triết lý Trung Quốc chịu ảnh hưởng của Nho giáo, khởi nguồn từ Hàn Dũ và vào đời Đường và trở thành cường thịnh vào đời Tống và Minh nhờ Chu
thumb|GeForce 6600GT (NV43) nhỏ|Các bộ phận của một GPU **Bộ phận xử lý đồ họa** (**GPU**, **graphics processing unit**) là một vi mạch chuyên dụng được thiết kế để thao tác và truy cập bộ
**Quản lý bộ nhớ** (tiếng Anh: _memory management_) là việc điều hành bộ nhớ máy tính ở cấp bậc hệ thống. Mục đích quan trọng của việc quản lý bộ nhớ là cung cấp những
**Sinh lý học thực vật** là một phân ngành của thực vật học liên quan đến chức năng hoặc sinh lý của thực vật. Những chuyên ngành có liên quan mật thiết gồm có hình
**Vạn Lý Trường Thành** (), gọi tắt là **Trường Thành**, là tên gọi chung cho nhiều thành lũy kéo dài hàng ngàn cây số từ Đông sang Tây, được xây dựng bằng đất và đá
Dịch lý là một môn học về lý lẽ của sự biến hóa, biến đổi, biến dịch của Vũ trụ và muôn loài vạn vật; Lý lẽ này hiện hữu ở khắp nơi, mọi lúc
**Lý thuyết gán nhãn hiệu** (tiếng Anh: Labeling Theory) là một lý thuyết xã hội học nghiên cứu hành vi ứng xử của con người theo phương pháp phân tích tương tác biểu tượng qua
**Định lý nhỏ của Fermat** (hay định lý Fermat nhỏ - phân biệt với định lý Fermat lớn) khẳng định rằng nếu là một số nguyên tố, thì với số nguyên bất kỳ,
Trong các **tôn giáo Đại Việt thời Lý**, Phật giáo về cơ bản là tôn giáo có ảnh hưởng nhiều nhất, ngoài ra Nho giáo và Đạo giáo cũng có tác động đến đời sống
**Lý Nhân Tông** (chữ Hán: 李仁宗 22 tháng 2 năm 1066 – 15 tháng 1 năm 1128) là vị hoàng đế thứ tư của nhà Lý trong lịch sử Việt Nam. Ông trị vì Đại
Trong Lý thuyết thông tin, **Định lý mã hóa trên kênh nhiễu** (_tiếng Anh: noisy-channel coding theorem_) đề xuất rằng, cho dù một kênh truyền thông có bị ô nhiễm bởi nhiễu âm bao nhiêu
Các chức sắc và tín đồ ăn mặc lễ phục theo giáo lý của tôn giáo **Giáo lý Cao Đài** là những lý thuyết của đạo Cao Đài ## Mục đích Mục đích của đạo
**Lý Tĩnh** (chữ Hán: 李靖; 571 - 649), biểu tự **Dược Sư** (药师), người huyện Tam Nguyên, Ung Châu (nay là huyện Tam Nguyên, tỉnh Thiểm Tây Trung Quốc), là tướng lĩnh và khai quốc
nhỏ|HP Z820 motherboard **Truy cập bộ nhớ không đồng nhất **(Non-uniform memory access - viết tắt **NUMA**) là một cách thiết kế bộ nhớ máy tính được sử dụng trong lĩnh vực đa xử lý,
nhỏ|[[Đồ thị Cayley của nhóm tự do có hai phần tử sinh. Đây là nhóm hyperbol có biên Gromov là tập Cantor. Tương tự với đồ thị Cayley, nhóm hyperbol và biên của nó là
Trong cơ học lượng tử, **lý thuyết nhiễu loạn** là một tập hợp các sơ đồ gần đúng liên quan trực tiếp đến nhiễu loạn toán học để mô tả một hệ lượng tử phức
phải|Bài toán II.8 trong _Arithmetica_ của Diophantus, với chú giải của Fermat và sau đó trở thành định lý Fermat cuối cùng (ấn bản 1670) **Định lý cuối cùng của Fermat** (hay còn gọi là